ptomotus ultra
non dica-
tur Monachus
apud S. Grcibid.
Ep. s+.
Monachi olir
Clcrici paflic
m i.
flus Greg.
C. it . art. i.
t-
Apud Mobil.
'ficUlov.Bened.
p. s6o.
Ibidem.
ne potiùs quàm poteftate ac auttoritatc conftat. Scopum autcm S. Gregorii hæc feribentis jam often-
dimus. Cccerùm uc tarn dubiis , ne dicam plane falfis, ccrtiflima & invittiflima opponamus argumenta,
breviter oftendamus primo Grcgorium Magnum nonfie ubique Clericum à Monacho feju n xijfey
ut quem feme l Clericum appeUaverit, is hoc ipfo quifquis eft, nequaquam fit'p ro LMonacho putandus,
quod forte aliud cogitans dixit illc feriptor : fccundo Monachos paflim Clericos ctiam dittos in cc-
lcbcrrimis feriptoribus Gregorio fynchronis.
Sane Clcricusjam crat, Sc ecclefiafticis, imö apoftolicis officiis addittus S. Auguftinus, cum eum
ad Anglorum convcrfionem mißt fanttiflimus magifter. Eumdem tunc aut Pre{byterum aut Diaco-
num faltem fuifle pcnc liquet, quod Gregorius ilium, nulla alterius ordinis collati fatta mentione, or-
dinatumEpifcopuni teftetur. Nihilotamcnminùs eumdem Monachum adhuc appellat ad Eulogium
feribens : Dum çens Anglorum in mtindi angulo pofita, in cultu lignorum ac lapidum pcrftda nuncufque re-
maneret, e x veftrx m ih i orationis adjutorio p la cuit, n t a d earn monafierii mei CMonachum in prxdicxtionem
tranfinitteré Deo auttore dcbuijfcm. J g f i i , data a me lic e n t ia , a Germaniarum Epifeopis Epificopus fa itu s .
Idem de S. Auguftini fociis Sc in Anglorum convcrfionc adjutoribus diccndum eft, quos S. Gregorius
, etfi ad prædicandum miflos Sc ad apoftolica opera, numquam non Monachos appellat : Jg u ia ,
inquit, Redemtoris nofiri gra tia coopérante y tanta de l ,Anglorum gente a d Chriftianx f id e i gratiam multitu•
do c on v ertin g , ut reverendifsimus communis ƒ rater & coépifeopus nofier Auguftinus eos qu i fecum fu n ty ad
hoc opus exeqtiendum, p e r d iv e r fa loca ajferat non p o jfefujjicere ; aliquantos a d enm cMonachos etm dite -
t tifs im is d r communibus filii s Laurentio Presbytero, d r Mellito Abbate p rx v id im u s tranfinittendos. Idem
repetit ad naufeam ufqùe in Epiftolis aliis ea dere feriptis. Brevi audiemus Bonifaeium IV. nonfe-
cus ac antcceffor Gregorius loquentem in Epiftola ad Edilberthum Regem : V t ip f t v e f t u fa lu t is p r x -
dicatores Monachi , Monachorum gregem f ib i adfocicnt. Non pudet Bonifaeium appcllare Monacnos,
illos prædicatores haud dubiè Clericos, imo Epifcopos, Prelbyteros, Diaconos.
Ex coævis feriptoribus fufficiat nobis Gregorius Turonicus ut oftendamus tune temporis Monachos
paflim Clericos dittos. In lib. 1. de gloria Mart. c. 7 6. qui in monafterio Agaunenfi Deo laudes
perfolvcbant, indiferiminatim vocantur modô Clerici, modo Monachi. tM a lie r } induit Gregorius
, quxdam f ilium fu um unicum a d hoc monaflerium adducens, Abbati trad id it e ru d ÿ n dum , v id e lic e t
u t fa ttu s Clericus fiw t tü manciparetur officiis. Verum cum jam fp ir ita lib u s eruditus effet in lit te r is , d r cum
r eliquis Cleric is in choro canentittm pfaHeret, See. En Clerici dicuntur Agaunenfes ; at paulö infra
Monachi appellantur : A u d ies vocem ejus in te r ch or os pfallentium Monachorum, Et paulö- poft: xjbi . . . .
t^Antiphonam caterva fu fe e p it Monachorum, au d it g e n i t r ix , p a r v u li vocem cognofeit. Idem Gregorius
libro de miraculis S. juliani c. z8. Clericus autem quidam A r id ii L em o v ic in i Abbatis, Sec. Multaomit-
to quibus narrat Clericum hune miraculo in bafilicam S. Juliani fuifle introduttum. Et fubdit : £)u p d
ne quis dubitet, teßor omnipotentem Deum, quia ab igfius Abbatis ore hxc omnia cognovi apud cujus Monachum
gefia fient. Vides hîc Mojiachum , quem iupra Clericum legifti. At vice verfa cap. 35. quem
priùs Monachum dixit, ftatim Clericum appellat; Etfi verb Monachus ad ecclcfiafticas curas &c di-
gnitates afl’umtus Monachus ultra non diccrctur, efle tarnen minime definerct, quod contendit vir
dottus, at in lettione Gregorii Magni pene peregrinus. Cùm enim denominatio à nobiliori gradu dc-
fumatur, quid minim fi quis Monacho fuperinduens Epifcopum, exempli gratia, non ampliùs Mona- *
chus vocitctur, licèt Monachum non depofuerit, & in monafticis ctiam inftitutis, in vigiliis, jeju-
niis, orationibus. perfeveret ? De his quæ delibamus tantum, legendi funt nofter Mabillonius tum iii
Præfat. ad feculum 11. Bened. num. 17 . turn in Rcfp. 1. adfcriptum Canonicorum Reg. de feflioni-
busin Burgundiæ Comitiis, Hadrianus Valefius in difeeptatione de bafilicis, & in ejus defenfione,
neenon Thomaffinus Difciplinæ Ecclef. parte 1. lib. 1.
Magnum fané opinatorem efle virum eruditum cujus nunc argumenta expendimus, inficiabitur
nemo, qui ad ea ponderanda liber ab omnibus prarjudiciis acceflerit ; quæ videlicet proponcrc, fe-
fellere eft, ut ex mox dicendis palam fict. Non ftabit per ipfum quominus perfuafum habeamus Gre-
gorium Magnum- Canonicos Reguläres inftituifle, pofteaque decrevifle ut ex eodem inftituto "Clerici
primam Anglorum Ecclefiam Cantuariæ conditam occuparent i tanderaque rcliquas Anglia: Se-
des Pontificales Canonicis Clericis fimiliter obvenifle.
Primum quidem probare nititur ex Johanne Diac. lib. 11. vitæ S. Greg. cap. 1 1 . y id e b a n tu r , in-
quit, pa fs im cum eru d itifs im is Clericis adhxrere Pontifici r eligiofifs imi CMonachi : & in d iv e t fis p r o f e f
fio nibu s habebatur v i t a communis : itaut ta lis ejfet tunc fu b Gregorio penes urbem Romam Ecdefia, qua-
lern banc fu i f fe fiub Apoftolis Lucas, & fu b Marco E v an g elifia penes Alexa nd riam P h ilo commémorât.
Hîc agnofeo noftrum Grcgorium monaftica: vitæ cultorom, & monaftici fui inftituti retincntiftU
mum, Monachos habentem convittores, cum quibus diu nocluquc verfatus, n ih il monaftica perfe&io-
nis inpalatio.. . . dereliquit, inquit Johannes. Video quoque ipfi adhærcrc Clericos, qui libéré nullis
adftritti votis , nulla lege obligati, cum Monachis communcm duccbant vitam. Ccterùm dc Canonicorum
Rcgularium inftituto cujus fucrit parens S. Gregorius, neque hoc in loco quidquam lcgi-
tur, neque ullis in Epiftolis aut lucubrationibus Gregorianis. Num ergo Clerici ftatim ac vita: vittuf-
que communitatem habebunt, continué evident Canonici Reguläres ? < -
At inquies cum dotto viro, pocta nclcio qiiis mcminit Canonicorum ordinis Gregorian-i ; ergo
Gregorius Magnus Canonicorum Regularium ordincm inftituit; E t q u id n i, ait, nosGregorianosCanonicos
honoris caufia nominemus ?
Abfit ut pios ac religiofos viros Gregoriani ordinis Canonicos eodem fenfu appellcmus, quo ab
illo Poëta dicuntur, quos refert è S. W'alarici monafterio ejettos his verbis :
Ordine D u x Hugo vacuans mox Gtegoriano
Templumy normalem fta tu it normam Monachilem.
Nam ex hiftoria rclationis S. Walarici difeimus Canonicos illos fcculares fuifle : Tunc p n fa tu s Dust
magna follicitudine procurans S . Walarici locum, abjecit ab eo fecularem congregatio n em , d r aggrega vit in
eo regulärem Ordinem Monachorum. Ita Scriptor fuppar, quem latere non potuit qui &: qualcs fuerint ifti
Canonici utfal infatuatum foras projetti, forte ideo Gregoriani Ordinis ditti, quod in pfalmodia Ordincm
Romanum à Gregorio concinnatum fequerentur j non monafticum qualcm præfcribit S. Bene-
dittus, & poftea obfervarunt qui Canonicis fucccflcrunt in S. "V^alarici Ecdefia Bcnedittini Monachi.
Id fallit virum nimio in Ordincm luum ftudio æftuantcm, quod ubicumque vita: communis juxta
prioris &: apoftolicæ Ecclcfiæ morem occurrit mcntio, id ad probandum Canonicorum Regul. in-
fticucum trahat : non attendens cocnobiticam communcm Monachorum vitam, ctiam ad cjufdcm
antiquioris ab Apoftolis inftitutæ Ecclcfia: modum normamquc prxfcriptam fuifle , & in omnibus
pene monafticis regulisexemplum.veteris illius Ecclcfia: Jerolblymitanæ fub Apoftolis, in medium
adduci : Omniaque omnibus f in t communia, inquit S. Benedittus, fic u t fc / ip tum eft ( Att. 4.) nec q u i f i
quam fu um a liq u id dicat v e l p rxfumat. Et cap. 34. f t omnes a q u a liie r debeant necejfaria accipere. Sicut
feriptum efty d iv id e b a tu r fin g u lis prout cuique opus erat. Cum fantto Beneditto vero hac in parte con-
cinunt omnes fere monafticarum rcgularum conditores, ut videre eft in concordia regularum au-
ttore S. Beneditto Anianæ Abbate, capp. 4z. &c 43. proindeque potiori jure Monachi fibi vcndicare
pofliint vctcrum dc vita ccenobitica & communi teftimonia.
Quod fpettat ad Ecclefiam Alcxandrinam fub S. Marco fanttitate florentiflimam , plerique vete-
rum qui dc rebus monafticis egerunt, in ipfa & in therapeutis Philonis à Johanne Diacono commc-
moratis, propofitum efle ftatus politiæque Monachorum exemplar, non Canonicorum cenfuerunt.
Explofo falfo verborum Johannis Diaconi fittitioque fenfu, finccrum jam & genuinum aperia-
mus. S. Gregorius qui Monachis convittoribus ufus fucrat, cum Conftantinopoli Apocrffiarium ageret,
uteorum exemplo fem p e r a d orationis placidum littus quaft anchora fu n e reftringeretur, cofdem voluit habere
contubernales, ^oftquam ad Pontificatum invicus raptus eft, palatiumque fuum velut in ali-
quod monafterium convertit, ubi familîariter ipfi aflidebant feletti quidam ex Monachis. Sex Monachos
pietate ac fanttitate infignes rcccnfet Johannes Diaconus. Quatuor quoque Clericos nomi-
nat prudentia &: eruditionc confpicuos, quorum operam & confllium five in Ecclcfiæ negotiis, five
in ftudiis adhibebat. Præterca cùm à cubiculo fuo feculayes omnes removiflet ( quod ctiam ut fie-
ret à Pontificibus inpofterum decrevit Romana Synodus ipfo auttore) quofdam ex Clericis & ex Monachis
indiferiminatim accerfierat qui fibi miniftrarent. Quorum omnium unanimitatem licèc in diverfa
profeflione, vitamque focialem Sc communcm admiaatus Johannes Diaconus, non dubitavit
diccrcin ea focietatp & concordia vifas efle vcluti redivivas fundatas ab Apoftolis apud Jcrofoly-
mam , & Alexandria: à S. Marco Ecclefias. Ceterùm de Canonicis Regularibus à Gregorio infticu-
tis, ne quidem per fomniumcogitavit, quippe cum nulli fuerint five S. Gregorii five etiam Johannis
temporibus. Neque cnim iis adferibendi funt Clerici omnes juxta canoncs& régulas Ecclcfiæ mores
componentcs fuos, quos ab exordio extitifle conftat, nifi votis fuerunt alligati. Sane ab un-
dccimo fecuio Canonicorum Regularium, qui Monachorum more iifdem ferè votis obligati, fuis
Abbatibus aut Præpofitis obedi^ntes fub artta difeiplina viverent, fæpefit mentio apud Fulbertum,
Bernardum, Petrum Blefcnfem & alios auttores coævos : abbatiarum aut aliorum monaftcriorum pro
hujufmodi Canonicis tunc extruttorum origines novimus, vel aliorum jam extantium quæipfiscef-
ferint mutationcs ( ipfis cnim præpofituræ non paucæ Ordinis S. Bencditti funt conccflæ, quas inter
cminét celeberrimum S. Vittoris apudParifios afccterium ) de his vero ante illud fcculum nihil occurrit.
Nam Aquisgranenfcs Canonici aut qui Chrodcgangi Regulam fettabantur, vel etiam Eugenii II.
&: Leonis IV. non folùm à religiofis Sc folemnibus votis foluti vivebant, fed ctiam ex regularum fua-
rum præfcripto nonnihil proprii habebant Sc pcculii ; a fatentc ipfo Canonicorum Regul. oratorc,
quem hîcimpugnamus. Porro yel hæc fola proprii retentio, ex ipfomet regulæ inftituto, à Canonici
Regularis ftatu adeo abhorrer, ut cvcrtat, & fecularem eum efficiat.
Scio equidem minimum diferiminis inter Canonicum Secularem & Regulärem agnofei à Difquifi-
tionum auttore apud quem non abfque ftupore legi c. 1. art. z. pag. 8. Ceterum q u i meminerit CMona-
chos Bcneditfinos in Ordinem Cluniacenfem, aut Tyronenfcm, in Ordinem majoris monafterii atque in alios
bene multos Ordine s fu if fe x i . fecuio atque x n . diftributos , is fa c ile inte Hi g e t quomodo i d temp us Regularium
Ordo d r fecularium Ordo Canonicorum, tametfi uterque uniuftnodi ejje debuiffet■, inter fe d iftingui
a c fecerni potuerint. Unde infert : f e d neque doclus qu ifpiam f i v id e r it regiones Canonicis Secularibus abundantes
d iu Regularibus caruiffe, inde quidquam e lic ie ta d impingendam Canonicis Regularibus novitatem.
A lio qu in f tm ili argumento necejfe eft u t conficiat a Cluniacenfibus aut aqualdbus Monachis ejfe Bene d ic h n i
Ordinis fiumenda primordia. Icaque ad menten} nuperi Seriptoris, in ordine Canonicorum haud ma-
jus eft diferimen Reguläres inter ac Séculares, quàm in ordine Benedittino inter Cluniaccnles, Ty-
ronenfes, Sec. qqi cùm omnes magiftram fequerentur regulam S. Bcneditti, eorumdemquc votorum''
lege tcncrentur, penes minutiflimos ritus diftingui tantum potcrant, ut aiunt, accidentaliter } indeque
confirquens eft nihil efle quod fecernat Cànonicum Regulärem à feculari quoad eflentiam,
adquam proindc qpque vota neque rcligiofæ vitæ inftituta pertinent, fed velut inter adiaphora de-
bent amandari, lcviflimamque tantummodo conftituunt difTerentiam.
Ad hæc, fateor, expavi ; Sc nifi nota Seriptoris ejufque fodalium religio fecurum me fcciflent,
valde ventus fuiflem, nc forte iis dcf *ttio tranfitufque ad Canonicos feculares pararetur, quos adeo
Vicmos, Sc vix leviflima difterentia diferetos oftendit Difquifitionum parens. Verùm hæc ipfi incau-
te, inconfultifque maxime fuæ Congregationis religiofiflimis Præpofitis, cxcidifle credere malucrim,
quam ultra urgere. His itaque omiflis, poftquam probavimus plané fittitium efle quod cxcogitavic
hie feriptor de Canonicis Regularibus in Ecclcfia Romana à Gregorio Magno formatis, expenda-
Objcöorum
m Job. Diac.
Aaiuicur.
In Profit. M o*
fccul.& RcguL
^
1 Pa£* 34. jo j. 3U. 3 1J. 3 ij.
X iij