a crrorem fcripnt Eulogius, &: ad Gregorium a lucubrationcm fuam approbandam curavlc mittêré v
quam Papa valdc laudavit, ut do&rinx Ecclefix prorfus confcncancam : De dottrina veftra ^ inquit*
contra bxreticos , qui dicuntur Agnoita , ƒ«/£ valdc quad admiraremur> quod aut cm difpliccrtt, non fuit.
rib.x.Ep.tt. eo^em autem ß nß* jamdudum commuai filio noftro Anatolio Diacouo plurima fcripferam. lia autem
Scripta s. Eu- dottrina veßra per omnia Latinis Patribus concordavit, ut mirum mihi non effet quod in diverßs Unguis
lofiiudat” 11 f f iritus non f mrit diver fus. Nam hoc quod de ßculnea dixiftis, in eo fenfit proprie beatus Augußinus
Mar. ii. 13. loquitur, quia cum Mvangdßa fubjunxit : Nonduni enim erat tempusßcorum ,• aperiè cognofcitur, quoi
per ftcum Dominus in Synagoga fruttumquaßerat, qua folia legis habuit, fe d fruttum 0per is non habebat.
Non enim poterat Creator omnium nefeire, quia fruttum ficus non habuit, quod dum tempus ßcorum non
effet, omnes potcrxnt feire. Pcrgit fandus Pater oftendere mirum confcnfum dodrinx Eulogii cum
Auguftiniana, quam ipfe fitibundus hauferat, & inebriatus erudabat. Ccrtè fufficit Gregoriana hxè
Epiftola, ad Agnoïtarum fomnia refcllcnda; in ca enim occurritur omnibus, unde Chrifto qualif.
cumquc ignorantia poftet affingi. De hoc argumento feribendi occafioncm habuerat dodilfimus Papa.
Quippe ante biennium Jerofolymitani quidam Monachi Conftantinopolim vénérant, & ca de
quxftiöne, ut conjiccrc licet, Anatolium fandæ Scdis Apocrifiarium interrogarant. At illc Diaconus
ibid. Ep. jf. refponderc diftulit, donee Gregorium confuluiflct. C u i, inquit ipfe ad Eulogium, ego ante longum
tempus quam veßra firipta fufeiperem, contra camdem harefim ipfa refpondi, qua poßmodum in Èptflola
veßra Santtitatis invent', atque omnipotenti Deo magnas grattas retuli, quia de eunttis inquißtionibus Ro-
manorum atque Grxcoruty Patres, quorum nos fcquaces fumus, uno fpiritu funt locuti. Agnoïtas Neftoria*
jüd. Ep. ff. nos fuiftc Gregorius docet elfe manifeßum >• unde me latet qua rationc contrarius Eutychianorum er-
b ror ipfis à b dodiffimo Thcologo tribuatur. Ccrtè neque Gregorius, neque Eulogius qui cum ipfis
l l l É l l & cora:P & feriptis congreflus fucrat, ipfos Eurychianis umquam acccnfucrunt. Eodcm tempore vi-
Tlieûàioaicx. gilarrtillimus Ecclefix Pallor cùm accepilfet in Ecch fia ThclTalonicenfi non leve ortum feandalum, Luca
Prcsbytcro & Petro Concilium Chalcedoncnlc lulcipcrc nolentibusi ca de re (latim feripfit ad Eu-
.febium Theflaloniccnrcm Àrchiepifùopum, ut ad removendam offenftoneip ledulö incumberet. Qua
ex Epiftola prxfertim docemur, quid fic prxftandum ab iis de quorum fide fuborta eft fulpicio. De
Luca eadem adhuc prxeepit fandus Gregorius anno fcqucnti.
in . Ecclefiam turbantibus hxreticis , res Imperii non erant pacatiores. Nam Sclavi per Hiftrix aditum
H II Ica!iam incrarc cccperant, quando S. Gregorius Maximum Salonitanum qui de Barbaro-
^amirtum rum jrrUptjone monu^-j^ rcfcripfic. Ad eumdem quoque annum refert Baronius qux de Chaga-
jbid. Ep. 3S. no Avarum Regc Venetiam provinci.im invadente, Foroque Julii infidiis Ramildx potito narrat Pau-
pââx^i/an* ^us ^*acon'^* Utmm his Barbaris faverint Langobardi, dum imperii provincias depopulati funt,non
nunindueix audemus aftercrc j nam hoc eodcm tempore fadam fuiftc pacem cum Rege Langobardorum , auc
baräsLaDS° Poc^ s Pa&as inducias ufqtic ad men fern Mar tium Indidionis quarrx, teftatur S. Gregorius ad Inno-
jLib.'x.Ep. 37. ccncium Africæ Prarfedum feribens. Hac in Epiftola occurrit infigne humilitatû ejus, & fummx
erga Auguftinumobfervantix non prxtereundum argumentum : £>ubd, inquit,*» expoßtionem fqn -
tft Jo b tranfmitti vobis codicem voluiflis, de veßro omnino ßudio gaudemus : quoniam illi rei Eminentiam
veßramßudere confpicimus , qua nec totàs foras vos exire permitt a t, dr ad cor herum fecularibus curis
difperfos reiolligat. Sed ß deliciofo cupitis pabulo faginari, beati Augußini patriot a veßri opufcula legite,
dr ad comparationem Jiliginis illius noßrum furfurem non quxratis, *
iv. Ex eadem Epiftola intclligimus, Romx nuntiatam fuifle Regis Langobardorum mortem. Idinccr-
nafcimrh'iHjs. Gregorius , quod poftea falfum compcrit. Imö pro ludu de morte®Principis, maxi-r
Paul. Due. ma aU*cx*n coca gente lartiria de nato ipfi filio nomine Adaloaldo. Editus eft in lucem Modicix non
Pr? cu^ a <îui locus Theodclindx Reginx carus. Ibi cnim bafilicam S. Johannis Baptiftx
.tocius gentis patroni xdificavit, ornamentis auri & argenti decoravit, & amplilfimis ditavit prxdiis,
Ma ii’n. muf. Olim hac in Ecclcfia qux adhuc liât, miniftrarunt Monachi Benedidini. Ibidem extruxit regia mu-?
iIZ' nificentia célébré palatium, ubi depida prxcipua Langobardorum gefta videbantur. ‘
Langobardo- Fortaftc non crit injucundum Icdori hoc loco deferibere ex Paulo Diacono quis tune eilet Lan-
rumveftcafc gobardorum cultus , qux veftes , ut ex Modiciani Palatii pidis tabellis deprehendebatur. Ccrviccm
23. radentcs nudabant ufque ad occiput -, capillos à facie ufque ad os dcmiflfos habentes, qüos in utram»
que fronds partem diferiminabant. Veftimcnta eorum erant laxa, & maxime linca, ornata inftitis va-
rii coloris. Calcei erant ufque ad fummum polliccm pene aperti, & alternatim laqueis corrigiarum
c retenti. Poftea coepcrunt chofis u ti, fuper quas equicantes fubrugos birreos mittebant. Scdhxc de
Romana confuerudine trahebant.
v. Interim Mauricius Imperator brevi pacis intervallo uti conftituit ad rationes exigendas ab iis qui
KpÄamS Pc.cunias pnblicas difpcnfandas acceperant, ac in proprios convertiflc ufus ferebantur. Eo confilio
punir. mifit Romam Lcontium Exconfulcm , quem S. Gregorio commendavit Domitianus Melitinx Metro-
Ana i^E S° P°*'ta,^ s» Augufti, ur jam didutp cft, cognarus ; rogans infuper ut in iis qux ei pro publica militate
clcLs.m C frrcniflimorum Dominorum juftionc mandata erant, in quantum ratio fincrct, fuffragari dignaretur.
Id libentiflime fe prxftiturum pollicitus eft Papa : nec id implcre diftulit, nam cùm Gregorius Ex-
» prxfedus & alii qui repetundarum accufabantur, in fepta Ecclcfiaftica le rccepiflcnt, quöd pro in-
Gregorüpro ^a^cr<intlir afylo, S. Gregorius cis perfuafit ut exirent, & rationes fuas exponere curarent.
amici« accufa- Egrefli funt itaque, & Marco Scriboni qui ad exhibitionem eorum venerat ttaditi, accepta priùs fponfîo-
«sfoiircuudo. ne, nullam fc violentiam pafluros. Gregorium Exprxfedum amicitia fibi conjundilfimum commen-
. * F° r è.T fa,cfl <luam " hibet Pholius loco affignato. In ea omiiem i Chrifto ctiam hominc amovet ignorantiam. Aliter fenfiffe v i t e
Athanal. Iib. de Incarn. contra Anan. n. 7 . Citm dtett dt ultimo di», inquit, nemo novit, neque Filius. ...fectmdstm humanitatem loquitur
Qua de rc legend* DiGjuifiiiones Reverendorum PP. Congieg. s. viconi g pane pag. 168. ubi alia ptofciuni S. Athanafii KÜimooia ex L . ad
Scrap. & ex orat. 4. contra Arian. ' 1 . x
fc Vide Ndta!. Alcxand. (ccuio vi. cap. 4. art. 3.
.« Hofa, tibiale, caliga. Galli olim dixerunt hoti/tux Affines funt voces Germanic«, Italic* See. idem fignificaqtes.
davit
ftitutum tempus u ---------- . - . , - c ., *. _ . . «•
coram Exconfulc filieret judicandum, S. Gregorius eidem ^criboni lignthcavit morx ac procrattina-
tionis caufam fuifte gravcm infirmitatem, non dilationcm fpontancam. QuTd de i!!o judicatum fit ^ ^
aflequi non polTumus. 'Hunc tamcn Exprxfedum a priftino ftacu non exadifte, five quoad hono- z2.'
res five quantum ad fortunas , conjiccrc licet ex Epiftola duobus poft annis ad cum feripta.
Libertinus quondam Sicilix Prxfedus, S. Gregorii familiaris, longc duriüs habitus eft. Rogavcrat v r.
Exconfulcm pius Pontifex ut amicum habcrct commcndatum ; & dc ipfo ad plurimos alios eodem Judicemad
confilio feripferat. Scd Leontius Exconful vir fanenimix feveritatis, mifit ad Gregorium exemplar
cujufdam cautionis plane execrabilis, quxfidem faciebat quam perverfa mente ad prxfedurx digni- tur.
tatem Libertinus acceiriftet. Tacite exprobanti quod fcclcftiflimum hominem commendaftet refpon-
dit Papa, fe de nemineumquam adipfum fcripfiftc, nifi ut protedionem fuam, favente jußitia prxf-
taret. De Libertino Prxfedo Sicilix dato provinciam univerfam gratias rctuliflc, quod fufHcicns
videbatur ejus probitatis argumentum. Ceterum quis cflet, aut quales caufas habuerit, quidve ad
impadas criminationcs refponderct, fibi prorfus incognicum : TJnum hoc tarnen, inquit, bene atque Lib.x. Ep.
conßantcr novi : quia & f i quam in rebus publicis fraudem fe c it, Jubßantia ejus cadi debuit, non libertas.
Nam in hoc quod lib e r i caduntur, ut taceam quod omnipotens Deus offenditur, u t face am qu o d v eß ra opinio
vehementer g r a v a tu r : p i i f im i tarnen Imperatoris noßrt omnino tempora fufeantur. Hoc enim in te r Reges
gentium , & Impcratores Romanorum d ifia t : quia Reges gentium domini fervo rum fu n t , Imperator v e rb
Romamrum dominus liberorum. Unde & v o s qu id q u id a g itis, p r it is quidem fe rv a ta ju ß i t ia , de in de cuf-
todita per omnia libertate agere debetis. • . .
Pergit vir fandiflimus increpare nimiam judicis auftcritatcm, &: ad cam emolliendam eximia fane
prxeepta dare, ex quibus pauca hxc dccerpcrc placuit : ^upties b ira ar.imum invadit, rr.entern t,
edoma f vince tc ipfitm. Differ tempus furoris , & dim tranquilla mens fu e rit, quod placet judica. Ira
enim in vindiclam malorum fequ i debet rationem animi, non praire, ut quafi ancilla juß itia pofl tergurn
veniat, & non lafeiva ante faciem prorumpat. Altquando veto oßendenda eß, & non exhibenda: aliquan-
do exhibenda eft, fe d numqtiam ftqnenda. Jfuando enim in executione ju ß itia placata mente irajeimur,
iracundiam & non fequimur, & exhibemus.
Pro Libertino commcndando feripferat quoque Gregorius ad Amandinum Domcfticum, quod ibid. Ep. si.
molefte ille tulit, ctfi nihil <$«7 habcrct Epiftola. Jamquc Gregorio referibere afperis verbis pa-
rabat, fed ne id exequeretur prohibicus eft per fomnium. Tcftatus eft cnim fc in fomnis vidifle Pa-
pam ea dc caufa reprehendentem & inc,rcpantem.
AdLibcrtinum omnibus penc fortunis exutum Gregorius Epiftolam feripfit confolatoxiam, &: ut
adverfii patienter fuftincret amicum hortatus eft. Verbis addidit liberalitatcm, quam folitaurbani- tunisc)[utum
rate condivit: Peto autem, inquit, ne in juriofum duca tis , quod v ig ih t i d nobis veftitus adpuero s v e f - confoiatur, ^
tros per Roman um defenßrem fcripßmns p ra b e r ii quia de beati Petri Apdftoli rebus , qu amv is p a rv a f in t 1UUCIC
qua offeruntur, pro magna femper benedithone fufctpienda fu n t . _ ibid. Ep. 31.
Non uni duintaxat amico, fed plurimis impendendum fuit a Gregorio confolandi officium, prx- B/uldcmcon
fertim Dominico Carthaginenfi Epifcopo , ob peftilentiam in Africa dcfxvientem, quern docet qui- foiacori*i.t-
nam frudus.ex hoc flagellofint colligcndi. Tunc Italiam a tali pcrculfionc non fuifte liberam afle- JjjjJJ on
rit, ad quam plurimx quafi accrvatim accedcbant calamitates. ^ ibid. Ep. 63.
Quos noverat rebus uti profperis, &: nulla affii£tionc magi lira crudiri, ad bonorum temporalium * vm .
contemtum, & xternorum amorem magis ac magis acccndebÄt.i Ita leribit ad illuftrem quamdam
feminam : Marnam nobis Utitiam Gloria veftra ingefsit. E p ifto la , qua sterna v i t a defiderium v o s habere rUmconcem-
f i g n a v i t : fe d qu ia hujufinodi ftu dium fu g i t iv a f i l e t mundi g lo r ia prapedire, hortamur ut mentis v c fi .x fa - tum accent
luberrimam de liberation cm res qu a lib et tranßtoria non revocet, nec ab inccepto earn tramite d e v ie t . Sed magis
ju pe rn a pa tria amtr accend.it,pramia mats jura fo llic iten t , & a d v en tu ri Ju d ic is promifiionem certa few p e r
afpiret, atque ex temporalibus sterna mcrcetur: ut e x hcc & in v era gloria effe, & in te r matronas p o js i-
tis caleftes a d jeribi. Rc du cite a d animos profperitates temporum, multitudincm hominum, dignitatum pom-
pas, matron arum g lo r iam , d iv itia rum abundant: am. i^Attenditc hac omnia ubi v e l q u id fa t la fu n t } d r e x
hoc pen fa t e quam nulla f in t , d r q u ia qu i ifia dU ig it , fom n ium v ig ila n s v id e t . |
Amicorum vitia minime diftimulabat ad eos feribens. Ita 'Clementinam patriciam alloquitur :N u n - Amicorüm v
tia tum mih i eft qu o d f t quando v o s quifquam offenderit, dolorem irrem ife ib iliter retinet is . Jp u p d f i v e - tianondiffi-
rum eft, quia quantum v o s d ilig o , tantum contriftof :■ peto u t hoc d vo b is v it ium n ob iliter e xc lu da tis, d r “ uIat-
fic u s boni operts fiegetem in im ic i fernen crefiere non fin a t is . Dominica orationis verba a d memoriam redu-
cantur, dr non apud vo s p lu s v a le a t culpa quam v en ia . Exceffus Gloria v eftra ktnitas fu p e r e t , dr magis
fa lu b r ite r ignofeendo d e v oi urn f a d a t , quern poteft perfiftens fac e re afperitas indevotum. Re linquatur illi
unde verecundiam ha be a t , dr non f i r v e t u r quod dole at. N am plerumque p lu s v i r i um habet d ifire ta in co r-
reSlione r em ifiio , quam in exequenda ultione. diftriffio .
Si contingerct amicos ex libertate corripicndi quandoque oftendi & exacerbari, amicabilibus ver- iM.Ep. ss.
bis cos delinire fatagebat; ut intelligcrent afpera verba non ex odio, fed ex caritate fluxifte. x>
Hoc annomortuus eft Fortunatus Epifcopus. Eum paulo ante obitum redarguerat Gregorius, tum Fortunatus
dc minima lollicitudine erga monaftcria,tum de oceupatis Urbis portis & aqux du£tu, quoram cura
& cuftodia pertinebat ad Thcodorum Majorem populi & ad Rufticum Seniorcm. Proindeque juflit ^ ^ 3
»quiflimus Pontifex ufurpata refticui. Erat hie Major populi fere idem magiftratus ae apud nos mo- & 2 ^
* Vide Epift. libri x. à 14. ufque ad <îo
’ Noverat fortaftc Lcontium iræ efiè impat
T om . wM
rgumento vide Ep. n . ejufdem libri. B b