ccptis corporibus cum jam in illo judicio regniA pcccare quam vivere,&: ideo hlc Temper viverc
cseleftis introitum fortiuntur, priüs immaniflimas cupiunt, ur numquam definanc peccarc cum vi-
vires hujus antiqui ferpcntis afpiciunt, ne vile x - vunt. Ad diftridi ergo judicis juftitiam pertinet,
ftimenc quod cvaferunc. Et videntibus cundis, uc numquam careanc fupplicio, quorum mens in
przcipicabicur: quia vifa mors ejus tunc gaudiura hac vita numquam voluit carcre peccato* Sc nul-
exhibct, cujus tolerata vita nunc juftis quotidie lus detur iniquo 'terminus ultionis, quia quamdiu
in cruciatibus bellum mover. valuit, habere noluit terminum criminis.
At inquiunt: Nuilus juftus crudelitatibus paf- flum.u
C f a b u t X C V I. citur, Sc delinqucns fervus a jufto Domino idcirco
caidi pra:cipitur, ut ii. hequitia corrigatur : ad
Man. 2$. j j . E fu ri'v i, & non dedifiis mini manducare 3 & cm aliquid ergo cxditur, cum non ejus Dominus
cruciatibus deledatur. Iniqui verb gchenna: igni-
Deraptoribus. \ ^ /M nes qui aliena adhuc intcndunt rapere, bus traditi, quo fine fcmpcr ardebunt ? Et quia
* lf“1 c 'z ” ' quid Dominus in judicio reprobis dicat, follicitc certum eft quod pius, & omnipotens Deus non
fan. 3■ c. 2». <jcjjcnc au j j rc. ajc namque: E f u r i v i e n im , & n o n ß pafcitur cruciatibus iniquorum, cur cruciantur mi-
d e d iß i s m ih i m a n d u c a r e : f i t i v i ,& n o n d e d iß is m ih i fcri fi non expiantur ? Quibus Citius refpondcmus
~ a:-—.« .• T\i/* quod omnipotens Deus, qui pius eft, miferorum
cruciatu non pafcitur: quia autem juftus eft, ab
iniquorum ultione in perpetuum non fedatur. Sed
iniqui omnes arterno fupplicio,Sc quidem fua ini-
quitatc puniuntur,& tarnen ad aliquid concrcman-
tur : fcilicet,ut jufti omnes Sc in Deo videant gau-
dia, qua: pcrcipiunt, Sc in iftis refpieiant fupplicia,
qua; evaferunt: ut tanto in a:tcrnum magis aivina:
gratia: debitorcs fe efle cognofcant, quanto in x-
ternum mala puniri confpiciunt, qua: ejus adjuto-
rio vitare potucrunt.
fiipplici is.
Jn exfofit
Job, lib. 3.
potum, &c. Quibus etiam præmittit, dicens : D if-
c ed ite a m e m a lc d it f i in ig n em s t e r n u m , q u i p a r a -
tu s eft d ia b o lo, & A n g e lis e ju s . Ecce nequaquam
audiunr, quia rapinas vel quadibet alia violenta
commiferunt, Sc tamen arternis gehenna: ignibus
mancipantur. Hinc ergo colligendum eft, quanta
damnatione plcdendi funt, qui aliena rapiunt, fi
tanta animadverfionc feriuntur, qui Tua indifere-
tè tenuerunt. Perpendant quo cos obliger reatu
res rapta, fi tali fubjicit poena: non tradita. Perpendant
quid illata mereatur injuftitia, fi tanta
percuflionc digna eft pietas non impenfa.
C a p u t X C V 11,
r. Hunt impii in fupplicium aternum3 juJH autem
in •vitam aternam.
S U nt plcrique qui peccatis fuis idcirco finem
ponere negligunt, quia habere quandoque finem
fiipcr fe judicia futura fufpicantur. Quibus bre-
viter refpondemus, fi quandoque finienda funt
fupplicia rcproborum,*quandoque ergo finienda
funt etiam gaudia beatorum. Per femetipfam namque
Veritas dicit: I b u n t h i in fu p p lic ium a t e rn um ,
C a p u t X C V I I I .
P a te r mi3 f pojjibile efl3 tra n fe a t à m e ca lix ifle. mm.
S o l e n t jufti viri in eo quod ipfi certum ac Deci
folidum fentiunt, quafi ex dubietate aliquid pro- a 01
ferre, ut infirmorum in fe verba transférant. Sed tiom
rurfum per fortem fententiam, infirmantium du- Jntxf
bietati omnimodo contradicunt, quatenus per
hoc, quod dubiè proferre ccrnuntur, infirmis ali-
quatenus condefccndant : & per hoc quod certam
fententiam proferunt, infirmorum mentes dubias
ad foliditarem trahant. Quod nimirum dum fa-
ciunt, excmplum capitis noftri fequuntur : paffiout
juJH autem in v i t am a t e rn am . Si igitur hoc verum , . __ ^
non eft, quod minatus eft, neque illud verum e f t ,^ ni quipge Dominus propinquans, infirmantium in
quod promifiP. fi5 vgeem fumfit, dicens : P a t e r m iyJ i p o f s ib i l e e ft .
At inquiunt : Ideo æternam poenam peccanti- t ra n fe a t a m e c a l ix if ie ; eorumque timorem, ut
bus minatus eft, ut cos à peccatorunrperpetratio- abftraheret, fufeepit. Et rurfus per obedientiam
ne compefcerct : quia creatura: f u x xterna fnp- vim fortitudinis oftendens, ait : V e rum tam en non
plicia minari debuit, non inferre. Quibus citiùs Jicut ego volo-, f e d j t c u t tu > ut cùm imminct quod
refpondcmus: Si falfa minatus eft,ut ab injufti- fieri nolumus, fic per infirmitatem petamus ut
tia corrigerct,etiam falfa pollicitus eft,ut ad ju- non fiat, quatenus per fortitudinem parati fimus,
voluntas Conditoris noftri etiam contra vo-
luntatem noftram fiat. Hoc igitur cxemplo non-
numquam à fortibus infirmitatis ilia verba fufei-
pienda funt, ut per eorum poft pra:dicamenta forftitiam
prbvocaret. Et quis hanc eorum vefaniam
tolcret,qui dum promiflionibus fuis reproborum
fupplicia finirc aflerunr, aflertione fua etiam ele-
^orum pra:mia, remunerationefque confundunt ? _
Quis hanc eorum vefaniam toleret, qui conantur E tia, infirmorum corda graviùs roborentur,
adftrucre verum non efTc, quod Veritas de a:terno
igne minata eft ? Et dum fatagunt Deum perhi-
bere mifericordem, non vcrencur pra:dicare fal-
laccm.
At inquiunt : Sine fine puniri non debet culpa
cum fine. Juftus nimirum eft omnipotens Deus :
& quod non æterno peccato commiflum eft, x -
terno non debet puniri rorrqcnto. Quibus citiùs
refpondemus quod re£te dicerent fi judex juftus
diftriâufque veniens, non corda hominum, fed
fafta penfiret. Iniqui enim ideo tunc cum fine
deliquerunt, quia enm fine vixerunt: voluiftcnt
quippe fine fine Vivere, ut fine fine potuiffent in
iniquitatibus pcrmanerc. Nam magis appetunt
C a p u t X C I X .
Judas abiens3 laqueo f e fu fp e n d it. ma.
S Æ P e nonnulli cxire à pravis a&ibus cupiunt, De ti
fed quia corumdem àâuum pondère premuntur, P“ " “
in mala: confuetudinis carccreinclufijàfemetipfis
cxire non poflunr. Et quidam culpas proprias pu- >
nirc cupientcs, hoc quod rede fe agerc xftimant,
in graviores culpas vertunt : fitque modo mifera-
bili,ut quod exitum putant, hoc inclufionem inve-
niant. Sic videlicet reprobus Judas cum mortem
fibi contra peccatum intulit,ad æterna: mortis fup-
<?37 fuper Evangelium fecundiun Matth. éjB
plicia pervemt, & pejùs de peccato pcenituic,A refurredionc roboraret: quatenus cum fe homo
quam peccavit.
[7. If. M u lta p a jfd f u m ho die p e r /v ifum propter eum.
L A N t 1 qii u s hoftis quamvis Dominum Jefiim
Ghriftum effe filium Dci fucrat ipfc confefliis,
velut purum tamen illum hominem mori credi-
dit, ad cujus mortem Juda:orum perfequentium
animos concitavit. Sed in ipfo traditionis tempore
tarde jam cognoviffe intelligitur,quöd ipfe ildefperaret
percipere quod in fe oftenderat Deus
homo, hoc in fe fieri pofie prxfumeret quod in
ipfis fadum cognofceret, quos puros fuifle homines
non dubitaret.
Sunt verb nonnulli > qui confiderantes quod Nttm
fpiritus a carne folvitur, quod caro in putredi-
ncm vertitur, quod putredo in pulverem redigi-
tur, qubd pulvis ita in elementa folvitur ,ut nequaquam
ab humanis oculis vidcatur, rcfiirredio-
nein fieri pofle defperant; & dum aridaofla infpi-
ciunt, hare veftiri carnibus,rurfumque ad vitam
viridefccre polfe diffidunt: qui fi refurredionis fila
ejus morte puniretur. Unde & Pilati conjugem ß dem ex obedientia non tenent, ccrtè h
fomniis terruit, ut vir illius a jufti perfecudonc
ceffaret. Sed res interna difpenfatione difpofita,
nulla valuit machinatione refragari. Expcdiebat
quippe, ut peccatorum mortem jufte morientium,
folverct mors jufti in jufte morientis.
C a p u t C L
E t ecce 'velum templi fc ijfum ejl in duos partes3
& terra mo t a ejl 3 & p e tr a fe iffa f u n t 3 &
monumenta aperta fu n t.
J n c a r n a t u s Dominus, qui in forma Dei
arqualis eft Patri, in forma fervi minor eft fadus
re ex rationc debuerant. Quid enim quotidie, nb
fi refurredionem noftram in elementis fuis mun-
dus imitatur?Per quotidiana quippe momenta,
lux ipfa temporalis, quafi moritur, dum fuperve-
nientibus nodis tenebris, ea qua: afpiciebatur, fub-
trahirur;& quafi quotidie refurgit,dum lux ablata
oculis, fuprefta iterum node reparatur. Per momenta
quoque ten porum cernin us arbufta viridi-
tatem foliorum amitterc , à fruduum prolatione
poft largitionemvceffare, & ecce fubitô quafi ex
arefeenti ligno velut quadam refurredione vc*
niente videirus folia erumpere, frudus grandef-
cere, & totatn arborem redivivo decore veftiri.
Indefinenter cernimus parva arbqrum femina ter-
Patre, quia minor eft etiam feipfb. Naturam au-C ra: humoribus commendari, ex quibus non lontem
noftram fufeipiens, iniquitatisjugo nullomo-
do teneri potuit ; quern quamvis macula culpa: no-
ftræ non attigit, paflio tarnen noftra: mortalitatis
adftrinxit. Quafi qua:dam enim,vincula habuit,ea
qua: nos nequiciæ merito patirnur, noftræ fcilicet
mortalitatis infirma., quibus ufque ad mortem
fponte ligari fe voluit,& quæ per refurredionem
mirabiliter folvit. Efurire quippe, fi.ire, lailefcc-
re, teneri, fl igellari, cru ci figi, noftræ mortalitatis
vinculum fuit. Sed cùm expiera morte velum rempli
rumperetur, feinderenrur petrar, monumenta
panderentur, inferni clauftra patefeerent, quid
aliud tot argumentis tantæ virtutis oftenditur,
gè poft confpicimus magna arbufta furgerc, folia
pomaque proferre. Conlidcremus ergo par-
vum cujuflibet arboris fernen, quod in terram ja-
cicur, ut arbor ex illo producatur : & comprehen-
damus, fi poflumus, ubi in ilia tanta parvitate fe-
minis tarn immenfa arbor latuir, qua; ex illo pro-
ceffit : ubi lignum, ubi cortex, ubi viriditas folio-
rum, ubi ubertas fruduum. Numquidnam in fe-
minc tale aliquid videbatur, cum in terram jace-
rctur > Et tamen occulto rerum omnium opifice
cunda mirabiliter ordinante, & in mollitie femi-
nis latuit afperitas corcicis, Sc in teneritudine illius
abfeonfa eft fortitudo roboris, Sc in ficcitatc
nifiquod ilia infirmitatis noftra: vincula folveban-D ejus ubertas frudificationis. Quid ergo mirum,
tur?utis, qui ad fufeipiendam fervi formam vc- fi tenuiflimum pulverem, vel ä noftris oculis in
nerat, in ipfa fervi forma ab inferni vinculis abfo- elementis redadum, cum vult, in homincm relutus,
ad ca:lum etiam cum membris liber redi- format, qui ex tenuiffimis feminibus immenfa arret
?‘De quibus ejus vinculis Petrus Apoftolus at- bufta redintegrat ? Quia ergo rationabiles fumus
teftatur, dicens : Jg u em D eu s f u f e i t a v i t , f o lu t is d o - conditi, fpcm refurredionis noftra: ex ipfa debelo
r ibu s in f e r n i, j u x i a q u o d im p o fs ib ile e r a t te n e r i mus rcrum fpecie, Sc contemplatione colligere.
illum a b eo. Vincula itaque ejus tunefoluta funt, Sed quia in nobis fenfus torpuit rationis, acceffit
cum infirmitates paflionis illius, in refurredionis in exemplum gratia Redcmtoris. Venit namque
funt gloriam commutata:. Conditor nofter, fufeepit mortem, oftendit refurredionem
} ut qui refurredionis fpem ex ratio-
C a p u t CI I . ne tenerc nolumus, hanc ex ejus adjutorio, Sc
E ƒ n n . * . • exemplo teneremus. Beatus quoque Job de re-
I h t m H lM corP o r a S w t t o r u m q u i d o rm i e r a n t 3 E furredione dixit: S d o q u o d R ed em to r men s v i v i t , Job
f u r r e x e r u n t. & in n o v if s im o d ie d e te rra fu r r e f fu r u s f i m . Quif*
quis igitur refurredionis virtutem in fe fieri pofle
H .
LAb emu s fpem noftra: refurredionis, confi- defperat, verba in Gcntilitate pofiti viri fidelis
dcrata gloria capitis noftri. Sed ne quis, vel cogi- erubefcat, Sc penfet quanto poena: fit pondere
tatione tacita forfican dicat,quod idcircoille re- feriendus,fi adhuc non credit fuam, qui jam refurrexit
ä morte quia unus idem Deus Sc homo, furredionem Domini cognovit fadam, fi Sc illic
mortem, quam ex humanitate pertulit, ex divini- fuam credidit Job qui adhuc Domini Jcfu fperatate
fuperavit: nos verb qui puri ^onjines fumus, bat effe ficiendam.
a mortis furgere damnatione non poflumus : re- Ad inftruendam igitur ignorantiam noftram, Ho
dc in refurredionis ejus tempore etiam multo- ad roborandam infirmitatem noftram Dominus Ev
rum Sandorum corpora refurrexerunt, ut in fe nofter , fua: refurredionis exemplum nobis fuffi-
nobis exemplum oftenderet, Sc de aliorum,qui cere voluit. Solus quippe illo tempore mortuus
nobis per puram humanicatcm fimiles fuerunt, nos eft, Sc tamen lolus minime furrexit : quia ficut