C a p u t VI I I .
/, S a n flu s Gregorius débitai fib i pro A n g lo rum converfione laudes in alios regent. I I . Q u a n tum
Jlorere t tu n c religio in A n g lia . I l l Q u a dam recens converfis in d u lg et P a p a . I I I . Idolorum tern-
p la chrifiiano ritu con f i e r art ju b e t. V . Q u a s neopbytis epuldi, & agapes concejfirit. V I . A u g u -
ftin u s fr u fl r a Britones dißidentes a d pacem in v i tâ t . Q u i pervicaci* p a n a s dant. A u g u flin i o b i-
t u s , & p o fi obitum cultus fa ce r. V I I - Q u a n tum ejus fuccejfores pro recondliandis Britonibus
CjT* Scottis laboraverint. V I I I . I n A n g lo s chrifiianos perfecutio d efiev it. Q u a tandem fid a tu r .
I X . Britones Ecclefi* Romanoe d o ftrin am ritufipie fu f iip iu n t. Pro hodiemorum A n g lo rum conve
rfione v o tum .
!. A Cceptis qua: in Anglicana expeditione felieiter ab Auguftino ejufque fratribus in dies gereban-
hudcs'ibi'^ro tur, Gregorius amicos fuos ad gracias Deo pro tanto beneficio agendas litceris fiiis provoca-
Angiorum P vit. Ad S. Eulogiutn, à quo nuper la:cum de hxrcticorum converfione, Sc de Catholicorum con-
converfione cordia nuntium acceperac , ira feribit : Quoniam verb in bonis qua agitis fcio quod. & alits conailos
regerk. gaudetis, veßrx y obis gratix vicem reddo, & non difsimilia nttntio : quia dtim gens Anglorum in mun-
tab. vux. d i angulo poßta, in cultu lignorum ac lapidum perftda mncufque remaneret, ex veftrx mihi orationis ad-
ju t or to plaçait, ut ad earn mon afterii mei Mon a chum in prxdicationem tranfmittere Deo auttorc debuiffem.
Narrat poftea quot quantilque miraculis Auguftinus ejufque focii apud Anglos corufcarent ; irauc
Apoftolorum virtuces, in fignis qux exhibebant, imicari viderentur. Quod idcirco narravi, inquic,
ut cognoftcatis quid in Alexandrino populo loquendo, & quid in mundi finibus agitis or undo. Veßra enim
orationes funt in to loco ubi non eflis, quorum operationes fanftx monßrantur in eo loco in quo eflis. Sic débitas
fibi laudes pro canto opere dcprccari conabacur humilis Pontifex, ac in quoflibec alios rcgcrerc.
11. Quam tunc florercc in Britannia religio chriftiana, his verbis exprimit : Ecce lingua Britannia, qua
Quantiim flo- jM aliud novcrat, quàm barbarumfrendere}jam dudum in divinis laudibus Hebraum ctepit Alleluya re*
ligioinAn-" fonare.Ecce quondam tumidus ,jam fitbßratus Sanctorum pedibus fervit Oceanus, ejufque barbaros motus,
glia. quos terrent principes edomare ferro nequiverant, bos pro ai'vina formidine Sacerdotum ora fmplicibus ver-
Moral. 1. 27. iigant : dr qui catervas pugnantium in f delis nequaquam metuerat 3 jam nunc fd e lis humilium linguas
timet. Quia enim percept is cxleftihus verbis, clarefcentibus quoque miraculis, virtue et divin a cognitio-
nis infun ditur, ejufdem divinitatis terrore refrenatur, ut prava ageremetuat, ac tot is defderiis ad xter-
nitatis gratiam pervenire concupifcat.
nr. Quxdam tarnen in gratiam neophytorum indulfit, qua: antiquitus receptx in Ecclcfia leges pro-
Qazdamre- hibebant -, maxime de contrahendo intra certos confanguinitatis Sc affinitatis gradus matrimonio:
i^duivetp"? uc Pau^ac^m Chrifti jugo affiiefcerent in ipfo recèns geniti : Sc à fide quam fufeeperatgens Anglorum,
Mb.SyEy rccedcre non cogèrent aufteriora. Hanc rationem conceffx indulgentix afFert ipfc relpondens Fcli-
m reffonf. cj Mcflanenfi Epifcopo de hoc facrx legis laxamento penc expoftulanti. Sic fiimmam inEcclefia na-
I xlv^nfuft. <^us auâoritatem, Sc prcmcre SC laxas dare habenas, ut è re videbatur, novcrat Pontificum pruden-
tiifimus.
iv. Priùs ftatuerat ut idolorum templa everterentur ; qua de re etiam ad Edilberthum feripferat : fed
mucaco confilio fatius putavit, ea deftru&is ejedifque idolis, afperfione aqua: benedida: luftrare, at*
itiano conic- que ritu chriftiano confiecrarc ; ut Angli nuper ad fidem vocati, familiariùs ad loca confueta con-
currerent.
jbûÆ 7d. Confuetudo erat Gentilium multos, cùm fuis idolis ofterrent facrificia, boves occidere, atque ex eis
v. epulari.Quod ut in piam folcmnitatem transferret fanâiflimus Papa,annuit ut in die dedications Ecclcfia,
tÿepaïas &y* ve^ natalitio fanttorum Martyrum," quorum reliquia: in novistemplis conditæ fucrant, Angli nuper chri-
agapes con- ftiani faâ i tabernacula fib i, circa eafdem Ecclefias qua exfanis er ant commutât a, de ramis arborum facerent,
S S ”« 7f ^ nligiofis convivlis folcmnitatem celebrarent. Nam duris , inquit, mentibut fimul omnia abfeindert
7 ’ impofstbile ejfe non dubium efi : quia is qui locum fummum ’afeendere nititur, neceffe eft ut gradibus vel
p I f sib ta , non autemfaltibus e lev e tur. Eadem pia induftria ufum olim legimus S. Gregorium cogno-
sr4. memo Thaumaturgum erga neophytos, ut referc alter Gregorius Nyflcnus di&us in ejufdem vita
j quod idcirco judicavimus oblcrvandum, ne Gregorius nofter ilia Paganis nuper converfis ad fidem
chriftianam concedendo Sc facile indulgendo, humanum aliquid paüum cfle ac fccundum car-
nem fapuifle videatur. Hie una eademque fcrie qua:cumque ad Anglorum converfionem anni tente
S. Gregorio fa&a, Sc ad nafeentis Anglicana: Ecclcfia: confticutionem pertinebant contraximus, et-
fi diverfis annis contigcrint. Qua: tam fauftis initiis fuccdfcrint, breviter delincare, Sc ob oculos con-
traâa ponere opera: pretium eft.
j j J.1* Quamvis nihil antiquius haberet Auguftinus, quim Anglos ad chriftianam fidem perducere, Bri-
fmfra Brito- tones tarnen antiquos infulæ incolas, ad Ecclcfia: Roman* unitatem, à qua penes nonnullos rituS
nes diflidentes difsidebant, revocarc follicitus fuit, coafla femel Sc itcrum in hanc rem Synodo. Quibus relu&anti-
bus, etfi qua: verbis prxdicarat, miraculo confirmalfet, virDomini fertur minitans pradixijfe, quod f i
Bel hue. 2. pacem cum fratribus accipere nollent, bellum ab hoftibus forent accepturi. Nec vaticinium effe&u caruit;
pervica- nam Edilfridus Nordan-Humbrorum rex fortifsimus ,*poft Auguftini obitum Britones ingenti ftrage
dantfoeaa* « profligavit ; nec Saccrdotibus pepcrcit, qui frequentes convenerant j maxiniè ex monaftcrio * Bancor,
• In Wallia Anglix provincia fitum erat, & diftingui debet ab alio ejufdem nominit monaflerio in Ultoaia Hibernia: proyiûcja pofito,
cujtu S. Bcrnardus meminifle yidetur in vita S. Malachix c. e.
in q*o tantas fertur fuiffe numerus Monachorum, ut cum in feptem portiones effet cunt pŸxpofitis fib i re-
iloribus divijùm-, nulla harum port to minus quam tre centos homines haberet t qui omnes de Lahore manuum
fiiarumvivere foie bant* Hujus internccionis invidia Auguftinum oncrare conati funt ex hcccrodoxis I t n
nonnulli, quad iple belli Britonibus inferendi Edilfrido au£lor fueric. Vcrùm id minime apud Bcdam, tom. 1. coni.
aut alios è veteribus legitur Scriptoribus. Imo cæfos eos, ipfo j<yn multo ante tempore ad caleftia re- 9s.
gna fublato > exprefsè docet venerabilis Beda. Qua: verba pra:termific quidem Alvredus'in verfione AaRuft;ni obi.
Saxonica ; fed ea repræfentant exemplaria omnia Latina. Ad fuperos autem tranfiit Auguftinus an. tus, & poft
6 0 J. die z6. Maii, qui feriatus fuit apud Anglos hoc Synodi Cloveshovicnfis ann. 747. decrcto : ob'tum faccr
Septcm-decimo conftitutum eft pracepto, ut dies natalitius beats Papa Gregorii, & dies quoque depofitio- CU tUS*
nis ( qui eft feptimo Kalend. Ju n ii) S. Auguftini Archiepifcopi dr confjforis, qui genti Anglorum m ifi
fhs eft a prafato Papa...fcientiamftdei ybaptifmi facramentum, dr caleJHs patri a notitiam j/rfmus attulit%
ab omnibus ficut decet honoriftcevenerentur : itaut uterque dies ab Eccleftafticis, dr Monaflerialibus feria tus
habeatur; nomenque ejufdem B . Patris & Dottoris noftri Auguftini in Letania decantatione poft’fan*
£li Gregorii vocationem Jemper dicatur.
Evocato ad fuperos Auguftino, qui ab ipfo ordinati fuerant Epifcopi, Mellitus Londoni*, Juftus vir.
aRo ffx , & Laurentius ipfius in DorovCrnenfi Cathedra fuccelfor^ de rcvocandis à fchifmatc turn Q"antl'm CJUS
Britonibus, turn Scottis Hiberniæ infulx habitatoribus plurimùm fategerunc, feriptis ad eos Epifto-
lis caricatcm Sc humilitatem chriftianam fpirantibus. Milfxad Scottos feu Hibcrnos hxc erat inferi- Britonibus, &
ptio quam refert Beda : Dominis carifsimis fratribus Epifcopis velAbbatibusper univerfim Scotiam. Ubi Scomsiabora*
Epifcopi Sc Abbates iidem fùilfc videntur. ' a“'
Nec minus pro novæ Ecclefix profeâ:ü, Sc incrcmento allaborarunt vigilantilEmi Epifcopi; at vin.
vita fun&is Regibus Edilbertho SC Saberetho ejus fororis filio,qui chriftianam fidem impen- In-Anglo’s,
sè coluerant Sc afteruerant, adeo grave bellum in Anglicanam Ecclefiam exarfit ,moventibus perfe- chrr^ tn°sde_.
cutionem in fidèles corum fiiccefforibus, ut Mellitus Sc Juftus in Galliam trajicerc coadi fine j quos S S I * «*
brevi fcqui parabat Laurentius, nifi graviftima objurgationc acrioribufquc flagellis ab Apoftolo Pc- ,
tro fuilfet deterrims. Adiens ergo Eadbaldum Regem, Sc infli&a fibi verbera oftendens, eum ad Qux'undem*
idololatriam ejurandam, ampledcndamquc chriftianam. fidem, cui poftea ex animo favit in omnibus fcdat"*
adduxit. Sabcrethi autem filii qui Mellimm, Çc quod prxdicabat Evangelium rejecerant, perduel-
lionis fux peenas dederunt, in prxlio adversus GcniflTorum gcncem cum omni exercitu exfi. Re vocati
itaque ex Galliis ab Laurentio Mellitus Sc Juftus, ad intermiflum prxdicationis opus redierunt.
H x c fufiùs apud Beaam.
S. Laurentio laboribus apoftolicis Sc vita defun&o fuccelfor datus eft Mellitus ; Mellito poftea rx’-
fucceffit Juftus ; Jufto Honorius. Hunc excepit Dcusdedit, poft quem fedit Theodorus à Vitaliano dc^RoSa.
Papa milfus, qui Britones tandem ad Ecclefix Romanx ritus omnes felieiter perduxit. Hîc fiibfiftendum nxdo&rinam
pucamus, ut ad S. Gregorii gefta redcac oratio. Qux de Anglorum converfione congcflimus, recblant r'.tu^uc Aiicî-
eorum pofteri: interrogent Patron fux fidei S. Gregorium, Sc annuntiabit eis ; majores Auguftinum ProAngiorum
ejufque adjutores Monachos, & dieent ipfis, quam ab exordio fidem fint amplcxi, quantam apo- bodiernorum
ftolica: Sedi reverenciam exhibucrint Sc obcdicnciam, quibus olim ufi facramentis, quos ad Dei cui- ^ft^ floac
tum ritus adhibuerint. Heu 1 altaria qux illi erexerant, deftruxerunt heterodoxi j Sc avicam catholi-
camquc religionem, admiftis omnibus erroribus Sc impietatibus, rcpulcrunt. Det Deus illis poeniten- *-Tim.2.zs<
tiam ad cognofcendam veritatem > & refipifeant a diaboli laque is , a quo captivi tenentur ad ipfius volun-
satem.
• Rochcftcr apud Bcdam vocatur, quod nomen adhuc rctinet.
C a p u t I X .
/. Gregorii Decreturn^ de Epijcojtorum hereditate. I I . E ju s mifiricordia proe firtim in captivis redi- *9*- &
mendis. I I I . H u ju s re demtionis g ra tia v a fia fa c ra difirahi laudat. I V . Quofidam Ecclefia f a m u - m '
los lib errate donat. V . Schi f in a defierentium fu fie n ta tio n i p ro v id e t. V I Q j f f tu n c e fie n t Ecclefise
R om a n * opes ( y patrimonia. P lu r im a vrh e s ejus dominio fu b d ita . Priorum R om . Pontificum
larga eleemojyna. Q u ib u s S . Gregorius addidit. V U . E ju s de refidentia Epifioporum fin te n tia .
V I I I . Clerici extranei fin e dimijforiis Epifioporum fiuorum litteris non recipiendi. I X . D e M ijfis
p r iv a tis , y a lta rium pluralitate tempore S . Gregorii. X . Caufie etiam Epifioporum ubi ju d ica n d * .
X I . A quibus caufie Clericorum. P r iv ilég ia Ecclefiarum illibata f i r v a t S . Gregorius. D e Eccle-
f a r um confieration e. X I I . Que rn in laudandis amicis modum tenuerit.
cg ° rius tanto Iabore ac ftudi© in aggregandis colligendifque intra Ecclefiam iis qui foris erant, 1.
V J meumbens, nihil tarnen de paftorali lollicicudine remific erga gregem jamdudum fux curx a GrcgoriiDe*
g m a °.rc commendatum. Periculum erat nc Epifcopi proximorum cupiditati lervienres, eo- Epifioporum
que pravis abducti confiliis,ex Ecclefix reditibus prxdia,qux ipfis heredicario rclinquerenc ju- hereditate.
c , compararent: unde eleemolynx aut nullx, aut parciorcs in egenos. Id quidem a facris legibus a
L 7 ? ‘ “ crat> ^cd Johannes Ravennas Epifcopus eas fpreverat, Sc condito Teftanient0, di~ Li[ftVitEp r
ja tn cc eju f ix gravamina confcripfkrat i qua de re expoftulantcs, Papam adierunc Prcsbytcri,
« Vide notas ad hanc Epift,
V om . I V . y ij