Fccl. io. t.
Jillltth.Ç. 2
Fecit }S. 2}
Ffal. 4 S. X.
Fxod. xo:
&t+.
Num. 47«
C à p u t X V. v i
r.- Quoi Ægyftus mujcarum flaga pcrcujjk fit.
D Um de appetenda quiete mentis ,6c vitando
curarum fecularium ftrepicu tra&aretur, in expof.
B. Job,if 18. adjun&um eft : Jptiod JEgyptus mufca-
rum plaga percujfa Jit. Qu i d in hac vita laborio-
fius, quàm terrenis dcfideriis æftuareî Aut quid
hîc quietiùs, quàm hujus feculi nihil appecerc ?
Hinc eft,qubd Ifraëliticus populus cuftodiam Sab-
bati accepit in munere : hinc econtra eft Ægyptus
mufcârum multitudine percuffa. Populus namque,
qui Deum fequitur, accepit Sabbatum, id eft requiem
mentis : ut nullo in hac vita defideriorum
carnalium appetitu fatigetur. Ægyptus vero, qua:
hujus mundi fpeciem tenet, mufeis percutitur.
Mufca enim nimis infolens &: inquietum animal
eft. In qua quid aliud, quàm infolentes curæ defideriorum
carnalium defignantur ? Unde alias di-
citur : Mufctc morientes perduntfuavitatem unguenti:
quia cogitationes fuperfluâ;, qua: alïiduæ in ani-
mo carnalia cogitante 6c nafeuntur 6c deficiunt,
earn fuavitatem, qua unufquifque intrinfecus per
fpiritum un&us eft, perdunt : quoniam integrita-
re ejus perfrui non permittunt. Ægyptus ergo muf
cis percutitur : quia eorum corda, qui terrenam vi-
tam diligunt, dum defideriorum fuorum inquietu-
dinibus feriuntur, turbis cogitationum carnalium,
ad ima deprefta funt: ut ad quietis intima: defide-
rium non leventur. Unde cùm mira opera pietatis
ad cor veritas venit, prius ab co cogitationum carnalium
æftus ejicit, 6c poft in eum virtutum dona
difponit. Quod bene nobis facra Evangelii hifto-
ria innuit, in qua dum ad refufeitandam filiam
principis invitatus Dominus duceretur , protinus
t!‘ additur : Et cum ejeEla effet turba, intravit, & tentât
manum ejus, & furrexit puella. Foras ergo turba
ejicitur,ut puella fufeitetur: quia fi non priùs à
fecretioribus cordis expellitur importuna fecularium
multi tu do curarum, anima, qua: intrinfecus
jacet mortua, non refurgit. Nam dum fe per innu-
meras terrenorum defideriorum cogitationes fpar-
git, ad confiderationem fui fe fc nullatenus colli-1
git. Nullus quippe fapientiam, qua: Deus e ft, ple-
nè recipit, nifi qui ab omnifeabftraherc a&ionum
carnalium flu&uatione contendit. Unde alias dici-
u tur : Sapientiam feribe in tempore otii, & qui mino-
*• ratur attu, ipfe percipiet earn. Et rurfum : Vacate dr
videte, quoniam ego fum Dominus.
C a p u t X V I .
13. Ventus urens levanjit locuflas , qua afeenderunt
fuper mi'verjkm terram Ægypti op truer unique
univerfam fuperfeiem terra, 'vajlantes omnia.
Devoratq ejl igiturherba terra, & quid-
quid pomorum arboribus fuit.
C Um de cavendis noxiis adulantium Iaudibus
tra&arerur, in expof. B. Jo b , 1.31. adjundum eft :
Ventus urens levavit locuftas, dre. E x h i b i t æ
cælitus Ægyptiæ plagæ exigentibus meritis cor-
poraliter femel illatae funt, fed qua; malapravas
mentes quotidie reriant, fpiritualiter fignaverunt.
Eis enim Ægyptus plagis affecta eft, in quibusex-
teriore percuflione commota dolenfque perpen-
dcret, quæ devaftationis damna interiùs negligens
tolcraret : ut dum fôris petire minima, fed am-
pliùs diledta cerneret, per eorum fpeciem, qua:
intus pertulerat, graviora fentiret. Quid ergo per
fignificationem locuftæ portendunt, qua: plufquam
cetera minuta qua:que animantia humanis frugi-
bus nocent : nifi linguas adulantium, qua: terrenorum
hominum mentes, ft quando bona aliqua
proferre éonfpiciunt, hæc immoderatius laudan-
do corrumpunt ? Frudtus quippe Ægyptiorum, êft
operatio cenodoxorum, quam locufta: exterminant
, dum adulantes lingua: ad appetendas laudes
tranfitorias cor operantis inclinant. Herbam verb
locufta: comedunt, quando adulatores quique verba
loquentium favoribus extollunt. Poma quoque
1 arborum dévorant, quando vanis Iaudibus quo-
rumdam jam quafi fortium 6c opera enervant.
C a p u t X V I I .
a Induranjit Dominus cor Pbaraonis. ix
J N expofitione B. Job, lib. 31. N on quod ipfe a,
duritiam contulit, fed quod exigentibus ejus meritis
, nulla illud defuper infiifi timoris fenfibilita-
te mollivit.
C a ,p u t X V I I I .
De 'vafs aureis & argenteis ex JEgypto fublatis.
D Um de exhibenda condefcenfione rudibus
ad virtutum fublimia vocandis tradaretur, in expof
B. Job , lib. 28. adjundum eft : Devajts aureis m
& argenteis ex Mgypto fublatis. M e n t e s ufui vita:
carnalis inhærcntes, èvelli ab infimis.non pof-
funt, nifi gradatim duâa prædicatione proficiant.
Hinc quippe eft quod in Ægypto pofitis, pio jufto-
que moderamine, latenti eorum concupifcentiæ
condefccnditur, 6c vicinorum fuorum vafis aureis
argentcifque fublatis, difeedere jubentur. Qui ad
Sinam montem dudi, accepta Lege mox audiunt :
Non concupifces rem proximi tut. Hinc eft quod in
eadem lege, oculum pro oculo, dentem pro dente **
præcipiuntur exigere, 6c quandoque tamen revc-
lata gratia, perculsa maxilla alteram jubentur pra:-
) bere. Quia enim plus femper ira in vindi&a exi-
g it, quàm injuria accepit; ut dum difeunt mala
non multipliciùs reddere, quandoquç difcerent ea
6c multiplicata fponte tolerare. Hinc eft quod
eumdem rudem populum à quibufdam prohibuit,
qua:dam verb ei in ufum priftinum fervavit. Sed
hæc ipfa tamen in melioris vita: figura compofuit.
Bruta namque animalia idolis in Ægypto mada-
bant : eifque in ufum poftmodum animalium ma-
dationem jretinuit, fed idolorum cultum vetavit :
ut dum de ufu fuo aliquid amitterct, confolare-
tur ejus infirmitas per hoc quod de ufu fuo aliquid
haberet. Mira autem difpenfatione confi-
; lii, quod eis Dominus de confuetudinc carnali
retinuit, hoc in figuram fpiritus poténtiùs vertit.
Quid enim facrificia illorum animalium, nifi uni-
geniti mortem defignant ? Quid facrificia illorum
animalium, nifi extindioncs carnalis noftræ vita:
fignificant ? Unde ergo imbecillitati populi rudis
condefcenditur, inde per umbratas allegoriarum
fpecies major fortitudo fpiritus nuntiatur.
* Deeft toe caput in noftris mil.
C aput XÏX. A
Sttment defanguine agni ,ac ponent fuper utrum-
que poflem, & in fiperliminaribus domorum,
in quibus comedent ilium, edent cames no-
tie ilia affas igni, & a-gymos panes cum la-
Slucis agreftibus. Non comedetis ex eo crudum
quid, nec coflum aqua : fed ajfum tantum
igni. Caput cum pedtbus ejus & intejlinis rvo-
rabitis, nec remanebit ex eo quidquam ufque
mane. Si quid repduum fuerit, igne combu~
retis. Sic autem comedetis ilium : Renes 'ueflros B
accingetis, calceamenta habebitis in pedibus
uefris, tenentes baculos in manibusi & comedetis
feftinanter.
D Um de Pafchali myftcrio quod in figura fu-
tura: hujus, qua: nunc eft, folemnicatis præmiffum
tradaretur, in hom. 22. in Evang. adjundum eft:
Sument de fa n g u in e a g n i , ac ponent fu p e r utrumque
pojlem, & c . H æ c videlicet cunda magnam nobis
ædificationem pariunt, fi fiicrint myftica interpretation
difcufifa.Quis namque fit fanguis agni, non
jam audiendo, fed bibendo didicimus. Qui fan- ç
guis fuper utrumque poftem ponitur, quando non
folùm ore corporis, fed etiam ore cordis hauritur.
Nam qui fie Redemtoris fui fanguinem accipit, ut
imitari paffioncm illius nccdum velit, in uno polie
fanguinem pofuit : qui etiam in fupcrliminari-
bus domorum ponendus eft. Quid enim fpiritua-
liter domos, nifi mentes no fixas accipimus, in quibus
per cogitationem inhabitamus ? Cujus domus
luperliminare, eft ipfa intentio, quz præcminèt
adioni. Qui igitur intentionem cogitationis fua: ad
imitationcm Dominica: paflionis dirigit, in fuper-
liminare domus, agni fanguinem ponit. Vcl certè
domus noftræ, ipfa funt corpora, in quibus quo-j)
ufque vivimus, habitamus. Et in fuperliminari domus
agni fanguinem ponimus, quia crucem paflionis
illius in fronte portamus. De quo adhuc agno
fubditur : E t edent carnes notte ilia affas ig n i. In node
quippe agnum comcdimus : quia in facramcn-
to modb Dominicum corpus accipimus, quando
adhuc ad invicem noftras confcientias non vide-
mus. Quæ tamen carnes igni affandæ finit ; quia
nimirum diflolvit ignis carnes, quas aqua coxerit :
quas verb ignis fine aqua cxcoquit, roborat. Carnes
itaque agni noftri ignis coxit : quia eum ipfa
vis paflionis illius ad reiurredionem valcntiorem
reddidit, atque ad incorruptionem roboravit. Qm £
enim ex morte convaluit, videlicet carnes illius
ab igne durucrunt. Unde etiam per Pfalmiftam di-
cit : Ex a ruit v e lu t tejla v ir tu s me a. Quid namque
eft tefta ante ignem, nifi molle lutum ? Sed ei ex
igne agitur ut folidetur. Virtus ergo humanita-
tis ejus velut tefta exaruit : quia ab igne paflionis
ad virtutem*incorruptionis crevit, fed fola Redemtoris
noftri perccpta facramenta ad veramfo-
lemnitatem mentis non fufficiunt, nifi cis quoque
& bona opera jiingantur. Quid enim prodeft, corpus
6c fanguinem illius ore percipere, 6c ei per-
verfis operibus contraire ? Unde bene adhuc ad
comcdcndum fubditur : E t azymos panes cum la -
ttucis agreftibus. Panes quippe fine fermento come-
dit qui re£ta opera fine corruptione v^næ gloriæ
cxercct, qui mandata mifèricordiæ fine admixtionc
peccati exhibet , ne perverse dinpiat quod
quafi rede difpenfatur. Hoc quoque peccati fer-
mentüm bona: fua: adioni mifeuerunt , quibus
Propheta: voce per increpationem Dominus dice-
b a t: Venite a d Beth el, & impie agite. Atque poft Am05 *.-■ +■
pauca: E t facriftcate de fermentato laudem. De fer- S
mentato namque laudem immolat, qui Deo facri-
ficium de rapinä parat. La&uca: verb agreftes val-
dc amara; funt. Carnes verb agni cum la&ucis
agreftibus funt edenda:, ut dum corpus Redemtoris
accipimus, nos pro peccatis noftris in fletibus
affligamus ; quatenus ipfä amaritudo peenitentiz
abftergat ä mentis ftomacho perverfa: humorem
vita:. Ubi 6c fubditur: N o n comedetis e x eo crudum
qu id , nec cottum aqua. Ecce jam nos ipfa verba hi-
ftoria: ab intclledu hiftorico repellunt. Numquid
Ifraeliticus populus ille in ^Egypto conftitutus co-
medere agnum crudum confueverat,ut ei Lex di-
c a t: N o n comedetis ex eo crudum q u id ? Ubi & additur
: N equ e coElum aqua. Sed quid aqua, nifi
humanam feientiam defignat > Juxta hoc quod per
Salomonem fub hareticorum voce dicitur : A qu a Prov. 9 . 17 ,
fu r t i v a dulciores fu n t . Quid crudz agni carnes,
nifi inconfidcratam, ac fine reverentia cogitationis
, rcli&am illius humanitatem fignificant ? Om-
ne enim quod fubtiliter cogitamus, quafi mente
coquimus.Sed agni caro nec erüda edenda cft,nec
aqua co£la : quia Redemtor nofter neque purus
homo adlimandus eft, neque per humanam fapientiam
, qualiter incarnari Deus potuit, cogitandus.
Omnis enim qui Redemtorem nollrum purum ho-
minem credit, quid eft aliud, quam agni carnes
crudas comcdit ? Quas videlicet coquere per divi-
nitatis ejus intclligentiam noluit. Omnis verb qui
incarnationis ejus myfteria juxta humanam fapientiam
difeutere conatur, carnes agni vult aqua coquere,
id eft difpenfationis ejus myftcrium per dif-
folutam vult feientiam penetrare. Qui igitur Pafi-
chalis gaudii folemnitatcm celebrare defiderat,
agnum nec aquäcoquat, nec crudum comedat:
ut neque per humanam fapientiam, profiindita-
tem incarnationis illius penetrare appetat, neque
in cum tamquam in hominem purum crcdat: fed
aflas igni carnes comedat; ut difpenfari omnia per
fanöi Spiritus potentiam feiat. De quo adhuc rc£lc
fubjungitur : Caput cum pedibus e ju s , d r inteftinis t.co r.n .s .
fuorabitis. Sicut fupra jam pra:diximus, Paulo at- •
teftante didicimus, quod caput Chrifti Deus eft.
Caput ergo agni vorare, eft divinitatem illius fide
percipere. Pedes verb agni vorare, eft veftigia hu-
manitatis ejus amando 6c imitando perquirere.
Quid verb funt inteftina, nifi verborum illius occulta
6c myftica mandata ? Qux tune voramus,
cum verba vita: cum aviditate fumimus. In quo
devorationis verbo, quid aliud quam pigritia: no-
ftra: torpor reprehenditur ? Qm ejus verba atque
myfteria, 6c per nofmetipfos non requirimus, 6c
di&a ab aliisinviti audimus. N o n remanebit ex eo
quidquam ufque m a n e : Quia ejus di&a magiia funt
follicitudinc difeutienda, quatenus priufquam dies
refurreÄionis appareat, in hac praefentis vita: no-
Qlc omnia mandata illius intclligendo, 6c operan-
do penetrentur. Sed quia valdc eft difficile,ut om-
ne facrum cloquium poflit intelligi, 6c omne ejus
myfterium penctrari, rc£le fubjungirur : S i q u id
autem remanferit, ign e corpburetis. Quod ex agno
remanet, igne comburimus, quando hoc, quod
de myfterio incarnationis ejus intclligcrc, 6c penetrare
non poffumus, poteftati fan d i Spiritus hu