Hum. 12.
r/4. a . s.
Cup. 24-
Admon. ay.
Pfal S3-SSancti
Paterii
<tiam fe addito perficofum numerus crefcac. Be-A
ce autem fubditur : E t genius in novifsimis, sjtun-
do confumferis car item, & corpus tuum. ' Plerumque ,
enim accepta falus carnis per vitia expenditur :
fed cùm repente fubtrahitur, cùm molcftiis ca-
ro atteritur, cùm jam anima egredi urgetur, dm
male habita quafi ad bene vivendum falus amif-
fa requiritur ; Sc. tunc gemunt homines, quod Deo
fervire noluerunt, quando damna lira: negligcntix
recuperate ferviendo nequaquam poffunt.
C a ï u t V I I I .
Bibe aquam de afterna tu n , & fluenta putei tu i.
D e m e n tu r f in te s tu i f i r a s , & in plateis
aquas d iv id e . Habeto eas fiolus, nee f in t alie-
ni participes tu i.
Liber X I I . 284
fervias, quatenus per elationem tc immundis fpi-
ritibus non conjungas : nc in divini verbi minifte-
rio hoftes tuos ad> te participes admittas. Aquas
ergo in plateis dividimus, 8c tamen foli poflidc-
mus, quando exteriùs latè prxdicationem firndi-
mus, 8c tamen per cam humanas laudes alTequi
minime ambimus, «
C a p u t X.
F ili mi3f i J f o f onderis f r o amico tuo, defixifli a fu d |W|
ex tra n eum ma n um tu am : illaqueatus es evcr-
bis ori tu i3 & caftus fr o fr iis fermonibus. Fac
ergo quod dico tibi3 f i li mi3 & tem e tiffum libera
: quia incidifli in ma n um fr o x im i tui.
D ifeu rre 3 fe flin a 3 J u fc ita amicum tu um 3 ne
dederis fom n um oculis tuis 3 ne dormitent fa l -
J n commentario Ezech. homil. it. adjundum
ell : B ib e aquam de c ifie rn a tua3 & c . V a l d e contraria
videntur cfle qua: dicit : D eriven tu r fo n te s
tu i fo ra s , d r in p la te is aquas d iv id e ; cùm protinus
adjungit : H ab eto eas fo lu s , n ee fin t a lie n i p a rtic ip
es tu i. Quomodo enim aquam feientiæ folus ha-
Ibere poterit, fi hanc in plateis dividit ? Quomodo
alieni aquarum ejus participes non funt, fi fontes
illius foras dcrivantur ? Sed cùm prçdicamus in
populis, nimirum in plateis aquas dividimus : quia
^ in auditorum multitudinem verba feientix dilata- (
mus. Cùm verb nos adjuvante divina gratia in-
trinfecùs euftodimus, & maligni fpiritus qui verè
à nobis alieni funt, quia fortem beatitudinis per-
diderunt, nc nobis in elatione fubripiant, fbllici-
tudine cauta circumfpicimus,foli habemus aquas :
quas in plateis dividimus, ut nobis in eis alieni
participes non fint. Hi nimirum, de quibus feri-
ptum cft : A lie n i in fim ex e ru n t in m e, & fo rte s q u a -
fie ru n t anïm am me am . Aquas ergo 8c in plateis dividit,
8c folus habet, qui per hoc, quod multis
pra:dicat,in temporali fc cogitatione gloria: non
exaltat. Tune etenim poffidethomo quod docct,
quando non fe gaudet innotefcere, fed prodelfe.
C a p u t I X .
Item unde fu f r a .
X N cod. Reg. Paft. part. 3 . A q u a m quippe
prædicator de cifterna fua bibit, cùm ad cor fuum
rediens priùs audit ipfe, quod dicit : B ib it fu i
flu e n t a p u te i,f i fu i irrig a tio n e in f'unditur v e r b i. Übi
bene fubjungitur : D eriven tu r fo n te s tu i fo r a s , &
in p la te is aquas d iv id e . Redum quippe eft, ut ipfc
priùs bibat, & tunc prædicando aliis influât. Fontes
namque foras derivare, eft exteriùs aliis vim
prædicationis infundere : in pllteis autem aquas
dividere, eft in magna auditorum amplitudine
juxtauniufcujufque qualitatem divina eloquia dif-
penfare. Et quia plerumque inanis gloria: appeti-
tus fubrepit, dum fermo Dei ad multorum noti-
tiam currit, poftquam didum eft : In p la teis aquas
d iv id e , redè fubjungitur : H abeto eas fo lu s , nee fin t
a lie n i p a rtic ip es tu i. Alienos quippe malignos fpiritus
vocat, de quibus per Prophetam tentati ho-
minis voce dicitur : A lie n i. in fu rrexeru n t in m e, d r
fo rte s qu afierun t anim am me am . Ait ergo : Aquas
in plateis divide, 8c tamen folus bibe. Ac fi aper-
tiùs dicat: Sineceffeeft ut prædicationi exteriùs
f e b r a tu a .
I n cod. Reg. Paft. part. 3. adjundum eft : Fili C4,
mi , f i fpoponderis pro amico tuo , drc. S p o n - p i
d e r e namque g^o amico eft, alienam animam
in periculo fua: converfationis accipere. Unde 8c
apud extraneum manus defigitur : quia apud cu-
ram follicitudinis, qua: ante decrat, mens ligatur.
Verbis verb oris fui illaqueatus eft, ac propriis fer-
monibus captus : quia dum commiflis fibi cogicur
; bona dicere, ipfum priùs neccffc eft qua: dixerit,
cuftodire. Illaqucatur igitur verbis oris fui, dum
rationc exigente conftringitur, ne ejus vita ad
aliud quàm admonet, relaxetur. Unde 8c apud di-
ftridum judicem cogitur tanta in opere cxolverc,
quanta eum conftat aliis voce prxeepifle. Unde
bene mox exhortatio fubditur, 8c dicitur : Fac ergo
quod dico, fili mi, dr temetipfum libera : quia in-
cidifii in manus proximi tui. Difeurre, feftina, fufi
cita amicum tuum, ne dederis fomnum oculis tuis, ne
dormitent palpebra tu a. Quifquis enim ad vivendum
aliis in cxcmplum præponitur, non fblùm ut
ipfe vigilet, fed etiam ut amicum fufeitet, admo-
netur. Ei namque vigilare bene viyendo non fuf-
)ficit, * fi non 8c ilium, cui prxeft, à pcccati3
corpore disjungit. Bene autem dicitur: Ne dederis
fomnum oculis tuis. Somnum quippe oculis dare,
eft intentione ccflante fubditorum curam omnino
negligere. Palpebra: verb dormitant„cùm cogita-
tiones noftra:, qua: in fubditis arguenda cognofi
cunt, pigredine deprimente diffimulant. Plenè e-
nim dormirc, eft commifforum a<fta nefeire, nec
corrigere. Non autem dormire, fed dormitare eft,
qua: quidem reprehendenda funt cognofcere, fed
tamen propter mentis ta:dium dignis ca increpa-
tionibus non emendare. Dormitando verb oculus
ad pleniffimum fomnum ducitur : quia dum plerumque
qui praeeft, malum, quod cognofcit, non
refecat, ad hoc quandoque negligentia: fua: me-
rito pervenit, ut quod à fubje&is aclinquitur,nec
agnofeat.
C a p u t X I .
Tjfquequo fig e r dormis f m
X n expof. B. Job, 1. 8. adjun£tum eft : Vfquequo A'"”
piger dormis/ E l e c t u s igitur quifquis cùm pec-
cati fomno premitur, ad juftiti» vigilias exurge-
.* I t t Sagicnfis & MiciaeL in Ucic. & Gemet. Si non & illih it pneß ptccati torporem disjungit.
285 Taper Proverbia. 2 8 0
re conatur. Sed fâepe cùm furrexerit, ipfa fe ex- A
tolli virtutum magnitudine fentit. Unde 8c ten-
tari fe præfentis vitæ adverficatibus poft virtutes
defiderat : ne pejùs ex confidentia virtutum ca-
dat. Si enim fervari fe meliùs per tentationem
non cognofceret, nequaquam Pfalmifta dixiflet :
Proba m e, D om in e, d r ten ta m e.
C a p u t X I I .
Homo afofiata, v ir inutilis graditur ore fe rv e r>
C a p u t X I V .
O 'v ir i, ad v o s clamito,
X n expof. B. Job, 1. 17. adjunclum eft: 0 v ir i,
ad vos clamito. D e Domino igitur viri canunt,
cum nobis ejus potentiam vcl fuperni fpiritus, vel
perfedi quique dodores innotefeunt. Sed tamen
opus ejus ignoratur: quia nimirum judicia illius
ipfi etiam qui hunc pra:dicant, impenetrata ve-
nerantur.Et feiunt ergo quern prcedicant,&: tamen
fo : amuit oculis, tent pede dig,to loquitur, ejus opefa ignorant r qula cognofcunt pet
fravo corde machinatur malum 3 & in omni tiam eum a quo fadi funt, fed ejus judicia com-
temfore jurgia feminat. k prehendere ncqueunt, qua: ab illo etiam fuper
a ipfos fiunt. Quod enim omnipotens Deus perfpi-
X n cod. Reg. Paftoralis part. 3. adjundum eft: . cue in fua adiönc noh cernitur, Pfalmifta tefta- p/4. 17.12
Vir inutilis graditur ore perverfo,drc. EccEquem tur,dicens: Jpui pofuit tenebras latibulum fuum a 3
fbminantem jurgia dicere voluit, prius apoftatam
n o m i n a v i t : q u i a n i f i m o r e f u p e r b i e n t i s A n g e l i a C a p u t X V .
fief tern, immoU'vit •viftimas fitas, mifeuit 1
jurgia non veniret. Qui redè deferibitur quod
annuit oculis, digito loquitur, terit pede. Interior
namque eft cuftodia, qua: ordinata fervat exteriùs
membra. Qui ergo ftatum mentis perdidit, fubfe-
quenter foras inconftantiâ motionis fluit,atque ex-
teriori mobilitate indicat,quod nulla internas radi-
ce fubfiftat. Audiant jurgiorum feminatores quod C
feriptum eft : B eats p a c ific i, quoniam f i l i i D e i vo ca -
buntur.; atque è diverfo côlligant, quia fiDeivo^
cantur filii qui pacem faciunt, proculdubio Sata-
nx funt filii qui confundunt. Oihnes autem qui
per difeordiam feparantur, à virimtate diledionis
arefiunt ; qui 8c fi boni operis frudus in fuis adi-
bus proferunt, profedo nulli fiint : quia non ex
imitate caritatis oriuntur. Hinc ergp perpendant
feminantes jurgia, quàm multipliciter peccent :
qui dum unam nequitiam perpctlitat, ab humanis
cordibus cundas fimul virtutes eradicant. In uno
enim malo innumcra peragunt : quia feminando
difeordiam, caritatem, qua: nimirum virtutum om- . . .
nium mater eft, extinguunt. Quia autem nihil eft D carent ad arccm? & M civitatis fupernæ : quia
___H H H M ■ ___ ° s . r . i __ dnm a»ternam vitam denuntiant. a d alta nos moenas
'vinum, prof 0fuit menfam. M i fit ancillas, ut
'vocarent ad>arcem3 & ad mania civitatis :
Si quis efi farvulHs, veniat ad me.
X n expof. B. Job,l. 17. adjundum eft : S a p ien tia a?«»».
a d tfic a v itfib i domum, & £ I m Mo l a v i t enim
Dominus vidimas, feipfum ofFerendo pro nobis ;
mifeuit vinum ,pra:ceptorum fuorum poculum ex
narratione hiftorica 8c intelligentia fpirituali con-
temperans. Unde alias didum eft : C a lix in manu P fi1- 74■ s
D om in i, v in t m eri, plentss e fi m ixto . Et propofuit
menfam, id eft Seripturam facram, qua: feflos ad
fe atque à feculi oneribus venientes, pane verbi
nos reficit, 8c contra adverfarios fua refedione
nos roborat. Unde 8c alias ab Ecclefia dicitur :
F o fiiifii in con fpeftu meo m en fam , a d versu s eos q u i Pfi>l. 22, s
trib u la n t m e. Mifit ancillas fiias, Apoftolorum videlicet
animas, in ipfo fuo initio infirmas ut vodum
a:denuntiant,ad mce
nia fuperna: civitatis levant. .Qua: profedo mce-
nia nifi humiles noh afeendunt. Unde illic ab ea-
dem Sapientia fubditur : S i q u is e fi p a rv u lu s, v e -
niat ad me. Ac fi aperte dicat: Quifquis fe apud
fe magnum xftimat, aditum fibi mei acceflus an-
guftat: quia tanto ad me altius pertingitur, quanto
uniufcujufque mens apud fe veriüs humilia-
tur. Sed quantalibet quifque virtute proficiat,
pretiofius Deo virtute diledionis, nihil defidera-
bilius eft diabolo extindione caritatis : quifquis
igitur feminando jurgia a dilcdione proximorum
perimit, hofti Dei familiarius fervit: quia qua ille
amifla cecidit, hanc ifte vulncratis cordibus fub-
trahens, eis iter afeenfionis abfeidit.
C a p u t X I I I .
Hum quid non fafientia clamitat, & frudentia quantalibet feientia cxcrefjfcc, penctrare nonfiif*
dat vocem Juam in fummis excelfifque virtu- ficit, quo nos Conditor moderamine judiciorum
tibus, fuper viam in mediis (Ians femitis ? reglt*
j C a p u t X V I .
X N e x p o f . B. J o b , 1. zy. adjundum e f t : N um q u id £
non fa p ie n tia clam itat, & c . T r a n s i r e f o r t a f l e
per viam vita: temporalis cum ejus ignorantia po-
tcramus, fi ha:c eadem fapientia in femita: angu-
lis conftitiflet. Inveftiganda fuerat, fi occulta effe
voluiffet. Sed poftquam incarnationis fua: myfte-
ria publice oftendit, poftquam humilitatis' exem-
pla fuperbientibus pra:buit,fcmetipfam nobis quafi
tranfeuntibus in mediis femitis fixit, ut videlicet
in earn , quam qua:rerc nolumus, impinga-
mus : 8c quam tranfeuntes videre negleximus,
tangamus ofFendentes.
* Hoc loco multa in mlT. Sag. Utic. & Michael, adduntur, qu*
confcqucntcr leguntur numcro Moralium indicato. Pleraque etiam ex
Item unde fu p ra . X N expof. B. Job, 1.33. S a p i e n t i a quippe
domum fibi condidit, cùm unigenitus Dei filius
in femetipfo intra uterum Virginis, mediante ani- '
ma, humanum fibi corpus creavit : fie quippe
corpus Unigeniti, domus Dei dicitur, ficut eriam
temphim vocatur. Itaut unus idemque Dei atque
hominis filius ipfe fit, qui inhabirat, ipfe qui inha-
bitatur. Quod tamen redè aliter accipitur, fi domus
fapientia: Ecclefia vocetur. Qu* feptem co-.
lumnas excidit : quia ab amore pra:fentis feculi