923 Àlulfi de expofitione novi Teftamenti '924.
“ *?>.Paukm • Matrhzum imueor, & fan dus A tem Dei I fit cis ut xtcroi fint : & dum vifionU '
2 . Johan. 3. 2,
îc clcftorum
iftc Spiritus qualis fit artifex confiderare volo,
fed in ipfa mea confideratione deficio. Implet
namque cyrharedum pucrum, Sc Pfalmiftam facit.
Implet Paftorem armentatium fycomoros vellican-
tem, Sc Propheram facit. Impict abftinentem pue-
Tum, St Judicem fenum facit. Implet pifeatorem,
Ec przdicatorem facit. Implet pcrfccutorem., So
Dodorem Gentium facit. Implet Publicanum’, Sc
Evangeliftam facit. O qualis eft atcifex file Spiritus
! nulla ad difeendum mora agitut in omne
quod volueritj mox ut tetigerit, mentem docet,
folumque terigilfe, docuifle eft. Nam humanum
animum fubitb ut illullrat, immutat : abnegat
hunc repentè quod crat, cxhibetïfepentè quod
' non crat.
C a p u t V II.
Similes ei erimus.
ejus donum percipiunt, ex perceptione beatitudi-
nis imitantur quod vident. Et fimiles ergo fimt,
quia beati fiunt : Sc tarnen Creatori fimiles non
lûnt,quia creatura fimt. Ethabent itaque quam-
dam Del fimilitudinem, quia non habent finem:
Sc tarnen incircumfctipti zqualitatem non habent,
quia circumfctiptionem habend
C a p u t V I I I .
Si cor noßrtem non refrehenderit nos. .tfthan.,.,
S Ç I E N t> U M eft quod quifquis à przeeptis Do- De differentia
minicis difeordat operc, quoties ca audit, à corde '"°m-
B fuo reprehenditur atquc confiinditur : quia id S a'S " '
quod non feccrit, memoratur. Nam in quo fe er-
rafle confiderat, ipfà. fe latenter conicientia accu - ln ,xrtbt- a,
fat. Mens etiam ad foci fiduciam nrnrir.nc
Bxoâ. j. 14.
fpci protinus fran-
S a . . . . gitur, fi intenta precibus, necdum devi&z cul-
A n c t I omnes ut ad fan&tatis yrrtutem fur- pa: memoria mordetur. Diffidit namque accipere
gere valeant ad fimilitudinem Mediatons Dei & fe poffe quod appetit, qua: profeftö reminifeitur
hominum Jefu Chrifli tendunt. Sanfti etemm non nolle fe adhuc facete, quod divinitus audivit.
effent fi hujus hommis fimilitudinem non habe- HincperJohannem dicitur: Siccrnofirum non re- , i l ,
rent. Incantum verq quifque Sanftus ad fimilitu- frehenderit nos Jduciam habemus ad l,urn: dr auid- * '
B t,m^uantum H a M m « \ M M Hinc Ü H
mdnem n -K°ft h” C autem avertit aurem f u a j tudmem, quxnunc monbus tenetur , quandoque ejus m t exetrabilis. Cor qu, nipep iue dniaotsl eigfei mpe, toitriaotnioe Tm B
ad fimilitudinem gloria: pervemetur. Hinc etemm reprehendit, cum refillere fe przeeptis ejus quern
Johannes dicit: Cartfstmt, nuncßLii Deifttmus, dr C poftulat, meminit : & oratio fif exccrabilis
nondum of farmtquid enmus. Sctmus quoniam cum cum ä cenfura avertitur legis: quia dignum pro-
affaruertt, ftmtlcs et enmus. Qui mox unde hoc fcSb eft, ut ab ejus beneficiis fitquilque extra-
hen valeat. adjungit, dicens: Jfuontam vtdebtmus neus, cujus nimirum juffionibus non vult effe fub-
tum fim t eft. Eire etemm Dei, eft zternum hunc . jeftus. Qua in re hoe eft falubre remedium, ut
atquc incommutabilem permanere. Nam omne
quod mutatur, definit efle quod fuit, & incipit
eife quod non fuit. Dei verb efie, eft difiimilitcr
numquam effe. Unde ad Moyfen dicitur : E g o fum
qui fum i & dices filiis J jr a è l : J^ u i eß> mißt me a d
•vos. Jacobus quoque ait : A p u d quern non eß tranß-
mutatio 3 nec vicifs itu d in is obumbratio. Itaque per
Johannem dicitur : Similes e i erimus, quo ni am v i -
debtmus earn ftçuu e f t : quia per hoc quod afpia- vocem cor fiduciam in oration accipit, cùm fibi
mus ejus eflentiam naturz.a mutabilitate noftra h- D vjta. pravitas nuUa contradicit. Valde namque
bcratijfigimur in arternitatem. Immutabimur quippe
cum fe mens ex memoria culpa: reprfchendic, hoc
prius in orationc defleat quod crravic: quatenus
®^roris macula cum fletibus ccrgitur} in pcticio-
ne fua cordis facies ab au&ore munda videatur ;
& tunc, ficut Johannes dicit: Fiduciam haben-
tes adDeum, quid quid petierimus abeo, accipiemus.
Si enim id quod pra:cepit facimus, id quod pc-
timus obtinebimus. Tunc quippe juxta Johannis
in ipfo, quern videbimus: quia morte carcbi-
mus, videndo vitam: mutabilitatem noftram tranf-
cendemus, videndo immutabilitatem: corruptione
nulla tenebimur,videndo incorruptioncm.Erit autem
tunc fimilitudo hominis etiam in corporibus
noftris.Hinc enim per Paulum dicitur: Noßra con-
•verfatio in cxlis eß; unde etiam expettamus Salva-
torem Dominum noßrum Jeßtm Cbrißum : qui refor-
mabit corpus humilitatis noßra, configuratum cor port
claritatis fit*. Erunt ergo tunc ele&orum corpora
claritati Domioici corporis configurata. Qua:
apud Dominum utraque ha:c fibi needfariö con-
gruunc, ut Sc oratione operatio, 8c opCrationc
fulciatur oratio.
C a p u t IX .
Deum nemo •vidit umquam. i.Johän.*.n:
C-/U m.Teftamenti veteris Patres intüeor,mul--Qiiaiircr in
tos horum, teftc ipfa facrx elocutionis hiftoria, h.icvitaOcus'
Deum vidific cognofco. Vidit quippe Jacob Do-
mmnm, qui ait: V id i Dominum fa c ie adf a dem, & vd non videri!
L-'b. rS. htjob,
num. 79.
tfi xqualitatem glorix ejus non habent per na- v fa h a faSta eft anima mea. Vidit Movfc7 *Domt
............................................ 4m num, de quo feriptum eft ■. LoquebaturDominus ad
Moyfen facie adfaciem, ficut loqui folet homo ad ami- Gtn.32.30.
cum fuum. Ecce Teftamenti veteris Patres Dcum Exoii' 3S'n‘
fe vidific teftati funt, 8c tamen Johannes ait:
Deum nemo vidit uipquam. Quid eft hoc, nifi quod
patenter datur intelligi,quia qiiamdiu hiemorta-
litcr vivitur,vidcri per quafdam imagines Deuspo-
teft, fed per ijjfam natura: fux fpcciem non poteft,
ut anima gratia Spiritus afflata per figuras quafdam
Deum videat, fed ad ipfafti vim ejus effentia: non
pertingat. Hinc eft enim quod Jacob, qui Deum,
fe vidiffe teftatur, hunc nonnifi in Angclp vidit.
turam, fimilitudinem tamen configurations ejus
habent per gratiam : quia utique fimilitudo vita:
ejus nunc in moribus trahitur ele&orum, 8c in re-
furre&ionc fequetur fimilitudo a:tcrnitatis in mente
: quoniam videbimus cum ficuti eft. Ad hoc
quippe Sanfti omnes ad ilia gaudia xterna per-
venient, ut effe Deo fimiles poflint ; 8c tamen feriptum
eft : D om in e, quis ßm ilis t ib i ? Et itcrum :
A u t quis ßm ilis er it Deo inter ß lio s D e i ? Unde ergo
fimiles , 8c unde non fimiles? Nifi quia 8c fimiles
crunt ad imaginent, 8c tamen non crunt fimi-
ics ad a:qualitatcra. Alpiciendo quippe æternica-
Hinc eft quàd Moyfes, qui cum Deo facie ad fa- A ad innumera extendit. Hujus namque legis ini- *■
erem loqucbatur, ficut homo loqui folct cum ami- tium dileftio Dei eft , ac dileâio proximi i de qua ^
CO fuo, ei inter ipfa verba fux locutionis dicit i dileflione Johannes dicit : Et hoc mandatum babei-
S’ ,n‘v’m gratiam in conffettu tuo, ttftende mihi te- mus à Deo, ut qui diligit Deum, dilirat dr fratrem
mettffum munifeß , ut videam te. Çerrè enim, fi fuum. Sed Dei dilcflio per tria diftinguitur ■ quia
Deus non crat cum quo loqucbatur, Oftende ex toto corde, ex tota anima, Sc ex tota fortitn-
mihi Deum diceret, Sc non, Oftende temetipfum. dine diiigi Conditor jubetur. Qua in re notandum
Si autem Sc Deus erat, cum quo facie ad faciem eft quod divinus fermo, cùm Dcum dili<d prxeiloquebawr,
cur fe petebat vidcre quern videbatî pit.nonfolùmnarrat ex quo,fed etiam informât
Sed ex hac ejus petitione colligitur, quia cum fi- ex quanto, cùm fubjungit, e x toto : ut videlicec
tiebac per incircumfcripta: natura: fua: claritatem qui perjefle Deo placere ddidcrat, fibi de fe ni-
cernere, quern jam coeperat pet quafdam imagi- hil rel^||uat. Proximi autem dilcclio ad duo prunes
videre : ut lie fuperna elTentia mentis ejus ß cepta dcrivatur, cùm Sc per quemdam juftum di-
oculis adeffet, quatenus ad atternitatis vifionem citur : ß u o d a b alio t ib i odis f t e r i , v id e ne tu altert n i . . . , a.
nulla imago creata corporalicer interelfet. Et vi- fac ia s. Et per femccipfam Vericas d ic k - .jp u a vK lt is m m S. 7. u .
derunt ergo Patres veteris Teftamenti Dominum , u t fa c ia n t vo b is homines, ita & v o s faciteaUis : qui-
& tamen juxta Johannis vocem Deum nemo vi- bus duobus, fciiicet utriufque Teftamenti manda-
dit umquam : quia in hacmörtali carne confiftcn- tis, per nnum malitia compefcitur, per aliud be-
tibus , Sc videti potuit per quafdam circumfcri- nignitas pratrogatur : ut malum quod pad non
ptas imagines, Sc videri non potuit per incircum- vult, quilque non faciens, ccftet à nocendi ope-
feriptum fernen ztermtatis. Sinvero à quibufdam rç. Et rurfum bonum quod fibi fieri appetit,fmpendcnsi,
------ J-----— ------- » .v v .u n .q iu , J IU VOIU rt AijUIUUIUdUl
poteft in hac adhuc corruptibili carneviventibus,
led tamen in^ftimabili vittute ctefeentibus, quo-
dam conremplationis acumine , a:tema Dei cla-
ritas videri, hoc quoque a bead Johannis fen-
tentia n-o-n-- a--b:h--o--r-r-e-tu, cqouci ta, iutc: uDaecurmus n eimnqou viiédtai t mens rerveativel
W a rn *luo“ am. quifquis fapientiam, qux Dcus c erga exhibenda qua: débet, otio refoluta torpef-
eltjVidet, huic vit* funditus mootur, ne jam ejus cat. Nam aim cavet alteri facete quod nequa-
amore teneatur. Nullps quippe cum videt, qui quam vult ab. altcro ipfa tolerare, follicica fe in-
adhuc carnalitet vivit, quia nemo poteft ample- tentione circumfpicit, ne fuperbia elevet Sc uf-
a i Deum fimul Sc feculum. Qm, enim Deum vi- que ad dcfpeflum proximi, animum dejiciens exal-
def ’ f f ° n f mo.ntur’ 5ju? vcl. iutentione cordis, tet j nc ambitio cogitationem laniet ; cumquc hanc
vel aftectu opens, ab hujus vitæ dele&ationibus ad aliéna appetenda dilatat anguftet: ne corlu-
tota mente feparatur. Unde ad eumdem quoque xuria polluât, Sc fubjefitum defideriis per illicita
Moylen dicitur; ly«» enim videbitmebomo.drvi- ‘ corrnmpat : ne ira exafperet , 8c ufquead profe-
W.AcfiapcrtedicereturiNullus umquam Deum ren,dam cpntumeliam inflammet : ne invidia mor-
videt lpiricuaiiccr, 8c mundo vivit carnaliter. ’ * **
erga utilitatem proximi fc cxerceat ex
benignicate. Sed ha:c nimirum duo dura follici-
ta intentione cogitantur, cor ad innumera virtu-
tum minifteria tenditur ; ne vel ad inferenda, aux
non débet, defideriis inquiéta mens ferveatsvcl
p u t X.
I.Johan. 4.2
De daobus
[ prxeeptis cati-
§ltti non diligit fratrem fuum, qttem videt,
quomodo diliget T)eum, &c f
Di
------------------------------- ------- m ii a iim iv » ; ill. XiJVlUIii I IlO ldeat,
Sc alicnis felieitatibns annula, fua fe face
confumat: ne immoderate linguamioquacitas per-
trahat, camque ufque ad lafeiviam obtreftatio-
nis excendat : nc odium malitia excitet, Sc os u t
que ad jaculum malcdiflionis irritet. Et rurfum,
cùm cogitât ut ca alteri faciat, qua: ipfa fibi fie-
„ , ri ex altero expeâat, penfat nimirum ut malis bo-
—, Eu m quem non videt, quomodo poteft dili- na, Sc bonis meliora refpondeat : ut erea proca-
gere > Duo fimt przeepta caritatis, Dei amor, Sc ces manfuctudinem longanimitatis exhibeat : ut
proximi : per araorem Dei, amor proximi gigni- malitia: .pefte languentibus gratiam. benignitatis
mr : Sc per amorem proximi, amor Dei nutritur. impendat : ut difcordes pace uniat, ie concordes
Nam qm Deum amare negbgit, profcao dilige- ad concupifcentiam verz pacis accingat ■ ut in-
re proximum nefcit Et tune plenius in Dei dile- digentibus ncceflaria tribuit : ut errantibus viam
etione proficimus , fi in ejufdem dile&ionis gre- rcdicudinis oftendat : ut afflidos verbo 8c com-
mio prius proximr cantate laflamur. Quia enim paffione mulceat : u t accenfos in hujus mundi de-
amor Dei amorem proximi genctat, diftutus per fideriis increpatione reftringat : ut minas poten-
legcm Dommus : Dtltgesfroxtmum, przmifir, di- tium ratiocinatione mitiget : ut opprclforum.an-
cens : Diliget ft ) ominum Deum tuum : ut fcilicet in guftias quanta przvaleat ope, lever : ut foris re-
tetrapeaons noftri, prius amoris fui radicem fi- _ fiftentibusopponat patientiam: ut intus fuperbien-
gerct, quatenus pet ramos pollfnodum dileaio fra- r tibus exhibeat cum patientia difciplinam : ut er-
terna getmmatet. Et rurfum,quia amor Dei ex pro- ga errata fubditorum, Gc manfuetudo zelum tem-
ximi amore calefcit, teftatur Johannes, qui incre- perct, quatenus à juftitiz Audio non encrvet,'fic
'e mnumcris
[ °P«ibHs cari-
tatis.
pat, diccns : JJ)ui non d ilig it fra trem fu um quem v i det
: Deum quem non v id e t , quomodo poteß d iligere ?
Qua: tamen divina diledio per timorem nalcitur,
fed in affedum crcfcendo permutatur.
C a p u t XI.
■ Quj diligit Deum j diligit & fratrem fuum.
C A R I T A s a d c u n f l a v i r t u t u m f a f l a d i l a t a t u r ,
q u æ à d u o b u s q u i d e m p r z e e p c i s i a c i p i t , f e d f e
I r -j------------------/---- ----“ “ s a iv u u i i U U .I Y C I , 1U.
ad ukionem zclus fcrveac, ne tamen picratis li-
' micem fervendo tranfeendat : ut ingracos bénéfices
ad amorem Dei provocct : uc gratos quofque
mmifteriis in amore fervet : uc proximorum mala
cùm corrigere non valer, taceat : & cùm corrigi
loquendo poftunc, filentium confenfum eftc pcr-
timcfcat : uc fic ca qua: racer, colcrec, ne tamen in
animo virus doloris occulcct : uc fic malcvolis mu-
nus benigniracis exhibeat, ne ramen per gratiam à
jure rcdicudinis exccdar : uc cunda proximis, qux
prxvalcc, impendat, fed hxc impendendo non ti