647 Alulfï de expofitione novi Teftamenti 648
telligcntia, & acumen fapicntium defignatur, fi-.
cut per comparationcm ad Salomoncm dicicur :
EtcUf. 27. i2. Sapiens ut foL permanet, fiultut ut luna mutatur.
C a p u t X I I I .
■mure. 4. 7. jßt aliud cecidit inter Jpinas, qua fitffoca've-
runt illud.
zZi^îïf*'B S ^ N T plerique qui jam aliéna non appctunt,
»um. 39. * & ab hujus mundi jurgiis, inchoato quietis amore,
dividuntur, crudiri in facris cloquüs fitiunt, va-
care fupernis contemplationibus concupifcunc i
ncc tarnen pcrfcda animi libercate curam rcrum
familiarium defcrunt. Cui fxpe dum licitè fcr-
viunt, etiam illicitis hujus mundi jurgiis implican-
tur. Cumque terrenas res ftudiosc tenere defide-
rant, cordis requiem defcrunt, quam quxrebant.
Et cum fubftantia fugicns continua provifione pro-
tegitur, conccptus in animo divinx fcientix fer-
mo diflipatur : quia juxta Veritatis fcntcntiam,
obortum fernen fpinx opprimunt, cum verbum
Dei à memoria importunx terrenorum follicitu-
Ffomtl. is. in dines tollunt. Veritas quippcdicit: Sollicitudo fe-
Evang. n. i. drfallacia divitiarum fujfocat verbum, dr
fine fruftu cjficitur. Divitix fallaccs funt, qux diu
nobifeum permancre non poffunt. Fallaccs funt
qux noftrx mentis inopiam non expellunt. Solx
autem verx divitix funt, qux nos divites vir-
tutibus faciunt.
C a p u t X I V . *
M * n . 4. / . Et aliud cecidit in terram bonam , & ajjere-
bat fruShim tricefimum.
fjotmI. n .in S E N a R i u s numerus ideo perfedus effe dici—
E w b . n. 12. tur, qUia (exto die perfecit omnia opera fua Deus.
Quod vero pcccatori legem dedir, qux in dccem
prxeeptis feripta eft, Sc fex dccies ducta in fexa-
genarium furgunt, redè per fexaginta, bonorum
operum perfedio defignatur. Quod etiam aperte
Dominus in Evangelio defignat, qui cum para-
bolam feminantis exponeret, dixit : Aliud cecidit
in terram bonam, dr dab at fruftum afeendentem dr
excrefeentem, dr ajferebat unum triginta, un um f e xaginta,
dr unum centum. Frudus enim terrx bo-
nx triginta affert, cum mens perfedionem fidei,
qux eft in Trinitate, conceperit. Sexaginta aftert,
cùm bonx vitx opera pcrfcda protulcrit. Centum
verb affert, cùm ad xternx vitx contcmplatio-
nem profecerit. Siniftra enim noftra eft vita prx-
fens, dextera verb eft vita ventura. Et rede per
ccntenarium numerum, xternx vitx contempla-
tio defignatur ; quia cum poft triginta, ac fexaginta
ad centefimum numerum pervenimus , idem
centenarius numerus in dexteram tranfit. Fides Sc
operatio adhuc in finiftra eft, quia hie adhuc po-
fiti, Sc crcdimus quod non videmus, Sc operamur
ut videamus. Cum verb fe animus in contempla-
tionem xternx vitx fiifpendcrit, quafi ad dexteram
manum computus pervenit.
C a p u t X V .
M t n . 4 . Qui habet dures audiendi, audiat.
Deaudimfpe- S C IE n d u M,quia ocult Sc aures corporis ad-
ciaii. funt etiam carnalibus, eifquc funt in ufu rerum,
A. qux corporalitcr videntur : oculi verb Sc aures JVomii,
cordis folummodo fpiritualium funt, qui invifibi- £*'eek-
lia per intelledum vident, &.laudem Dei fine fo-
no audiunt. Has omnipotens Deus aures quxre-
bat, cum diceret: J p u i h a b e t au r e s a u d i e n d i , aud
ia t . Quis namquc in illo populo tunc effe potc-
rat, qui aures corporis non haberet? fed dum di-
citur : J j ) u i h a b e t au r e s a u d i e n d i , a u d ia t , aperte
monftratur quod illas aures quxrerct, quas omnes
habere non poteranr.
C a p u t X V I .
Sic eß regnum D e i , quemadmodum f i homo ja - Mm-\
ciat fementem in te r ra in , ^rc.
B -r:
I . L ec tu s quifque a rudimenti fui teneritudi- DcproS
ne prius inchoans, ad robufta poftmodum Sc fo r -bon* »i
tia convalefcit; quod aperte Dominus in Evan-
gelio fub meftis nomine demonftrat, diccns : Sic
e f i r e g n um D e i , q u em a dm o d um ß j a c ia t homo f em e n tem
in te r ram , dr d o rm ia t : dr e x u rg a t n o l le a c d ie ,
C r fe rn e n g e rm in e t , & in c r e fc a t , d um n e f e it il le . Cujus
nimirum feminis incrementa denuntians, ad-
jungic: V it r o e n im te rra f r u f t i f ic a t p r im um h e rb am ,
d e in d e f p i c a s , d e in d e frum e n tum p le n um in f p i c a .
Cujus profedus quoque etiam finem fubrogat, di-
cens : £ t cum e x f e p r o d u x e r it f r u f t u s , f i a t im m i t -
C t i t f a l c em , .q u on iam v e n i t tern p u s m e fs is . Ecce Veritatis
voce per qualitates frugum, diftinda funt
incrementa meritorum. Ait enim : P r im um h e r - rcoml«
b am , d e in d e f p i c a s , d e in d e p le n um f rum e n t um in f p i -
ca . Semen igitur homo jädat in terram, cum cor-
di fuo intentionem inferit bonam: Sc poftquam fernen
jadaverit, dormit, quia in fpe boni operis
quiefeit. Node verb exurgic ac die, quia inter
adverfa Sc profpera proficit. Et fernen germinat
Sc crcfcir, dum ille nefeit; quia dum adhuc me-
tiruncremcnta fua non valet, femel concepta vir-
tus ad profedum ducitur. Et ultro terra rrudifi-
cat, quia prxveniente gratia, mens hominis fpon-
tanea ad profedum boni operis furgit.Sed hxc ea-
D dem terra primum herbam, deinde fpicam, deinde
plenum frumentum producit in (pica. Herbam
quippe produccre, eft inchoationis bonx adhuc
teneritudincm habere. Ad fpicam verb herba pervenit
, cum fe virtus animo concepta ad profedum
boni operis pertrahit. Plenum verb frumentum
in fpica frudificat, quando jam in tantum virtus
proficit,ut effe robufti Sc perfedi operis poflit.
Sed cum ex fe produxerit frudus , ftatim mittet
falcem, quoniam adeft tempus meffis. Omnipotens
enim Deus, produdo frudu, falcem mittit, SC
meffem fuam defecat, quia cum unumquemque
ad opera perfeda perduxerit, ejus temporalem
vitam per cmiffam fententiam incidit, ut granum
£ fiium ad horrea cxlcftia pcrducat. Cum igitur dc-
fideria bona concipimus, fernen in terram mittimus
: cum verb operari reda incipimus, herba
fumus: cum autem ad profedum boni operis crcfi*
cimus, ad fpicam pervenimus : cum in ejufdem
operatione perfedione folidamur, jam plenum
frumentum in fpica proferimus. Herba ctenim |*.«M
Petrus fuerat, qui paffionis tempore per amorem m**1*
Dominum fequens, hunc confiteri ante vocem "
ancillx timebat. Erat enim jam viriditas in i v . c n - '
t c , quia credebat omnium Rcdcmtorcm ; fed val-
de adhuc flexibilis, pede conculcabatur timoris.
Jam quidem per devotionem viridis, fed adhuc
jrbore fa-
6 49 fuper Evangelium fecundùm Marcum. 6 f o
per infirpiitatem tenera, cum ab ancillx fubitb u-A ta; ut tanto noftris hoftibus potentiores fimus
nius flatu fermonis inflexus eft. Jam in fpicam fur- - “ ■
rexerat, quoniam cum, quern moriturum confite-,
ri timuerat, nuntiante Angelo, viventem in Gali-
Ixa videbat. Sed ad plenum granum in fpica per-
vencrât,quando veniente defuper Spiritu, Sc fuam
mentem in illius amorc roborantç, ica folidatus
eft, ut vires perfequentium exfus dcfpicerct, Sc
Rcdemtorcm fuum inter flagella libéré prxdica-
rct, Sc perfequentibus principibus refiftcrct, di-
cens : o b e d ir e oporte t D e o , m a g is q u àm h om in ib u s .
Plenum frumentum inventus eft, quando in tritura
pcrfccutionis tot verbera pertulit, Sc tamen ne-
quaquam palearum more imminutus eft, fed graquanto
cum audorc omnium unum efficimuf per
humilicatem.
Re'vertere p rim um in domum tu am , & narra M*rc. s. 19.
q u a n ta tibi fe c it Domin u s.
- Ä - L i u d eft Dominum cognofcerc perfidem, Degaudiobo-
atque aliud per fpecicm : aliud eft invenire per ere- n.x coa^ cn~
dulitatem, aliud per contemplacionem. Ex qua re "»'expofit. b.
agicur ut omnes eledi cum, quern fide cognove- M w. ia.
runt, videre quoque per fpcciem anhclent, cujus 33 *'
num permanfit. Nullus itaque, qui ad bonum pro- £ amore fragrantes xftuant, quia dulcedinis ejus fua- ^
pofitum adhuc in mentis teneritudinc effe con-
lpicitur, defpiciatur: quia frumentum Dei ab herba
incipit, ut granum fiat. Paulifper quippe in
unaquaque anima, ut ita dicam, internx gratix
humor exuberat, ut herba in frugem crcfcat. Nemo
igitur quemlibet proximum, cum adhuc herbam
videc, de frumento defperet : ab herbarum
quippe foliis, qux hue illucque molliter defluunt,
furgentia frugum femina folidantur.
Simile e ß regnum D e i grano fin a p is, q u o d a cceptum
vitacem jam in ipfa fux fidei certicudinc degu-
ftanc. Sed qui contemplationis arcem tenere defi-
derant, prius fe in campo operis exerceant : quia
primum eft tempus adionis, extremum contemplationis.
Unde neceffc eft ut perfedus quifquc
prius virtutibus mentem exerceat, Sc poftmodum
hxc in quietc contemplationis abfeondat. Hinc
eft enim quod in Gerafcnorum regionc, is quern
legio dxmonum Domino jubentc dercliquit, ad
Salvatoris fui pedes refidcc, verba dodrinx per-
cipic: Sc de regione fua fin.ul difeedere, Sc cum
falucis audorc effe concupifcic: fed tamen ei Veritas
ipfa qux falutem conculic, dicic: R e v e r t ere
homo m ifit in hortum f u u m , & ere- C primum in domum tu am , dr
*■v it : & fa d lum ejl in arborem magnum, &
'volucres call req u ie v e ru n t in rarnis ejus.
q u a n ta t ib i f e -
t e n t u om in u s . n.inanu aenue auacio imponituu,
ut ex dilaci amoris defidcrio mcritum recributio-
nis augeatur. Fit enim nobis omnipotens Deus
dulcis in miraculis, Sc tamen in fua celfuudine ma-
net occultus, ut quxdam monftrando de fe , occulta
X P s e quippe eft granum finapis, qui in horti fe-
pulturaplantatus, arbor magna furrexic. Granum
namque fuic, cum moreretur: arbor cum refurge-
ret : granum per humilicatem carnis : arbor per
potentiam majeftatis: granum, q u ia v id im u s e um ,
& non erat afpeftus; arbor, quia fpeciofus forma
pre f liis hominum. Hujus arboris rami, fandi funt
prxdicatores. Et videamus quam late tendantur.
Quid enim de eis dicitur: In omnem terram exi-
vit fonus eorum, dr in fines orbis terra verba eorum ? j) curus ad confeientiam revertcre, Sc in vocem prx
nos infpiratione in fuo amore fuccendat,
Sc tamen in abfeondendo majeftatis fux gloriam,
amoris fui vim per xftum defiderii augeat. Quid
autem nomine domus, ad quam fanatus reverti
prxeipitur, nifi confcienria defignatur, in qua ha-
bicamus contradando quid agamus ? Revertete
igitur, ei dicitur, in domum tuam, Sc narra quanta
fccerit Dominus; id eft a peccati jam vitio fe-
In iftis ramis volucres requiefeunt, quia fandx
animx, qux quibufdam virtutum pennis ä terre-
na cogitatiöne fe fublcvant, in corum didis Sc
confolationibus ab hujus vitx fatigatione refpi-
ranr. .
C a p u t X V I I I .
S i ejicis nos, m itte nos in gregem porcorum.
A B s 0 3 e conceflione omnipotentis Dei, nullam
malignus fpiritus contra hominem habet po-
teftatem; quia, atceftante Evangelio, deferibitur
quod ncc mancre in obfeffo hominc potuit, ncc
rurfus invadcre bruta animalia non juffus prxfum- £ ^
fit. Ipfi enim Redemrori noftro a legionc, qux y ,
hominem tenebat, didum eft: s i ejicis nos ,jnitte
nos in gregem porcorum. Qui hanc Sc ab homine
expulit, Sc in porcos ire, eofque in abyffum mietere
conceflic. Ex qua re colligitur quanrx infir-
nutatis noftcr adverfarius cxiftat, cui fi poteftas
fumma licentiam non prxbct, graffari nec in porcos
valet. Quando ergo ifte fua fponte nocere fa-
dis ad Dei imagincm hominibus audeat, de quo
nimirum conftat quod non juffus contingere, nec
porcos prxfumat ? Illi ergo nos ncceffe eft fponte
fubdi, cui Sc adverfa omnia fubjiciuntur in vidicationis
excitarc. Cùm enim quamlibet parum
de divina cogicatione percipimus, redire ad hu-
mana jam nolumus, Sc proximorum ncccflitatibus
oncrari rccufamus.Quietem contemplationis qux-
rimus, nihilque aliud , nifi hoc quod fine labore
reficit, amamus.: fed fanatos nos Veritas ad domum
mittit, Sc narrare qux nobifeum ada funt,
prxcipit;uc videlicet prius mens exfudet in opéré,
Sc poftmodum refici debeat per contcmplatio-
nem.
C aput XX.
T u rb a te comprimunt, & a fß ig u n t.
A r n a L e s intra fandam Ecclcfiam ea, qux De pcr/ecutio
confitendo tenent, vivendo non exhibent fi-
dem, quam tenere fe afferunt, premunt potiùs,
quàm venerantur, dum fua magis illius nomine , mm. 4
quàm ejus adipifei lucra concupifcunt. Eledi autem
dum fervare fideî mcritum redis operibus curant,
ad audoris fui notitiam inter reproborum tu-
multus appropinqqant. Quöd bene in Evangelio
in mulicre fanguinis fluxu laborante fignatum eft,
qux premente turba fôla Dominum tetigit. De
qua cùm Dominus diceret: Jp u i s me t e t i g i t ? Petrus
ratiocinando refpondit : T u r b a te com p r im u n t,
ST iij
poflt. 1