modios trccentos. Thia enim vox eft: à Grjeco t , quod annum vel mateneram fignificat, derivata.
Lingua ctiam Hifpanica Tia idem fonat. Quonam cafu extremam ad inopiam pateria nobiliflima
femina redafta fucrat, diu non eft inquirendum, conflagrante tunc aftiduis bcllis univerfa Italia,
v. Gregorium fratrem habuifle, nullus qui ejus cpiftolas attenté lcgcric, in dubium rcvocabit ; fæpe
cnim in illis fratris fiii mentionem habet. Libro i. Ep. 44. Pctro Subdiacono feribit : Agimus autem grattas
follicitudini tux, quia de cattfa fratris met pucepi tibi , ut argentum illius tranfmiftjfe debutjfes.
Lib. 9. Ep. 98 .fed ft tantum eft, gloriofum fratrem noftrum, vel de Epifcopis unum. . . .fubftribere facie mus.
Eodem libro Ep. 101. Filius nofter vir magnificus Occilianus. . . . puerum unum . . . . ex jtire germant no-
ftri ad eurn nofeiturperduxijfe. Lib. id. Ep. 51. £)tu kgloriofofratre meo Palatino Patricio &x. Deniquc
lib. xiv. Ep. a. De monafterio S. Herma, quod. . . . à fratre noftro conftruHum eft. De eodem loqui vide-
Lib.io.c. i. tur Greg. Tiiron. cum ait: Sed Pr.efeHus urbis Roma germanus cjus (Gregorii) anticipavit nuntium.
Nam Gennanus, etiam apud optima: latinitatis feriptores, fratrem quafi eodem germine natum fignificat:
j hineque ab Hifpanis Hcrmano fratcr dicitur, & ab Italis Germano.
v i. Quo anno in lueem fufeeptus fuerit Gregorius conje&uris potiùs aflequi, quàthrrationum momen-
Qÿoaanona- tjs ftatucre licet. Ut à nocis ad obfeuriora clucidanda perveniamus, conftac ex antiquis monumentis,
ipfum diem extremum claufiflc menfe Marcio an. 604. Morbis continuis potiùs quàm fenio confe&us
è vivis cxccflic fan£tiffimus Pontifex. Nutrix ejus adhuc fupcrftes crat, dcccm faltem annis ante-
quam ipfc vita cederet : quo tempore earn Rufticianæ Patricia: commendavit Ep.46. libri iv. Prætcr-
ca de podagra, de ftomachi languore , ac de variis aliis infirmitatibus farpe conqueritur Gregorius ;
at de lend incommodis, nufquam ; quod fane non leve fuppeditat argumentum nondum ita prove-
ôæ ætacis. His adde qua: feripfit fan&us vir ad'Januarium Caralitanum Epifcopum Ep. 1. lib. ix.
Pontificatus fui an. nono, ante obitum quarto vel quinto. Ncmpe objurgarc coa£tus hunc Epifcopum
fenem, pudore ftatim videtur cohiberi, fibique hzc Apoftoli ad Timothcum adhuejuvenem objicit:
t.rimt. s. z. Seniorem ne increpaveris. Ergo juniorem fe tunc agnofeebat pr.r Januario, proindeque vix credi po-
teft ipfum tunc fexagenario fuilfc majorem : vcrùm quid de fua ætate fuis in Dialogis ipfe doceat
confifiamus.
Lib. h i . c. 11. Gregorius referens miraculum in S. Cerbonio Populonii Epifcopo fa&um, tempore
quoTotila Gothorum Rex,Merulis o&avo ab urbe Roma miUiario caftrametabatur, id fu is diebus
contigifle obfervat. Tocila qui regnare ccepit an. 541. Romam bis obftdionc cinxit, ôeexpugnavit; annis
videlicet 546. & 749. Prior obfidio in annum integrum protra&a eft, quo tempore Tptila non longe
ab Urbe diftabat. Unde vero propius videtur tunc id accidifle quod narrat Gregorius, eique ac
aliis Roma: degentibus ea ratione facile innotuilfe. Sex autem aut feptem annos eo tempore faltem
natus erat ; neque enim qua: nobis adhuc vagientibus gefta funt, ea noftris diebus eveniffe dicerecon-
fuevimus. His perpenfis, referendum exiftimo S. Gregorii ortum ad an. j^o. Vigilii Pap* tertium ( fi
tarnen ejus pontificatus anni,a temoore quo in locum S. Silverii injuftè exau&orati fuffc&us eft,
computandi funt) Juftiniani Aug. decimum tertium, Vitigis Gothorum Regis, quem Bellifarius capta
Ravenna, vin&um duxit Conftantinopolim , quintum &: ultimum.
.. Gregorii nomen, quod vigilantem fonat, Non fine magno qttodam praftigio confecutus eft, inquit Pau-
nomenfigne" lus Diaconus. Re etenim veravigilavit ftbi, dam divinis inharendopraceptis laudabi liter vixit : vigi-
num. 1. lavit ftdelibus populis, dam doftrina afflucnlis ingenio, eis, quo tramitc caleftia feanderent, patefecit.
Quanti feceric vigilantiam follicitudinemque Gregorius noltcr non obfeure multis in locis aperit,
maxime verb lib. 10. moral, num. 8. Eletti quique , quamdiu in hac vita fttni, fecuritatis ftbi conftden-
tiam nonpromittunt. Boris enim omnibus contra tentamenta fufpeCti, occulti hoftis inftdias metuunt ,.qui
etiam tentatione ceßante , vel fila graviter fufpicione turbantur. Nam ftepe multis grave periculum incauta
fècuritas fuit : ut callidi hoftis inftdias non tentati,fidjam proftrati cognofcerent. Vigilandum quippe fem-
per eft, utmens continué follicita numquam re laxe tur intentione faperna ; ne laboriofa deferens, in cogita-
tionibus ftuxis, quaft in quibufdam mollibus ftramentis jacens, venienti cormptori diabolo mens ferefo-
luta proftituat. Cetera omitto ctfi ad chriftianam vigilantiam fuadendam exquifitiffima.
vn r. Decducatione & inftitutionc Gregorii in pucrili ætate nihil nobis compcrtum eft: verùm neque
inftituuo"1 ^umma parencum pieras, neque filii fan&itas eximia, qui etiam in fcculo militans, mores fuos ad
exaiftiftimam chriftiana: perfeâionis normam componcre fatagebat, dubitarc finunt quin à teneris
fuerit omnibus legis Evangelic* pra:ccptis innutricus, in omnium virtutum palæftra quantum fere-
bat ætas, imb fupra ætatem, cxercitàtus & edoéhis. Cumque parvulorum educatio matrum pocif-
e.Tim. s. i». ^ ù m fit provincia, juxta Paulum, non immerito conjicimus S. Silviam hoc ftrenuè officio erga fuum
Gregorium defunftam elfe, omncfquc Chriftiana: matris partes in ipfo inftituendo diligenter implefle.
Qua verb arte ac induftria exeoli ad pietatem informarique debeant pueri nobilcs maximeque régi*
ftirpis, Gregorius docet pulchrc ad Thcodiftam feribens lib. vir. Ep. z6. cui ut cariffim* loro-
n Mauricius Auguftus dulcilfima pignora fua crediderat ; filios videlicet tradiderat educandos. Inter
cetera eximia, qua: hac in epiftola leguntur, hæc maxime ponderanda, & memoria: infculpcn-
da : Verba, inquit, nutrientium, aut lac cruntß bona fiint; aut venenum, ß mala,. |
ix . Quibus magiftris ac do&oribus ufus fuerit fàndus puer, ut ad tantum feientia: ac fapientia:cul-
Ëtftudu. men pervenirct, penitus nos fugit. Litterisgrammatjeis, inquit Gregorius Turon. loco jam laudato,,
di ale Hi c i u e ac rhetoricis ita erat inftitutus, utnulli in Urbe ipfa putaretur cjfe feenndus. Linguam tarnen
Græcam minimè calluifle, raro inter do&os humilitatis excmplo, profitecur Ep. 32,. libri v i i . Juris
eum fuifife peritiffimum & confulciffimum plurimæ probant ejus epiftola:, maxime libri decimi tercii 43.
Eadem cum Gregorio Turon. tradit Paulus Diaconus, additque Rom* hoc tempore potiifimùm flo-
ruifle litterarum ftudia; nimirum annitente præfcrtim magno Caffiodoro, qui in Italia jacêntcs lifteras
excita verat, & celeberrimam in fuo monafterio acadcmiam inftituerat, uttbtofcrè libro ter-
fwm. ^ tio ejus vita: deferipfimus. Notanda pra: ceteris funt hæc Pauli Diaconi verba : Inerat ei (Gregorio)
in parva adhuc a täte maturnmjam ftudium s * adharerefcilicet diclis majorum t & f i quid dirnum potuif
fe t audita pcrcipere y non fegniter obliyioni tradere, fe d tenaci potihs memorU commendare. H auric bat-
que jam tunc fitibundo doclrtnx fluehta petfare, qua poft congruenti tempore, meliitogutture eruttaret
Paulo concinit Johannes Diaconus , additque Gregorium fuiffe arte PhUofophum. Quam verb
Philofophorum fedam fît amplexus, non aperit. Ethicen ab co maxime cuftam fuilfe nuîfus iemo-
rare poteft, nifi in operum ejus le&ione fuerit peregrinus. Ccrtê Chriftianorum Scnecam eum lilen"
ter appellarem, nifi dc illo fatius viderctur diccre, quod dc Abraham Ambrofius : Marnus plané v ir
& multarum virtutum clarus infignibus, quern votis fa is Philofophia non potuit xquare. Denique minus -
eft quod ilia ftn x it, quam quod ifte gejjit. *
Aftrologiam divinantem aliafquc curiofas & periculofas artes numquam feftatus eft Contra
Mathematieos futura pratdiccre pratfumentss infurgit horn. io. in Evangelianum. 4. & 5. Quod autem
ait Johannes Sarübuticufis lib. 11. de nugis cutiaiium c. z6. Sc lib. vm. c. 19. cum non folùm Mathe-
iin ab aula rccedere juffifle, icd ctiam Bibiiothcca: Palatino in cujus archivis recondcbantur omnium
difeiplinatum libri, zelo intempeftivo ignem admoviffc, ut major effet fact* Scriptur* auftotitas
Sc in ea legenda flagrantius ftudium s id plané inter nugas Sc aniles fabulas rejiei débet. His vircu-
tibus ornatus, his cxcultus ftudiia Gregorius, mox ad pratcipuasÜrbis, Senatus, Rcipublicæ dignita-
via.m aperuit- Quia verb pars magna fuit eorum, qua: aut in Imperii aut in Ecclefix admi-
niftrationc gefta funt dum viveret, qualis tunc fuerit utriufquc ftatus, maximè in Italia paucis ex-
ponendum. r
C a p u t I I .
I . Ecclefi* fta tu s . I L Et Imperii. Langobardi Ita liam in v a d im t. I I I . Gregorius f i t Prator V r -
bis. Ejus p ra tu ra tempus. I V . Qupmodo in p ra tu ra f e gejferit. V . Frequentia de rebus piis ^ ‘7*’
colloquia, ad monaftica v i ta propojttitm eum accendunt. Q u o d diu differt. V I . Septem adificat
monafteria. V I I . F it M o nachus. Q u o in loco & tempore. V I 1 1 . Q u ib u s magiftris.
DEjefto S. Silverio Papa, Vigilius ab anno 537. ufque ad an. jyq. vel .ry. Sedem Romanam occu- 1:
pavit, à Juftiniano Aug. quo au&orcipfaminvaferat, multa poftca perpeffus. Cùm condemn Ecc>'SI l'<
nationi trium capitulorum, ut Imperatori obfequeretur, tandem confenfiffet, ab ejus communione St
fecefferunt plurimi in Qccidente, maximè Illytici Sc Africa: Epifcopi, quod indigné ferrent nés E-
pifeopos Theodorum Mopfueftenum, Ibam Edeffcnum , Sc Theodoretum Cyri, quos Concilium
Calchedonenfe pro oxthodoxis habuerat, condemnatos Sc reprobatos ab Orientalibus fuiffc in Sy-
nodo Conftantinopolitana, qua: Qtnnta oecumenica vulgo appellatur.
Demortuo in Sicilia Vigilio Pelagius I. fucceffit. Quo cempore Ifttiæ, Liguria:, Venetiarumque
Epifcopi, habita Syuodo, cui pratfuit Paulinus Aquilcïenfis Epifcopus, pro caufà trium capitulorum
in apertum fchifroa etuperunt ; Narfemquc Comitem tumultuantes cocrcere conantcm, imbelli inanis
exeommunicationis fulmjie percufferunt. Tot tantifque Italia: maiis confliftatum Pelagium mors
ad quietem atternam yocavit an. 559. Uli tarnen undccim anni Pontificatus Sc menfes deccm, in ap-
pendicc ad Marccllini Comitis Chronicon tribuunmr.
Ejus fucceftor Johannes III. per annos 14. Ecclcfiam rexic. Scdcnte hoc Pontifice, Gregorius pr*-
turam Urbis fapiencer gelfit, ut infra diccmus : verum quo anno ccepcrit, utrumve Juftiniano qui ufque
ad an. 565. pervenic, adhuc imperante, non liquec.
Reportatas do barbaris viaorias, recupetatas plures Imperii provincias, aliaque fub Juftiniano prz-
clarc gefta, in vita Caffiodori magna ex parte attigimus. Immottales fane laudes confecutus fuiffee
Juftinianus, fiin rebus Ecclcfiafticis Sc Thcologicis faperc ad fobrietatem didiciffet. At pr*ire voient
Epifcopis, fadus eft errotis dux 8c magifter, quos fequendo faaus fuiffet difcipulus veritatis.
Ut Gotbos ex Italia penitus cxpellerct Imperator, Eangobardos e Pannonia evocavit, belloque
confeao, priotes fedes, additis in mercedcm præftitæ opera: quibufdam urbibus, repecerc juifit. At
Italia: deliciisinefcati, datapoftearedeundi occafione, ftatim advolarunt. Cum veröde ipfis dcin-
ceps frequentiftimè fimus loeuturi, eorum hiftoria à prima origine breviter eft deducenda.
E Scandinavia orti, quam utpote feraciffimam belligerantium populorum, Jornandes officinam
gentium, vaginam nationum optimè appellat de Rebus Getiçis c. 4. in earn Germania partem qua
Pomerania nunc dicitur, priés commigrarunt : deinde in Pannoniam, licet ab Hunnis magna iam ex
parte occupatam. # °
Langobardi, tefte Paulo Diacono, àlonga barba Wjm funt. Nam eorum lingua lang longam fi-
gnificat ,& ba'értbarbam. Quarum vocum uti a & aliarüm plurimarum apud Paulum Diaconumpaf-
iim occurrentium affinitas cum Gothicis ac Germanicis voc'abulis , Langobardorum origincm non
obfeure demonftrat. Ducibus primum, dein Regibus paruerunr. Ab Agclmundo, qui primus fiiit,
duodccim numerantur, ufque ad Alboinum ; quo imperante Italiam à Narfc invicati invaferunt, an-
•U t funt Wodan fea Go Jan qu* fignificat Deum « Fe ld, patentes campos j Lama, aqiiam ; Seda , pateram ; Schilf or, atmigerum
arpahis, vel Marhats, equifonem , unde fortè Gallica vox Maréchal; F ara, familiam. Omnia fere vocabula hare Germanica funt : ex
4 i i llfclrf 3UtCm ^ U^0DC ® rot*° Hift. Goth. Vandal. fc Langob. p3g. J7 4 . & feq. quem confule, necnon Mabill. Analcil. Ton^. n . pag
Et Imperii.
Paul. Diac.
de Geftis Lan-
gob. lib. 1. C. 1