t jï S. Gregoru Papje Vita 172,
ad alia exponenda pertraherent, hanc fubtiliüs A contigit, mihi brevitei indicetis. De domno au-
emendati noluerunc. Quibus multa jubenribus, tem Nonnofo Abbate, qui juxta domnum Ana-
dum patere modo a per cxpoficionis minifterium ftafium de Pentomis fuit , aliqua retulifTe te me-
modö per contemplationis afccnfum, modó per mini, qu* oblivioni mandavi. Et h*c ergo, SC
moralitatis inftmmcntum ftudetet: hoe opus per fi qua funt alia, tuis peto epiftolis imprinfi, Sc
triginta Sc quinque libros extenfum, in fex codi- mihi fub celeritate tranfmitti: fi tarnen ad me ip-
R‘0iU,
In cpifcopatus
fui exordio li-
brum Regular
Paftoralis Johanni
Epifcoimpericos
com-
preflir.
cibus cxplcvic. Quorum cxcmplaria primo per
Uibis monafteria fubdivifit: poftremo vero cidcm
Leandro Epifcopo deftinavir.
Sed in ipfo fui epifeopatus exordio, dum a Jo-
hanne Ravennatis urbis Epifcopo humilicer repre-
henfus fuiflet, cur paftoralis cur« delitefcendo
fc non proficifceris. Hinc Gregorius roboratus,
fan&orum miracula Patrum cum Pccro fuo- Dia-
cono qua; per inquifitionem atque refponfionem
proculeracc expofitionis altius ftudiiun interrum-
pens , fola nominum pramotatione diftinxit, & in
libros quatuor ordinavit: ut ficut in libris expofipondera
fugere vir tarn idoneus voluiflet, librum B tionum fuarum, quibus eflet vircutibus infudan-
Regul« Paftoralis compofuic: quem quadriparti- dum, docuerat: ita etiam deferiptis Sanótorum mi-
ta rationc diftinguens, valdc penfandum efle per- raculis, qua: virtutum fuiflet carumdcm claritas,
docuit, cum rerum ncccflitas expofeit, ad cul- luce clarius oftentarct. Quos libros Zacharias,,
men quifque regiminis qualiterveniat: atque ad fan£t« Ecclefi« Roman« Epifcopus, grarco lati-
hoc rité perveniens qualiter vivat : & bene vi- noque fermonc do£tiffimus, temporibus Conftanvens,
qualiter doceat: & rc£te docens, infirmita- tini Imperatoris poft annos ferme centum feptua-
tem fuam quotidie, quanta valet confidcratione ginta quinque in Gr«cam linguam convertens
cognofcat 5 *> nc aut humilitas accclfum fugiat: Orientalibus Ecclefiis divulgavit, d quamvis af.
aut perventioni vita contradicat: aut vitam do- tuta Grarcorum perverfitas in commemorationc '
&rina deftituat: aut do&rinam pr«fumtio extollat. Spiritus fan£ti a Patre procedcntis, nomen filii
Primum ergo appetitum timor temperet: poft au- fuaptim radens, abftulerit.
tem magifterium, quod a non qu«rcnte fufeipi- C Primam quoque &: ultimam Ezechielis Prophe- <
tur, vita commendet: deinde ncQcfle eftut Paf- ta: partes qua: videbantur obfeuriores, Romanis *
toris bonum, quod vivendo oftenditur, etiam lô»
quendo propagetur : ad extremum verb fupereft
ut perfe&a qu«que opera confideratio propria: in-
fîrmitatis déprimât ; nc h«c ante occulti arbitri
oculos tumor clationis extinguat. Et quia quof-
dam imperitos ad Sacerdotium confpiraflc cogno-
verat, quofdam confpiraturos efle pr«videbat:
quimetiri fenefeientes, qu« nondidicerunt, do-
cere concupifccrent, quique pondus magiftcrii
tan to levius «ftimarent, quanto vim illius magni-
LX X IV .
Pet Rationes
quadraginta
leäiones dtÖa-
■ condo fora
Dei petenti
mandavit.
ZMt.1x.Ep.S2.
poftulantibus, pertra&avit, eafque per homilias
viginti& duas diftinguens, quantum lucis intus c^iel*sprophe
habeant demonftravit; & in his tradandis, ficut
fuperius patuit, finem fecit.
Qui libri dum a dodoribus fequentis temporis
tarn rediffimis fententiis editi, quam luculcntifli-
mo rhetoric« facundi« ftylo compofiti veraciter
doceantur : eos bcatus Gregorius ex humilitatis
fu« dulccdinc incultos perhibet, Leandro Epif-
. . 0 n copo inter cetera feribens: Qu«fout hujusoperis,
tndims ignorarent j hos in ipfo libri fui reprehen-u (Baud dubium quin Moralium) dida pcrcurrens,
dit exordio , ut fi quando indodi ac pr«cipites in his verborum folia non requiras : quia per fa-
dodrin« arcem tenere appetiflent, a pr«cipitatio- era eloquia ab eorum tradatoribus infruduofie
nis fu« aufibus in ipfa Gregorian« locutionis ja- loquacitatis levitas ftudiose cOmpcfcitur, dum in
nua pellercntur. Hunc librum Anatolius, Diaco- templo Dei nemus plantari prohibetur. Eccundi
nus,ejusapocrifiarius,qu«rcntiacjubentiImpcra- proculdubio feimus, quia quotics in foliis male
tori quondam obtulerat, quem magnus Anafta- l«t« fegetis culmi proficiunt, minori plenitudifius,
Antiochenus Epifcopus, in Gr«cam linguam ne fpicarum grana turgefeunt. Unde & ipfam lotransfudit,
& Orientalibus Ecclefiis opus venera- quendi artem , quam magiftcria difciplin« exte-
bile procuravit. rioris infinuant, fervare delpcxi. Nam ficut hu-
Demde , ficut in fecundo hujus operis libro jus quoque epiftol« tenor enuntiat, e non metajam
rctuli, dum adhuc Gregorius ad loquendum £ cilmi coliifioncm fugio, non barbarifini confufio-
voce ftatuque fibi fufficeret, per ftationcs difeur- nem devito, hiatus motufque etiam, & pr«pofitio-
173 Au£tore johanne Diacono. Lib. IV-.
• B H Grc?horio- Sed & ? eda A mentis: quatenus ibi videam ne aut inCaute m l
B B I de f' I:emanbus ora,tores hom^otelcu- la , aut bona non bene dixetim. Tunc enim"e
■ . . . i m U i m . l t ' S S S . i S S ’ »
. aus eft vu.lncre , ut odorem fuarum vmutn tana men quia omnino non dixetim non defendo
. o latius fpargetet, quanto more aromatum me- Bona verb fi qua divinitus accipiens diximeovT
. hus ex mtenuone fragraret. Quo fehemate ipfe, delicet viti04 minus me ben^dixiffe profiteo '
■ W h,oc dlxic > b« tus PaPa Gregorms fepiflime Nam ad me intrinfeefis redtens poftpofith ver '
. u&s fuiffe cognofcitur : Sc hujufinodt oranoncs borum foliis, poftpofitis fententiarum rL iis dum '
: M M a i l M conannasrhetorum ipfam f u b r i l J rad'iccm mete inten” f p S !
Ar r •j.*’ . c Deoqmdemexea mefiimmopcre placcre voltiifi
Ac Gregorms hum.htat.s fuat cautela commom- fe cognofeofed eidem intention^ qua n lo o i l '
tus, non folum facund.at fu* redolenciam con- B cere ftudeo, furtim fe nefeto quomodo inten io '
emnebac; vemm ettam m comparat.one trada- human* laudis interfcric. Quod cum jam poft '
tus altenus d ictum (burn furfurem nommans, modum tardeque difeerno, mvenio me alicer a ’
libros fuos legt, quamdm viverec, vehemenciifi- gerc quod fcio me alitor inrhnafle c;- - • " . 1 m m n u B - ter cetera fenbens I Quod in expofinone fancli redd incipitur, occulte fubjunfta & earn ve ut "
Job tranfimttt vobis cod.cem volu.ftis, veftro om- in itinerebomprehendens, human* laudis inten
■ nenriaftudle ft°nS ftdJ mUS ' <J“ ° nl.amU rci Emi- rio affequitur I ficut proneceflitate quidern cibus j
> H H V ^ ftudCrC “ 'DfPICIm“ s > r * nec Pumirur , fed in ipfo efu, dum fiirtim gula fubri- 1
, J“ “ , f?,ras VOS.cxir,e S H H I ad B H i Pi,:> cdcndi dolofbicio permifeetur| unde plerura- '
feculanbus cur.s difperfos recolhgat. Sed fi deli- que conringit ut refeffionem corpmis quam fa- 1
ciofo cupms pabulo faginari, beati Auguftmi pa- Iutis caufa empimus , caufa voluptatisq explea "
nern“ n8’“ B S comParati° - C mus. Fatendum eft igitur quod redam qufdem I
nem filigims illius noftrum furfurem non qu*- intentionem noftram, qu* foil Deo placcre ap-
Item Johanni, Epifcopo Syracufano: Pr«terca
audio quod aliqua dc his, qu« fcripfilfe me me-
mini, Fratcrnitas veftra ad menfam fuam coram
extrancis legi faciac. Quod mihi non videtur eile
faciendum : quia hoc, quod vos pro caritate fapetir,
nonnumquam intentio minus re&a, qu«
de donis Dei placerc hominibus qu«rit, infidian-
do comitatur. Si autem de his divinitus diftrifte
difeutimur, quis inter ifta remanet falutis locus,
quando & mala noftra pura mala flint, & bona,
qu« nos habere credimus, pura bona efle nequai
m
WM no/rnnr j ^ V m ÊSSr 4ua:M ? naoerc nequa-
® 1 cluancum ad me eft, van« quam poflbnt ? Sed hoc mihi oper« pretium cre-
W S Ê Ê m >dC° qUC C° ram I H H I and- d° x quod fraternis auribusomne quod in me la-
M B B M M > i <ïuoram aua« ‘Ute va- tenter ipfe W W H H aperio. Quia
enim exponendo non celavi quod fenfi, conficen-
ra n L J .nm r’ Subd'aCO,n° R« c nn* p°ft mul- D do non abfcondoquod patior. Per cxnofidonem
B 8 Ü M ad ™ q™™»dam m parefeci dona, peAonfcflionem detejo vulnera.
t.one perlacum eft, quia reverentilfimus coepifco- £t quia in hoc tam magno humano genere nec
leS' COmm“ ta bcatl I °b R j P«vi defunt, qui diflis meis debeantfnftmi | nec
W f M T T W T l W m38ni dcfunt i 1 ui “ gnu* me* debeant infir-
mnrT ■ P°Pulare ™d!bus auditoribus mitati mifereri: per h*c utraque aliis fratribus
unpcdimentum magis quain proveflum gene- quantum poffum curam confero, ab aliis fpero
P iS S
descriptie,
quos poftca
Zacharias,
Sedis Epifrens,
viginti homilias Evangelii diverfo tempore
coram populo declamavit: reliquas verb ejufdcm
numcri didavit quidern, fed Iaflefccntc ftomacho
languore continuo , aliis pronuntiare permifit:
quarum cxemplaria Secundo fervo Dei petenti
mandavit.
Cumque a fuis familiaribus, ut aliqua de mira-
culis Patrum dcfcribcrct, Gregorius cnixiüs ronum
cafus fervare contemno : quia indignum vehementer
exiftimo, ut verba c«leftis oraculi ref-
tringam fub regulis Donati} ncque enim f h«e
ab ullis interpretibus in Scriptur« facr« audori-
tatc fervata funt. Ex qua re nimirum quia noftra
expofitio oritur , dignum profe&o eft ut quafi
édita foboles fpcciem fu« matris imitetur. In qui-
^ bus verbis agnofeitur Gregorius non ftuduifle logaretur,
Maximiano, Syracufano Epifcopo, feri- cutionem pompacicam, fed ex priftina fecularis
put, diccns .- Fratres mci, qui mecum familiariter F cxcrcitii confuetudine potiùs incurrifle. Cujus
facundi« confonantiam Ifidorus, Hifpalcnfis Ur-
»XXIX.
’ rat\ ? ed dicei ut comipcntaPfalmoi um légat ad
' vigilias, qu« mentes fecularium ad bonos mores
> pr«cipuè informent. Neque cnim volo, dum in
hac carne fum, fi qua dixiffe me contigit, ea facile
hominibus innotefei.
Ulis dixi exponendo quod faciant, iftis aperio
conficcndo quod parcanc. Illis verborum médicamenta
non fubtraho, iftis lacerationem vulne-
rum non abfcondo. Igicur qu«fo ut quifquis hoc
legerit, apud diftriétum Judicem folatium mihi
vivunt, omni modo mecompellunt aliqua demi-
raculis Patrum , qu« in Italia fa£ta audivimus,
fub brevitate deferibere. Ad quam rem folatio vc-
ftr« Caricatis'vehementer indigeo : ut qu« vobis
, in memoriam redeunt, qu«quc cognoviflc vos
• Excufi, cura tribus mlT. Parif. per expofitienu myflerittm.
h Corrupte quidam editi: humilitatis accejfum fugtat.
c Bigot. & Ucic. expofitionis alterius ftudium.
d Vide lib. z. Dia loer. Cap. ultimo, & notas confulc. Dc Gratca tl
flatione fusè in Pra?f. ad Dialogos.
bis Epifcopus, in expofitione Genefcos admiratus:
Sumta, inquit , funt, ab au&oribus h«c Orige-
ne, Viftorino, Ambrofio, Hieronymo, Cafliano,
Auguftino, Fulgcntio, ac noftris temporibus in-
• Vel potvàsmutacifirii, nimirum Gratci appellarunt ptvntxtrftoy, ctlm
nimiiim aut temerc m repetitur , undc vrtiofa collitio. Vide Voflium
Inftitut. Oratoriar. lib. 4. cap. i . §. 1.
f Ita m&. At editi. alt illius temporis interprttihus, aut a i ullius & cv
Ononr-i I S i t t • ^ . . . T, iegent,diltriaum Quanta fane confidcratione Gregorms, qm ad E fa * orationis impendat, omne quod in me fordi-
culmen regiminis humihter pervcmlfe, ad hoc o- dum deprehendir , fletibus diluat- Orationis au-
' 5 Pa Vrn‘“ S bene V1Xlffe ’ b/fnc VITendo te&& ton atque cxpofitionis virtute collate, leftor meus
docuilfe, fans, ut opinor, monftratus eft, infirm!- in recompenfatione me fuperat, fi efim pe“ me
' H w COgn0.Vent,‘n hbro Moralium verba accipit, pro me lacrymas reddit. P
mamfeftat, cum dicic: Expleto ltaque hoc opere, Hujus beatiffimi Grevoni venerabile cornus a
■ B Gregorio quarto Sedis Ipoftolic* Pr*fule bPpoft
‘ «rfemetinGm Wvini^ 0<1- ‘ C° natUr ’ “ * an" ° S circitet fiuinq“ xginta tranflatum ante no-
I H g i H B Intcgritatem namque vellum fectetarium conftruftis abfidibus , ficuti
» » M qUahter pr,0fcran: ffi0db cerniturefub altar! fui nominis coiiocarur:
« M H — i « ™ nfecus, minuunt. Igitur a quo ejus anniverfarid folemnitas cunftis certatim
me'iufuqr S i f ^ q dfi ° nc“ ° confuItatlol?lsad F in qua Pallium ejus, i Sc phylafteria, fed & bal*
me ipfum difeernendum convocem cogitationes theus ejus confuetudinaliL ofculaniur. Qu* fi.
iXXX;
Corpus ejus, i
Gregorio quara
ro Papa tran-
flarum : & de
g ^ p -
regular ifpe-
ciaUtate,
• Bigot. & Utic. fimilaginisl
6 Legs ducentos viginti guinqoc t nam Giegot. IV. an. 81?. fedete
rap e , s a t legtndnm M , f i , » ! , . In Reg. p,JI muUos.
I / l” - JhimmiMm. Hnncerroiem cotrejcrnntBolan
liai : certé Bcilè ex tnft. redatguendnm. Cetetdm pneter haac
i ranflatlonem, allant lege Seculo tv. Beacd. Çhti«aono, quo facr*
S. Dofloris reliquiae monalierio S; Medardl Sueff caput verà benedidt.
esnobio S. Petri vivi Senoncnfis cedifle referuntur.
* Phylafteriolum nomine intellige cruccm peöoralcm Reliquiis re-
ferram, quam geftari folium refbrt Gregor, lib. 1 1 . Ep. 7. nunclib. n t ,
Ep. rt.Matill.
•■ J-AHHÊO