807 ' Alulfi de expofitione noviTeftamenti 808
bus defiderio rapitür, ut pcnc nil ex eo inferiùs Àfericordiæ Dei eft ipfaGentilitas: cujus culpas di
remanfifle vidcatur. Et tarnen cùm ad carnis eu-
ram reducitur, fine qua prxfentis vita: via nullo
modo explccur,ita hune inferiùs deprefium tenet,
ac fi adhuc de fummis nulla contigiffet. Auditis
verbis cxlcftis oraculi in amorem patri« eæleftis
ftridus judex fi jufte animadverteret, ad rcconci-
liationem gratix numquam veniret. Sccreta ita- -
que fapientix ejus pauci valent inquirere, fed nul- 7
lus invenire; quia quod fiiper nos de nobis ab im-
mortali fapientia non injufte difponitur, juftum
erigitur, fed refurgente prxfentis vitx ftudio, fub profedb eil ut à nobis adhuc mortalibus ignore.
terrenx cur« aggerc fepelitur : atque in terra cör-
dis nequaquam fuper nx fpei fernen proficic, quia
cogitationis infimx fpina denfefeit. Quam videlicet
fpinam per femetipfam Veritas manu fandx
exhortationis eradicat, dicens : Nolite fo ü h iti'ejfi
tur. Sedhæc ipfa fapientix illius fecrcta confpice-
re, utcumque jam incomprchenfibilitatis ejus eft
potentiam viderc : quia ctfi in ipfa confiliorum in-
quifitione deficimus, deficiendo tarnen veriùs dif-
cimus, quem timcamus. Ad hxc fe Paulus fapienin
craftinnm. Contra hanc quoque per Paulum di- ß tix illius fccrera tetenderat, & cùm fccreta Dci ju-
citur ; Carnis cur am ne feccruis in concupifcentiis.
de repulfionc Judxorum &c vocationc Gen-
Scd iu his nimirum ducis &c militis verbis agnof-
cimus : quia tune ab ca mortifero vulnere animus
pungitur, cum in ca menfura xquitatis non tene-
tur.Ncque mortali adhuc in carne viventibus fun-
ditus cura carnis abfeinditur, fed, ut diferetè ani-
mo ferviat, temperatur. Nam quia follicitos nos
cftc in craftinum prohibée, habere utcumque cu-
ram in prxfentibus non negat, quam tendi ad teradicia
tilium difcutcrct,& ad ca pervenire non poflet,di-
cebat: O altitudo divitiarum f a pent ix ( J feientia ‘
D ei, quam incomprehenfibilia funt judicia ejus, ( J
inveftigabiles via ejus! JJu is enim cognovit fenjiim
Domini, v e l quis conßliarius ejusfüit ? Qui fupcriüs
etiam ex ipfa inquifitione laflefcens, fed tarnen ad
cognitionem infirmitatis propria: laflefeendo pro-
ficiens, prxmittit, dicens : 0 homo tu quis es, qui .
ibid, mtiltis
ttrjeêÏK.
pus, quod fcquitur, vetat. Et nimirutn Paulus cùm refpondeas Deo ? Numqnid dieetfgmemum ei,qu i Je
curam carnis fieri in concupifcentia non finit, pro- fin x it, quare me feciJh pc? Quia igitur Dei judicia
culdubio in necefiitate concedit. Curandum ita- pertingcre non valens,ad infirmitatis fux cogni-
que eft, ne aut neccilitatis metas cura carnis tranf- ^ tionem rediit : &: ad eruditioncm fe propriam dc-
eat, aut in co quod moderate exequitur, de fe ficiendo rcvocavit, ut ita dicam, fecreta fapicn-
prxfumat. Sxpe verb animus fallitur, ut quod vo- tix non inveniens, invenit : quia cùm ad fuperna
luptuosè appétit, nccelfarium fiifpicetur : quate-
confilia requirenda laflelceret, didicit ut humiliùs
nus omne quod Iibet, vita: debitam utilitatem pu-
timeret : quern fua infirmitas à cognitione intima
tet. Et fxpc quia effedus providentiam fcquitur,in
repulit, hune ci veriùs humilitas junxit. |
fui fiducia mens levatur. Cumque fibi adeft quod
deefTe ceteris vidcrit, cogitatione tacita de magni-
C a p u t X X X V I I I .
tudine fux promiflionis hilarefeit ; tantoque jam
à vera provilione longé fit, quanto ipfam quoque
clationem, quam patitur, nefeit. Unde folcrti fem-
per cuftodix intentione penfandum eft, vcl quid
Volo 'vos fa p entes ejje in bono, fimplices au- j
tem in malo.
opéré agimus, vel quid corde verfamus ; ne aut
mentem præpediens,foris Ce terrena cura multipli-
■cer, aut faltem de cjus moderamine inrus Ce cogi-
tatio exaltét : ut cùm divina judicia temporali cir-
cumfpedione metuimus, fempiterni fupplicia hor-
toris evadamus.
H I s
C a p u t X X X V I.
Alius judicat dient inter diem, &c.
Ic u t ignorantix obfcuritas fine dubitatione
E beato Job legitur, quod fucrit fimplex, &
redus. Nonnulli namque ita fimplices funt, ut
rc&um quid fit ignorent. Sed co verx fimplici-
tatis innocentiam deferunt, quo ad virtutem rc-
dirudinis non affurgunt: quia dum efie cauti per
re&itudinem nefeiunt,nequaquam innocentcs per-
fiftcre per fimplicitatem poftiint. Admonendi funt
ergo fimplices, ut bono fimplicitatis prudentiam
femper adjungant, quatenus fic fecuritatem de
fimplicitate poflideant, ut circumfpectionem pru-
dentix non amittant. Hinc eft quod do&or Gentium
Paulus difcipulos admonct, dicens: Volo vos
& limp!»
In expcSi.i
Kef. reft
pcllatut.
Jcbjit,
nox cordis eft, fic intelle&us non immeritb dies fapentes ejfe in bono,ßmplices autem in male. Hinc
appellatur. Unde & per Paulum dicitur : Alius ju - £ rurfum dicit : Noliteguerifenfibus ejfici,fcd malitia
Horn. is. 9\
De fècrecis divin*
fapientia
judiciis.
ln exfoßt. B.
Job, Ub. z 7.
ejiote parvuli. HinG per femetipfam Veritas difei-
pulis prxeipit, dicens : Efiote prudentes peutferpen- »
tes, dr pmplicespeut columba. Ütraque enim necef-
fario conjunxit in admonitionc, ut fimplicitatem
columbx aftutia ferpentis. inftruerct, & rurfum
ferpentis aftutiam fimplicitas columbx tempera-
ret. Hinc eft quod fandus Spirirus prxfentiam
iuam hominibus non in columba folummodo, fed
etiam in igne patefecit. Per columbam quippe fim-
, dicat diem inter diem, alius judicat omnem diem. Ac
fi aperte dicat: Alius quxdam nonnullis intermif-
fis intelligit, alius verb omnia ad intelle&um pof-
fibilia, ita utfuntvidenda, cognofcit.
C a p u t X X X V I I .
Gentes fuper mifericordia bonorare Deum.
E c r e t a fapientix Dci funt judicia,quod Gen- plicitas, per ignem vero zclus indicator. In co-
tilicas, cum nulla apud Deum merita habuerit, re-
conciliationis tamen gratiam ex fola mifericordia
acccpit. Unde bene per Paulum dicitur: Gentes au‘
tem fuper mifericordia honor are Deum. Unde rurfum
feriptum eft: E t qua non confecuta mifericordiam ,
nunc autem mifericordiam confecuta. Locus igitur miiumba
igitur, & in igne fan&us Spiritus oftendi-
tur : quoniam quicumque illo plcni funt, fic man-
fuetudini fimplicitatis inferviunt, ut contra culpas
delinquentium etiam zelo reditudinis acccn-
dantur.
I N C I P I U N T C A P I T U L A
DE P R IMA E P I S TOL À B. P A U L I A P O S T O L I
AD c O R I N T H I O S.
A ty. Videte ne licencia, veßra pat offendiculum.
2,8. S i nosvobis fpiritualia feminavimus, dre.
3-ty** ju nt hominis y nip Jp ritu s homi- 29. Faâttsfum Ju d d s tarn quam Judaus, (Je.
50. Sic curro non quafi in incertum.
4. Chrijlunt 31. Caßigo corpus mettm<
y ju dicavi p ire 32. Petra autem er at Chrißus.
3 3. Neque idololarra ejpciamini.
34. f i exißimat Jia re , videat ne cadat.
3 y. Tentatio vos non appréhendât, n if hum.ma.
B 36, Fidelis Deus, qui non patietur vos tentari.
37. S i quis vide tur contentiofus e jp , dre.
3 S. Si nos judicaremus, non utique ju d i care mur.
39. D ivifones gratiarum fum , é'C.
4 o. inhoneßa fun t noßra, ab undanti orcm honorem,
drc.
41. Vos eflis corpus Ckrißi, dr membra de membro.
42. S i Unguis hominum loquar> & Angelorum.
43. Caritas patiens e fi, benigna eß.
q 44. Videmus nunc per fpeculum, drc.
q y Tunc cognofcam > ficut & cognitus fum.
46. Lingua in fignum funt.
47. S i autem omnes prophetent.
48. Ego fum minimus Agofiolorum.
49. Gratia Dei fum id quod fum.
yo. Corrumpunt mores bonos colloquia mala.
y i. Sicut portavimus imagine m terre n i, drc.
y 2. Caro dr fanguis regnum Dei pofsidere non pofi
D fo n t.
/ N omnibus divites fa tti efiis in illo.
ua a Deo donata funt nobis, loquimur.
■ Jguis f i t qua funt hominis, n ifi fpiritus hominis.
Nos autem pradicamus chrtfium crucipxum.
Non enim judicavi me f ir e aliquid inter vos.
Nam quia non cognovit mundus per fapientiam
Deumy {Je . ,
Jpuodßultum tß D ei, fp ientiu s efi hominibus.
, fiUta ßulta funt mundi elegit Deus.
Citm enim Jit inter vos %elus, ( J contentio.
Eg0 plantavi, Apollo rigavit.
Fundamentum aliud nemo potefi ponere.
S i quis adificaverit fuper fundamentum hoc.
Comprehendam fapiemes in aftutia eorttm.
Mihi pro minim0 e fly u td vobis judicer.
Auditur inter vos fornicatio.
S ecu lari a judicia f i habuerit is y (Je.
£)uare non magis injuriam accipitis ?
Omnia mihi licent, fe d non omnia expediunt.
Bonum eft homini mulierem non tangere.
Melius eft nubere y quam uri.
De virginibus praceptum Domini non habeo.
egui habent uxor es, tamquam non' habentes fint.
Jgui autem cum uxore eft, (Je.
Hoc ad utilitatem veftram dico.
Scientia in fla t y car it as adificat.
J$u i fe exißimat f ire aliquid.
E X P O S I T I O
SUPER PRIMAM EPISTOLAM B. PAULI APOSTOLI
AD C O R I N T H I O S .
V
C a p u t P r i m u m .
In omnibus d ivites ß tfli eßis.
E recundæ mentes, fi quasfortafîe cul-
pas admiferint, leniter arguendx funt : quia
fi afperiùs increpentur, franguntur potiùs, quàm
eruaiant. Prxdicatores itaque jufti cùm aliquos
corrigunt, fi in cis ex parte alia forcaffe aliquid
bonx operationis potucrint invenirc, ad eadem
objurgations verba cum magna difpcnfatione de-
bent defcenderc. Quod bcnc in egregio prxdica-
tore beato Paulo difeimus ; qui cùm Corinthios
cognofccret pro amore perfonarum in fehifmate
divifos, eorum vcrecundix confulens, locutionem
fuam eis à gratiarum a&ionc, &c laudibus ccepit,
dicens : Gratias ago Deo meo femper pro vobis, in
gratia Dei, qua data eft vobis in Chrifto Jefu : quia
jn omnibus divites fa Hi eßis in illo. Multùm pro-
fedb laudabat, quos in Chrifto divites in omnibus
dicebat. Eccc adhuc blandimcnta multipli-
cat, dicens: In omni verbo , dr in omni feien tia,
ficut teJHmonium ChriJH conftrmatum eft in vobis . Tcftimonium
Chrifli confirmatum eft in vobis dixit,
ac fi opere peregiftent, quod dodrina didiccranr.
Et mox in laudis confummatione fubjunxic -. ita- y
ut nihil vobis dept in ulla gratia, expeciantibus re-
£ vclationem Domini nojhi Jefu Chrifti. Qux fo tc ,
Paule,fi jam nihil deeft, cur eis feribendo fatiga-
ris ? cur in longinquo pofitus loqueris ? Pcnfcmus
ergo , fratres cariflimi, quantum laudar. Eccc eis
gratiam Dei datam afterit, fados divites in omnibus
dicit: in omni verbo, Sc in omni feientia Chrifti
teftimonium, id eft quod de femetipfb morien-
do & refurgendo teftatus eft, in corum vita con-
firmatum cfle perhibet, & nihil eis deefTe in ulla
gratia teftatur. Qui$,rogo, credar, quia paulb poft
eos corripiat, quos ita laudat?Nam poft cetera fub-
jungit : obfecro autem vos, fratres, per nomen Domi- 2.
n i nojhi Jefu Chrifti, ut idipfum dicatis omnes, & non
fn t in vobisfchijhtata. Quod enim potuic ram per-
fedis, tamque laudabilibus fchifma fubrepere ? S i- ^
graftcatum eft enim mihi de vobis, fratres met, ab )its
qui funt Chides, quia cohtentiones funt inter vos. Dc
quibiis contcntionibus paulb poft fubdidit, dicens;
E E e iij