îjÿ S. Gregorii Papæ Vita 136
ris ingrcdiens, ad pedes cjus procidit. Cui Im- A lata eft. Et poftquam à clero, Sc fenatu acclamaperator
affurgens, ad pedes ejus nihilominus cor-
ruit, dicens: Ignofce, deprecor,mihi: quia nunc
profe&ö divina rcvelatione do£tus cognovi, quod
nihil in me, unde fufpicabar, commifcris. Scd fi
quem in agminibus npftris cognofcis , qui Pho-
eas foleat vocitari, dicito mihi. Et Philippicus,
diu apud fc rccogitans, ait : Unuin Phocam cotum
eft cis in bafilica Julii, juflii Gregorii in oratorio
fan£ti Czfarii Lateranenfi palacio conftitu-
to reponitur. Qui etiam Phocz Impcratori ita re-
fcripfit : Gloria in excelfis Deo , qui, juxta quod
feriptum eft, Mutât tempora , & transfert régna >
8>c qui hoc cun£fcis innotuit, quod per Prophetam
fuum loqui dignatus e ft, diccns : £h iia dominatur
Phoca: Impcgnolco,
qui nuper procurator ab exercitu nuncu- Excelfus in regno hominum : & cui voluerit ,ip fe dat
patus contradicebat tuoimperio. Cùm vero Mau- illud. In omnipotentis quippe Dci incomprehen-
ricius de qualitate illius inquircret, Philippicus fibili difpenfatione , vitz mortalis moderamina
ait : Eft quidem juvenis, SC temerarius, attamen confiftunt : &: aliquando cùm juftorum multorum
timidus. Et Mauricius : Si timidus, inquit, pro- B peccata ferienda funt, unus erigitur , per cujus
fe&o & homicida. Dumque fuper hujufmodi ti- duritiam tribulationis jugo fubjeftorum colla dc-
tubaret, in craftinum Magiftrianus ab Eremitis, primantur. Quod nos in noftra diutiùs tribulatio-
quibus Imperatoris prcces portaverat, rediens , ne probavimus. Aliquando vero cùm mifericors
refponfum retulit dicens : Deus, recepta pccni- Dcus moerentium multorum corda, fua decernit
tentia tua, falvabit animam tuam : Sc cum San&is confolationc refovere , unum ad regiminis culte,
cum tota domo tua, conftituet : abimperio men provehit,& per ejus mifericordiz vifeera in
vero cum ignominia & diferimine decides.
Quibus auditis, Mauricius Deum glorificans,
poenitentiam tenuit : fed à cupiditatis avaritiauf-
que adeo non receflit, a ut exercitus in pcriculo-
fis locis hyemare , Sc tranfito Danubio yiiftum ficun&
orum mentibus exultationis fuz gratiam
infundit. De qua exultationis abundantia robo-
rarinos citiùs credimus, qui benignitatem veftrz
Pietatis ad Imperiale faftigium pervenifie gaude-
mus. Lztcntur c z li, Sc exulter terra : Sc de be- .
c fi« péri- bi de Sclavorum regionc perielitabundi quzrere : C nignis veftris attibus univerfz Reipublicz popune
videlicet alimenta publica manducarent, Petro
Prztori feralibus litteris immineret. Qui b
Taxiarchis vocatis, ait: Nimis mihi videntur gra-
via Imperatoris przeepta, Romanos in aliéna terra
hyemare jubentia. Nam illi nonobedire, fz-
vum eft : Sc rurfus obedire, fzviflimum. Nullum
bonum parie avaritia, quia mater omnium malo-
rum confiftit : qua Imperator languens, horum
maximorum malorum caufa Romanis efïicitur.
lus nunc ufque vehementer affli&us hilarefcat.
Comprimantur jugo Dominationis veftrz fiiper-
bz mentes hoftium : relevcntur veftra mifericor-
dia, contriti.ac depreifi animi fubje&orum. Vir-
tus czleftis gratiz inimicis vos terribiles faciat,
pietas fubditis benignos. Quiefcat fcliciflimis
temporibus veftris univerfa Refpublica , prolata \
fub caufarum imagine przda pacis. Ceflent tefta- .
mentorum infidiz: donatiönum gratiz violenter -
Exercitus itaque, hoc per Taxiarchas audito,ad exa£lz. Rcdeat cunftis in rebus propriis fccura
feditionem convcrtitur : exaltatumque fuper ely- pofleflio : ut fine timoré habere fc gaudeant, quz
peum Phocam per Centurionem , Exarchum ac-D non funt ab eis fraudibus acquifita. Reformern
elamaverunt : fugatoque Prztore, Thcodofio fi-
fingulis fub jugo pii Imperii libertas fua. Hoe
lio Imperatoris Sc Germano fbcero ejus diri-
gunt ut alter eorum fibi imperare ftuderet. Illi
nullo modo confcnferunt, immo hoc Mauricio
retulcrunt. At iile Gcrmanum perderc voluit,
qui quoniam in Ecclefiam fugerat, filium tamjam
namque inter Reges gentium, Sc Reipublicz Im-
peratores diftat, quod Reges gentium, Domini
fervorum funt : Imperatores verb Reipublicz,
Domini liberorum.
Cumque Phocas mandari fibi Romanz Sedis
;uftali fufcc-
•ta, fapiemcr
X X L
Ei Apocrirc
tranfmii-
* X'ÿft-lii-
quam proditorem fui confilii flagellavit , multof- Diaconum cum magna humilitatis reverentiapo-
que hunc ab cadem Ecclefia extrahendum tranf- ftularet, Gregorius ita refcripfit : Confiderare
R f i p S numquam permittitur; immo multis con- cum gaudiis Sc magnis a&ionibus gratiarum li-
vitiis à populo Iaceratus, Marcionifta hzreticus bet, quantas omnipotenti Deo laudes debemus
appellatur. Et commoto intra Conftantinopolim quod remoto triftitiz jugo , ad libertatis tempora -
gravi tumultu , Mauricius , diftimulato habîtu, fub Imperiali benignitatis veftrz Pictate perve- <
cum uxore Sc filiis no&u c dromonem confcen'dit : nimus. Nam quod permanere in palatio juxta -
& fugiens, d apud fanâum Antonomum venit. * antiquam confuetudincm apoftolicz Sedis Dia- <
At verb Phocas cum exercituc in Septimum ve- conum veftra Serenitas non invenit, non hoc mez «
niens, Imperator efïicitur ; à quo Mauricius cum negligentiz, fed graviflimz neceffitatis fuit .-quia «
uxore, filiis, &: filiabus penes Chalccdoniam juf- dum miniftri omnes hujus noftrz Ecclcfiz,contri- «
fus, quemadmodum fibi denuntiatum fucrat, de- ta afperaque tempora cum formidinc déclina- <
collatur. Et quia oratio Gregorii, qua ilium pe- rent, atque refugerent, nulli eorum potcrat im- jj
tierat in terribili Dei judicio liberum ab omni- poni, ut ad urbem regiam in palatio permanfu- «
bus deliftis inveniri, vacua effe non potuit : idem rus acc$deret. Sed poftquam veftram Clemen- «
Mauricius id recepit, quod meruit :& in cundis tiam, omnipotentis Dei gratia efifponente, ad cui- «
iuis incommodis Deum benedicens, à fempiterno men Imperii pervenifle cognoveruht : ipfi quoque, «
fiipplicio meruit liberari. fuadente lztitia, ad veftra veftigia venire fefti- «
Igitur feptimo Kalendarum Maïarum, Indiélio- nant, qui illuc priùs acccdere valde timucrant. «
ne fexta imago Phocz & Leontiz, Auguftorum, * Sed quia eorum quidam ita fene&ute funt debi-
cum corumdem favorabilibuslittcris Romamde- le s, ut laborem ferre vix poflint: quidam verb
• In tribns Parif. & in vnlgatis, ut exercitus in periculofis hyemaret
( al.hyemarent) & trarifito Danubio----- perielitabundi (al. pcricliïabnndè
) qutrerent, ne . . . . manducarent. Quod cum Petro... . immineret,
Me Taxiarchis. Scquimur cetcros mfi. codd.
r Hoc eft, otdinum Prafedlis.
« Genus navigii celerrimnm de quo paffim apud Cafliodorum. & in
Ep. 37. libri x.
4-VeI Autonomum. IsEpifcopus & Martyr in Bycbinia fub Dioclc-
tiano ; colitur die iz. Septembris.
* Lege ad ealeem Epiftolarum §. xi. dc Phoca coronato. & c.
137 Auctore Johanne Diacono. Lib. IV. 13B
lefiafticis curls vehementer implicantur, te A autem indicabimus. Quam videlicet confuetudilator
przfcntium, qui primus omnium Defenfor
fu it , bene mihi ex longa afliduitate compertus
eft vita, fide, ac moribus approbatus : hunc ap-
tum veftrz Pietatis veftigiis judicavi. Unde eum,
au&orc D eo, Diaconum fc c i, &: fub cclcritate
tranfmittcre ftudui, qui cunda quz in his parti-
bus aguntur, invento opportuno tempore, valeat
Clementiz veftrz fuggerere. Cui rogo ut Scrcni-
tas veftra pias aures inclinare dignetur : ut tanto
nobis celeriùs valeat mifercri , quanto afHidio-
nem noftram veriùs ex ejus relatione cognoverit.
nem ficut noftri quoque, qui ante biennium ab Ha-
driano liberaliffimo Papa in fanda odava Synodo
przfucre, teftantur: ita Orientales przcipu^ rcti-
nent ufque hadenus Sedes, dt in fuis dyptichis nullius
Pontificis nomen feribant, quoufque Synodi-
cam ipfius fufeipiant, &: tamdiu defundum Ponti-
fieem inter viventes annumerent, quamdiu fuc-
ccfTor illius fiias litteras ftuduerit deftinare.
Hinc eft nimirum quod Gregorius a confue-
tudine prifea non diferepans, Johanni, Subdiaco-
no Redori patrimonii Liguriz , feribit dicens :
X X I '
'Sufccpri:
Qualiter enimquotidianis gladiis, & quantisLan- B Quanto apoftolica Sedes, Deo audore ,• cundis
gobardorum incurfionibus ecce jam per triginta przlata confiât Ecclefiis, tanto inter multiplices
quinque annorum longitudinem premimur, nullis
explcre fuggeftionis vocibus valcmus. Sed in omnipotente
Deo confidimus, quia ea quz coepit,
confolationis fuz nobis bona perficiet ; &: qui fuC*
citavit in Republica pios Dominos, etiam extin-
guetcrudeles inimicos.
Item Leontiz Auguftz: Quz lingua eloqui, quis
animus cogitare fufficiat,quantas de Serenitate vccuras
Sc ilia nos valde follicicat, ubi ad confe-
crandum Antiftitem , (noftrum expedatur arbi-
trium. Defundo igitur Laurentio, Ecclefiz Me-
diolanenfis Epifcopo , fua nobis relatione clerus
innotuit in eledione fe filii noftri Conftantii, Dia-
coni fui, unanimiter confcnfiffe. Sed quoniam ea-
dem non fuit fubferipta rclacio : nc quid , quod
ad cautclam pertinet, omittamus, idcirco hujus
rialc./u- ' *
diiJlc&tc- ’
ftri Imperii omnipotenti Deo gratias debemus, przeepti audoritate fuftultum, Gcnuam te profi
quod tarn dura longi temporis pondera cervicibus eifei necefle cft. Et quia illic multi Mediolanen-
noftris amota funt, Sc Imperialis culminis leve ju- C fium coadi Langobardorum barbarica feritate
gum rediit, quod libeat portarc fubjedis ? Redda- confiftunt, eorum te voluntates oportet, convo-
tur ergo Creatori omnium ab hymnidicis Angelo- catis eis in commune, petferutari. Et fi nulla cos
rum choris gloria in c z lo : perfolvatur ab homini-
diverfitas ab eledionis unitate difterminat, fi quidem
bus gratiarum adio in terra, quia univerfa Refpu-
blica, quz multa mceroris pertulit vulnera, jam
nunc confolationis veftrz invenit fomenta. Unde
in przdido filio noftro Conftantio omnium
voluntates atque confenfum perdurare cognofcis,
tunc eum à propriis Epifcopis, ficut antiquitatis
nobis necefle eft omnipotentis*Dei mifericordiam mos exigit, cum noftrz audoritatis aflenfu, fola-
enixius exorare, ut cor veftrz Pietatis fua femper tiantc Sc auxiliante Domino, facias confecrari:
dextera teneat, ejufque cogitationes czleftis gra- quatenus hujufmodi fcrvaca confuetudine , Sc
tiz ope difpenfet: quatenus Tranquillitas veftra apoftolica Sedes proprium vigorem retineat, Sc
tanto redius valeat fibi fervientes regere, quanto a fe concefla aliis fua jura non minuat.
Dominatori omnium noverit verius defervire. In Sed cum poll annos aliqhot Conftantius fun-
amore catholicz fidei faciat defenfores fuos,quos dus infigniter Pontificio, dormiflet in Domino,
fecit ex benigno opere Imperatores noftros. In- clerus Sc plcbs Mediolanenfis Deufdcdit Diaco-
fundat in veftris mentibus zelum fimul Sc manfue- num eligentes ab Agilulfo Rcge terrentur : quatudinem:
ut pio femper fervore valcatis, Sc quid- tenus ilium eligerent, quern Langobardorum barquid
in Deo cxceditur, non inultum relinqucre, barics voluiflet. At illi decretum fuum Gregorio
fxxni.p
* Syoodicam
JquodOi
|les nulliu
1 :nfufci-
& fi quid in vobis delinquitur r parccndo tolc-
rare.
His Gregorius laudibus aut ideo novos Principes
demulcebat, ut audiences qualcs efie debc-
banc, fierent mitiores, quam Mauricius fuerar, cudirigentes,
confilium Sc licentiam petunt. Quibus
ipfe inter cetera fic refcripfic : lllud quod vobis
ab Agilulfo indicaftis feripmm , Dileäioncm
veftram non moveat. Nam quod nos uti)icati ve-
ftrse falubriter confulcre velimus,in homine, qui
jfteg'ß. U .
x i. Ep. 4.
|||xj$i jus tot criminibus involuta tempora cognofccbant: £ non à Catholicis, Sc maxime Langobardis eligiaut
quia cos fibi, fuzque Ecclefiz devotiflimos ccr-
nens, non eos ad tyrannidem ruituros cfle puta-
bat. Qifi ficut quorumlibet vitia liberis vocibus
arguebat, Sc contra canones prifeafve confuetu-
dincs venire neminem permittebat: ita, quz con-
fuetudinis fuerant, nulli penitus denegabat. Nam
tur, nulla przbemus ratione confenfum : quia vi-
carius fan&i Ambrofii indignus evidenter often-
ditur, fi cledus ä talibus ordinatur. Et poft pau-
ca : Ut igitur in ördinando Deufdedit Diacono,
qui a vobis eledus eft, nulla poflit mora conrin-
gcre, Pantalconem notarium noftrura tranfmifimox
ut Epifcopus apoftolicz Sedis enituit, patri- mus, qui eum, ut moris eft, annuente confenfus
archalibus Sedibus fiiam Synodicam deftinavit, Sc noftri audloritate, faciatconfccrari.
poftmodum Secundino Icrvo Dei inclufo inter Ab adverfis poteftatibus przgravatos fortifli-
ectera feribit, diccns : Hinc eft etiam, quod quo- mus miles Chrifti Gregorius viriliter defendebac :
ties in quatuor przeipuis Sedibus Antiftites ordi- F injufteque dejeftos non fqlum inter depofitos non
nantur, Synodales fibi epiftolas viciflim mittant : habebat, verùm etiam priftinis gradibus auctori-
Anaftafium
Anriochenui
poft multos
in quibus fe fanftam Chalcedonenfem Synodum
cum aliis generalibus Synodis cuftodire fateantur.
Item AthanafiojPrefbytcro de Ifauria, poft multa:
Fratri noftro Cyriaco,Conftantinopolitanz civitatis
Antiftiti, qui nupeL m Johannis reverendiflimi
Epifcopi loco ordinatuy e ft, noftra voluimus feri-
pta tranfmitterc: fed quia non eft confuetudo, ut
priuSjquamad nos ejus Synodica deferatur, ei feri-
bere debcamus: idcirco nunc diftulimus, poftea
tatis fuz privilegio reformabat. Nam Anaftafium,
Antiochcnum Patriircham, qui Johanncm Con-
ftantinopolitanum Przfulem voce libera repre-
hendens , Imperatoris Juftini juflu detrufus in exilium,
abipfis JohannisPapz temporibus, ufque ad,
fui pontificatus tempora permanebat, mox ut fum-
mum facerdotium meruit, inter Patriarchas eum
reputans, feriptis talibus animavit.-Prztcrea, in-
quit ficut Patriarchis aliis paribus veftris, Syno-
Iiij
Rtgißi Vb.
Z. Ep. z<f.