' re, quæ (ïngnlîs quibufque expédiant difpenfare, A
%” ' & commifta nobis qualiter lubfiftere valeant,
»■a- providere. Conccmplanva-vero vita eft,caritatem
quidem Dei & proxim’i tota mente retinere, fed
ab exreriori aâione quicfcere, foli defiderio Con-
ditoris inharrere, ut nil jam agere libeat, fed cal-
catis curis omnibus, ad videndam fui Cteatoris
faciem animus inardefcat : itaut jam noverit Garnis
corrnptibilis pondus cum moerore portare,
totifque delideriis appetere illis hymnidicis Ange-
lorum chotis interefle, civibus admifceri cælcfti-
bus, de xtcrna in confpedtu Dci incorçuptione
gaudere -, fed aftiva prior eft tempore, quàm con-
_ tcmplativa ; quia ex opéré bono tcndirur ad con
C a p u t X X X V I I I .
Cum immuflius fpiritus exieritab homine,am-
bulat per loca inAquofk quxrens requiem,
& non invenit, (ye.
M E n t e s fccularium temporali glorix dedi- OaMo*
tx, dum ad appctinum exterioris glorix defluunt, Soli'll
dum cxcederc cctcros honorum altitudine am- bit«,
biunt,'locum antiquehofti, ubi apud fe requief-
cere dcbcat, tribuunc. Unde Sc in Evangelio Ve- »««, f
ritas dicit quod fpiritus cxiens, in locis aridis Sc
inaquofis requiem non invenit : quia domum,
templationcm. Contemplativa autem major eft ß quam reliquerat vacuam, fcopifque mundatam
merito, quam adliva : quia hxc in ufti prxfentis —
operis iaborat, ilia verb fapore intimo venturam
jam requiem deguftat. Quod enim contemplativa
minor quidem tempore, fed merito major fit
quam aftiva, facris Evangelii verbid oftenditur,
in quo dux mulicres, Martha Icilicet & Maria,
diverfa egifle refetuntur. Martha quippe circafre-
querts minifterium f i t ageb at: Maria vero fide ns ad
pedes Domini, ejus verba audiebat. Quid enim per
Martham exterioribus obfequiis occupatam nifi
a&iva vita fignatur ? Sc quid per Mariam, qux verba
Domini refidens audiebat, nifi contemplativa
oxprimitur ? Una quippe earum erat intenta opereperit,
hanc multiplicior intravit. Quia enim flu-
xa fit terra qux infiinditur, loca arentia Sc ina-
quofa finit corda juftorum, qux per difeiplinæ
fortitudinem ab omni carnalis c§ncupifcenrix hu-
more ficcantur. Loca autem humentia funt ter-
renorum hominum mentes, quas humôre carnalis
concupifcentix quia replet, fluidas facit : loca
quoque humentia funt opéra voluptuofa. Pes
quippe in arida terra’ non labitur, fixus vero in
lubrica vix tenetur. In locis igitur humentibus
iter vitx prælèntis faciunt, qui in hae ad jufti-
tiam rc&f ftarc non poflimt. In his itaque locis
humentibus, id cft in reproborum hominum operi.,
altera contemplationi : una ferviebat activx C ratione lubrica, requiem invenit hoftis antiquus.
vitx per exterius minifterium, altera contemplati-
v x per fufpenfionem cordis in verbum. Et quamvis
a&iva fit bona,melior tamen eft contemplativa:
quia ifta cum mortali vita deficit, ilia verb in im-
mortali vitaplenius excrefcit. Unde cum contra
Marix lux fororis otium Martha quererctur, quod
(e negligerct adjuvare, audivit a Domino refi-
pondente : Martha, Martha yfollicita es, dr turba-
ris erga plurima: porro unum eft nccejfarium. Maria
optimam partem clegit, qua non auferetur ab ea.
Ecce pars Sc cura Marthx non reprehenditur, fed
Marix pars etiam laudatur: ncque bonam partem
elegifte Mariam dicit, fed optimam : ut etiam
C a p u t X X X I X . .
Tunc afjumit Jeptem alios Jpiritus nequiores f e 3 zut.t
& ingrejjt habitant ibi.
X L e rum q u e vitiorum contritionem in no- J>e<fo
bis agere per flagella Dominus inchoat : fed cùm f||j|
mens ex ipfo profeftus exordio extollitur, cum- m «/><,
que fe quafi jam de virtutibus erigit,fxvienti con- H
tra fe adverfario aditum pandit, qui cordis intir
ma penetrans, omne quod in ea de Audio bonx
inchoationis invenerit, confringit ; tantoque fe
pars Marthx judicaretur bona: quia magna funto vehementivV in ejus deftruaionp exhiber, quan-
* ; r \ _____ Ai--:____ frt <tr rrr-vTrin« a&ivx v-irx merica, fed contcmplativx potior a. nnii vH ckA mnnif.nm fncrat oro-
Quare pars Marix fit optima, fubinfertur, cum di-
citur: qua non auferetur ab ea. Activx enim vitx opera
cum corpote tranfeunt : Contemplativx autem
gaudia melius ex fine convalelcunt. Quis enim in
xcerna patria panem porrigat elurienti, ubi nemo
efurit ? Qui,s potum tribuat fitienti, ubi nemo fir
tit ? Quis mortuum {epeliat, ubi nemo moritur ?
Attiva igitur vita cum corpore deficit, Sc cum
prxfenti feculo aufertur: contemplativa verb nec
deficit, nec aufertur. Hie enim incipit, fed fubto
Sc gravius, quia vel ad modicum fucrat pro-
je£his, dolet. Unde Sc tefte Evangelio, voce Ve-
ritatis, ad negle&am domum confcicntix fpiritus
immundus, qui folus exiit, cum fpiritibus feptem
C a p u t XL.
Nemo lucernam ponit fitb modio, fedßtper £u‘ 11
candelabrum.
O M n E s cle&i Dei gratiam prxdicationis ha- Dc ipai
bent pro magno, corporum autem utilitatem pro .
E .minimo. Hinc Dominus ait in
traâa prxfentis feculi luce, in cxlefti patria per-
ficitur. Amoris quippe ignis, qui hie ardcre inipfius
ipfms ampliiis ignefeit. Sciendum eft enim quod ncundit lucarum, & pemt earn Jub mm. g
' per candelabrum. In modio namque commodum
amplius ignefeit.
aâiva vita perfedè teneri poteft, Sc illam oper
perficimus, fed in hac vita pofiti contemplatio-
nis intimx fola initia deguftamus : de ea etiam,
cùm contendimus, vix parum aliquid attingcre
valemus. Quantolibet enim amore animus ardeat,
quantalibet virtute cogitationis inDcum tendat,
non jam quod amat, perfe&è videt : fed adhuc
inchoat videre quod amet -, quia ficut fortiflimus
. prxdicator dicit : Videmus nunc per fpcculum in a-
nigmate, tunc autem facie ad faciem : & nunc cognofio
ex parte, tunc autem cognofeam ficut & cognitusfum.
temporale, in luccrna verb lux prxdicationis ac-
cipitur. Lucernam ergo ponerc fub modio,eft propter
temporale commodum gratiam prxdicationis
abfeondere, quod nemo, utique elc&orum facit.
Et bene illic fubditur: Sed fuper candelabrum.
In candelabro enim flatus corporis defignatur,
cui lucernafupcrponitur, dum cidcm corpori cura
prxdicationis antefertur.
C aput
fuper Evangelium fecundùni Lucàm.
t u t X L ! . A C a » u t X L I I I .
■ (implici
Luccrna corporis tui efi oculus tuus. Si oculus jj>)uid faciam, quia non habeo quo. congfegem Luc-t2- lt‘
tuusfimplex fueritj & c . fruftus meos ? & c .
Ç~y U r a N d u m Ibllicitc eft, cùm à nobis quid- O M m is avarus ptiùs-anhclat per avaritiam De araro dilibct
agitur, ne fiat ptavum quod in opere fequi- concupita congregare : Sc poftquam quafi in quo- B
tur, fi non ex re&a cogitationis intentione gene- dam ventre avaritix multa congefleric, fatiatus ar- f ib , lib. n .
ratur. Unde bene in Evangelio dicit Dominus: âatur-, quia dum anxiatur qualiter acquifita cufto* mm- *a'
Lucerna corporis tui efi oculus tuus. Si oculus tuus diat, ipfa eum fua fatietas anguftat. Divitis enim
fuerit fimplex, totum corpus turrn lucidum erit : f i cujufdam uberes fru&us ager attulerat; fed quia
oculus autem tuus nequam fuerit, totum corpus tuum ubi eos tantos rcponerct non habebat, dixit : jfitid
tenebrofium erit. Quid enim per oculum exprimi- faciam,quia non habeo quo congre gem frutfus meos ?
cur, nifi opus fiium prxveniens cordis intentio ? B Et dixit : Hoe faciam : defimam horrea mea, dr ma-
Qux priufquam in a&ione (e cxerceat, hoc jam jora adificabo. Qui igitur ex abundantia coangu-
quod appétit, contcmplatur. Et quid appellatione ftatus dicebat : Jpuid faciam ? quafi multo cibo
corporis defignatur, nifi unaquxque a&io, qux prdfus xftuabac. Penfcmus quot voris appetiir,ut
intentionem fuam quafi oculum intuentem fc- uberes fruchis ager illius afferrer. Ecce autem voquitur
? Lucerna itaque corporis eft oculus ; quia ta compléta funt, quia fru&us uberes ager attuper
bonx intentionis radium mérita illuftrantür lit : fed quoniam ad recondendum loca non fufaâionis.
Et f i oculus tuus fimplex fuerit, totum cor• ficiunt, multiplicatus dives, quid faciat, ignorât.
pus tùum lucidum erit: quia il re£tè ihténdimus per O anguftia ex fatietatc nata! de ubercate agri anfimplicitatcm
cogitationis, bonum opus efficitur, guftatur animus avari. Dicens namque : quidfactiam
fi minus bonum efife videatur : Sc cum in- darn ? profe&o indicat, quia votorum fuorum aftentiopie
bona quid agitur, ejus intentionis a&io fedibus preffus, fub quodam rerum fafee laboraapud
Deum minime fufeatur. Et f i oculus tuus bar. Mcntem igitur avari divitis, qux priùs ex
nequam fuerit, totum corpus tuum tenebrofium erit : abundantia requiem quxfierat, poll ad cuftodiam
quia cum perverfa intentione quid vel re&um C follicitudo gravius fatigat.
agitur, etfi fplendere coram hominibus cernitur,
apud examen interni judicis obfeuratur. Unde Sc C a p u t X L I V .
’• rectè fiibjungitur : Vide ergo ne lumen, quod in te
efi y te ne bra fint. Si lumen quod in te eft, tenebra
funt, ipfa tenebra quanta erunt ? Quia fi hoc quod
bene nos agere credimus, ex mala intentione fiif-
camus, quanta ipfa mala funt,qua: mala elfc,etiam
cùm agimus, non ignoramus ? Et fi ibi nil cerni-
mus,ubi quafi diferetionis lumen tencmus:qua
cxcitate in ilia oflFendimus, qux fine difcrctione
perpetramus ? Vigilanti itaque cura per cun&a
opera intentio noftra nobis eft penfanda.
C a p u t X L I L
D ecimatis mentham, & anethum3 & cyminurq :
& relinquitis
r d.Pafto,
33.
J . L l 1 qui Ce à parvis peccatis euftodiunt, Sc ali-
quando in gravibuS demerguntur, debent confi-
| derare qubd cùm majora mala perpétrant coram
Dco, apertx iniquicatis fint : Sc cùmtparva bona
euftodiunt coram hominibus, fimulatx fanâitatis
Anima, babes bona multa. zue.it. 19.
S Æ p e videmus quofdam divites, qui& opes,& J|c.[ci|^Ionc
gloriam habere fine culpa potuiffenr, fi hxc ha- jn expôjit. b.
bere cum humilitate voluilfent : fed extolluntur Job.ub.i
rebus, inflantur honoribus,dedignantur ccteros,
omnemque vitx fux fiduciam in ipfa abundantia
rcrum ponunt. Unde Sc quidam dives dicebat :
Anima, habes multa bona repofita in annos pluri-
mos ; requiefee, com e de, bibe, epulate. Ecce hic in
D rebus dubiis fpem fixerat, &: in rebus labenti-
bus Ipei fux fiduciam poiuerar, Sc folidaverar. Dc
Crcatore autem defperaffe fueràt, fpem in créa-
tura pofuifle. Stante enim Deo in perpetuum, om- jiid. Ub. 21.
nia tranfeunt. Quid ergo nifi ab liante fugere ”um-
eft, tranfeuntibus rebus inhærcre?Quifquis igitur
defluerc devitar, fupereft ut quod defluit, fugiat »
ne per hoc quod amat, in hoc cogatur venire
quod vitat. Qui enim rebus labentibus inhxret,
illo videlicet trahi tur, quo tendit quod tenet.
fint. In illis iriiqua faciunt, Sc per ifta fe homini- Priùs itaque curandum eft ne quifque tempora-
bus, quia funt iniqui, tegunt. Hinc eft quod Pha- lia diligat $ ac deinde ne in eifdem temporalibus,
■j rifxis dicitur : Liquantes culiccm, camelum autem qux non ad dele£lationem fibi fed ad ufum rc-
glutientes. Ac fi aperte diccretur : Minima mala dif- tinet, fiduciam ponat : quoniam conjunóhis dccur-
ccrnitis, majora devoratis. Hinc eft quöd rurfum rentibus ftatum fuum mox animus perdit : nam
ore Veritatis incrcpantur, cum audiunt :Decima-
tis mentham, dr anethumydr cym'tnum» & relinquitis
qua graviora funt legis, judicium dr mifiricordiam
drfidem. Ncque enim negligenter audiendum eft
3uod cum dccimari minima diccrct, extrema qui-
cm de oleribus maluit, fed tamen bene olentia
memorari: ut profe&ö oftendcret quia fimulato-
rcs cum parva cuftodiunt, odorem de fe extende-
rc faniftx opinionis quxrunt: Sc quamvis imple-
rc maxima prxtermittunt, ea tamen minima ob-
fervant, qux humano judicio Ipnge lateque rc-
doleant.
Tom. I y .
vitx prxfentis fru&us trahit, quem levât.
C a p u t X L V .
Stulte, hac noEle animam tuam repetunt a te. Zac **• Q U a m l i b e t fero dc hac vita tollantur ini- De morte re-
qui, fubitb Sc repentè tolluntur : quia finem fuum P'n^ -^ g
cogitando prxvidere nefeiunt. Subitum enim èft Jcyt
quod ante cogitari non potuit. Subito dives ille »«»*•
ftultus raptus eft, qui horrea qux prxparabat, dc-
feruit ; SC inferni locum, quem non prxvidcbat,
Xx