431 San&i Paterii Liber X I I . Tec. part. 432
ad nos proceffit. Jerufalem verb vifio pacis inter- A dicitur. Et quid eft quod hetitiam Jefu reddi
precatur. Hi autem Jerufalem habitant, qui in
vifione pacis intima: mentem figunt. Pcccator
verb te menftruata eft vcl is qui delinquit in
opéré, vel mens qua: labitur in prava cogitatio-
nc. Menftruatx namquc ifta pollutio eft, quia te
aliéna carne non tangitur, te fua carne inquina-
tur. Sic itaque fie eft omnis anima, qua: te fi malum
opus non agit, polluta tamen cogitatione
(ordefeit. Unde per Prophetam alium fub Judara:
fpecic de anima immundis defideriis occupata dicitur
: Omnes qu i quarunt earn, non deficient. Cùm
inferre perditionem cupiunr, te nulla bona: cogi-r
tationis reditudine rcpelluntur. Et in menftruis
poftulabat, nifi quod Jefum ante culpam contem-
plari conlueverat, cjufquc contemplationis gaudia
in culpa perdidcrat? Unde rede poll pcenitentiam
vifionis cjus lxtitiam fibi reddi qua:rebat. In hoc ^
fontc mifericordia: lota eft Maria Magdalene qua:
prius famefa peccatrix, poftmodum lavit maculas
lacrymis. In hoc fonte mifericordia: patentc lavit
Apoftolus Petrus quod negaverat, quia flevit a- J
marc. In hoc fonte mifericordia: in fine fuo lotus
eft latro, qui feipfum in morte reprehendens a i
culpa fua ablutus eft confeflione veritatis. Dc
emundatione ergo noftra non defperemus, cum
in hoc fonte pietatis tantos fc jam lavaflc cofuis
animam inveniunt, quando in pollutis cogi- g gnofeimus. Quarrcrc fontem mifericordia: dc-
tationibus 'pofitam facile ad perverfam operatio- buimus, ctiamfi clTct claufus. Patetnunc,& nc-
nem trahunt. Dicatur ergo : I n d ie ilia erit fo n s gligimus, te torpentes, te frigidi remanemus. Mitpatens
domus D a v id habitantibus Jerufa lem in ablu- tamus oculos fidei in mundum univerfiim, con-
tione peccatoris d r menftruata ; quia apertus eft jam fidcremus quanti peccatores diebus te nodibus
nobis fons mifericordia: Rcdemtor nofter, qui in per lamenta in hoc fontc mifericordia: laventur,
domo David incarnari dignatus eft, ut peccato-
rem lavet à perverfo opcrc, te menftruatam mentem
diluât ab immunda cogitatione. Patet ergo
fons ; curramus cum lacrymis, lavemur hoc fonte
pietatis. In hoc fonte ipfe quoque David lotus
eft, cùm rediit ad lamenta poenitentiæ, poft
quanti poft tenebras ad lucem, quanti poft maculas
ad munditiam redeunt ? Confideremus quantum
pcccavimus, quantum quoudie peccamus.
Curramus ad aquam vira: veniam quærentes, te
cum lacrymis fiduciam habentes. Lavemus nos
in hoc fonte pietatis, te mifericordia: Jefu Chrimaculam
gravis culpa:. Ipfiim quippe fontem in -ç fto Domino noftro, qui vivit te régnât per om-
venire qua:rebat, cùm diceret : Redde m ih i U t i- nia fecula feculorum. Amen.
tiam Salut arts tui. Jcfus cnim Hebraicè Salvator
1 N S E QJU E N T I B V S E X C E R P T 1 S
plurimi Pfalmorum 'verfus explicantur.
jteg. p*ßord. TV /T U l t um à peccatis aliis différant peccata
3.parue*}. 32. j[V.Lquæ per judicium te deliberationem, five
per confilium perpetrantur, ncc tam prava Dominus
quàm ftudia pravitatis infequitur. In fadis e-
nim fæpe infirmitate, fæpe negligentia-, in ftudiis
verb malitiofa femper intentionc peccatur. Quo
contra redè beati viri expreffione per Pfalmiftam1'*
pj*l. i. u dicitur : Beatus v i r qui non a b iit in confilio impio-
rum, d r in v ia peccatorum non f t et it , d r in cathedra
peftilentia non J e dit. Cathedra quippe judicis cfle,
vel præfidentis folet. In cathedra quippe pefti-
lentiæ federe, eft ex judicio prava committere.
In cathedra peftilentia; federe, eft ex ratione mala
difeernere, te tamen ex deliberatione perpetrare.
Quafi in perverfi confilii cathedra fedet, qui tanta
iniquitatis elatione attollitur, ut implere malum
etiam per confilia conetur -, te ficut afliften-
tibus turbis prariati funt qui cathedra: honore
fulciuntur, ita delida eorum qui præcipitatione
corruunt, exquifita per ftudium peccata tranfeen-
dunt.Hinc ergo colligantqui in culpa etiam fe per E
confilium ligant, qua quandoque ultione feriendi
funt, qui nunc pravorum non focii, fed principes
* fïunt.
Moral.fib.if. R e k t o r omnium Deus, qui in divinitatc
W lz8' videri non potuit, aflumfit à nobis unde videre-
tur à nobis ; te per incarnationis fùa: myfterium
Lib. i.hom. 2. apparere dignatus eft humano generi, quod ab or-
in E^eth. tu fuo difHuit ad mortem, ficut de illo per Pfal-
/ 3 miftam dicitur : E t e rit tamquam lignum quod p la n-
tatum eft fu p e r decurfus aquarum. Juxta enim de-
curfus aquarum plantatus eft, quia juxta lapfus incarnatus
eft deffluentium populorum.* Decurfus *41
quippe aquarum funt quotidiani tranfitus défi- ^ffi
cicntium populorum, te de femetipfà Veritas di-
cit : S i in v i r id i ligno h.ec f a ci un t, in arido quid £w 1
f i e t ? Lignum ergo reçus decurfus aquarum eft,
qui frudum te protedioncm fui nobis umbracu-
li proferens, apparuit Creator in came, ut hu-
manum genus per refùrredionem figeret, quod
per defedum quotidie ibat ad mortem.
D E reprobis in die judicii, alii judicantur te $1 pereunt ; alii non judicantur te pereunt. Judican- U1''
tur te pereunt quibus Dominica inclamatione dicitur
: E fu r iv i dp non dediftis mi hi manducare, dre. Aid
quibus præmittitur : Difcedite à me m a led ifli in m
ignem aternum. Alii verb non judicantur te per-
cunt, dc quibus Dominus dicit: £ )m non credit
ja m ju dicatu s eft i te de quibus Paulus ait : Jp u i fi-
ne lege pecca verunt, fin e lege peribunt » te de quibus
Pfalmifta dicit : N o n refurgent im p ii in ju d i - tfiA
cio. Eos impios vocat, qui aut fidei piètate dif-
jundi funt, aut in hoc quod fideliter credunt,
pravis fibi moribus contradicunt. Refurgent quippe
omncs infidèles,fed ad tormentum non ad judicium
; non enim eorum tune caufa difeutitur, qui
ad confpedum diftridi judicis jam condemnatio-
ne fua: infidelitatis accedunt : profeffionem autem
fidei retinentes, fed profeffionis opera non habentes,
redarguuntur ut perçant. Illi faltcm verba
judicis audiunt, qui ejus fidei verba faltem
tenuerunt -, ifti in damnatione fua, a:terni judicis
nec verba percipiunt, quia ejus reverentiam nec
verbotenus fervare voluerunt. Illi legaliter pereunt
4 3 3 in PfalmoS* 434 eunt, quia fub Lege pofici ' peccaverunt : iftis inA rumque in confpeclu hominum rcifta via credipcrdicionc
fua de Lege nihil dicitur, quia nihil ha- mr j ___ „
bere Legis conari funt. Princcps narnque terre-
nam Rempublicam regens, aliter punit civcmin-
teriùs delinquentem, te aliter hoftem exteriùs re-
bellantem. In illo jura fua confulit, eumque fub
verbis dignæ invedionis addicit. Contra hoftem
verb bellum mover, inftrumenta perditionis exercer,
dignaque ejus malitiæ tormenta retribuit;
demalo verb ejus quid lex habeat non rcquiriç,
ncque enim * neceffe eft puniri, qui lege nura-
quam potuit teneri. Ita ergo in extremo judicio,
te lcgalis ilium invedio perçu tit, qui ab co quod
profeffione tenuit adione declinavit; te ifte fine
tur,etiam qua: à veritatis itinere depravaturj* Scu- * l- H;
to bona voluntatis tua coronafti nos. In Scriptura fyfj ^
facta feuti defenfio fæpc pro divina protedione
ponitur.Scuto quippe Dominus nos coronare per-
hibetur, quia quos protegens adjuvat, remunc-
rans coronat.
X E r odavum nümerum dies «terni judicii.&
carnis refurredio defignatur. Unde Pfalmifta re- hJm ’i 1
furredionis diem confidcrans, quia dc extremi judicii
erat diftridione locutums, pra:mifit titulum
dicens : In ftnem Efalmut D avid pro otfava.XJt enim pM. *
quam odavam diccret demonftraret, diem illam
judicii invedione perimitur, qui lege fidei non B tremendi terroris in Pfalmi inchoatione fecutus eft
dicens : Domine}nc in fu ro re tuo arguas me, neque in 1
ira tua corripias me. Modo enim quifquc per flagella
corripitur, te corrcptionibus emendatur. In
manfuetudine corripitur non in iraj in diftrido
autem illo examine omnis argutio te correptio,
furor te ira eft ; quia venia poft correptioncm
non eft. * Nunc tempus eft mifepicordi«, in illo *
autem judicio dies ira:. In quo videlicet die pm- 6
ne hoc tempus finitur, quod feptem diebus cvol-
vitur : te quia poft feptem dies fequitur, jure o-
davus vocatur, m quo te caro noftra refurget .
ex pulvere, ut five bona five mala quæ egit, rcci-
piat à veritate.
iJ C i e n d u m eft quod aliquando nos adverfa-
rius, aliquando nos contërit Deus ; ex contritio-
nc autem adverfarii à virtute deficimus : per con-
tritionem verb Domini fradi à vitiis, in virtute ro-
boramur.Hanc contritionem & percuflionem Pro-
pheta confpexcrat, cùm dicebat : Reges eos in v i r -
ga fe r r e a, dp tamquam vas f tg u li * confringes eos. In
virga ferrea nos Dominus régit, te conterit ; quia
difpenfationis fua: * redi forcitudine cùm nos intends
reficit, exteriùs affligit. Nam quo virtutem
carnis humiliât, te intentionem fpiritus exaltat.
Unde &hæc eadem contritio vafi figuli compa-C -r
ratur. Sicut te per Paulum dicitur : Habemus the- ^ N inferno autem quis confttebitur t ib i ? Inferni
fatirum iftum in v a fis fittilib u s . Qui fimul contri- nomine defignatur defperatio peccatoris. Unde
tionem te regimen exprimens ,ait : L ice t is qui f o - feriptum eft : Impius cùm v en e r it in profundum
ris eft nofter homo corrumpitur, tamen is qu i intus eft peccatorum, contemnet.
renovatur d e d ie in diem. +
S j l j l D vetuftam vitam vitia pertinent, virtutes
A n c t 1 viri fie de fpe certi funt, ut tamen ad novam. Hinc Pfalmifta in typo humani gene-
femper fint de tentatione fufpedi ; quippe quibus ris loquens, inter malignos fpiritus deprehenfus,
dicitur : S e rv ite Domino in timoré, & exu lt ate e i dicit : ƒ n v e te ra v i inter omnes inimicos meos. A fer-
cum tremore. Ut & de fpe exultatio, te de fufpi- yore ctenim mentis vel inter Ipirituales inimicos
cione nafeatur tremor.Quorum voce iterum Pfal- vel inter carnalcs quofque proximos ipfo aliquo-
mifta dicit : Latetur cor meum ut timeat nomen D modo vivendi ufii vctcrafcimus te affumt« no-
tuum. Qua in re notandum quod non ait: Lætc- vitatis fpecie fufeamur} à qua tamen vetuftatc
tur ut fecurum fit ; fed, læ tenir ut timeat. Memi-
ncrunt riamque quamvis eorum adio profpe-
retur,quia adhuc in hac vita funtj de qua di-‘
citur : Tentatio eft v ita humana fuper terram. Me-
minerunt te metuunt, te pofiti inter gaudium
fpci, &: tentationis metum, confidunt te timent,
confortantur te titubant, ccrtioramur te fufpedi
funt.
S c ie n d u m quod alia eft ira quam impatienta
excitât, alia quam zclus format. Ilia ex vitio,
haxex virtute gcneratunhanc iram quia Hcli non
quotidie fi ftudia circumfpedionis invigilent, o-
rando, legendo, bene vivendo renovamur : quia
vita noftra dum lacrymis lavatur, bonis operibus
excrcetur : fandis meditationibus tenditur, ad nc-
vitatem fuam fine ccflatione reparatur.
A L i q uand o per arcum facra Scriptura fi- jn ir.ll
gnatur: ipfa quippe arcus eft *Ecclefi£, ipfa arcus n- ». is’
eft Domini. De qua ad corda hominum ficut fe-
rientes fagitta:, fic cerrentes fententi* veniunr.
Unde refle per Pfalmiftam dicimr : Arcum fm m Pbl
te tm d it & f a r a v i t ilium & in to p u ra v it v * f * “
habui^moaun^crota fe implacabilitcr fupcrnx E m ortis.fupttalfuus m dcntibLtffecit.kr cüm n am
ultionis cxcitavit.Nam qup contra fubditorum vitia
tepuit, co contra *llum diftridio a:tcrni Re-
woris exarfit. De hac per Pfalmiftam dicitur:
irafe im in i d r nol'tte peccare. Quod nimirum non
rede intelligunt qui irafei nos nobis tantummo-
do, non etiam proximis delinquentibus volunt. Si
enim fic proximos, ut nos amare pr«cipimur, re-
ftat ut fic eorum erratibus irafeamur ficut no-
ftris vitiis.
C-vO r am Deo fepc multorum vita djfpli-
cet, qua; etiam fotis nominibus placcc. Hinc eft
quod Pfalmifta vigilanter exorat, dicens: Dirigt
•n fonfptlht tuo vium mcam, quia nimirum ple-
Tom. IV.
que fuum Dominus tetendit, quia cun&is pec-
catoribus per Scripturam facram minas exhibuit.
In quo arcu iciliccr vafa mortis praeparat, quia
fecundùm eloquii (hi fententiam eos qui nunc
corrigi negligunt reprobos damnat. In quo etiam
fagittas fuas ardentibus effccit, quia in eos quos
per terrorem corrigit, accenfas verborum fenten-
tias emittic.
H ^ h x ic i ea adftruunt qua: nequaquam
Domino pro quo loquuntur placent : cumque
Deum quafi dcfendcre nituntur, oflèndunt. Unde
per Pfalmiftam dicitur : V t deftruaa inimicum
d r defenforem. Omnis quippe hæreticus omnipo-
E e
Moral. I. a ,
C*f. 29.