De arrha *t
næ hereditär
fîorr.il. 2 i.
T i
A perpendite poflefloris noftri. Ecce enim qtiod di-
ximus , voce vcridica Paulus clamat : Si quis fp iritum
ch rifli non habet, hie-mn eftejus. Ae fi aper-
tc dicat : Qui nunc Deo inhabitante non regitur,
de divinæ claricatis fpccic poftmodum non lætatur.
!* C a p u t XI.
jfideo aliam legem in membris mets*
Ä U N c bene interiùs cuftodimur, cum per dif-
penfacioncm Dei tolerabiliter tentamur extcriùs,
aliquando vitiis, aliquando preffuris. Nam eis quo-
que quos viros novimus fuifle virtutum, tentatio-
nes Sc ccrtamina non defucre vitiorum. Hinc eft
enim quod ad confolationem noftram beatus Paulus
C a p u .t -X IV .
. Non accepiflis fpiritum fervhutis herum in
timoré.
prædicator egregius de fe quædam talia prodere
dignatur, dicens : Video aliam legem in wem- _ . . . 4-• * i
bris mets y rep ugnantem legi mentis mea, dft captivnm g re filii obfequebatur Domino, fed timoré fervili.
7ne ducentem in Ugc peccdti, qua eji in membris meis.
Ad ima quippe trahit caro, ne extollatur fpiritus :
& ad fumma trahit fpiritus, ne profternatur caro :
fpiritus levât, ne jaceamus in infimis, caro aggravât
| ne extollamur ex fummis : fi non fublevantc
UD a Ic u s populus firvus fuit, --- ■ - ■ —■ ■ • • --r* ’ q• ui non^ amo- pbeeôlicb çôprtçaratnoc
In exfôfit.B, Lcx namque fub ultionis perfecutione populum i»b, i,b. y
tenuit, ut quifquis fub ilia pcccaret, protinus morte
punircturj nee Ifraëlitica plebs ex amorc, fed
Domino firviebat ex timoré. Numquam autem
impleri juftitia poteft per timorcm , quia juxta Jofpiritu
nos caro tentaret, perfe&ione proculdubio hannis vocem : Perfciïa caritas foras mittit timorem.
Paulus ergo filios adoptionis confolatur, dicens :
Non accepiflis fpiritum fervhutis herum in timoré :
fe d accepiflis fpiritum adoptionis filiorum, in quo cla-
mamus :>Abba Pater. Juftus enim effe non valet in
confpe&u Dei, qui ci non per dile&ionem, fed
tentationis fuse in ima dejiceret.Rurfus verofi non
tentantc came ad fiimma nos fpiritus fublcvaret,
in fuperbise cafu ipfa nos pejus fublcvatione pro-
fterneret. Sed fit certo moderamine, ut dum unuf-
quifque San&orum jam quidem interius ad fum-
ma rapifur, fed adhuc tentatur exterius, ncc def- per formidinem lervic.
perationis lapfiim, ncc elationis incurrat: quoniam
nec exterior tentatio culpam perficit, quia interior ^
intentio furfum trahit: nccrurfum interior inten-
tio in fuperbiam elevat, quoniam tentatio exterior
humiliat, dum gravat. Sicque magno ordinc co-
gnofeimus in interiore profe£tu quid accipimus *
in exteriori defe&u quid fumus. Et miro modo
agitur, ut nec de virtutc quifquam extolli debcat,
nec de tentatione defperct: quia dum fpiritus tra-
h it, &r caro rerrahic, fubtiliflimo judicii interni
moderamine infra fiimma, & {upra infima, in quo-
dam medio anima libratur.
C a p u t XV.
X I I .
Vos autem non eßis in carne , fe d in fpiritu.
De fpirituali
in expofii.B.
Jo b, lib. i+.
Non fu n t condigna pajjiones hujus temporis ±
ad futuram gloriam.
J E l e c t i quique cum hujufmodi adverla pa- ]
tiuntur, cum inhoneftates, contumelias, rcrum r
damna, cruciatus corporis tolerant, effe gravia, j
quibus exercentur, penfant: fed cum mentis ocu- 1
lum ad «eterna: patri« confiderationem tendunt, l
ex comparatione prxmii, quam fit leve quod pa-
tiuntur, inveniunt. Quod enim valdc efle importable
ex dolore oftcndicur, confiderationc provida
ex remuneratione levigatur. Hinc eft quod Paulus
_ femper feipfo robuftior contra adverfa erigitur:
quia nimirum finem (ui operis prxftolacur. Gra-
J U s ti gaudium fuum in cadis ponunt, eorum- ve namque quod fuftinet xftimat, fed hoc leque
converfatio in cadis eft ; Sc cum in carne fimt, vc per prxmii confiderationem penfat. Ipfe quipadhuc
quafi in came jam non funt : quia nulla pe quàm fit grave quod patitur, indicat ; Jjju i
carnis dele&atione pafeuntur. Unde quibufdam m carceribus abundantiits, in plagis fupra modum,
dicitur : Vos autem non eflis in carne, fed in fpiritu. in mortibus frequenter fe fu ijfe teflatur : qui à Judais
Ncquc enim in carne non erant, qui magiftri cpi- quinquies quadragenas una minus accepit : qui ter v irftolas,
& exhortationis eloquia fufeipiebant : fed g is cafus,femel lapidatuseft, ter natifragiumpaffu‘
quail jam non in came eile, eft de amorc carna-
lmm nihil habere.
C a p u t X I I I .
Si quis fpiritum Chrifii non habet > hie non
eß ejus.
nottc & die in profundo maris fu it : qui pericula flu -
minum, latronum,ex genere, ex Gentibus, in civitate,
in fjjlitudinc,in mari, infalflsfra.tribus pertulit.-qui in
labore, & arumna, injejuniis multis, in fame & jiti,
in frigore & nuditate laboravit : qui fo r is pugnas ,
intus timorés fuflinuit : qui ultra vires gravatum fe
E efle after it, dicens ; Supra modum gran) at i fumus, z
fupra virtutem, haut taaeret nos etiam vivere. Sed
quomodo remunerationis linteo fudorem tanti la-
boris tergat, ipfe denuntiat, dicens: Exiflimo quod
non funt condigna pafsiones hujus temporis ad fu turam
- M E M1 n 1 s s e debemus, quid de fan&o Spi-
• ricu dicat beatus Paulus: S i quis fpiritum Chrtfli
non habet, hie non efl ejus. Quafi quidam titulus
eft divinse pofleflionis ifte fpiritus amoris. Num-
quid fpiritum Chrifti habet is, cujus mentem odia
dilfipant, elatio inflat, ira ufque ad divifionem
mentis exafperat, avaritia cruciat, luxuria cncrvat?
Penface qui fit fpiritus Chrifti. Profedb illc qui
facit amicos &c inimicos diligi, terrena deipici,
pro csclcftibus arftuari, carnem propter vitia con-
tcri, mentem a concupifcentiis frenari. Si ergo
vultis jus cognofcerc poiTeflionis Dei, perfonaro
gloriam, qua revelabhur in nobis. Finem lta-
que operis prarftolatur, & dum profe&um remunerationis
confidcrat, vile seftfinat quod pcnc dc-
ficicns laborat.
win expofit. S . I a,ub. s.
|D c glorifica
797 fuper Epiftolam B. Pauli Apoftoii ad Rom. 798
C a ï u t X V I. C a p u t X V I I I .
Vaniuti ere attira fubjetfa eft ,ndn •Voient.
BI
Ipfe Spiritus pojlulatpro nobis gemitibus inenar- rm. t. zs.
^ . rabilibus.
R Æ t E r illas moleftias,quas eleifti Dei patiuntur
in mente interiùs, gravibus neceifitatibus, cor- D P ir ît u s fanÛus Gr*ca locutione Paraclitus Quid eft quàd
ruptionis vincufis adftringuntur cxteriùs. Efuri- . dicitur, quod Latina confolator vel advocatus in - sP:ritus fan
re quippe, fidre , laflefeere vincula corruptio-^ terpretatur. Qui idcirco advocatus dicitur, quia mïmwatur^
rijs fimt, qua: fcilicet folvi ncqueunt, nifi cum in
illam immortalitatis gloriam mortalitas noftra per-
mutatur. Replcmus enim rcfc&ionibus corpus, nc
excenuatum deficiat: extenuamus abftinentia, ne
nos rcpletum premat: vegetamus hoc motibus, ne
fitu immobilicatis intcreat : fid cidus hoc collo- pro delinquendbusperhibetur: quoniam cos, quos
cando fiftimus,ne ipfa'fua vegetadpne fuccumbat: " replcveric, exorantes facit. Unde &: Paulus dicit:
adjumentis hoc veftium tegimus,1 ne frigus inter- Ipfe. Spiritus poflulat pro nobis gemitibus inenarraimat:
pro errore dclinquentium apud juftitiam Parris in- In exP°fi1’ R-
tervenit. Confolator autem ideo vocatur, quia de
peccati perpetratione moerentibus, dum fpem vc- '&omil. 3o. in
niæ præparar, ab afflidione triftitia: mentem levât. Eva"Z' n'3'
Qui unius fubftantiæ cum Patre & Filio exorare
& quxfita adjumenta projicimus , nc calor bilibus. Minor verb eft qui poftulat, quam qui pq-
oxurat. Tor igicur diverficatibus occurrcntes, quid ftulatur. Quomodo ergo Spiritus poftulare dicitur,
agimus, nifi corruptibilitati fervimus, ut faltem qui minor non eft > Nequaquamigitur poftulat qui
muldplicitas impenfi obfequii corpus fuftineat, arqualis eft: fid poftulare dicitur, quoniam ad po-
quod anxietas infirm« mutabilitatis gravat ? Unde ftulandum eos, quos repleveric, inflammat.
bene per Paulum dicitur: Vanitati enim creatura.
fubjetta efl non volens ,fc d propter ip fum , qui earn . C a p u t X IX .
fubjecit in fp e s quia dr ipfa creatura liberabitur à fe r-
vitute corruptionis in liie rtatem gloria fllionpn Dei.
Quos p r a fiv h & pradeflinavit conformes fieri Rm>8-
Vanitati quippe creaturanon volens fubditur, quia
imaginis filii fu i.
homo qui ingenitæ conftanti« ftatum volens de- y
firuic , preffus juftæ mortalitads pondère, nolens c XN Scripturafacraquædam deDeo indigna dicun- Dcp r* fci<
tur, qu« ab humanis in ilium qualitatibus trahun 1
mutabilicatis fu« corruptioni fervit. Sed creatura
h«c nine à fervitutc corrupcionis exuta eripitur,
cum ad filiorum Dei gloriam incorruptà refurgen-
do fublcvatur; dignitate libertatis accepta, in filiorum
Dei gloriam vertitur : quia unita Deo per
fpiritum, quafi hoc ipfum, quod creatura eft, tran-
fifle ac fubegifte declaratur. Eleiftos'enim nunc
poena corruptionis aggravat,fed tunc incorrupdo-
nis gloria exaltat : & quantum ad pnefentis nccefi
fitatis pondera, nunc in Dei filiis de libertate nihil
oftenditur : tantùm verb ad fubfequentis libertatis
gloriam, tunc in Dei famulis de fervitutc nihil
apparebic.
tur, dum ad infirmitads noftræ Verba defeenditur. fibM. '
Dicitur enim præfcius, ficut de illo ait Apoftolus : num' °3'
Jipuos prafçivh & pradeflinavh conformesfieri imagin
isfilii fu i : cum praftcientia non poftit efte in Deo.
Pr«fcire enim dicitur, qui unamquamque rem an-
tequam veniat, videt; Sc id quod futurum eft,
priulquam pr«fens fiat, provider. Deus ergo quomodo
prsefeius, dum nulla nifi qua: funt futura
prarfeiantur ? Et feimus quia Deo futurum nihil
eft, ante cujus oculos præterita nulla funt, pra:-
fentia non tranfcunt, futura non veniunt: quippe
quia omne quod nobis fuit &: erit, in ejus proA
D
C A P U T X V I I . D pedu proefto eft ; &: omne quod præfens eft, feiri
_ ... Kr . poteft potius quam praftciri. Et tarnen quia ea qua:
Ipfa creatura liberabitur a fervitute corruptionis futura nobis funt, videt, quæ tarnen ipfi femper
in libertatem gloria filiorum Dei. pradlo func,humano modo praftcirc dicitur : quamvis
nequaquam futurum prævideat, quod præfins
U m prüfend feculo adhuc in nobifmetipfis videt. Nam& qua* funt, ab æternitate ejus non
1 répugnât corruptio, nequaquam ad Deum laudan- idco videntur quia funt, fed ideo funt quia viden-
dum, five contemplandum perfe&è libertatem tur. In Deo ergo nec prarterita, nëc.futura reperi-
mentis obtinere poflumus : fid poft præfens ad ve- ri queunt, fed cun&a mutabilia immutabiliter du-
ram libertatem perveniemus. Tunc enim in no- rant, &: qua: in fiipfis fimul exiftere non poffunc ,
bis vera libertas erit, cùm ad gloriam filiorum illi fimul omnia amftunt, nihilque in illo pra:teric
Dei adoptio noftra pêrvënerit. Omnes enim elcdi quod tranfit : quia in æternitate ejus modo quo-
quandoque in cælcftem patriam congregabuntur, dam incomprchenfibili cunâia Volumina feculo-
SC in Deo quem videbunt immutabuntur : tunc rum tranfeuntia manent, currcntia liant,
perfe&è corpus Redemtoris omnis multitudo San- £
ûorum efficietur,& videndo incorrupdonem, nulla
incorruptione tenebitur, juxta Pauli vocem di-
centis : Jguia creatura ipfa liberabitur a fervitutc
corruptionis, in libertatem gloria filiorum Dei : eique
tunc inhærebunt, ut cis de corruptione, qüæ per
rcfurrc&ionem vincitur, nihil jam in fuo finéto a-
morc contradicat, fed unita gloriæ fui Redemtoris
fiat. Tune itaque omnes eleâi in cælcftia fub.
levati, Sc omnipotenti Domino capiti fuo uniti,
laudes omnium liberatoxi libéré reddent Sc refo-
nabunt, cùm vidcrinc fine fine quem laudabunc.
C a p u t XX.
Qui etiam interpellât pro nobit. nm.
U N i g E N I T U S Dei films homo fàlftus pro gratia no»
nobis, in fe humanam naturam fufcepic : ut quia Rec,cmco-
puro homini via redeundi non patebat ad Deum, inexpofit. b.
via redeundi ficret per hominem Deum. Longe 1ob' lié-
quippe diftabamus a jufto Sc immorcali, nos mor- mm'
talcs Sc injufti : fed inter immortalem juftum, Sc
nos mortales Sc injuftos, apparuit Mediator Dei Sc
hominum, morcalis Sc juftus : qui Sc mortem ha