C a p u t L I V .
Exod i n 16. D lm 'm cm e ,u t ira fia tu r fu r o r meus contra eos.
Job if. //.
Num. 16.47.
A plebe poftmodum Angeli gladium prece compef-
cuit,priùs plorans Sc jejunans, nudis pedibus filium
fugit : &c quoufque perpetrati facinoris u|>r.ioncm
ad plénum receperit, iram Dei néquaquam valuit 3.
pro femecipfo temperarc. Hinc Elias, ut ficut ho-
mo parum aliquid quafi de divina animâdverfio-
nc fentiret : qui verbo cæ'los aperuit, ante indigna-
Um de extinguenda divina iracundia tra&are-
tur, in expof. B. Job, lib. 9. adjunâum eft : Dimitte
me, & c . O m n e s fancli quiiræ Dei obviant,
ab ipfo accipiunc ut contra impetum percuflionis
ejus opponantur : atque, ut ita dixerim, cum ipfo
criguntur contra ipfum, cofque vis divina fibi op-
ponit fecum : quia in eo quod adversùm fc fæ-
vicntis iram foris obtinent, intus cos gratia irafcen-
tis fovct : Sc famulantcs intcriûs levât, quos quafî
adverfantes exteriùs tolérât. Portât ergo contradi- B
âionem deprecantium, quam afpirat ; Sc velut no-
lenti imponitur quod ab ipfo ut fiat imperatur.
Moyfi ergo dicit : Dimitte m e , ut irafcatur fu ro r
meus contra, eos, faciamquc te in gentem magnam.
Quid eft fervo clicerc : Dimitte me, nifi deprecan-
di aufum præbcre ? Ac fi ei apcrtè diccretur : Pen-
fa quanti apud me valeas, Sc cognofce quia obti-
ncre poteris quidquid pro populo cxoras. Sed cùm
hæc ita fint, nimis legends animum movet, quid
eft quöd ccontra in B. Job hiftoria per eumdcm
fan&um virum dicitur : Deus cujus refißere ira nemo
potefi. Mir um valde, quöd ira: Dei nullum pofi-
fc refiftcre dicatur , cùm multos indignationi fu-
pernæ animadvcrfionis obvialTe eloquia divina tc-
ftentur. Annon ira: Dei idem Moyfes reftitit, qui
tionem mulieris territus per defcrtum fugit, &
pro femctipfo infirmatur in formidine, qui fiiro-
rem Dei plaçât aliis per interventionem. a Iræ igi- 1
tur Dei Sc refifti valet, quando ipfe qui irafcitur,
opitulatur î Sc refifti omnino non valet, quando fe
ad ulcifcendum excitât, Sc ipfe preccm, quæ ci
fimditur, non afpirat.
C a p u t L V .
P o n a t v i r g la d ium J u f er f em u r J ïtum : Ite & r e -1
dite de porta ujque a d portam p e r medium ca-
firo r um , & occïdat u nujqmfque f r a t r e m , ( y
amicum, & p ro x im um Ju um .
Um de pra:dicatorum vita atque dodrina tra-
daretur, in Regul. Paft. adjundum eft : Ponat v ir *
gladium fu p e rfem u r Ju um , drc. G l ad i um quippc1
fuper femur ponere, eft prjedicationis ftudium vo-
luptatibus carnis ahteferre: ut cüm fanda quis ftu-
dct dicere, curet necefle eft illicitas fuggeftiones
edomare. De porta ufquead portam ire, eft a vi-
tio ufque ad vitium, per quod ad mentem mors
pro cadente populo ercdus, ipfum fupernæ pcrcuf- C ingreditur, increpando difcurrere. Per medium
fionis impetum mortis fuæ oblatione reftrînxit,
dicens : Dimitte illis hanc n o x am , ahoquïn dele me
de libro quem fc ripfifti ? Annon ira: Dei Aaron reftitit
, cum inter viventes ac mortuos thuribu-
lum fumfit, atque animadverfionis ignem inccnfi
verb caftrorum tranfire, eft tanta arqualitate intra
Ecclefiam vivere, utqui delinquentium culpas re-
darguit, in nullius fc debeat favorem declinare.
Unde Sc rede fubjungitur : Occidat v i r fra tr em , &
amicum, d r proximum fu um ; fratrem fcilicet, SC
mm.zs. ». funw tcmperavit? Annon Phinces ira: Dei refti- amicum, Sc proximum mterficit, qui cùm punien-
.« — - ***.*.*<■ invcnjt^ increpatioriis gladio, ncc eis, quos
per cognationem diligit, parcit. Si ergo illc Dei
dicitur, qui ad ferienda vitia zelo divini amoris
excitatur : profedo elfe fè Dei denegat, qui, in
quantum fufficit, increpare vitam carnalium re-
eufat.
tit, qui iûxuriantes cum alienigenis in ipfo coïtu
trucidans, zelum ftium divina: indignationi obtu-
lit, Sc furorem gladio placavit î Annon David ira:
Dei reftitit, qui Angelo ferienti fe offercnSj plaça-’
tionis gratiam Sc ante tempus propoficum exigit ?
Annori Elias ira: Dei reftitit,qui longo jam tempore
terræ aridæ fubdudas de cælo pluvias verbo re-
vocavit ? Quomodo igitur divina: ira: nullum pof- j)
fe refiftcre dicitur,cùm multos fæpe reftitifle exem-
plis exiftentibus demonftratur î Sed fi fubtiliter Sc
Bead Job éloquia Sc illorum fada penfemus -, Sc
verum cognofcimus, quia divina: ira: non refifti-
tur : Sc verum, quia multi fæpe reftiterunt. Nam-
que plerique Sandorum ira: Domini, ficut uniuf-
cujufque fùperiùs ordo narratus edocuit, reftitê-
re. Refiftcre autem ira: Dei non poteft, cùm cjus
indignatio fe fe , ut ita dixerim, mcdullitus movet.
Quæ dum fç moverit, hanc oppofitio huma-
na non retinet ; nec fe utiliter cujuflibct depreca-
tio objicit, cùm femel Deus aliquid ab intimis iraf- £
cendo difponit. Hinc eft enim quöd Moyms, qui ^
reatum totius plebis apud Deum fuis precibüs ter-
fitjdumque lèobicem obtulit, divinæ iracundiæ
vim placavit : ad petram Oreb veniens, & pro
aqua: exhibitione diffidens, rcpromilïionis terram
ingredi, Domino irafeente non potuit. Et fæpe
hac de re affîigitur, fæpe defideriofe excitante tur-
C a p u t L V I.
C um egrederetur M o y fe s a d tabernaculum 31
Jurgebat uni'verja pleb s, & f a b a t unufquif- k
opue in oftio papilionis f u i : a ficieb a n tq u e ter-
g um M o y fi, donee ingrederetur te n to rium : in-
grcjfo autem illo tabernaculum foederis', defi
cendebat columna nubis, & Jlabat ante ofiium ;
loquebaturque cum M o y p , cernentibus uninjer-
f i s , quod columna nubisfiaret a d ofiium taber-
n a c u lii ftabantque ip fi, & adorabant p e r f i res
tabernaculorum Jiiorum.
D u m de dono Spiritus per illuftrationem fu-
pernæ gratiæ defiderantibus dato tradaretur, in
comment. Ezcch. horn. 1. fecundæ part, adjundufn 1
eft : Cum egredcretur Moyfes a d tabernaculum, &c.
H e b r æ u s populus de Ægyptia fervitute libcbatur,
Sc difpofitæ ultionis iracundiam repellerc à ratus, cùm loquente Domino columnam nubis
femctipfo non valuit, qui hanc, volente Domino, cerneret, unulquifquc in tabernaculi fui foribus
& a populo amovit. Hinc David quia proftrata ftabat, &: adorabat, de quibus& dicitur : Cnmegre-
* H*c in,cdit. defunt ; qu* ex mff.yaticano Michaël. Gcmec. Utic. ' b Multa liîc cicufbrum errata, Sc quidem graviffitna correximut
Icc. rcvocavimus. ope xnff. qui ab invicem non dÜTcntiunt.
deretur Moyfes ad. tabernaculum, fu rg e b a t u n iv e r fa .
p le b s , & ß a b a t unujquifque in oßio papilionts Jü i .
Quid eft fenim populum columnam nubis afpicc-
rc , &c in tabernaculi fui foribus ftare, atque ado-
rare : nifi quöd humana mens cum fuperiora illa
atque cadeftia uteumque in a:nigmate confpicit,
jam clauftra habitationis corporea: per fiiblevatam
cogitationem exit, atque ilium humiliter adorat ?
Cujus ctfi videre fubftantiam non valet, jam ta-,
men ejus. potentiam per illuminationem fpiritus
miratur. Et cum Moyfes tabernaculum ingredi-
cur, ejus tergum populus afpicit, & in papilionum
fuorum oftiis confiftit quia cüm fandus quifque
prxdicator alta de Domino loquitur, fuperna: habitationis
jam uteumque tabernaculum ingreditur.
Cujus prxdicationis infimi quique etfi veritatem
plenc penfare non pofiiint,tarnen velut terga afpi-
ciunt: quia poftrema, qu^ prevalent,.per intelle-
dum fequuntur. Sed in ipfisquoque minimis quac
capcre fufficiunt, jam de fuis papilionibus quafi
exeunt, atque in oftiis ftant: quia & häbicacula
carnis relinquere, & ad ilia a:terna: vita: gaudia,
qua: audiunt, progredi conantur.
C a p u t L V 11.
i;( . N o n poteris v id e r e f a d e m meam. N o n enim v i -
d eb it me h o m o v i v e t . ■D Um a de vifione feientiz tradaretur, in ex- <
sp- pof. B. Job,lib. 18. adjundum eft : N o n poteris v i dere
fa c iem meam, & c . H u 1 c Dominica: fenten-
tlx , qua ad Moyfen dicitur : N o n enim v id eb it me
homo, d r v iv e t , Johannem au di concordantem, qui
ait: Deum nemo v id it umquam. Sed cüm Teftamen-
ti veceris patres intueor,multos,tefte ipfa facra
ledionis hiftoria, Deum vidifle cognofco. Vidit
quippc Jacob Deum, qui ait: V id i Dominum fa c ie
ad fac iem , & fa l v a f a c la e fi anima mea. Vidit Moy-
ii. fes Dominum, de quo feriptum eft : Loqucbatur
Dominus a d Moyfen fa c ie a d fa c iem , ficut lo qu ifo -
let homo cum amico fu o . Vidit Job Deum, qui dicit
: Auditu auris a u d iv i t e , nunc autem oculus meus
vid et te. Vidit Ifaias Dominum, qui ait : A n n o ,]
quo mortuus eß r e x O^ias, v id i Dominum fedentem
fu per fo lium excelfum d r elevatum. Vidit Micha:as
19. Dominum, qui dicit: V id i Dominum fedentem f u per
fo lium fu u tn , d r omnem exercitum cali afs ifien-
tem ei d dextris, d r d f in ijh i s . Quid ergo quöd tot
Teftamenci vetcris patres Dominum fc vidifle te-
ftati funt, & tarnen ipfe dicit: N o n enim v id eb it
u- me homo, & v iv e t . Et Johannes ait: Deum nemo v i d
it umquam : nifi hoc quod patenter datur intelligi:
quia quamdiu hic mortalitcr vivitur, videri per
quafdam imagines Deus poteft, fed per ipfam natura:
fua: fpeciem non poteft: ut animä gratia fpiritus
afflata, per figuras quafdam Deum videat, fed
ad ipfam vim ejus cflentia: non pertingat ? Hinc
«ft enim quöd Jacob, qui Deum fc vidifle teftatur,
nunc nonnifi in Angelo vidit. Hinc eft quöd Moyfes,
qui cum Deo racie ad faciem loquitur, ficut
loqui folct homo ad amicum fuum, ei inter ipfa
Verba fua: locutionis dicit : -$ i in v en i gratiam in
r. confpeffu tuo, oßende mih i teipfum m a n ifeß e ,u tv i-
dearn te. Certe enim fi Deus non erat cum quo lo-
quebatur, Oftende mihi Deum, diccret,& non,
Oftende temctipfum.Si autem Deus erat cum quo
facie ad faciem loqucbatur, cur petebat videre
quem vidchat ? Sed ex hac ejus pecitionc colligi-
• Bxculij de dlvifiont feientit.
l o m . I T ,
tur ; quia eum fitiebat per incircilmfcriptam natu-
ræ fuæ clatitatcm cerncrc, quem jam cceperat per
quafdam imagines videre : ut fic fuperna cflentia
mentis ejus oculis adeflet; quatenusci ad æternita-
tis vifionem nulla imago creata tcmporaliter intcr-
cflet. Et viderunt ergo patres Tcftamenti vetcris
Dominum, & tarnen juxta Johahnis voccm t Deum
nemo v id i t umquam ; & juxra ejufdem Domini vo-
cem, Nemo Deum vidit, & vixic : quia in hac mor-
tali carne confiftcntibus, & videri potuit per quafdam
circumfcripras imagines : & videri non poteft
per incircumfcriptum lumen æternitatis. Sinvcrö
a quibufdam poteft in hac adhuc corruptibili carne
viventibus, fed tarnen inæftimabili virtute crefi
centibus, quodam contemplationis acuminc æter-
na Dei claritas videri, hoc quoque ejufdem veri-
tatis fententia non abhorrct,qua dicitur : Non enim
v id e b it me homo dr v i v e t : quoniam quifquis fa-
pientiam, quæ Dei eft, videt : huic vitæ funditus
moritur, ne jam ejus amorc teneatur.Nullus quip-
pe earn vidit,qui adhuc carnaliter vivit: quia nemo
poteft ample&i Deum fimul & feculum. Qui enim
Deum videt, co ipfo moritur, quo vel intentione
cordis, vcl affe&u operis,ab hu jus vitæ dele&atio-
nibus tota mente feparatur. Nemo ergo Deum vidit
& vixit ; ac fi apertè diceretur : nullus umquam
Deum fpiritualiter vidit, &: mundo carnaliter vivit.
Sciendum verö eft quöd fuêre nonnulli, qui
Deum dicercnt ctiam in illa regione beatitudinis,
in claritate quidem fua confpici, fed in natura minime
videri : quos nimirum minor inquifitipnis fub-
tilitas fefellit. Neque enim illi fimpiici, & incom-
mutabili eflfentiæ aliud claritas, aliud natura : fed
ipfa ei natura fua claritas, ipfa claritas natura eft.
Quia etenim fuis dile&oribus hæc Dei fapientiafe
quandoque jpftenderet, ipfe pollicetur, dicens :
£ )u i d ilig it m e , d iligetur d Patre meo > d r ego d i l i - Johan.14.21.
g am eum, d r manifeßabo meipfum illi. Ac fi patenter
dicat : Qui in veftra me nunc cernitis, reftat ut
in mea me natura videatis. Hinc rurfum ait -, Be a - m m . s. s .
t i mundo corde, quoniam ip fi Deum v idebu nt. Hinc
Paulus dicit : N un c videmus p e r fpeculum in a n ig - *• cor. 13.12;
mate, tunc autem fa c ie a d fa c iem . N u n c cognofco ex
parte, tunc cognofcam ficut d r cognitus fum . Sed quia
de Deo per primum Ecclefiæ prædicatorem dicitur
: In quem defiderant A n g e li profpicere : funt » Petr. t. » .
nonnulli qui nequaquam Deum videre, vel Angelos
fufpicantur. Et tarnen di&um per Veritatis fen-
tentiam feimus : A n g e li eorum in calis fem p e r v i - Matth, is. i».
dent faciem, P a tris rhei, qui in calis eß. Numquid
ergo aliud veritas, aliud prædicator infonat veritatis
? Sed fi fententia utraque confertur : quia fibi
nequaquam difpar fit, agnofeitur. Deum quippe
Angeli & vident, & videre defiderant, & intueri
fitiunt, Sc intuentur. Si enim fic videre defiderant,
ut cffe&u fui defiderii minime perfruantur, defi-
. derium fine fru&u anxietätem nabet, Sc anxietas
poenam. Beati verö Angeli ab omni peena anxie-
tatis longe funt : quia numquam fimul peena Sc
beatitudo conveniunt. Rurfum cùm cos dicimüs
Dei vifione fatiari, quia & Pfalmifta ait : Satiabor Pfi1-
dum manifeßabitur g lo r ia tua 3 confidcrandum nobis
eft, quoniam fatictatem folet faftidium fiibfe-
qui. Ut ergo re&c fibi utraque conveniant, dicat
veritas : Quia femper vident, dicat prædicator
egregius quia femper videre defiderant. Ne enim
fit in defiderio anxietas, defiderantes fatiantur *. ne
autem fit in fatietatc faftidium, fatiati defiderant.
F i j