tentant, (urgentes in corde hujus mundi volupta-A
tes eradicant. Pet tentantia vma difcimus quid
de nobis fimus ; per feriencia flagella cognofcvmus
tiuid dc hoc mundo fugiamus : per ilia reftringi-
mur ne intrinfecùs extol lamur , per lfta compri-
mimur ne quid extrinfecùs appetamus. In hac ergo
vita dam fumus,& flagellis atten,8c aliquando
vitiis tentari necefle eft : five enim in labonbus ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■
flagellorum, feu in ccrtaminibus viciorum,non lo- ad correptionem noftram
lùm nobis noftra infirmitas H B B g expcaatus imber^ab arente terra fufpenditur &
in quanta virtute profeccmnus a ^ Jiginofu s abr in ardefeente foie ficcamr Mare
mo quippe vires (uas in p a c e | |§ § f§ § “ | “ procellis tumefeentibus fx v ic „& alios ad tranf.
bella défunt, virtutum expérimenta no p d fufeeptos intercipit; aliis defideratum
deunt. Improvidus miles eft qu. | | § S I | | § | | | "t “ ercSa in=ttumulum unda contradicit. Ter-
ce gloriatur. Sape vmum m . h B B | B fa n0nf0lùm germina fecunditatis imminuit, fed
patefiunt adverfa, quia dum fl & g ctiam femina accepta confumit. In quibtis mraicarnalis
deledatio extenuatur eaqua1 qiiafi. fcb afpickur hoc quod de Docarne
latuerant virtutum fortia patehunt. IN dicitur ■ P u e n a b it * p ro to o r b h te rra rum con- ffl
mo quippe quantum profecerit, n,f. inter adverfa mmo dmum. | | | ƒ M g ! CUIn Do_ *.
cognofeit. Çùm enim adfuntprofpera,^cerni - contra ;nfenfatos pugnat, cum in poena detium
documenta non poffupt. Unde alias lc linquentjum & clementorum adverfitas militât.
, ptum * ‘Omnia namque qua: ad ufum vita: percepimus;,*)
f r o m & n o t e d e c la r a v t t t quia | | 1 m f I W M ad ufum culpx convertimus : fed cunûa qux ad
que fuperni dont gratiam in c r a m p f t g || g | f § ufum pravitatis infleximus, ad ufum nobis vertum
percipit, fed quantum perc petit , « | | g | g H I B H H | | quippc human* pa-
perturbationis oftendit. Fer.amur e g p cis ad ufum vertimus Vanx fecuritatis. Peregnnacorreptionibus,
ut q u a n m n ' , gr d‘k . tionem terra: pro habitatione dileximus pacrix,
mus.plagcllis enimDomini car fortitudo r'fi“Iurem corporum in ufum redegimus vitiorum,
, Ûatio, & virtutum noftrarum C ubertatis abundantiam, non ad neceffitatem car-
Pccus noftrum exterius ipfamund hujus^ adver- | | fcd a<J rverflta’em intorfimus voluptatis.
fitate feedatur : fed quid m nobis S H | | § j f’ ferenas| l andimenta abris ad amorem nobis
eus oftenditur. Cxfis namque Apoftol s denunti - P coëgimus terrenx deleftationis. Jure H
turn eft ne ultra loquerentur in nomine * Domi- g g g fcri * ia fimul,,
ni, fed magna exultât,one gav.fi funt quod | | | | | M fubaaa ; i
habiti fine pro cjus nomine contumelias pan, lull- oinilw . . , , , •---------
Ac!, si
* ]cfu.
C a r a r I I I .
Quod fro feccottis noflris nb infinfbihbus flu-
geüamHr.
P e r occulta mentium mérita & aperta pro-
deunt flagella pcenarum, & fenfus noftri mÿitia
exigic ut à rebus infenfibilibus*feriamur. Ecce
• \ J . J /./.rronrinnpm m S S «
qupt priùs in mundo incolumcs habuimus gau-
dia, tot de * ipfis cogamur poftmodum fentire ‘
tqrmenta.
que adverfariis cum fiducia refponderunc: obedire
oportet Beo magis qtiàm hominibus. Ecce inter ad-,
verfa validius virtutum fideique robur cmicuit ïij
Hinc de eis dicitur : Btus tentovit illos, & ‘nve-i
C a p u t IV.
ni, illos dignos fe. Tentati funt quippe adverfita-
Quod per 'vifibiha cognoßitur Deus.
te plagarum-, fed digni inventi funt*oftenfione H R
virtutum. Vires ergo uniufcujufque per a Y” a Ç j v igilanter exteriora confpicimus, per ipfii ea- «
t e rk u r ,^ e r^ o c ^ ^ în nobiTvalidum lafet, a p e ^ dem ad interiorarevocamur.Veftigia quippe Cre- '
ritur. In ipfa qu'ippe adverfitate tentatioms non
folum detegitur robur fortitudinisi fed etiam co-
gnofcitur infirmitas humanitatis -, & tentatus quif-
que oftendit quantum de Deo profecerit & in
ipfis flagellorum affliéHonibus * quantum de ie-
metipfo fit infirmus, cognofcit.
C a p u t II.
SAp. J. ?.
Moral, lib. f j.
atoris noftri, funt mira opera vifibilis creature.
Ipfum namque adhuc videre non poffumus, fed
jam ad ejus vifionem tendimus,fi cum in hisqux
fecit miramur. Ejus*verb veftigia creaturam dici- *f
mus, quia per hare qux ab ipfo fiint, fequendo
imus’ ad ipfum. Unde Paulus ait : ln v ifib ilU ejus **'
p er ea quo fa £ ta fu n t m eU eU t c o n ffic iu n tu r.fem p i-
tem n quo que v irtu s eju s & d iv in ita s S Jn à c & in h-
bro Sapientix feriptum eft: P er m agnitudinem enim
Quod Santti tteccatorcs exemplo fuo conwrunt. creato rs & fp ec iem ,to te ft H H H Creator vt-
1 fori.Menti enim noftre peCcato fuo exterius Ipar-
F . . . fx necdum Deus ficut eft interiùs innotefeit, fed
U l G E B 11 N T jujh, & tamtjuam fctnttlla tn a- ^ decus foras proponiC(quafî quirundmeto
difmrrent. Arundmetum appellat vita E bufdam nobis nutibus innuit, & qux intus fequa-
feculanum, qui more »mndinam rout oftendit: at miro modo iftis formis extcrioribus
nos adinteriora perducit.Innuit immenfa ad-
miratione quod eft,mira hæc exterius oftendendo ^
*quod non eft. Hinc enim de Sapientia feriptum
eft : In viis oftendit fe illis hilariter, & in onnn W
providentia occurrit illis. V i* quippe adCrcatorem
iunt opera confiderata creaturar : quæ dum racta
cernimus, potentiam faftoris miramur. In iftis vus
à Sapientia omni providentia nobis occurritur,
quia fa&oris nobis virtus inquirenda proponijicicmus
variantes kas Icftioncs.
lc c u ia r iu m ,q u i m o r e a iu u u iu u in ^ 1 ,-------
gloriam foris quafi ad alta proficiunt j fed intus
à foliditate inanefeunt veritatis. San&i autemvi-
ri dum peccatoribus permifeentur, eos exemplo-
rum fiiorum igne fuccendunt, atque omne quod
nitent, in cinerem redigunt-, quia pietatis flam-
ma confumti, dum infirmitatem conditionis fuæ
confpiciunt, nihil aliud quàm favillam fe efle co-
gnofeunt; ut à fuperbiæ fuæ duritia refoluti, per
poenitentiam dicant : M em en to , D om in e , q u ia p u l -
v i s fu m u s .
• Apud S. Grcgotium oßa patefiunt. Deinccps ad marginem rctur,
in omne quod mirabiliter fa&um videtur: & Aftus Jefiis, ut culpas noftra: tranfgrcflionis extin-
*quo fefc vcrcit anima fi vigilanter intendit, in gueret, venit mortalitatis noftrx flagella tolera-
iifdem ipfis Dcum invenit, per qua: rcliquit ejus re : 8c qui patri atqualis eft per divinicatem, ve-
potentiam. Ex eorum rurfus confiderationc co- nit propter nos ad flagella per carnem : * quia * quae,
gnofeit quorum amore defervit: 8c per qux per- nimirum flagella non (ufeiperet, nifi formam dam-
verfa cecidit, per hxc converfa revocacur. Ubi nati hominis redimendo fumfiftet : nifi primus
enim lapfi fumus, ibi incumbimus ut lurgamus; 8c homo delinqueret, fccundus ad paflionum pro-
quafi ibi furgendo manum confiderationis figimus, bra minime venirct. Nifi enim Adam primum
ubi pedc amoris lubrici corruentes negligendo diabolus per voluntarium vitium in animx mor-
jacebamus. Quia enim ab invifibilibus per vifibi- tern traxiflet, Adam fecundus fine vitio in carnis
Jia cecidimus, dignum eft ut ad invifibilia ipfis mortem voluntariam non veniret. Fruftra itaque
rurfum invifibilibus innitamur : ut quo cafii ani- affliftus eft, qui in carne natus, propria admifla
ma venit ad infima, eo gradu revertatur ad fum- non habuit, 8c tamen poenam carnalium fine cul-
ma: atque eifdem quibus corruit paflibus furgat, pa fufeepir. Hinc eft enim quod per Prophetam
dum, ficut di£tum eft, ita nos ad Deum bene con- B loquitur, dicens : non ra p u i, tunc exfo lveb am . pfil. ns. 0.
fideratarevoccnt,qux nos ab co male ele&a di- Alius namque ad paradifum conditus, divinx
viferunt. potentix fimilitudinem fuperbe rapere voluit:
fed tamen culpas hujus fuperbix fine culpa Mediator
exfolvit. Hinc eft quod patri quidam Sapiens
dicit : Cum fis ju ftu s, ju ft e om nia d ifp o n is , Sai- tz-
cum quoque q u i non debet p u n iri condem n as. Sed
penfandum eft quomodo juftus fit 8c omnia jufte
dilponat, fi eum qui non debet puniri condcmnat.
Mediator etenim nofter pro femetipfo puniri non
C a p u t V.
De arrotrantibus.
L R r o g a n t e -S ctfi fecreta quædam intelli-
gendo pcrcipiunt, eorum dulcedinem experiri
non poflunt ; 8c fi noverint quomodo funt, igno- . .
rant quomodo fapiunt. Et fit plerumque ut for- debuit, quia nullum culpæ contagium perpétratiter
dicant, fed tamen juxta ea quæ dicunt vi- v it : fed fi ipfe indebitam non fufcipcrct,num^
verc nefeiant. Unde bene quidam Sapiens dicit : quam nos à débita morte liberaret. Pater ergo
1 7, „ M ih i autem d et D eus hac d iceré e x fe n te n tia . Sen- cum juftus fit, juftum puniens, jufte omnia dilpotentia
quippe à fenfu vocata eft ; 8c re&a quæ in- C nit j quia per hoc cuntta juftificat, quod eum qui
telligit,non ex fola fcientia,fed etiam ex fententia fine peccato eft pro peccatoribus damnat :uteo
dicere appétit,qui nequaquam tantummodo feien- eleda omnia ad culmen juftitiæ furgerent, quo is
do dicere, fed fentiendo defiderat experiri quod qui eft fuper omnia, damna injuftitiæ noftræ fudicit.
Sed mens arrogantium di&orum fuorum ftincret. Qm juxta femetipfum fruftra afflidus
fenfumnon pénétrât, quia ab interno guftu redo eft, juxta vero noftra ada, non fruftra : rubigo
judicio in eos favores reliditur, quos foris amat. quippe vitii purgari non potuit, nifi igne tormcn-
Vera autem feientia afficit, non extollit ; nec fii-
perbientes quos implcverit, fed lamcntantcs facit.
C a p u t VI.
ti. Venit itaque fine vitio qui le fubjiceret fpon-
te tormentoj ut débita noftræ iniquiratis füppli-
ciaeo reos fuos juftè amitterent, quo hune a fe-
metipfis liberum injuftè tenuiftent. Früftra ergo,
_ . _ . . r a r / •/• n i l- & non fruftra afflidus eft, qui in Ce quidem ad-
Quomodo Spiritus janclus Jit mobilis & jrabihs. miffa non habuit, fed cruore proprio, reams no-
S ftri maculam terfit.
P i r i t u s fandus Deus ante feculapatri eftD
‘ &filio coæternus, 8c cunda intra ipfiim funt-, 8c C a p u t V I I I .
locus nufquam eft ubi non fir, ficut feriptum eft:
Spiritu s D om in i re p le v it orbem terrarum . Et tamen
cum laus Sapientix deferiberetur: E ft enim in i l ia
{p iritu s in te lle fiu s ,fa n ftu s , u nicu s, m u ltip le x , fu b -
tilts, m o b ilis. Et paulo poft : humanus, ft a b ilis . In
quibus verbis magna nobis quxflio orimr, cur
ifte fpiritus qui implet omnia, fimul ^ftabilis 8C
mobilis dicatur. Sed fi ad ufum confuetudinis hu-
manx recurrimus, fenfum citius loquentis inve-
nimus. Homo quippe qui in ea regione in qua eft
Quod dinjinus fermo qualitati audientium con»
dejeendat.
A L iu s elatione erigitur,alius pondéré timoris Moral, lib,
inclinatur, alius libidine æftuat, alius avaritia an- c' ia' 22
helat,alius remifiione fe dejicit,alius ira fervefcit ;
fed per dodrinam facri cloquii dum fuperbo hu-
militas tribuitur, timido confidentia præbeturi
luxuriofus per caftitatis ftudium ab immunditia
ubjquc difeurrit, proculdubio ubiqueobviàm ve -E tergitun avarus per contincntiam ab ambitionis
nit, 8c repente ubi non crcditur, invenitur. Om- *ftu temperatur; remiflus z.eli reditudine erigi-
nipotens ergo fpiritus ut ubique prælèns ligna- tut; iracundus à prxeipitationis fuæ excitatione
retur, fimul 8C ftabilis 8c mobilis dicitur. Stabilis,
quia per nacuram omnia continet; mobilis autem
dicitur, quia ubique etiam nefeientibus occurrit.
Tenens ergo omnia, ftabilis : prxfentem fe omnibus
exhibens, mobilis appellatur.
C a p u t V I I .
Cur Deus filium fuum abfque peccato flagellct-
ri permijerit.
E d I a t M 0 R. Dei 8c hominum homo Chrirefrenatur.
* Vim fui fermonisDcus in fihgulis * Umverû
juxra morum diverfitatem format, ut hoc in ejus r,garS.a^UISU
eloquio quifque inveniat, per quod virtutis ne-
ceflarix germen ferat. Unde per quemdam fà-
pientem de mannæ' dulccdine dicitur : E a r a turn $ $ ''lS '
panem d e calo p r a ftitifti illis fin e lab o rc, omne de-
le ft amentum in f e h a b en tem , atque omnis fa p o ris
fu a v itp tem . Manna quippe omne dclcdamencum
atque omnis faporis in lc fuavitatein habuit, quod
videlicet in ore Ipiritualium juxta voluntatem e-
dentium faporem dedic ; quia divinus fermo 8t
omnibus congrucns, 8c à femetipfo non difcrc-
V iij