C a p u t X L V l I I . # A quid cum gratiainvcnic : prevenientem enim Dei
gratiam, ctiam ipfc per liberum arbirrium fuerat
t.cor.ts. 9. .. £ go fum minimus Apoftolorum. fubfecutus, aptc fubjunxit: Sed gratia Dei mecums
Q ut & divino muneri non eflet ingratus, Sc tarnen a
Uicumque perduci ad fumma dcfiderantjfcm- tnerico liberi arbitrii non rcmancrec extraneus.Non
«Kiiorcm'dT. Pcr necc*fc ut,meliorum provedibus Intendant: enim diceret, Mecum, fi cum preveniente gratia
bent afpicerc. quatenus tanto diftrictius in fe culpas judicent, fubfequens liberum arbirrium non haberet.Ut ergo
B I « fp*® altius quod admirentur, vident. Mira fe fine gratia nihil cfle oftcndcret, ait: Non autem
num!i9 2&to. jpM uobificum difpenfationc agitur, ut per hoc, ego. Ut verb fe cum gratia operatum cfle per libe-
& Hom. to. in quod alter habet $c iftc non habet, unus alteri me- ' ' * 1
£**!>. n. 3j. ijor oftendatur: quatenus tanto ardentiüs ad humi-
litatcm quifque proficiat,quanto ex bonis, qua: non
habet, inferiorem fe habentibus penfat. Sicque fit
ut dum ille in ifto, atque hie inillo refpicic quod
rum arbirrium demonftraret, adjungic, Sed gratia
Dei mecum. Certiflitne itaque tenendum eft quod
in omni operatione bona, provenience divina gratia,
noftrum liberum arbitrium fubfequatur: Sc qui-
cumque hie dono provenitur, ut innoeensfiat, cum
admiretur,diftin<äa bona Sc ab altitudinc elationis £ ad judicium vencrit, ex mcrito remuneratur. Ex
reprimant, Sc ad ftudium provc&us accendant. Un
de Paulus cum ceccrorum San&orum fbllicitudi-
nem in prædicatione robuftiùs laborando tranfeen-
derec, utab clatione feprcmcrct, Sc vires fuas in
humilitatis gremio nutrirct, crüdelitatis fuo antique
non immemor, Apoftolorum omnium inno-
centiam contemplatus,ait: Ego enim fum minimus
Apoftolorum, qui non fern dignus vocari Apoftolus :
quoniam perfecutus fum EcdeftamDei, Sc tarnen eo-
rumdem omnium Apoftolorum primus, quafi ac-
cepti principatus oblitus, aefi minus ipfe aliquid
faperet, in Paulo fapientiam miratur, dicens : Sicut
& carifimus f rater nofter Paulus, fecundum datam
omnipotentis gratia Dei ad bona quidem opera co-
nari poflumus, fed fi hoc Sc ipfc non adjuvat qui
jubet, implere non poflumus. Sic Paulus cum dif-
cipulos admoneret diccns: Cum metu dr tremore ve- ^ ' clh' J
f t ram ipforum fxlutem optramini ; illico quis in eis ». 3. " J
hocipfa bona operaretur, adjunxit diccns: Deus eft M | 3i zii
enim qui operatur in vobü,dr veile drperfeerepro bona
voluntate. Omnipotens quippeDeus afpirando nos
provenic, utbona velimus: quietiam adjuvando
lubfcquitur, nc inaniter velimus: fed poflimus im-
plcrc, qua: volume. Gratia verb provenience, Sc
bona voluntate fubfequente, hoe, quod omnipotentis
Dfci eft donum, fit meritum noftrum. Quod
ftbifapientiam fcripfttvobù : Jkut dr in omnibus epi- G bene brevi fententia Paulus explicat, dicens ‘.P lu s
ftolis loque ns in eis de his, inquibus funt qua dum
dijjiciUa intelleftu. EccePaulus inApoftolis miratur
innocentiam, eccePrinceps Apoftolorum miratur
in Paulo fapientiam. Quid eft hoc, nifi quod
faii&i viri virtutum confidcratione fibi viciflim alios
praferunt : ut co ad carlcftia fublcvando fe altiùs
excitet, quo humilius alter inaltero quod admi-
retur videt ? Hinc itaque colligendum eft, quanta
debemus follicitudine meliorum vitam confpi-
ccrc, nos qui in infimis jaccmus; fi Sc h i, qui jam
tanta fan&itate fubiimefeunt, ut per humilitatis
greflum ad majora proficiant, adhuc quorum in
aliis quod imitantes admirentur.
C a p u t X L IX .
i.cer.rs. it; Gratia Dei fum id quod fum.
Sro^rbîcrbî'* ^ co fcr'ptum fit : £>uid rcddet unicuim
exptjit b. ^ue,fecundum opera ejus. Ilium in extremo examine
æterni Judicis falvat,quern hîc ejuspietas
lit. 3/.°». immundis operibus libérât. Quifquis igitur ad
proverb. hoc falvari munditia manuum fuarum hîc credi-
tur, ut viribus innoccns fiat, proculdubio errat:
illis omnibus laboravi. Qui nc vidcretur fuæ fervituti
ttibuifle quod fecerat, adjunxit, non autem ego,fed
gratia Domini mecum. Ac fi diceret : In bono opere
laboravi : non ego, fed Sc ego. In hoc enim quod
fblo Domini dono pra:ventus fum, non ego. In co
autem qub’d donum voluntate fubfecutus fum, Sc
ego. I
C A P U T L.
Corrumpunt bonos mores colloquia mala. t.cor.is.3).
D v jN um eft pro quovitari debet fbcietasmalo- De con(°r['o
rum: ne fi fortaflé corrigi non valent, adimitatio- ^ j°0rum V1_
nem fui & alios trahant: &cùm ipfi à fua malitia Lib.ùmEuh.
non mutantur, cos, qui fibi conjun&i fuerint, per-
vertant. Unde Paulus ait : Corrumpunt bonos mores
colloquia mala. Sic enim verba proximorum audien-
do quotidic fumimus in mente, ficutflando atque
refpirando aërem trahimus corpore. Et ficut malus
aër afliduoflatu tra&us inficit corpus: ita per-
verfa Iocutio affiduè audita,infirmantiam inficit
animum, ut tabefcat dcledatione pravi operis, af-
fidui iniquitate fermonis. Sicut ergo perfe&i viri
^uPcrna g^at,a nocentem non provenir, pro E perverfos proximos non debent fugere quoniam
M ô jy^fluam invenir,qùcm remuneret innocen- Sc cos farpe trahunt ad reftitudinem, Sc ipfi num-
**oA' *+’ 7• tcm* Unde veridica Moyfis voce dicitur : Nullus
Apudtc perle innocens eft. Superna ergo pietas priùs
agit in nobis aliquid fine nobis, ut fubfequenter
quoquenoftro libero arbitrio, bonum, quod jam
appetimus, agat nobifeum : quod tarnen gratia in
extremo judicio ira rémunérât in nobis, acfifolis
proceffiflet ex nobis. Quia enim divina nos bonitas,
to r. is. is. ut innocences faciat, præ venir, Paulus ait: Gratia
UiAtm Deifitm, id quod fttm. Et quia eamdem gratiam nof
' ftrum liberum arbitrium fequitur, adjungic : Et gratia
ejus in me vacua non fu it, fe d abundantius omnibus
illis laboravi. Qui dum de fe nihil cfle confpi-
ceret, ne labores fuos fibi rribuifTe videretur, illico
adjunxit, Non autem ego. Et tarnen quiafe cfle' aliquam
trahuntur ad perverficatem : ita infirmi qui-
que declinare fbeietatem maloram debent, ne mala
, qua: frequenter audiunt Sc vident, Sc corrigc-
re non valent, delc&cntur imitari.
C a p u t LI .
Sicut portavimus imagincm terrent, portemus t,Ctr ts‘*u
& tmafinem cetleßis.
O Mnes San&i,utad fan£Htatis furgere virtutem Pc rfparatl'0^
valeant, ad Mediatoris Dei Sc hominum Jefu Chri- °
fti fimilitudinrm Sc imaginem tendunt:Sandi enim *
non client, fi hujus noYi Sc fecundi hominis fimili-
De appcllatio-
Jn expofit. B .
tyb. l'b. 19.
tudmem non haberenr. Quidquid in eis de vifeeri- A Hoc nutte os ex oJSibus mois, & car, de came mea g„ >
B B W H | | B ■ H H H 1 E t> Verhum M M efl.&habitaasi, 1 „dis
qmaquid de zeio rea.tudm.s qmdqmd de eufto- Caro verà juxta culpam , ficut feripenm eft
■ B q™dqu.d de fervore caritatis eft, No» femanebi, f f im ls meus, i» homLbus H a,n. s
H f H j •> ÿ }&. ;*d'c? W B Ê Ê Ê iEc ficuc pfakni£la aic •• %.,
K H I Vlrtu“ ldcft 1 eft, quia caro font, jbiritm vaderts.à- non reiiens. M
HuiusDfeVf bom” u® > Do™P° Dco traxe- Unde & difeipulis Paulus dicebat : Vos amer» in *m. .
runc- Hujus k fimd.tud.nem homims habere Præ- came no» efiis, fed i» ü Nuoequid in carne
I H « 0^.e,nd‘t ! dl“ n.s : H S mn n0n CrmC quibus cpiftol»s tranfmiccebat ; fed quia
4§ m m é T B H Ad eJ“s H B I & camalium dcfideriorura vicerant S jam
firmhtudinem admonec furgere, çum dicic : PrimUs liberi per virtutem fpiritus in came non erlnt
bme de. terra, remous -, Jicundus homo de calo, Quod érgo .idem Paulüs dicit : Caro & fanais
talejhs | Jrcut fortaysmus imaginent terrent, forte- regnum Dei fojsidere non fotfum ; camera vult fe-
nms & imagmem cjus.qmdecalo défendit. Sanftns cundùm culpam intelligi, non camera fecundûra
homini B H m.Cantuf ad haturam. Unde & moi, quia camera fecundûra
mr“ “rairamr Nam B H B Rcd' m- B culpam diceret, oftendit^Adens: Nequecormpio
r aW M IW IW i ab ,c)us, mandat[? & openbus incorruftelam fofidebit. In ilia ergo Jle ftis regni ■
i i i a i i i i i M long® g’or'a cam fecundum naturam erit, fed fecundL ■ »
M M B m B homims furgere paflioms defideria non erit : quia devido mortis
aculeo, in a:tcrna incorrüptione gaudebit. Ibi
quippe fuis fidelibus à Domino pro bona opera**
cione palma viftoria: recribuetur, ubi jam fiiie
cetcamine, Sc fine fine gaudium erit : ibi vi&oriæ
palma erit, ubi mortis contentio non erir. Nam
Prædicator e^regius rune afpexic palmam vincen-
tibus dari, cum rcfurre&ionem prævidir morcuo-
I ^CUC <^C^C I °Portct e'rtim corruptible hoc
induere incorruptionem, dr mortale hoc induere im- *. C*r. i
mortalitatem.Cum autem mortale hoc induerit immor-
-v.wwMv.xw. xiu nujua uutmtuaincm nominis lurgere
feftinabat Propheca, cum dicerct: In mandatis tuis
me extreebo, dr conftderabo vias tuas. Qui enim vias
Domini tacicus in mente confidcrat, Sc exercerc
fefe in mandatis illius feftinac, in femetipfo imaginem
cadeftis Sc novi hominis reformat.
C a p u t L I I.
Hac autem dico3fratres: quoniam caro &fanguis
£ regnum Dei pojftdere non polfunt.
l I M i I Ü i I .. . talitatem, tuncfeet fermo qui feriptus eft: Abforpta
1 N facro eloquio aliter caro dicitur juxta natu- C eft mors in vilforia. Ubi eft mors victoria tua ? Ubi
ram, arque aliter juxta culpam vel corruptionem. eft mors ftimulus tuus? Tunc igitur eric perfefta
Caro quippe juxta naturam, fieut feriptum eft : vidoria, cùm mors plenè fueric abforpta.
I N C I P I U N T C A P I T U L A
DE SECU N D A E P ISTO LA B. P A U L I A PÖ S TO L I
A D C O R I N T H I O S .
t*j. Os noftfum pat et ad vos, ô Corinth ii.
eß: teftimonium confeien- 18. Non anguftiamini in nobis.
D 1? ' Cum veniffemus Macedoniam, nuUam requiem
habuit caro noftra.
±o. Forts pugna, inius timorés.
a i. Non ut a liis fit remiftio, vobis autem tribulation
2.2,. Epiftola graves fu n t, prafentia verb corporis in-
ferma» £
2-3 • Cum effem apud vos, nulli onerofks fu i.
24. Satanas transfigurât fe in Angelum lue is.
2 In quo quis audet, audeo dr ego.
z6. Damafti Prapofttusgentis Areta régis cuftodiebat,
drc.
i- A "Ton quia dominamur fid e i veftra.
i - d X Gloria noftra hac eft: teftimonium
fix noftra.
3. Numquid levitate ufus fum ?
4. Cui aliquid donaftis, dr ego.
y • Chrifti bonus odor fumus Deo.
6. Non fumus ficut plurimi, adultérantes verbum
Dei.
7. Non fumus fufficientes aliquid cogitdre à nobis.
8. Ubi fpiritus Domini , ib i libertas.
9. Licet is , qui forts eft, nofter homo corrumpatur.
10. Nolumus exfpoliari,fed fitperveftiri.
1 1 . Ut abferbeatur quod mortale eft à vita.
12 . Deus, qui dédit nobis pignus Spiritus.
1 3. Dum fumus in corpore, peregrinamur a Domino.
14. Vetera tranftetunt, & fa tfa funt nova.
1 5. Obfecramus pro Chrifto, reconciliamini Deo.
16. Per gloriam dr ignobilitatem.
2,7. Parco autem, ne quis exiftimet me fuper id quod,
&c.
28. Datus eft mihi ftimulus carnis m et, Angelusfa -
I tana.
2 9 - Ealius fum infipiens : vos me coïgiftis*
GGg