S M
cliuli vciuit.
E 'p ß . lib.
107 S. Gregorii Papa* Vita 108
Clerici , diverfonim monafteriorum Monachi, A dire cenfuram. Pervenic icaque ad nos Spccio-
multorum Judicum homines Tape fc hoftibus era- fum quemdam, Prcfbytcrum, qui, caufa pofeen-
diderunt. Ergofi hoccredicur: fervorum urique t c , in monafterio à Johanne, fracre Sc coëpifco-
1 Domini, Clericorum Epifcopi, Monachorum Ab- po noftro, fucrat depucacus, contra fui Paftoris ex-
bates, diverforum fugacium Judiccs, omnes fub inde voluntaccm exiiffc,'S c ecclcfiafticx confti-
1 culpa lunc Sc crimine conftkuti. Numquid Sc tutionis vigore dcfpe&o , antedido Epifcopo vc-.
diebus Magnitudinis cuæ multi de civieate, in qua ftra fretum tukionc refiftere. Quod, quia Exccl-
1 confiais, ad Langobardorum milites fuga non la- lend« veftræ fine dubio pulfat invidiam, neceffc
pfi funt ? Et quis tanta: indiferetionis tantxque
poflit ftulticix reperiri, ut corum iniquitatem tibi
æftimet applicandam ?
Libertärem uniufeujufque hominis Gregorius
eft ut ab ejus vos, habita diferetione, debeatis
tuitione fufpendere : ne fi nominis veftri occafio-
nc Paftori fuo inobediens vcl contumax fucric
ad tempus veftros contra vos Judiccs, defenfarc,
contra Judicum infolcntias liberis nihilominus vo- B atque Exccllcntiam veftram hac ex re cogatur
cibus defendebar. Unde Leontio Exconfuli poft oftendcrc, &: nos pariter de veftra difeordia con-
M ...................... .. ~ triftari.
Comperimus prxtcrea , quod dici nefas eft,
quafdam mulieres, qua: nunc ufquc in religiofo
atque monachico habitu permanferunt, rcligio-
fam veftem &c ftiam vclaturam deponere, & con-
jugibus, quod fine gravi dolore referre non poflli-
mus,fociari. Scd hoc quidem, ut diccrc vcl attentate
prxfumant, favoris veftri patrocinio fulaliqua
feribens , ait : Si Libcrtinus in ifta caufa
cautionis culpabilis invenitur, dc aliis caufis quid
pro fe allcget, ncfc.io : unum tamcn hoc bene atque
conftantcr novi, quia, & fi quam rebus pu-
blicis fraudem fecit, fubftantia ejus cxdi debuit,
non libertas. Nam in hoc, quod liberi homines
cxduntur , vcl includuntur , ut taceam quod
omnipotens Deus offenditur , ut taceam quod
veftra opinio vehementer gravatur : piiftimi ta- q ciri dicuntur. Quod nos credere perverfitatis ip-
men Imperatoris noftri omnino tempora fufean- fins acerbitas non permittit. Petimus ergo ut in
tur. Hoc cnim inter Reges gentium, Sc Impcra
tores Romanorum diftat, quod Reges gentium,
Domini fervorum funt : Imperator verb Roma-
norum, Dominus liberorum. Unde Sc vos quid-
quid agitis, prius quidem fervata juftitia, delude
cuftodita per omnia libertäre agerc debetis. Scriptum
eft enim : £>uod tibi non vis f e r i, vide ne
alien facias. Et per femetipfam Veritas dicit:
J^ue v u It is ut faciant vobis homines, vos ea~
demfacite Hits. In libertate ergo eorum, qui vobis
in difeuflionem commifli funt, veftram fpe-
cialitcr attendere debetis : Sc fi ipfi a majoribus
veftris injuriari libertatem veftram non vultis,
fuhje&orum veftrorum libertatem honorando cu-
ftodite. Scimus cnim qui dixit: Cxlum & terra
tranßbunt, verba autem me a non tranßbunt. Cujus
quia verba non tranfeunt, fed per omnia im-
plentur, metuamus quod itcrum dicit : in qua
1 1 1 1 menfi fucritis , in ea remetietur vobis.
Quid autem Gloria veftra exiftimat , quia fi fu-
perbe, fi crudcliter agimus, defpc&o Deo, nobis £
tanto vos peccato mifeere nullatenus debeatis.
Nam hujufmodi- iniquitatem impunitam propter
Deum nullo modo patimur remanerc. Unde ite- .
rum quxfumus ut Exccllentia veftra in talium fe ■
caufarum defenfione non mifeeat : ne Sc Deus <
fuarn defendat injuriam, Sc inter nos aliorum pa- ■
riät culpa difeordiam.
Item Venantio , Exmonacho Patricio : Multi ■
hominum ftulti putaverunt quod fi ad ordinem *
cpifcopatus cvehcrer, tc alloqui, ac perepiftolas <
frequentare rccufarem. Sed non ita eft: quia ipfa <
jam loeimei neceflitate compellor, ut taccrenon <
debeam. Et poft pauca: Hac igitur confideratio- <
ne compulfus, velis an nolis locuturus fum, quia <
omni virtute, aut te cupio falvari, aut de tua mor- <
te me cripi. In quo cnim habitu fucris, recolis; <
Sc fupcrnx diftri&ionis animadverfione poftpofi- <
ta ,ad quid fis delapfus, agnofeis. Culpam ergo *
tuam penfa, dum vacat: diftri&ionem futuri Ju- «
dicis dum vales exhorrefee: nc tunc illam ama- *
ram fententiam audias , cum earn jam nullis fle- 1
hominem placamus ? Nullo modo. Nam ipfe, qui c tibus évadas. Et infra : Tefte Evangelio, feis
defpicitur, cum contra nos, quern defpedto Deo quia divina fèveritas de otiofb fermonc nos ar-
placare volumus, irritât. Curcmus ergo per om- guit, Sc de verbo inutili rationes fubtiliter exqui-
nia placare Deum , qui potens eft Sc iratos ho- rit. Penfa ergo quid faóhira eft de perverfo o-
mines ad manfuctudinem reducere. Nam , ficut pere, fi quofdam in judicio fuo reprobat dc ferdixi,
etiam manfucti homines, indignante Deo , mpne. Ananias Deo pecunias voverat, quas poft
ad iracundiam provocantur. Si autem dicitur, cfiabolica vi&us perfuafione fubtraxit : fed qua
quia fine vcrberibifs atque terroribus fraudes pu- morte multatus eft, feis. Si ille igitur mortis peblicx
inveniri non poffunt, hoc admittere pote- riculo dignus fuit, qui cos quos dedcrat numram,
fi in ratiociniorum caufa domnus Leontius mos Deo abftulit: confidera, quanto periculoin
non veniffet. Nam verum eft quia illi folent F divino judicio dignus eris, qui non nummos, fed
manibus cxcedcrc, qui in fenfu Sc lingua defi- temetipfum omnipotenti Deo,cui tc fub mona-
XLViir.
Quai iter Judi-
Xtgift. lib.
V. E f. a*.
Cun&orum Judicum cupiditates , vel fcclera
Gregorius quafi camo frenoque Pontificii fui,
validiflimis au&oritatibus reftringebat, Sc fi quos
dulciter a pravitatc corrigerc non valcbat, feri-
ptorum fuorum redargutionibus publicabat. Unde
Romano, Exarcho Italia:, refidenti Ravenna:
feribit, inquiens : Apud Exccllentiam veftram,
pravorum audacia , correptionis debet aculcos
magis, quam defenfionis invenire folatium. Nam
fatis grave eft ut contingat illic habere pravam
a&ionem refugium, unde difeiplinx decet prochico
habitu devoveras, fubtraxifti. Quapropter, •
fi corre&ionis mex verba fecuturus audieris, ■
quam fint blanda & dulcia in fine cognofces. 1
Eccc, fatcor, moerens loquor , & fatti tui trifti-
tia addi£tus, cderc verba vix valeo : &c tarnen animus
tuus, a£tionis fua: confcius, vix fufficit. ferre 1
quod audit : erubefck, confunditur, adverfatur. ■
Si ergo ferre non valet verba pulveris, quid fa- ■
fturus eft ad judicium Conditoris ? Fatcor tamcn ■
quia fuperna: gratia: mifericordjam effe maxj- 1
mam credo, quodte cftugcrc vitamconfpicit,& «
tarnen adhuc ad vitam refervat : quod fuperbien- 1
109 Au£lore Johanne Diacono. Lib. III. 110
tern te videt, &: tolerat.* Cumquc Venantilis, in A ab codem inful« Judice? etiam poft baptifmum,
eadem apoftafia permanens, obortis quibufdam
fimultatibus, oblationes fuas à Johanne, Syracu-
fano Epifcopo , execratas cognofceret , contra
Epifcopum hoftili more commotuscft, eumque
non timuit Gregorio accufare. Cuiipfc referibit,
dicens : Multum nos ea, quam direxiftis, jam con-
triftatos invenit epiftola , quöd inter vos &: Jo-
hannem, fratrem &: coëpifcoptim noftrum, de
quorum defiderabamus gauderc concordia, fcan-
dalum prodiifle cognovimus. Quævis enim caufa
fuififet, non ufque ad hoc debuit furor erumpepracmium
illudexigitur,quod dari priùsproido- «
lorum immölationc confueverat. Quem cùm pr«- <
didus E'pifcopus increpatét , tantum fe fuffra- <
gium promififte rcfpondit 1 ut nifi de caüfis .
etiam talibus impleri non poffic. Corfica verô .
infula tanta nimietate exigeniium, & gravami- .
ne premitur exaftionum, ut ipfi qui in ilia funt, <
eadem quæ exiguntur complere vix filios fuos <
vendendo fuificianr. Undc fit ut dcreli&a pia .
Rcpublicâ, pofïeffores ejufdem infula: ad nefan- .
diflimam Langobardorum gentem cogantur ef- .
re, ut armati homincs veftri, fieut audivimus, ß fugere. Quid cnim gravius , quid crudelius pari
® in Epifcopium irruerent, & diverfa hoftili mo* | rm*m ur mnftrifti «mne romrc
mala commirtcrcnt, atque vos ha:c res a pa-
terna interim caritate dividcrct. Numqiiid non
poterat, fi quadibet contentio fuit, tranquillS
difponi, ut nec partium utilitas detrimentum,
nec fentiret gratia lacfionem ? Cujus autem gravi-
tatis, cujus fan&itatis, cujus manfuctudinis fu-
praferiptus frater nofter fit, non habemus inco-
gnitum. Ex qua re colligimus, quianifi vis cum
doloris nimia coegiifet, ad haue rem , dc qua vos
contriftatos afiferitis , ejus Fraternitas nullatenus
poffuntà barbaris, quàm ut conftri&i atque com- «
prelfi fuos filios Vcnderc compellantur >. In Sicilia n
autem infula Stephanus quidam marinarum par- «
tium chartularius , tanta prajudicia tantafque n
oppreffiones operari dicitur, invadendo loca fin-
gulorum, atque fine di^ione caufarum per pof- t
fefiioncs ac domos titulos ponendo, ut fi velim f
ada ejus fingula, qu« ad me pervenerunt, dice- »
re ,' magno voluminc hæc explere non pofifem. f
Qua: omnia fereniflima Domina folcrter afpiciat, .
& opprefforum gemitus compefcat. Et poft pauperveniftet.
Nos autem, ut hoc eo feribente com- C ca : Qu« enim mentes, qualia vifeera parentum
efte poffunt, perpendite, quando||||||
trahunt j ne torqueantur. Qualiter autem mife- f«
rendum fit filiis aliorum, hoc bene feiunt qui
habent proprios. Undc mihi breviter ha:c fug- «
geffiffc fufficiat, ne fi ca qua: in his partibus a- «
guntur, Pietas veftra non cognofceret, me apud «
diftri&um Judicemfilentii mei culpa multarct. «
perimus, illico ei feripfimus, admonentes ut & elfe ooflunt.nerpendite,quando filios fuos dif- «
oblationes veftras ficut ante fufeiperet, & Mil
fas in domo veftra non folum celebrari permitte-
ret, fed fi velitis, etiam ipfe perageret, & cetera.
Verum Venantius eutn Epifcopo in concordiam
rediens, cum per undecim annos a Gregorio mul-
tiplicibus litteris exhortatus redire ad monachi-
cum propofitum detreftaret, in graviflimam argri-
tudinem cecidit. Quod a Johanne Syracufano
Epifcopo Gregorius audiens referipfit, diccns:
Fratcrnitatis veftrsc feripta fufeepi, qu« mihi de
Hinc eft quod hujus Grcgorii tempore tot
Sacerdotes & la'ici per diverlas regiones mira-
culis corufcaffc, Dialogo tefte, probantur, quot contra cam
numquam fub pofterioribus Pontificibus inveniri fxvicrunt.
dulciffimi filii mei domni Vcnantii xgritudine.lo- Dp°fica poruerunt.
” quebantur , &: cunfta erga eum qualiter a£ta Tantis igitur Ecclefi« Dei felicitatibus hoftis
I funt enarrabant. Sed uno tempore auditis, Sc il- humani generis invidens, nonnullos Pontificum
f lutn b defperareac graviter «grotare, & in rebus fimulque fecularium Judicum, ad ejus invidiam
« orphanorum, filiarum ejus fcilicet, homincs ini- conflagravit. Super quorum aftliaione Johanni
! quos infiftere, vix fe in corde meo dolor caperc
Ravennati Epifcopo , inter cetera queritur, dicens
” poterat. Sed in hoc fuit folatium, quöd lacrymæ
I ” mihi per gemitus erumpebant. Vcftfaigitnr San- aitasprimam, quam decet, curam negîigcre non
” debet, ut de anima ejus cogitare debeat, exhor-
”#tando, rogando , Dei terribile judicium propo-
I nendo, incffabilem ejus mifericordiam promit-
: Peccatis meis hoc reputo, quia ifte, qui «
nunc intereft ( haud dubium quin Romanus Ex-
archus, ) & pugnare contra inimicos noftros dif
fimulat, & nos facere pacem vetat : quamvis jam »
modb, ctiamfi velit, raccre omnino non poflu- <
mus : quia Ariulphus cxercitum Autarith Sc Nor- <
Rtgiß. lib,
Rcpfl. lib.
. E f. + i.
tendo ; ut ad habitum fuum redire, vel in extre- £ dulfi habens, eotum fibi dari precaria defiderac, «
” mis debeat : ne ci reams tanta; culpz in zterno ut vobiieum loqui aliquid de pace dignetur. i «
" judicio obfiftat. Item Sebaftiano Epifcopo Sirmienfx poft ait- «
Si quos tamèn Judicum à fuis pravitatibus n - qua : Q ux, fanaiftime Frater,de amici veftri dom- ■■
converribilcs Gregorius advertebat, eos fcriptïs ni Romani perfona in hac terra patimur, ioqui “■
ptopriis penes Principes denotabat. Unde Cou- minime valemus s brevitet tarnen dico, quia ejus »
ftantinæ Auguftz queritur, dicens : Dum in Sar- in nos maiitia giadios Langobardomra vicit, ita -
“ dinia infula multos effe gentilium cognoviffcm, ut benigniores videantur hoftes, qui nos interi- |
“ cofque adhuc pravæ gentiiitatis more idolorumj| munt.quilm Reipublic* Judicés, qui nos maiitia “
” facrificiis defervite, & ejufdem infulx Sacerdo- fua, tapinis, atque fallaclis in cogitatione confu- •
tes ad prædicandum Redemtotem noftrum tor- munt. Et uno tempore curam Epifcoporum, at- -
” pentes exiftere : unum illuc ex Italix Epifcopis F que Clericorum, monafteriotum quoque, & pq- -
” mifi , qui multos gentilium ad fidem , Domino puli gerete, contta hoftium infidias follicimm vi- |
’■ coopérant#, perduxit. Sed quidam rem mihi fa- gilatc , contra Ducum fallaciàs atque malmas «
” erilegam numiavit, quia h i, qui in eaidolis im- fufpeftum femper exiftere : cujus laboris, cujus “
” molant, Judici prxmium perfolvunt, ut hoc eis doloris fit, veftra Fraternitas tanto verras peniat, “
” facere liceat. Quorum dum quidam baptizatief- quanto me, qui hxc patior, puriùs a
M fent, &c jam immolare idolis defiviffent, adhuc lr'“m Anofl-ofir* Parnarrhap onft n
w m m
v .E f . 4-i.
_______ ,, amat. “ .Lib .iv .s f
Item Anaftafio Patriarch« poft multa : Qu« “ $9y
f » lta mfs. Bigot. Utic. & alii j
probatur à codicibus Epiïlolaium (i
liti in Epifcopum ; quæ leftio ri
ixeufis , qudm maau cxaracis.
' Bigot. Àefptutï é
piftolarum.