Moral. Hi
e. is. ». 19
Tja. S9.S.
Lib. 1 . horn
in E&ech. n.
Ifai. <fo. ty
* Moral. 1.
tdp. 2. ». +
^ 1 Sanfli Paterii Liber III. fêfc. part.
a a fint cernimr,quz alta vidcbantur, Nam ficut A
c a m m o n t e r a q u i f q u e c o n f c c n d i q c o p a u l i f p e r c e t
e r a f u b j a c e n t i a " d e f p i c i t , q u o a d a l t i o r a a m p l i ù s
s t e r t i im t e n d i t : i t a q u i i n f u m m i s i n t e n t i o n e m f i -
g e u e n i t i t u r , d u m a n n i f u i p f o n u l l a m p r a f e n t i s v i -
ts e g l o r i a m e f f e d e p r e h e n d i t , f u p e r a l t i t u d i n e s t e r -
ix e l e v a t u r ; &c q u o d p r iù s in im i s d e f i d e r i i s p o f i -
t u s f u p c r f e c t e d i d i t , p o d a f c e n d e n d o p r o f i c i e n s
f i b i f u b e f f e c o g n o f c i t .
C a p u t L X X V . X N 1 t 1 u m o c c u l t a : f u g g e f l i o n i s , q u a m im m u n -
C . A P U T LX X V I I .
m p ra i'ica rem annum p la ca bilem D om in i. Per J
annum intelligitur multitude Redcmtorum. Sicut *
cx dicrum multitudinc annus ducitur, icaex col- f*
le&ionc bonorum omnium ilia ele£fcorum innu-
merabilis univerfitas explecur. Annus itaque placa-
bilis Domini prxdicatur,cum futura plcbs fidelium
yeritacis lumine illuftfcinda prxdicitur.
C a p u t L X X V I I I .
C
Orpus Domini noftri Jefu Chrifti,quod fum.
d u s f t > i r i t u s c o n f i l i i s f u b t i l i b u s c o r d i l e n i t e r p e r - -------- -- I - . . - ____
f u a d e t , l i b e n t e r f u f c i p i t ; v i o l e n t i s f e p o f tm o d u m g f i t ex Virgme, l o n g e a n t e I f a i a s a f p i c i e n s p e r c ru -
ejus tentationibus dcvi&us tradir.Unde per Ifaiam
dicitur : O va afp idum ru p eru n t, & telas araneJt te-
xu eru n t. Q u i com cderit e x o v is eorum m o rietu r, &
qu od confotum e fi, crumpet in regulum . Quid per
afpidcs, qui funt parvi ierpentes, nifi latentes fug-
geftiones immundorum (pirituum figurantur, qui
cordibus hominum parva priùs fuafione furripiuntî
Ova quippe afpidum pravis hominibus erumpc-
re, eft malignorum (pirituum confilia qux in corum
cordibus latent, perverfis operibus aperire.
cem paflTonis fanguine cruentatum, dixit : Quart if,
rubrum ejl indum entum tuum , dr vefitm en ta tua ficu t
calcantium in torcula ri? C u i ipfe refpondit: Torcular ^
ca lc a v i fo lu s & d e G entibus n o n e fiv ir mecum. Solus
enim torcular calcavit in quo calcatus eft 5 quia
fua potentia cam quam pertulit paftioncm vicit.
Nam qui ufquc ad mortem crucis paflus eft , dc
morte cum gloria refurrexit. Bene autem dicitur
pro quibus pati venerat, pafiionis ejus efle participes
Telas quoque aranex texere, eft pro hujus mun-
di concupifccntia temporalia quælibet operari :
qux dum nulla Habilitate folidata funt, ca procul-
dubio ventus vita: mortalis rapit. Bene autem ad- q
ditur : Q u i com cderit d e o v is eorum m orietur i quia
qui immundorum fpirituum confilia recipit, vit^m
in fc anima: occidit. E t quod confotum e f i, crump
e t in regulum : quia confilium maligni fpiritus
quod corde tegitur, ad plenam iniquitatem nutritur.
: d r d e G en tibus non e fi v ir mecum s quia hi
debebant, qui pro eo quod * tempore nec- 'i
dum credidcrant, de ipfis in paflione queritur,
quorum vita ^ ilia paflione quxrebatur.
C a p u t L X X IX . ' D E cid im u s q u a fi fo liu m u n iv e rfi, & in iq u ita tes #
no f i r a q u a fi ven tu s d b fiu leru n t nos. Quid eft homo *
nifi folium, qui videlicet*ab arbore cecidit ? Quid ^
eft nifi folium, qui tentationis vento rapitur, 82 de-
Resulus namque rex ferpentium dicitur. Quis — H RH H _ . - ,
verb reproborum caput eft,nifi AntichriftusîQuod fideriorum flatibus levatur ? Quia ergo quod tenergo
confotum eft erumpet in regulum : quia is tatione patitur, quafi tot flatibus movetur 82 ele-
qui in fe nuttienda HI confilia recipit, mem- vatur ; teflè folio homo comparator. Quafi ven-
brum iniqui capitis faâus, in corpus Antichrifti tus autem nos imqmtas abftuht I quia nuUo fixos
acercfeit yirtutis pondère in vanam elationem levavit.
C a p u t L X X V I. D
■ e. P r io r b s patresconjugiis utebantur,filiospro-
,s crcabant, fubftantias poflidebant, curis rei familia-
ris intendebant. Ifaias verb prophetix fpiritu prx-
videns prxdicatores fan&i Evangclii fubftantias de-
ferere, conjugia non appetcrc, nihil in terra *ap-
petere *vel poflidcrc; non eos. per terram velut
homines ambulantes, fed ut nubes volantes nomi-
navit, dicens : Q u i fu n t ift i q u i u t nubes v o la n t, &
q u a fi columba a d fen eftra s fita s ? Rede enim prx-
dicatores, & jufti quilibet nubes appellati funt,
quia verbis pluunt, miraculis corufçant. Qui volare
quoque ut nubes dicuntur -, quia in terra viven-
tes, extra terram eftomne quod^agunt ;* terrena
defpicientes, mente cxleftibus appropinquantes, à E
terrenis contagiis fiiblevantur. Volant qui terram
non tangunt, quia in ipfa nihil appetunt, 82 cos a
terrenis fanda prxdicatio, 82 fublimis vita fufpen-
dunt : qui 82 ad feneftras fuas quafi columba: funt,
quia pro manfuetüdinis fpiritu in hoc mundo per
oculos nihil concupifcunt, 82 per omnes fenfus
corporis exteriora quxque intentionc non refpi-
ciunt rapacitatis ; eofquc foras non rapit conçu- .
pifeentia carnalis, fed omnia fimplicitcr afpiciunt.
C a p u t L X X X .
i s Qu^i s delinquit 82 vivit, idcirco divina
difpenfatio hunc in iniquitate tolerat,ut ab ini-f
quitate compefcat. Sed quia accepta poenitentiz
tempora divertit ad culpam, diftridus in ultimis
judex impenfa argumenta mifericordix convertit
ad pcenam. Hinc Ifaias ait : P u er centum annorum iji
m o rietu r, & peccator centum annorum malcdittus
e rit. Ac fi aperce nos deterreat, dicens : vita qui-
dem pueri in longum trahicur,ut à fadis puerili-
bus corrigatur. Sed fi à peccati perpetratione nec
temporis Jonginquitate compefcitur, hxc ipfa vi-
tx longinqùitas quam per mifcricordiam accepir,
ei ad cumulum maledidionis crefcit. Unde necel-
fc eft ut cùm nos diutiùs expedari conlpicimus,
ipfa prorogatx pietatis tempora quafi damnatio-
nis argumenta timeamus : ne ex dementia judi-
cis crefcat fupplicium peccatoris, 82 unde quifque
cripi à morte poterat, inde gravius ad mortem
tendait.
C a p u t L X X X I.
E L e c t i quo ampliùs extremo judicio propin- ^
quare fe fentiunt, eo in bonis fe exercentcs operibus,
ad difeutiendos feipfos terribilius contremif-
cunt, 82 fi quas in fe carnales cogitationcs, vcl mala
la opera inveniunt, poenitentix ardore confumunt. Acomburct, fed tenebras non decutiet. * Qüamvis
Qu| quoniam feipfos judicantes fubtiliùs punien- autem illic ignis ad confolationem non lucebit,tado
tcriunt, perado judicio xternam requiem pro
perfedo operc bono recipient, atteftante Ifaia,
qui ait : E r it m enfis e x m en fe. * Menfis aliquando
pro perfedione ponitur. Erit ergo menfis ex menfe
, perfedio videlicet eis in requie, quibus nunc
perrddio fuerit in operatione
C a p u t L X X X I I .
E p R o b I ignibus inferni traditi in fiippliciis
dolorem fentient, 82 in doloris anguftia pavore
men ut magis torqueat, ad aliquid lucebit : nam
fcquaccs quofque fuos fecum in tormento * flam-
ma illuftrantc miro judicii ordine vifiiri (qnt,
quorum inordinato amore deliquerunt : quatenus
qui corum vitam carnalitcr contra prxeepta Con-
ditoris amaverunt, ipforum quoque cos interims
in augmento fux damnationis affligat, 82 pcenam
proprix punitionis exaggeret ilia adori prxpofita
carnalis cognatio, pari ante oculos ultionc 4am-
nata. Quid verb mirum fi gchennx ignem crc-
dimus habere fupplicium fimul obfeuritatis 82 lu-
ferientur, 82 femper tolcrabunt quod timent, 82 g minis, quando experimento novimus, quia 82 tx-
quod tolerabunt fine ceftatione pertimefeent. darum flamma lucet obfeura ? Ignis itaque qui rc-
De. his enim per Ifiiiam feriptum eft : V erm is eo
rum non m orietur, d r ig n is eorum non extin g u etu r.
Hie flamma quæ fuccendit, illuminât ; illic ignis
qui cruciat,obfcurat : hie ignis 82 lucem exhibet
82 concremationem, fed tranfadorum illic ultrix
flamma vitiorum concremationem habet, non lumen.
Hinc quod reprobis Veritas dicit: It e m a lig
n i in ign em aternum . Quorum rurfum omnium
corpus in unius perfonam fignif^cans dicit : L ig a te
e i manus d r p e d e s, d r m ittite eum in tenebras e x terior
ts . Si itaque ignis qui reprobos cruciat, lumen
habere po.tuiflfct ; is qui repellitur, mitti in
tenebras non diceretur. Hinc Pfalmifta ait : Su per
probos in obfeuritate cruciabit, credendum eft
quia lumen ad tormentum fervabit : non luce-
bit ad confolationis gratiam, 82 tamen lucébit
ad pcenam ; ut damnatorum oculis 82 nulla clari-
tatc candeat, 82 ad doloris cumulum * diledis
qualiter crucientur oftendat. * Ecce qux maneat
damnatos pcena cognovimus, 82 quantus in dam-
natione ignis, quanta in igne obfeuritas, quantus
quoque in obfeuritate pavor fit, nullatenus,facro
nos inftruente eloquio, ambigimus. Sed quid pro-
deft ira prxnofle fi non contingat evadere ? Tota
ergo intentionc curandum eft, ut cùm vacationis
tempus ac'cipimus, bene vivendi Audio malorum
eos cecid it ig n is , d r non v id eru n t fo lem ? Ignis enim Q ultricia tormenta fugiamus. *Sunt autem plerique
fuper impios cadit, fed fol igne cadentc non cer-
niturjquia quo illos gehennx flamma devorat,
à vifione * veritatis exeat ; ut 82 foris eos dolor
combuftionis cruder, 82 intus poena cxcitatis ob-
feuret: quatenus qui*adori iiio corpore 82 corde
deliquerunt, fimul corpore 82 corde puniantur.
* Expulfos ergo à confpedu diftridi judicis repro-
•bos, foris dolor cruciabit, 82 divifos à vero lumine
intus excitas obfeurabit, foris xterno igne fuc-
cendentur, 82 ab interno lumine obtenebrabuntur.
*Erit eis dolor cum formidine, flamma cum obfeuritate
: fupplicia eos in fe * dimerfos ultra vires
cruciabunt, 82 in eis vitx fubfidium extinguentes
qui extremum judicium eflfe verbotenus feiunt,
fed perverse agendo teftantur, quia nefeiunt : qui
enim hoc non formidat ut débet, necdum cognovit
eum quanto turbine terroris adveniet : Si enim
penfare pondus tremendi examinis noflet, qux in
illo punienda funt non ageret, 82 irx diem utique
timendo prxcavcrct ; vitare namque terror judicis
nonnifi ante judicium poteft. Modo non cernitur,
fed prccibus placatur : cùm vero in illo tremen-
do examine federit, 82 videri poteft, 82 placari jam
non poteft, quia fafta pravorum qux diu fuftinuit
tacitus, fimul omnia reddit iratus. Unde ncceflc
eft, filtres cariflimi, nunc timere judicem cùm
fervabunt, ut fic vitam terminus puniat, quatenus^ necdum judicium exercer, cùm diu fuftinet, cdm
femper fine termino cruciati vivant : quia 82 ad fi-
nem per tormenta properabunt, 82 fine fine déficientes
durabunt. *Fiet ergo miferis mors fine morte,
finis fine fine, dcfe&us fine defe&u ; quia 82
mors vivet, 82 finis femper incipiet, 82 deficere de-
fc&us nefeict.Mors perimet, 82 non extinguet, dolor
cruciabit, fed pavorem non fugabit} flamma
adhuc mala tolérât qux videt : ne cùm femel ma-
num in retributioncm ultionis excuflTcrit, tanto
in judicio diftri&iùs feriat, quanto ante judicium
diutiùs expeâavit JefusChriftus Dominus nofter,
qui cum Pâtre 82 Spiritu fiufeto vivit 82 régnât in
fecula fcculorum. Amen.
L I B E R A R T V S.
E X C E P T IO N E S E X O PU SCU L I S B .GR EGOR I I PAPÆ
in fubjeôtis capiculis Jeremiæ Prophetæ.
T fC c c n efcio lo q tti, q u ia pu er ego fu m .
. / —/ E cce c o n fiitu i te h o d ie fu p e r G entes.
3 . O Ham fu ccen fam ego v id eo .
4 . S an tfu s Ifr a è l D om ino, p rim itia fru g um eju s.
j . F ilii Mempheos d r T a p h n is confiupraverunt te.
6 . O nager ajfuetus in fo litu d in e .
7. S i d im ife rit v ir uxorem fu am .
8 . N um q u id v id ifii qua f e cerit a d v e rfa trix ifr a è l?
9 . Q upufque morabuntur c o g ita tm e s n o x U ï
1 0 . V entrem meum doleo.
Tom. 1 V'.
E 1 1 . S i fie t e r it M o yfes coram m e.
1 a . D ocuerunt lin gu am fu am lo q u i mendacium,
1 3 . A fc en d it mors p e r fe n e fira s n o fir as.
14. O livam u berem , pH leh r am v o c a v it Dominus nomen
tuum .
1 5 . M ittam us lig n um in panem eju s.
1 6 . Congreg a eos q u a fi g reg em a d v i l l im am,
17. O n agri fie te ru n t in rupibus.
1 8 . Q u a fi colonus fu tu ru s es in terra.
19. Afacie manus fun folus fedebam.
Aa
*Num. i ox.
* reprobi.
* dilc&i'.
»c Num. 104.
*lbtd. lib. 14.
e. xp. ». 7*.