L43 Sancli Paterii Liber XI. 244
tiutn etiam perdica bona reparavic. Duas verb ad A A qua nimirum fi abfcinditur^arefcit : quia viyifi-
inteiligeiidum le creaturas fecerat, angclicam vi- cantem fe in intimis humorem caritatis | H
perdit.
■ dclicec, &: humanam. Utramque verb fuperbia
perculit, atque à ftatu ingenita: reaitudinis Fregit.
C a p u t C L X V I I .
Scd una tegmen carnis habuic, alia verb nihil in-
firmum de carne gcftavît. Angelus namque fo-
lummodo Fpiritus, homo verb & Fpiritus eft, &
caro. Mifertus ergo Creator uc redîmerct, i'ilam
ad fc debuit reducere, quam in pcrpetratione culpa;
Tradidit in cafthitatem 'virtutes eorum, & fui- }
chritudinem eorum in manus inimici.
C Um de vitanda in bonis operibus arrogantia
tradaretur, Regul. Paft. part. 4. adjundum eft:
T ra d id it in c a ftiv ita tem v irtu teseo rum , d rc. I n ca*
ptivitatem virtus, ôc pulchritudo in manus inimici
traditur j cùm deceptæ menti antiquus hoftis ex
boni operis elationc dominatnr. Quæ tamen virque
ex infirmitate aliquid conftat habuifle; icco
altiùs debuit apoftatam Angelum repellere , quo
cùm à perfiftendi fortirudine corruit, nihil infir-
mum ex carne geftavit. Unde & reae Pfalmifta
cùm miFertum Redemcorem hominibus diceret, I I M H M R i
infam quoque caufam mifericordia: expreffit di- B tntis elatio, quamvis plene non fuperet, utcum-
* * * n fi.-* A ^ C. /ii/'onar. rtiif» rtimrn tamen Rr ôc rlrfl-clcdorum ornm fime fæpe animum tentât, fed
fed
cùm elevatus deftituitur, deftitutus ad formidi-
nem revocatur. Hinc etenim David dicit : Ego d i- pp
x i in abun dan tia me a , N o n m ovebor in a ter num.
$ed quia de confidentia virtutis intumuit, paulo
poft quod pertulit adjunxit : A v e r t ifii fa c iem tuam
à m e, & fa ftu s fu m conturbatus. Ac fi aperce di-
cat : Fortem me inter virtutes credidi, fed quanta:
infirmitatis fim, derelidus agnovi. Hinc rur-
fum dicitur: Ju r a v i dr fia t u i, eufiodire ju d ic ia ju - pi-
f iit ia tu a. Sed quia ejus virium non erat manere
in euftodia, quam jurabat, debilitatem fuam pro-
tinus turbatus invenit. Unde ad precis opem requaque,
Domine,vivifica me fccundum verbum tuum.
Ç a p u t C L X V I I I .
* Item unde f i f r a .
J N expof. B.Job,l. 8. V i r t u s quippe ÔC pul- 1
chritudo ârrogantium inimici manibus traditur :
quia omne bonum,quod per concupifcentiam lau-
dis oftenditur, bccülti adverfarji juri mancipatur.
Hoftes namque ad rapinam provocat,qui fuas eorum
notitiæ divitias dénudât. Quoufquc enim ab
cens : E t m emoratus e jl, q u ia caro fu n t. Ac fi diceret :
Qiio eorum infirma vidit, eo diftride culpas pu-
nirc noluit. Eft adhucaliud, quo perditus homo
reparari debuit, ôc fuperbiens fpiritus reparari non
poflit : quia nimirum Angélus fuâ malitia cccidit,
homincm verb aliéna proftravit.
C a p u t C L X V I .
Converfi funt in arcum ferverfum.
D Um de cavcndo elationis vitio, ôc ftudio vexx
humilitatis tradaretur, in expof. B. Job, 1.27. ^ .
adjundum cft: C o n ve rfi fu n t in arcum fe rv e r fu m .C pentè fccontulit, dicens : H u m ilia tu s f
A r c u s perverfus ipfum,à quo intenditur, per- '
cutit. Unde in didis fuis arrogantium linguæ ar-
cui perverfo funt fimiles : quia dum contra elatio-
nem verba fapiunt, in fuis audoribus fagittas fi-
gunt. Unde Smmâ cura providendum eft, ne accepta
fapientia, cùm ignorantiæ tenebras illuminât,
lumen humilitatis tollat, ut jam fapientia ef-
fe nequeat; quæ etfi virtute locutionis fiilgeat,
elationis tamen velamine cor loquentis obfcurat.
* Alia namque funt bona fumma, alia bona media.
Bona etenim fumma funt fides, fpes, & ca- _
ritas. Quæ cùm veraciter habentur, in malum in-D æternæ patriæ fecuritate disjungimur, per latro-
fledi non poflimt. Bona autem funt media, pro- .--c j :. - a- — **"~/' ,n
phetia, dodrina, curationum virtus, ôc cetera :
quæ ita inter utrumque funt pofita, ut aliquando
per hæc fola æterna patria, aliquando verb ' gloria
terrena requiratur. Médias ergo has virtutes
dicimus, quas ad quodeumque mens appétit in-
clinamus. Quibus perccptis ita uti animus ficut
terrenis divitiis poteft. Per terrenas namque divitias,
alii in gloriæ oftentatione fuperbiunt, alii er-
ga proximorum indigentiam minifteria pietatis
operantur. Cùm per dodrinam igitur, atque pro-
phetiam laus exterior quæritur, quafi per corpo-
rales divitias terrenæ gloriæ euhnen ambitur.Cum
verb dodrina, atque prophetia lucrandis animabus ^
impenditur,quafi acceptæ divitiæ egenîs fratribus
largiuntur. Quia ergo fæpe per ipfa dona, quæ fe
percipere exultât, à manu dantis incautus animus
clongat, vigilanti provifione curandum eft, ut ôc
priùs fubigantur vida, Ôc poft fub circumfpedio-
ne dona teneantur. Nam fi in cis mens incautè
fe delèrit, non per hæc adjura fubvehitur, fêd
quafi pro anteadis laboribus remuncrata reproba-
tur. Unde fit etiam ut accepta virtus, dum in ufu
tranfitoriæ laüdis affumitur : quia vitio .militât,
virtus non fit. Quia enim origo virtutis humilitas
eft, ilia in nobis virtus véracité^, pullulât, quæ
in radice propria, id cft in humilicate perdurât.
num infidiantium iter ambulamus. Qui ergo in
itinere deprædari formidat,abfcondat necelfe eft
bona, quæ portât. O miferi,qui affedantes laudes
hominum, in femetipfis diffipant frudus laborum?
Cumque fe oftendere alienis oculis appetunt,damnant
quod agunt. Quos nimirum maligni fpiritus
cùm ad jadantiam provocant, eorum, ficut dixi-
mus, opéra captivantes dénudant.
C a p u t C L X I X .
Immijfiones fe r Angelos malos, viam fecit fe- 5
mita ira f i a .
X n expof. B .Jo b ,B 25. adjundum eft: Immifi J
fio n e s f e r A n gelo s m alos, d re. C o r quippe Dominus
prioribus meritis aggravatum, jufte permittit
etiam fubfequentibus malignorum fpirituum per-
fuafionibus falli : quod cùm digne in culpa trahi-
tur, reatus ejus in pcena cumulatur. Unde ôc ira:
fuæ Dominus viam de femita fcciffe perhibetur.
Latior eft enim via quàm femita. Ex lemita vero
iræ fuæ viam facere, eft iræ caufas diftridè judi-
cando dilatare, ut qui illuminati agere redè no-
luerunt, juftè cæcati adhuc faciant unde amplis
puniri mereantur. Jam meretur fupplicium pecca-
tum, ôc caufa peccati : fed expedatur adhuc ut
a Tria quar fcquuntur capita non funt in mff.
2.45’ fupêr Pfalmos.
ugmentünl fiipplicii fubrog'cnt peccatum,&: poe-A te tym fanum . Intympatlo etenim corîuni ficcatur,
n a peccati. Plerumque verb unum idemque pec-
catum, & peccatum eft, ôc pcena peccati, ôc caufa
peccati. Quod meliùs oftendimus, fi res ipfàs ad
medium deducamus. Eftrenata enim ventris in-
gluvies, in fervorem luxuriæ plcnitudinem carnis
inftigat j perpetrata autem luxuria fæpe aut perju-
rio aut homicidio tegitur, ne humanarum legum
ultionC puniatur. Ponamus ergo ante oculos quod
quidam voracitatis fibi frena laxavit, qua voraci-
tatc fuperatus, adulterii facinus admifit -, depre-
henfus autem in adultcrio;, latenter virum adulteræ,
ut fonet. Quid eft ergo diccre: Sumite pfalmum,
d r d a te tym fanum ? nifi, accipite fpirituale canti-
cum cordis, & reddite temporalem macerationcm
corporis.
C a p u t C L X X I I L
Exaudivi te in abfeondito temfeflatis,frobavi te
ad aquas contradimonis.
C U m d e c a v e n d i s p r a V a c o n t r a v o t u m f u a d e n -
t i b u s t r a d a r e t u r , i n e x p o f . B . Jo b, 1. 16 . a d ju n d
u m e f t : E x a u d iv i te in ab feon dito tem feftatis, d rc.
ne ad judicium traherctur, occidit. Hoc ira- __ ..., w ..
que adulterium inter voracitatcm ôc homiçidium g A b s c o n d i t u m tempeftatis eft, cùm in corde
pofitum ; de ilia videlicet nafeens, hoc generans
peccatum eft, ÔC pcena,& caufa peccati. Peccatum
eft per feipfum} pcena verb peccati eft, quia
culpam voracitatis auxit; caufa autem peccati eft,
quia fubfequens etiam homicidium genuit. Unum
ergo idemque peccatum eft,& pcena præcedentis,
ôc caufa culpæ fubfequentis •. quia ÔC tranfada
dum exaggerat, damnat : ôc adhuc fubfequentia
quæ damnari debeant, feminat.
C à p u t C L X X .
contrito cogicationum tentantium fludus intu-
mefeunt, cum contra amoris fandi ftudium curar-
rum fecularium fe tumultus illidunt. In abfeondito
ergo tempeftatis auditur, quia clamor depre-
cantis eft hæc ipfa fluduatio tribulationis. Quia
verb omnino non défunt, qui bona quærentibus
fuadcre perverfa moliantur, aquæ contradidionis
funt populi refiftentes. Et quia tunc probatur dc-
fiderium, cùm aliqua ei adverfitate refiftitur, redè
dicitur : P ro b a v i te a d aquas co n tra d id io n is.
R f i i e v ic irtis n o jtrls Jê p tu p lum in fin u eorum .
I n expof. B. Jo b, I. iz . adjundum cft : R edde
v ic in is n o fir is , d rc. S c r i p t u r a etenim fâcra
plerumque finum poncre pro mente confuevit. Si-
cut voce Ecclefiæ de perfecütoribus noftris, qui
nobis naturâ quidem conjundi funt, fed vita dif-
jundi, per Pfalmiftam dicitur : R edde v ic in is n o firis
fe ftu flu m in fin u eorum. Ac fi aperte diceretur: In
mente fua recipiant hoc, quod in noftris corpori-
bus fævientes, operantur : ut dum nos extcriùs
ex parte puniunt, ipfi interiùs perfedè puniantur.
C a p u t C L X X I .
jVotum d e d it n ob is in la c rym is , & in m en fu ra .
D Um dé ftudio dignæ poenitentîæ tradaretur,
Reg. Paft. part. 3. adjundum eft : Potum d e d it nob
is , d rc. P r o v i d e n d u m eft iis qui peccata
fùorum operum déplorant,ut confummata mala
perfedo diluant lamento s ne plus aftringantur
in debito perpetrati operis, ÔC minùs folvant fte-*
tibus fatisfadionis. Scriptum quippe eft : Potum d ed
it n obis in la c rym is, d r in m en fu ra , ut videlicet
uniufcujufque mens tantum pcenitendo compun-
dionis fuæ bibat lacrymas, quantum fe à Deo me- ^
tninit arnifle per culpas.
C aput CLXXIL
S um ite P fa lm u m , & d a te tym fa n um .
I n expof. B. Jo b ,l. 33. adjundum eft : inmite
Pfalm um , d tc . I n prædicatione fidei, quafi quod-
dam negotium gcritur, dum verbum datur, ÔC tides
ab auditoribus fumitur. Quafi quoddam negotium
faciunt, qui prædicationem prærogant, Ôc à
populis fidem reportant : fidem impertiunt, ôc eorum
fandam protinus vitam fumunr. Si enim ju-
ftorum prædicatio negotium non fuiflet, profe-*
do Pfalmifta non diceret : Sum ite Pfalm um , & da-
T om : I V .
« O a p u t C L X X I V .
Erit temfus eorum in aternum.
D Um de pereuntium defedu tradaretur, in expof
B. Job, 1. 4 . adjundum eft : E r it tem fu s eorum
in aternum . Qu 1 a per momenta tempus deficit,
nomen temporis eorum defedum vocavit, often-
dens quod fine fine omnimodo defedu deficiunc
ii, qui à vifionis internæ confolatione feparantur.
C A P u T C L X X V .
Deus meus, fone illos ut rotam, & velut f ifu-
lam ante faciem •venti.
C Um de pcena reprobarum mentium tradaretur,
in expof. B. Jo b , 1. 16 . adjundum eft : D eus
m eus, fo n e illo s u t ro tam , d rc. U t rota ponuntur
iniqui : quia in circuitu laboris miffi, dum ea, quæ
anteriora funt, negligunt, ôc ea, quæ deferenda
funt, fequuntur,ex pofterioribus elevantür,& in
anterioribus cadunt. Qui redè quoque ftipulæ ante
faciem venti comparantur : quia irruentc aura
tentationis,dum nulla fubnixi funt ratione gravi-
tatis, elevantur ut corruant : ôc fæpe eo fe alicu-
jus meriti êxiftere æftimant, quo eos in altum
flatus erroris portât.
C a p u t C L X X V I .
Concufivit & defecit anima mea in atria
Domini.
X N expof. B. Job, 1. 8 . adjundum eft : C o n cu fi-
v it ,& c . Su NT nonnulli juftorum, qui fie cæleftia
appetunt,ut tamen à terrenorum fpe minime fran-
gantur. Largita divinitus patrimonia ad neccffita-
tis fubfidium poflident, honores fibi temporalicer
impenfos tênent, aliéna non âmbiunt, fuis licite
utuntur. Qui tamen ab eifdem rebus, cjuas ha-
bent, aliemfunt: quia ad hæc ipfa, quæ poflident,
ex defiderio non tenentur. Et funt nonnulli jufto
* MC non habcot boo caput.
Q .1)
rfii ». »
Pfrl. 8«. 161
Num. ï .
P fai. 8 2 .14 ,
Num. f f \
Pfal. t t . 3*
Num. +r*