vcncrabihs Patris Grcgoru fic mclioraci funt, uc
cis mul turn profueric ad parvum temporis de monaftcrio
rcccifö/Ic.
X V , Alio quoque ccmporc quidam Monachusjuflus
frorc pa-tliiari 1‘l0 ,n *n c , medicina: arte imbutus, bcato Gregorio
ieventer in fcdulè oblcqu^atquc in afliduis argticudinibus cjus
■ g™ cxcubarc confucvcrat. Hic ieaque corporis lan-
guorc pr.Tventus, ad extrema dedudus cft : cui in
ijpfa molcftia frater germanus, Copiofus nomine,
iervicbac. Sed prxdidus Juftus cum jam fc ad extrema
pcrvcniflc cognofccrcc, cidem Copiofo fra-
tri fuo,quia occultos tres aurcos habcrct, inno-
tuit. Quod nimirum fratribus cclari non potuit;
cjui fub eiliter indagantes, acquc illius mcdicamcn-
ta omnia pcrfcrutantcs, cofclcm tres aurcos invet
heriinc in mcdicaminc ubfconditos. Quod mox u-
bi Gregorio nuntiatum cft, tantum malum de fra-
tre, qui fccum communiccr vixerat, sequanimicer
ferre non valuit : quippe quia cidem monaftcrio
jam dudum regulam conftitucrat, ut cundi fta-
tres ita communiccr viverent, quatenus cis fingu-
lis nulla habere propria liccrct. Tunc Gregorius
a nimio mccrorc a pcrcuftiis, cogitarc ccepit, vcl
quid ad purgationcm morientis faccrct, vcl quid
adexemplum viventibus providcrct. Prcciofo igi-
tur ejufaem monaftcrii Prsepofico ad fc acccrlico,
** dixit: Vide ut nullus ex fratribus fc ad cum mo-
” rientem jungat, nee fermonem conlolationis ex.
” cujuflibcc corum ore pcrcipiat: fed cum in mor-
w te conftitutus fracrcs cxquilicrit, ei fuus frater car-
h M nalis dicat, quia *> pro folidis quos occulte ha-
” buit, a cundis fratribus abominatus fit : ut fal-
w tern in mortc dc culpa fua mentem illius amaritudo
•’ tranfvcrbcrcc, atquc a pcccato quod pcrpccravic,
** purget. Cfim verb morcuus fucric, jeorpus illius
** cum fratrum corporibus non ponatur: fed quolibet
c " in fterquilinio folfam facite,c Sc in ca corpus pro-
* jicitc, ibique fuper cum tres aurcos quos tcliquic,
M jadatc , fimul omnes clamantcs: Pecunia tua tc-
" cum fit in perditionem: Sc fic cum terra coopcrite.
In quibus utrifquc rebus folcrtiftimus Pater Gregorius
unam morienti, alteram verb viventibus
prodeffe voluit : uc Sc ilium amaritudo mortis a
culpa folubilem faccrct, Sc iftos, avaritia: tanta
. <1 damnatio d mifeeri talibus prohibcrct, atquc a culpa
prohiberet. Quod ita fadum eft.Nam cum idem
Monachus perveniflet ad mortem, atquc anxic fc
quarrcrcc fratribus commcndari, nullulquc fratrum
ei applicari, vel loqui tentarct: ei carnalis frater,
cur ab omnibus diet abominatus, aperuit. Illc
protinus ut audivit^ dc rcatu fuo vchcmcntcr in-
gemuit, atque in ipfa trifticia è corporc cxivit.
Qui ita eft fcpultus, uc Gregorius jufTerat. Sed
fracrcs omnes eadem cjus fcnccntia conturbati,
ccepcrunt finguli extrema qua:quc Sc vilia, Sc qua:
cis regulariccr femper habere licuerat, ad medium
proferre: vchemcnccrque formidare,ne quid apud
fc cflcc unde reprehendi potuiffent.
x v r . 1 Ciim verb poft mortem fratris triginta jam cf-
fijbs «ohm -<Je ^CnC ^*CS cvo^uc' > cccpic animus Gregorii miferi-
tibns liberarur. corditcr ci compati, cjufquc cum gravi mccrore
L.+ Diai.c.ss- fupplicia penfarc: Sc fi quod diet crcptionis cjus
* Uric. Bigot. Geniet.- Andeg. Colb. compulfus.
b F.xcufi, quid propter aurtos quos oceuliatos habuit.
* Bigot. Uric. Andegav. Reg. Colb. Gcmcr. ibiqut fuper turn 1ns ait-
nos.&t. omiflis , & in *a corpus projicit«. Cercriim fimilc fadhim narrat
Hieronymus laudatus in nota , e. ad Epift. i+. lib. xi.
Exetifi plcriqiie.terwref, atque a tuba prohiberet.Bollandus noftris m(T.
quos fcquimur, concinit. In Reg & Colb* otniuiiaratquek culp.prohib.
* Ira cum mfl. omnibus Bolland, ubi alii editi habent non ofretatur.
\ remedium, quaircrc. Tunc evocatoad fe eodcin
Prcciofo,monaftcrii fui Pra:pofito, triftis dixie : Diu «
eft quod frater Juftus, qui defundus eft, in igne *
cruciatur ; debemus ci aliquid caritatis impende- «
r e , Sc c i, inquantum poffumus, ut cripiatur, ad- **
jutorium commodarc. Vadc icaquc, Sc ab hodier- «
na die concinuis triginta diebus offerte pro co fa-r «•
crificium ftude; ut nullus omnino proetcrmittatur «
dies quo pro abfolutione illius falucaris hoftia «'
cnon ma&ctur. Qui protinus abfccflit,&: ditftis pa- « c
ruic. Gregorio autem curante, atquc evolutos dies
minime numcrantc, idem frater qui defun£his fuc-
rac, node quadam fratri fiio^ Copiofo per vifio- f
ncm apparuit. Quern illc cum vidilfct, inquifivitj
® diccns : Quid eft frater ? Quomodo cs ? Cui ipfc
rcfpondic : Nunc ufquc male fu i, fed jam modb
bene funi: quia hodic communioncm rccrpi.Quod
idem Copiofus pergens protinus in monaftcriorra-
tribus indicavit. Fracrcs verb follicitc computavc-
tunt dies,ô£ ipfum diem fuiffc invenerunt, quo
pro co trigefima oblatio fuerat compléta : cùm Sc
Copiofus ncfcirct, quid pro co fracrcs, audorc
Gregorio, agerent, Sc fratres ignorarcnc quid dc
co Copiofus vidiflet : uno codcmquc ccmporc
dum agnofcic illc oblationcm, illi audiunt fom-
nium, crigcfimumquc diem cognofciinc : concordante
fimul vifionc Sc facrificio, res aperte claruit,
-, quia frater quern fub animadverfione fcnccntia:
Gregorius mori permiferat, per falucarcm hoftiam
à fupplicio libcrarac.
Sed quia idem vcncrabilis Pater, quemadmo- 3fVir.
dum fratribus terrori fucrit, ex parte jam tetigi, peo*
qualiter cjus exemplis iidem prorcccrinc, brcviccr mori jubctu?.
indicandum putavi. Frater quidam in codcm mo- L,ù- +■
nafterio,nomine Antonius,beato Gregorio fcdulus
adharrcbac : qui canti Patris verbis, cxcmplifquc
commonitus , muleis quotidianifquc lacrymis ad
gaudia patria: cxlcftis anhclabat.Cumquc ftudiofifi
lime cum magno fervorc dcfidcrii,ducc Gregorio,
facra cloquia fcrutarctur, non in cis verba feien-
tix, fed fletum compun&ionis inquirebat, quatc-
) nus per hxc incitata mens cjus inardcfccrcc, Sc
ima deferens g ad contcmplationcmpatria: cxlcftis g
pervolarct. Huic per no&urnam vifioncm di£Ium
eft : Paratus efto : Sc quia >> Dominus juffie, mi- h
gra. Cumquc illc non habere fc fumeus ad mi-
grandum diccrct, refponfum protinus audivir, diccns;
fi dc pcccacis tuis agicur, dimiffa funt.Quod
cùm femel audiflcc, Sc magno adhuc mctu crc-
pidarct : no£tc quoque alia in cifdcm eft verbis
admonitus. Poft quinque verb dies febre corrc-
ptus, cundis fratribus orantibus, flcncibufquc dc-
fungitur.
In codcm monaftcrio frater quidam Gerontius xvm.
dicebarur, qui dum gravi molcftia corporis fuiffee Gerontius
? depreflus, in vifione nodurna albatos viros, Sc cla- dam ?ratribu»
ri omnimodo habitus in hoc ipfum monaftcrium fcalTcrir morl-
dcfcendcre dc fuperioribus afpexir. Qui dum co- pijg‘ £
ram ledo jacentis affiftcrent, unus corum dixit; Jp.zs!
Ad hoc venimus, ut dc monaftcrio Gregorii quof-
dam fratres in militiam mittamusiatque altcri prx-
cipiens, adjunxic : Scribe Marcellum, Valcntinia-
Porro ^ui lue dicitur monaftcrii Prirpofitu* , appdlatur inyri/Mt, in
Dialogis à Zacbaria Grated tranflatis. Obferva hie orieincm ao. Mifla-
rum pro defunflis.
^ In Turon. & Utic. qui Me dicitur Copiofus, appcllatur Spetiofut j
prids tarnen legitur Copiofus, in iifdem codd.
8 Ita cum omnibus mil', noftris Boll. In al.edit./id Wtonw Palrii1
nleftis , per contemplatioHom pervol.
J' Editi, quia Dominus jufpt migrait it.
i num Agnellum , atquc alios, quoruma cognitio- Avenuftos, capillorum quoque nicore pcrfpicuos cf-
nem ego non habeo. Quibus cxplctis addidit, di- fc vcnalcs,intcrrogavitmcrcatorcm, dc qua patria
ccns • Scribe Sc hunc ipfum qui nos afpicit. Ex illos attuliffct. Illc rcfpondic: Dc Britannia:infula,
oua vifione Gcrontius ccrtus effedus, fado mane, cujus in col arum omnium freies fimili candorc ful-
innotuit fratribus, quot Sc qui cflcnt ex codcm gefeit. Gregorius dixit; Chriftiani funtiidem in-
monafterio morituri, fcquc illos concinub fecutu- fulani, an adhuc Paganis tenentur erroribus im-
rum. Cum die alio prxdidi fratres mori cccperunc, plicati ? Mercator refpondic: Non funt Chriftiani,
atque fub codem ordine fe in mortem fccutifunc, led Paganis tenentur laqucis irretiti. Tunc Grequo
fuerant in deferiptione nominati, ad extre
mum verb Sc ipfc obiic, qui cofdem fratres mori-
euros prxvidit.
Alius ctiam frater in codem monaftcrio Mcrulus
gorius acricer ingemifeens: Hcu,prö dolor, inquit *
quam fplcndidas facies princcps tenebrarum nunc
poffidet: tantaque'•frontis fpccies vacuam ab in- d
terna Dei gratia mentem geftat. Rurfum interro-
diccbatur, vehementer lacrymis atquc eleemofy- ß gavit, quod effee vocabulum Gemis illius. Mcrca-
nis, ex Gregorii viri vcncrabilis dodrina, interims: tor rcfpondic: Angli vocantur.At illc: Bcnc,inquir,
pfalmodia verb ex ore illius pene nullo tempore Angli quafi Angcli: quia Sc angelicos vultus ha-
ccffarc confucycrac, exccpto cum aut alimcncum bcnt:& talcs in cxlis Angclotum dccct efle conci-
corpori,auc membra dcdiflct fopori.Huic nodurna vc.s.Itcrum ergo inccrrogavic, quod nomen habcrct
vifionc apparuit quod ex albis floribus corona dc ipfa provincia. Mercator rcfpondic: Provincialcs
cxlo in caput illius defeendebat, qui mox molcftia
corporis occupatus, cum magna fcctiritatc ani-
mi atque hilaritatc defundus eft. Ad cujus fepul-
crum, dum poft annos quatuordecim, Petrus qui
Pontificatus iftius Gregorii tempore monaftetio cidem
prxfuir, fibi fcpulturam faccre voluiftet, tanta
de codcm fcpulcro fratris Mcruli fragrantia
fuavicatis cmanavir, ac fi il lie flora m omnium fuifilli
Dciri vocantur.Et Gregorius: bene,inquit,Dc-
iri, quia dcirafunt eruendi, Sc ad Chrifti gratiam
convocandi. R e x , ait, illius provincia: quomodo
nuncupatur »Mercator rcfpondic: AEllc vocatur.
Ec Gregorius alludens ad nomcn, dixit : Bene,
quia Rex dicitur c AEllc. Alleluia etenim in laude c
Crearoris in parcibus illis oporcec dccancari.
Mox icaquc acccdcns ad Benedidum, apoftoli-
X X.
Johannes ab
Apoftolo fana-
eus à défunte
fent odoramenca congcfta. Ex qua rc manifeftè^, ex Sedis Poncificcm , ccepit vehementer cxpctcrc S ^ S bi'î
patuic,quia verum fuit quod per nodurnam v i-^ uc in Bricanniam aliquos verbi miniftros mitte- ‘au"^aa‘]),rPIct-"
fionem canti Patris dfcipulus vidit. ret. Qu b cùm neminem ire velle cognofccrct, fe- “rrusa 0 Ÿ |
Alius quoque in codcm monaftcrio Johannes metipfum quoque non dubitavic ingcrcrc, dummodo
fibi Pontifex licentiam commodarct. Qm
licet cum magna cundatione totius clcri ac popu-
l i , Gregorium fponcc proficifci cupicntcm abi-
re pcrmific, imprccatus ei divinitùs profpcra mini-
ftrari., 1
De cujus abfèntia Romani plurimùm pertur- x x n r.
bâti, deliberato confilio trifariè per loca via: con- bus^mentiis
tigua, undc Pontifex ad beati Petri bafilicam pro- conftcm.uo
fedurus cratjpartiuntur : cumquc turmadin talitcr rcdlïc iubctur
" alloquuntur: Petrum ofFcndilli, Romam dcftruxi- f
didus eft, magnx indolis adolcfcens I> qui xtaeem
fuam intellcdus Se humilicatis dulcedine, Sc gravitate
motum imminente Gregorio tranfeendebar.
Huic xgrotanci, atquc ad extremum dedudo, per
nodurnam vifionem fub habitu fenis beams Apo-
ftolus Andreas apparuit, Se hunc virga tctigic, ci-
que dixit : Surge ; ex hac cnim molcftia modb mi-
nimè moricris, fed paratus efto : quia longum tem-
pus hîc fadurus non cris. Qui dum jam effet à me-
dicis dcfperatus, repente fanacus cft atquc conva-
luic. Rein quam viderac, narravit, fcquc per bien-n fti, quia Gregorium dfinififti. Qmbus fententiis
nium in Dei fcrvicio, ficut prædixi,ultra xtatisfuacu omnino Papa pcrtcrritus,mific continub nuntios,
annos exhibuit. Evolutisaueem duobus annis, cùm qui virum Domini rcvocarcnt Gregorium. Quod
quidam frater fuiffec mortuus, atque in monaftetii ipfc fibi commeancibus jam prxdixcrat fore rutu-
cjufdem coemccerio à Gregorio fratribufquc fe- rum.
XXI.
De venalibus
Anglorum
Bid. lib. 2. c.i.
I-Jiflor. Angl.
pulcus, cundis inde difeedentibus, idem Johannes,
ficut poftmodumpallcns Sc tremens Gregorio
Sc fratribus indicavit, lolus inventus,ab codem fra-
tre qui fcpultus fiicrat, dc fcpulcro vocatus eft.
Quod mox ctiam fubfequens finis oftendit. Nam
; port dies decernc corrcptus fcbribus,moricndo vo-
cantcm fcquutus eft. Verum quia longum eft, Sc
multa reftant qua: de hujus viri fandimonia ccr-
tis pofTunt atteftationibus pra:dicari, qua: ctiam ex
relatione majorunv, fcriptifvc priorum compere-
rim , his inferenda dccrcvi.
Quadam die, cum advenientibus nuper negotia-
toribus, multa vcnalia in foro Romana: urbis fuif-
fent propofita, multique ad emendum undique
confluxincnt, contigit Sc Gregorium virum Deo
' digniflimum pra:terirc : qui ccrnens inter alia pue-
ros corporc candidos, forma pulcherrimos,vultu
Jamque trium dierum itinereg profligato, ad g x x i v .
quemdam locum requicturi, force divcrtcranc:
quo fingulis quiefeentibus, Gregorius ledirabat. cominuA re-
Qiiem locufta fuperveniens coegit paululum a le- mfurum.
gendo quicfccre, Sc ex confidcratione fui nominis
docuic cum in codem loco fc ftarc dcbcrc.
[l>Tunc fertur dixifle : Locufta,inquic, dici po- ii
teft, quafi loco fta. ] Statimquc cornices adhorta-
tus, feftinancius ire cercabat; fed prxveniencibus
apoftolicis nuntiis, licet magnoperc triftarctur, rc-
£ dire tamen ad proprii compulfus eft monaftcrii
curam.
Denique ccrnens Benedidus, vcncrabilis Ponti-
fcXjVirtutum gradibus Gregorium ad alta con- traflus,Diaco-
feendere, violentcr cum a quiccc monaftcrii fui nus coofccra-
abftrahens, Ecclcfiaftici ordinis officio fublimavir,
Lcvicamque feptimum ad fuum adjucorium con*
PIcriquc excuft , nune minimi rteordor.
h Mabill.Guflanv. & alii, repugnantibus mff qui atatim fuam inttllt-
flu, humilitato, & gravitate, doctnte Gregor. Bolland. niff, conlencic,
nifi quod pro imminente , habec, doctnte.
« Mabill. & Guff, invafits, came folutus eft. Ucerque tamen in mar-
gine qjjtac leftionem niff, quod ctiam alibi fupra & infra praftiterunt.
Editio Guflanv. non videtur a Mabill. difcrcparc.
* Andeg. frontijpiciigratia. Gcract. ac Big. fronfis fttciofi. Utic./ro»-
tis Jptciofi gratia.
* Andeg. & Utic. Alle ; laus etenim Dei Creatoris oportet illis in para
tibtts decantari.
f Big. Alloquuntur : Eia, Apoftolict, quidfeciftitfanflum Petrum*
B Bigot, fuperferibitur : i i eft exptnfo.
h Qua: hac parenthefi dauduntur, leguntur in omnibus editis, apu4
Paulum Diaconum & in uno cautàm ex mfs. noftris Colb. fc,