Sanóti Paterii Liber X. 172-
<iu*dam incrément! diftinguitur.I)j»m Enoch tran-.
flatus, Elias verà ad cælum fubveaus efle memora-
tur ; nt veniret poltmodum qui nec tranflatus, nec
fubveaus cælum zthereum fua virtute penetraret.
Qui nobis in fe credentibus quia carnis fua: quoque
mùnditiam largiretur, 8c fub eo per incrementa
teinpotum virtus cafticatis excrefceret, in ipfa qüo-
que corum tranflacione qui afcenfionem Dominicain,
ut videlicet famuli defignavcrunt, 8c in fe
ipfo, qui ad cælum afcendic, Dominus oftendit.
Mam Enoch quidemuxorem 8c filios habuiti Elias
verb neque uxorctn, neque Hlios legitur habuilTc.
Pcnfate ergo quomodo per incrementa temporum
crcvcrit munditia cafticatis, quod 5c per tranftatos
famulos, 5c per afccndencis Domini perfonam patenter
oftenditur : tranflatus namque eft Enoch per
coïtum gcnicus, &: per coïtum generans. Raptus
cft Elias per coïtum genitus, fed non jam per coï-
tum generans. Aflumtus verb eft Dominus, neque
per coïcum genitus, neque per coïcum generans.
C a p u t 1 1.
. D e m u liere, quoe ne duos filios auferente credito-
re amitteret3 Elifiei Propheta diêlis obedivit 3
& e x co quod pa rum olei habefjat 3 p e r v a fd
•vacua effiudit, quoe cu n fla pofi3 ufque Ad J um -
mum replet a fu n t3 (fi3 e x eorum repletione m u -
lier À créditons lui debito efi fo lu ta . <
_crum doluit, cùm extindos nos imquitatis acu-
leo miferatus afpexit. Et quia per Moyfen terro-
rem Legis protulit, quafi per puerum virgam mifit.
Per Legem quippe virgam Deus tenuerat cùm di-
cebat : Si qnis hxc v e l ilia fecerit, morte moriatur. à§
A peccati igicur morte timor nos fufcicare non va-
lui t, fed ad ftatum vitæ afpiratâ manfuecudinis grar.
tiâ erexit. Sed puer cum baculo mortuum fufei-
tarc non valuit : quia, Paulo ateeftante, nihil ad
perfdlurn duxit Lex. Ipfe autem per fcmctipfum
vcniens,& fuper cadaver fe humiliter fternens,ad
exequanda fibi mortui membra fe colligit : quia
cùm in forma Dei effet, non rapinam arbitrates ejt pty
ejfe fe xqualem Deo,fed femetipfitm exinanivit ,for-
, mam fe r v i accipiens, in fimilitudinem hominum fa bius,
(fi habita inventus ut homo. Hue illucque déambulât
: quia & Judæam juxta, 5c longe polkas
genres vocat. Super mortuum fepties afpirat : quia
per apertionem divini muneris gratiæ feptiformis
Ipiritum in peccati morte jacentibus afpirat. Mox-
que vivens erigitur : quia is, quem terroris virga
fufeitare non potuit, per amoris fpiritum puer ad
vitam rediie. | |
C a p u t IV.
Q u o d Prophctarum filii dum in Jordane ligna c<n- <.e>
derent 3 u n i eorum fecuris e x manubrio inpro-
fu n d u m Up f i t difiparuit. I n quo ja tfa to per
Elifieum m anubrii ligno3 a d eum fe r r um rediit.
C Um de Gencilis Judaïcique populi per Eccle-
liam credulitate per meritum crclcentis Ecclefiæ
tradaretur, hom. 3. in Ezech. adjundum eft : De
muliere, qux ne duos filios auferente creditore amitte-
yet, dre. Qu 1 d per hanc mulierem , nili fanda
Ecclefia defignatur ? Duorum populorum, id eft
’ Judaïci 5c Gentilis, quafi duorum filiorum mater,
qu* ex perverfo opéré per callidi Ipiritus perfüa-
fioncm, quafi quemdam peccati nummum à credi-
torc acccperat, 5c duos, quos in fide genuit, amit-
tere filios timebat. Sed Prophet* verbis, id eft
Scripturæ facr* præceptis obediens, ex parvo
quod habebat olei, vafa vacua infudit : quia dumD
ab unius ore Doftoris parvum quid de amore di-
vinitatis mulcorum vacu* mentes audiunc, exuberance
gratia, unguento divini amoris ufque ad
lummum rcplentur. Et jam nunc mulcorum corda,
qux priùs fuerant vacua vafculâ, unguento fpiri-
tus plena fimt, qux ex paucitate olei folummodo
infufa videbantur. Quod dum aliis atquc aliis da-
tur, 5c ab auditoribus fides accipicur, Sareptana
mulier, videlicet fanda Ecclefia fub crcditoris fui
jam debito non tenetur.
C a p u t I I I .
t D e filio Sunamitisy quem puer ab Elifieo miffius
cum baculo non refiufiitat3 per fiemetipfium •ve- ^
ro Elifieus veniensffeque fuper mortuum fier-
nens 3 atque ad ejus membra fie colligens3 hue
& illuc deambulanSy c$r in ore mortui fiepties
afpiranSy hunc ad rediwwam lucem protinus
per my fieri um compajfionis anima'vit.
C Um de novi Teftamenti gratia per Mediatoren!
exhibita tra&aretur, in. expofit. B. Job ,
lib. 9. adjunéhim eft : De fitio Sunamitis, drc.
A u c t o r humani generis Deus quafi mortuum
CD Um de fervando in exhibitione operis intel-
ligenti* dono tractarecur, in expof. B. Jo b , L^ii.
aajundum eft : g oo d Prophet arum filii dum in for- $
dane ligna caderent3 &c. F e r r u m in manubrio,
eft donum intelleiftus in corde. Ligna verb per hoc
cædere,eft pravè agences increparc. Quod non-
numquam dum fluxe agitur, dum lapfus van* glo-
ri* in accepta eadem Icientia non vitatur, ferrum
in aqua perditur, quia ex dilfoluto opere intelli-
gentia fatuatur. Quam profe&o incclligentiam ad
hoc novimus "dari, ut ante dantis oculos ex bona
debeat aftione reftitui. Unde 5c re£te is , qui ferrum
amiferat clamabat : Heu, heu, heu, Domine 4,
mi, dr hoc ipfum mutuo acceperam. Habent enim hoc
eleifti proprium, ut fi quando eis in fua feientia
furtiva van* glori* culpa fiirrepit, ad cor veloci-
ter redeant., 5c quidquid in fe ante diftriéH judicis
oculos damnabile inveniunt, lacrymis infequan-
tur. Qui fientes, non folùm caùtè infpiciunt mala
qu* commifetunt, fed ex accepto munere qua:
reddere etiam bona debuerunt : quia nimirum
canto fc amplius peccatores fentiunt, quanto ex
negledis bonis, qu* agerc potcrant debitorcs tc-
nentur. Re£tc ergo qui ferrum perdidit clamabat :
Heu, heu, heu, Dominé mi, dr hoc ipfum mutuo acceperam.
Ac fi dicat : Illud per diffolutionem ne-
gligenti* perdidi, quod ut per bona opera red-
derem, ex gratia Condiroris accepi. Sed numqnam
Deus mentem deferit, qu* in peccatis fe veraciter
agnofeit. Unde 5c mox Elifeus veniens, lignum
deorlum mittir, 5c ferrum in fuperficiem : quia vi*-
delicecRedemtor nofter,piè nos refpidens,cor pec-
catoris humiliât, 5c ei quam amiferat intelligent
tiam reformat. Lignum mergit, 5c ferrum revelat :
quia cor affligit, 5c feientiam reparat. Unde bene
alia tranllatio dicit, quod confregit lignum atque
jadtavit, 5c lie ferrum fuftulit. Lignum namque
confringcre, eft cor äb clatione contererc. Li-
1 7 3 fuper Librumquamim Regum. 17 4
gnum ad ittia jadlare, eft elatum cör in cognitionc, A m occulto prodeunt, fed in oftenfione operum per
ut diximus, propri* infirmitatis humiliare. Atque
illico ferrum ad luperficiem redit : quia ad ufum
cxcrcitationis priftin* intelligcntia rccurric. Igitur
quoniam donum intellc&us, quod accipitur, vix
cum tot difficultatibus cuftoditur : curandum val-
de eft, ne otio torpeat, curandum ne exefeitatio-
ne operis vitio elationis cvanefcat. San&i namque
viri minime exultant, cum cognofcunt qu* fa-
ciant, fed cùm faciunt qu* cognovcrant. Et fi
intelligendo îongaudent muncri largitoris, moe-
rentes tamen confiderant debitum operis, ut videlicet
a&ione perfolvant quod eis pr*rogatum eft in
cognicione. Stultus namque eft debitor, qui gauapertum
fur gunt ? Radicem ergo deorfum mietere
, eft cogitationem bonam ii^abditis multiplica-
re. Frudtum verb furfum facerc, eft per efficaciam
operis réóta, qu* cogitavit, oftendere : Mittet ergo
radicem deorfum, ut facu t fruttum furfum : Ac fi
aperte diceretur : In imis cogitatio nalcitur, ut in
fummis retributio reddatur.
C a p u t V I I I .
Difpone domui tut, quia morieris tu, non +■ Rei
DUm per pr*fixum de ordinc divin* feienti*
dens pecunias mucuas accipit, 5c tempus quo red- B ordinem, de human* v it* termino tra&arctur in
derc debcat non attendit. Modcratur autem 1* -
titia accipiendi, quando folerci providentia ctiam
conftitutum tempus reddendi cogicatur.
C a p u t V.
Dies tribulationis3& increpationis3 (fi3 blafiphemU
dies ifle. V en e ru n t filii ufque a d p a r tum ,
(fi3 vires non habet pariens.
C^yUm de difficultate in exhibitione concepti
operis traiftarctur, adjun«äum cft : Dies tribulatio-
nis, drc. aH | c juxta litteram pcccatis faoientiexpof.
B. Job. 1. ii. adjundum e ft: Difpone domui Nm‘
tux, quia morieris tu, (fi non vives. N u l l a , qu*
in hoc mundo hominibus Hunt, abfque omnipo-
tentis Dei occulto confilio veniunt. Nam cun&a
Deus fecutura pr*fcicns, ante lecula dccrevit qua-
litcr per fccula difponantur. Statutum quippe jam
homini eft, vel quantum hunc mundi profperitas
fequatur, vel quantum adverfitas feriat, ne cledos
ejus aut immoderata profperitas elevet, aut nimia
adverfitas gravet. Statutum quoque eft quantum
in ipfa vita mortali tcmporalitcr vivat: nam ctfi
annos quindecim Ezcchi* regi ad vitam addidit
bus videmus, quia cùm holies irruunt, defenfores Comnipotens Deus, cum cum mori permifit, tunc
veftri pr*parantur, fed nullatenus pr*parata con-
valefcunt. Scriptum namque eft : Requiefcet fuper
eum fpiritus con filii (fi fortitudinis .Qux u traque fibi
neceflario junda funt, quia neque virtus fine confilio
elfe utilis valet, neque confilium fine virtute.
Quid igitur profitnt qui per confilium pr*paran-
tur, dum ad pndium per fortitudinem non proce-
dunt ? Afflidus ergo atque turbatus Ezechias rex
loquitur, dicens : Dies tribulationis, dr blafphemix
dies ifle. Venerunt filii ufque ad partum, dr vires
non habet parturiens. Filii quippe ufque ad par-
turn veniunt, quando apta confilia ufque ad defi-
derium efficiendi operis procedunt. Sed virtutem
cum pnefeivit elfe moritutum. Qua in re qu*ftio
oritur, quomodo ei per Prophetam dicatur : D if
pone domui tux, quia morieris tu, (fi non vives. Cui
cum mortis lententia dida eft’, protinus ad ejus Ia-
crymas eft vita addita. Sed per Prophetam Dominus
dixit quo tempore mori ipfe merebarur, per
largitatem verb milcricordi* illo cum tempore ad
mortem diftulit, quo ante fecula ipfe pnefeivit.
Nec Propheta igitur fallax, quia tempus mortis
innotuit, quo vir ille mori merebatur: nec Dominica
ftatuta convulfa funt, quia ut ex largitatc Dei
anni vit* crefcercnt, hoc quoque ante fecula pr*-
fixum fuit, atque fpatium vit* quod inopinare fonon
habet parturiens, quia dum infirmus quifqueD ris cft additum, fine augmento pr*fcienti* fuit in-
confilia concipit, hæc ad utilitatem aliquam per tus Hatutum.
partum operis non pcrducit.
C A P U T V I .
• Quodcumque reliquum fiueritde domoJuda3mittet
radicem deorfum 3 (fi3 fiaciet firuélum furfum.
C Um de manfuris in *terna retributione cle-
dorum cogitationibus tradaretur, in expof. B.
Job, 1. 11. adjundum eft: Jpuodcumquc reliquum
fuerit de domo Juda, (fie. Q u o d radix arbori, hoc
cuique hominum cogitatio fua eft : quia in hoc
quod exteriùs videtur , per illud tenetur quod
C a p u t IX .
ObfecrOy Domine3 memento quomodo ambulave- 4-X‘s -30■
rim cor am te in veritate 3 ( f i in corde perfeflo.
( P Um b de poftulanda apud Dominum cordis j,
munditia tradaretur, in expof. B. Job, 1. n . adjun- NHta% }(S
dum eft : obfecro, Domine,(fic. P l e r um q^ e ju-
fti aliquibus neceftitatibus alftidi, fua opera co-
guntur fateri. Sed cum eorum dida injufti au-
diunt, h*c per elationem potius, quam per verita-
tem exiftimant prolata; ex fuis enim cordibus verexterius
non videtur. Undc 5c nunc dicitur : Mit- E ba juftorum penfant, 5c dici humiliter polfe verba
tet radicem deorfum, (fi faciet fru6tum furfum. Cùm
enim cogitationem noftram ad compaticndum indigent!
proximo tendimus, quafi radicem deorfum
mittimus jUtretributionis frudum fupcriùs facia-
mus.
C a p u t V I I .
Item unde fu p ra .
I
N expof. B. Job, 1. 8. Q ^ i d hoc locoradicum
nomine, nifi latentes cogitationes accipimus, qu*
* In mf. Michael, legitur hæc ex horn. io. in Ezech. exccrptaeffc;
«hi tamen non habentur. In Gcmet. aflignatur hom. ; . in Ezech.
T>ona non *lfimant. Sicutenim gravis culpa eft fibi
hoc hominem arrogare quod non cft, fic plerum-
que culpa nulla cft,ü humiliter bonum dicat, quod
eft. Unde f*pe contingit, ut jufti 5c injufti habeant
verba fimilia, fed tamen cor longc femper dilfi-
mile : 5c ex quibus didis Dominus ab injuftis of-
fenditur, in eifdem quoque a juftis placatur. Nain
Pharifieus ingrclfus templum dicebat: Jejuno bis in lhc.i .
Sabbato: decimas do omnium, qux pofsideo. Sed ju-
ftificatus magis Publicanus quam ille, exiit. Eze-
•> In editis legitur: merita f lu viri jufti fine fuperbia. inierdum a i
memorUm revocant. Id fand habet Gregorii teßimonium. Af fcquimur
mir. Utic. Michael. Gemet. Scc.