j j Sancti
C A t U T XXIII.
Item unde fitpra%
J N expofitione beati Job,lib. vicéfimo fccur
& |P V er æ humilicatis tcftimonia funt, te iniquitaccm
jfuam quemque cognofcere, &: cognitam voce con-
feflionis aperire. At contra ufitatum humani.generis
vitium cft, te labendo pcccatum committe-
r e , te commiffum negando defendere, te convh*
dum defendendo multiplicare. Ex illo quippe la-
plu primi hominis hxc augmenta nequiciæ duci-
mus, ex quo ipfam radiccm traximus culpa:. Sic
namque ille dum lignum vetitum contigiffct, abf-
condit fe à facie Domini inter ligna paradifi. In 15
qua abfconfione fcilicetquiaDcum latere nonpo-
tcrat, non latendi effedus dcfcribitur, fed affedus
notatur : quod cùm arguerctur à Domino , quod
t?w. j. t:- de ligno vetito contigilfet,illico rcfpondet : Mttlier
quam dedifii mihi fociam, ipfa mihi dédit de lignai
■ & corne di. Ipfa quoque mulicr inquifita, refpon-
dit : Serpens decepit me, & comedi- Ad hoc quippe
rcquifiti fuerant, ut pcccatum quod tranfgredien-
do commiferant, confitendo delcrcnt. Unde te
ferpcns ille pcrfuafor,quinoncratrcvocandusad
vcniam, non cft de Culpa rcquifitus. Interrogate
itaque homo eft ubi effet, ut perpetratam culpam
refpiceret, te confitendo cognofceret, quàm lon-
a gè à Conditoris fiii fade a abeffet. Scd adhibcrcQ
fibimet utrique dcfcnfionis folatia,quàm confelfio-
nis clegcrunt: cumque excufare peccatum voluit
vir per mulierem, mulier per lèrpentem, auxerunt
culpam, quam tucri conati funt : obliqué Adam
dominum tangens, quod ipfe peccati eorum au-»-
dor extiterit, qui mulierem fecit : Eva culpam ad
Dominum referens, qui ferpentem in paradifo po-
&>d v. s. fuit. Qin enim ore diaboli fallcntis audicrant, Eri-
tis ficut d ii, quia cffe fimiles in divinicatc nequi-
verunt, ad crroris fiii cumulum Dominum fibi fa-
ccre fimilem in culpa conati funt. Sic ergo reatum
fuum, dum defendere moliuntur, addiderunt :-ut
culpa eorum atrocior difcuffa fieret, quàm fuerat
pcrpetrata. Unde nunc quoque humani generis rami
ex hac adhuc radice amaritudinem trahunt, te u
cùm de vitio fuo quifque arguitur, fub defenfîo-
num vcrba quafi fub quxdam fc arborum folia ab-
fcondit : te velut ad quxdam excufationis fuæ opa-
ca fecreta facicm Conditoris fugit, dum non vult
cognofci quod fecit. In qua videlicet occultatio-
ne non fc Domino, fed Dominum abfcondit fibi.
Agit, quippe ne omnia videntèm videat, non au-
tcm ne ipfe vidcatur. Quo contra cuique peccato-
ri jam exordium illuminationis eft humilitas con-
feflionis : quia fibimetipfi jam parcere renuit, qui
malum non erubefeit confiteri quod fecit ; te qui
defendendo accufare potuit, accufando fc celerri-
mè défendit. Unde te mortuo Lazaro qui mole ï
magna premebatur, nequaquam dicitur, revivifee,
foban.n. +1 . fed, Veni foras. Ex qua fcilicet refurredione, qua:
gefta in ilüus eft corpore, fignatur qualiter nos re-
fufeitemur in corde, cùm videlicet mortuo dicitur
: Veni fo r a s , ut nimirum homo in peccato fuo
mortuus, te mole malx confuetudinis jam fepul-
tus, quia intra confcientiam fuam abfconfus jacct
per nequitiam , à feipfo foras exeat per confelfio-
nem.Mortuo enim, Veni fo ra s , dicitur, ut ab excu-
• In Gemet. ac Ùtic. aiiijjet.
1 Cortupcè in edit, ad exiufationem fuam, &e.
Paterii Lib. I. r6
A fatione atque occultation^ peccati, b àd accufa-
tionem fuam ore proprio exiré provoeetur. Unde
David Prophcta ab ilia tanti morte facinoris rc-
vivifeens, ad vocem Domini quafi foras exiit, dum
per Nathan correptus, quod fccerat,.accufavit.
C a p u t X X I V .
Peftore 'ventre repes. D Um de virulentis callidi perfuaforis operatio-
nibus tradaretur, inexpof. B. Job , lib. zi. adjun-,
dum eft i P e f l ore y & ventre repes. M a l u m lu-
xurix aut cogitatione perpetratur, aut opéré. Cal-
lidus namque adverfarius nofter cùm ab effeftu
operis cxpellitur, fecreta polluere cogitationibus
molitur. Unde te ferpenti à Domino dicitur : Pt-
flore, & ventre repes. Serpens videlicet ventre répit
, quando hoftis lubricus per humana membra
fibimet fubdita ufque ad expletionem operis luxu-
riam exercer. Serpens autem répit pedore, quando
eos, quos in opère luxuriæ non valet pertra-
here, polluit in cogitatione. Alius itaque luxuriam
jam perpétrât adione : huic ferpens répit ex ventre.
Alius autem perpetrandam verfat in mente :
huic ferpcns repit ex pedore. Sed quia per cogita-
tionem ad opéra explenda pervenitur, rcâè ferpens
priùs pedore, & poftmodum repere ventre
deferibitur.
C a p u t X X V .
Inimicitias ponam inter te , & mulierem,& ß - '
mentuum, fernen illius. cIp fi conteret caput
tuum,& tu infediaberis calcaneo ejus.
C u m de præcavendis inimici fuggeftionibus
traâaretur, in expof.B. Jo b, 1. i. adjun&umeft:
Jnimicitias ponam inter te, &c. C a P u t ferpentis
conterere, eft initium fuggeftionis ejus afpicere,
& manu follicitx confiderationis à cordis aditu
jfunditus exdrpare. Qui tarnen cùm ab initio dc-
prehenditur,pcrcuterc calcanéum molitur: quia
etfi fuggeftione prima intentioncm non pcrcutic,
r dcciperc in finem tendit. Si autem femel cor in;
intentione corrumpitur, fcquentis a&ionis medietas,
te terminus ab hofte callido fecurè poflidetur:
quoniam totam fibi arborem fru&us ferre confpi*
cit, quam veneni dente in radice vitiavit.
C a p u t X X V I .
Maledifla terra in opéré tuo, D Um de maledi di diftiri&ione tradaretur,in
expof B. Job, I. 4. adjun&um eft : Maledi fia terri1
in opéré tuo. C um maledidionis jaculum divina
vox gravi inftruat ultione pledcndum, itaut re-
• gni quoque cxleftis aditum claudat, quid eft quod
nunc peccanti homini in terra: maledidione,divina
voce hoc, quod homo facere prohibetur ,in-
fertur ? Sed feiendum eft quod Scriptura facw
duobus modis maledidum memorat : aliud videlicet
quod appro bat, aliud quod damnat. Aliter enim
maledidum profertur judicio juftitix, aliter livore
vindidæ. Maledidum quippe judicio juftitix, ipf°
primo homine peccante prolatum eft, cùm audi-
vit : Maledi f l a terra in opéré tuo .-Maledidum juftic
I » mfl! omnes, non, ipfum conteret, (àVicctfemen, Ergo non fcw
de Ncotericorum immaculatoe Deipara* concept ion i fàventium irrepu'»
ipfa conteret, fcilicet mulier ; quod clamant nonnulli cricicitliC
i ? fuper Genefîm. 18
tix judicio profertur, cùm âd Abraham dicitur : A tranfirc eft. Quem videlicet lapfum primus homo
Mdedicam maledicentibus tibi. Rurfum quia maledidum
non judicio juftitix, fed livore vindidæ
promittitur, voce Pauli prxdicantis admonemur ,
qui ait : Bénédicité, & nolite maledicere. Et rurfus
Veritas dicit : Neque maledici regnum Dei pofside-
hunt. Deus ergo maledicere dicitur, te tamen maledicere
homo prohibetur : quia quod homo agit
malitia vind idx , Deus non facit nifi examine te
virtute juftitix. Nam te fandi viri cùm maledidionis
fententiam proferunt, non ad hanc ex vo-
to ultionis, fed ex juftitix examine erumpunt. In-
tus enim fiibtile Dei judicium afpiciunt, te mala
ante culpam habere non potuit, quia tempora eó
liante tranfibant. Sed poftquam deliquit, in quo-
dam fc quafi lubrico temporalitatis pofuit, te quia
cibum comedit vetitum, ftatus lui protinus inve-
nit defedum.
C a p u t X X V I I I .
Collocanjit ante paradijum njoluptatis Cherubim, *
& flamme um gladium atque njcrfatilem.
U m de reparationc paradifi per MediatoriS
adventum tradaretur, in expof. B. Job,l. u. adjun- 1
foras exurgentia, quia maledido debeant feriri, dum cft : Collocavit ante p a ra d ifum , & c . Q u^ia
cognôfcunt ; te co in maledido non peccant, quo B ante adventum Mediatoris Dei te hominisom-
ab interno judicio non difeordant. Hinc eft, quod nis homo quamvis mundx probatxque vitæ fue-
Petrus in offerentem fibi pecunias Simonem, lèn- rit, ad inferni clauftra defeendit, dubium non eft :
tentiam maledidionis intorfit, dicens : Pecunia tua quoniam homo qui perfe cecidit,per fe adpara-
tecum f i t inperditione. Qui enim non ait,eft, fed lit ; difi requiem redire non potuit, nifi venirct ille
non indicativo, fed optativo modo fe hxc dixiffe qui fux incarnationis myfterio, ejufdem nobis pa-
fignavit. Hinc Elias duobus quinquagenariis ad fe radifiiter aperiret. Unde & poft culpam hominis
venientibus dixit : S i homo D e i fium, defeendat ignis ad paradifi aditum romphæa flammea pofita effé
de c d o , & confiumat vo s . Quorum utrorumque len- memoratur, quæ te verlatilis dicitur, pro eo quod
tentiaa quanta veritatis ratione convaluit,terminus quandoque veniret tempus ut etiam removeri pocaufx
monllravit. Nam te Simon æterna perditio- tuiifet.
ne interiit, te duos quinquagenarios defuper veniens
flamma confumfit. Virtus ergo fubiequens C a p u t X X I X .
tcftificatur,qua mente maledidionis fententia pro- n n ■ 1 ai t ,
n • - .............. - - r - Kejpextt Dommus ad mitur. Cum enim te maledicentis b innocentia Abel, & ad munera ejus ; <
permanet,&: tarnen eum qui maledicitur ulque
ad interitüm maledidio abforbet, ex fine utriuf-
que partis colligitur, quia ab uno te intimo judi-
ce in reum c lententia fumta jaculatur.
C A .P u t X X V I I .
Terra es, & in terram ibis.
Um de immortalitate primi hominis, ejufdemàd
C a in v e r o , ç y ad munera ejus non
rejpexit.
CZIum de exhibenda cordis munditia tradaretur,
in expof.B. Job, 1.2.2,. adjundum cft : Refpexit Domi- -
nus,dre. Ab omnipotente Ded rnunusermanu non 7
.............^ ........ ............... aceipitur,qüod corde obligato in malitia profertur.
C Mundari etenim débet priùs animiis,qui munus of-
Um de immortalirate primi hominis, ejufdem- ferre vult Deo : quia omne quod datur Deo, ex
que lapfu tradaretur, in expofit. B. Job , lib. zy. dantis mente penfatur. Cunda itaque malitiæ ma-
adjundum eft : Terra es , & in terram ibis. P r i - cula ab interiori noftro homine cogitationis immu-
M u s homo ita conditus fuit, ut manente illo de- tatione tergenda eft, quia iram judicis placare necedercnt
tempora, ne cum temporibus ipfe tran-D fcitoblatio, nifi ex munditia placeat offerentis.Un-
firet. Stabat enim momentis decurrentibus, quia de feriptum d\.: Refpexit Deus ad Abel, & ad munera
nequaquam ad vitæ téüüinum per dierum incre- ejus -, ad Caïn autem & ad munera illius non refpementa
tendebat : ftabat tanto robuftiùs, quanto xit. Neque etenim facrum cloquium dicit, refpefemper
ftanti ardiùs inhærebat. At ubi vetitum xit ad munera Abel, te ad Caïn munera non ref-
contigit, mox offenfo Creatore coepit ire cum pexic, fed priùs ait : Jpuiarefpèxit ad A b e l, ac detemporc
5 unde te ei didum eft : Terra es, & in ter- hide fubjunxit, (jr ad munera ejus. Et rurfum diram
ibis. Statu videlicet immortalitatis amiffo:, c it, quia non refpexit ad Caïn, ac deinde fubdidic*'
curfus eum mortalitatis abforbuit : te dum juven- nec ad munera ejus. Ex dantis quippe corde id quod
tute ad fenium, fenio traheretur ad mortem, tranf- datur accipitur. Idcirco non Abel ex muneribus,
cundo didicit, ftando quid fuit. Cujus quia de • fed ex Abel munera oblata placuerunt. Priùs nam-
propagine nafeimur, radicis amaritudinem, quafi que ad eum legitur Dominus refpexiffe qui darn
virgulto rctinemus. Nam quia ex illo originem bat, quàm ad ilia qux dabantur : ut audito fcili-
dùcimus, ejus curfum nafeendo fortimur : ut eo cet narrationis hujus ordine, difeamus quia exteipfo
quotidiarto momento, quo vivimifs, inceffan- E riora munera, ex interna cordis munditia condiun-
ter a vita tranfeamus, te vivendi nobis fpatiùm un- tur, te diferetionis virtus le&orem doceat, qualis
- r t ■»— - - . y.&-.'.^-1. ^pud fe elfe debcat : cùm exteriôra bona non folùm
Deo, fed etiam proximis fubminiftrat.
de crefcere crediturj d indc decrefcar. Quia dum
infantia ad pueritiam, pueritia ad adolefccntiam,
adolefcentia ad juventutem, juventus ad fene£lu-
tem , lene&us tranfit ad mortem, in curfu vitx
prxlcntis , ipfis e Alis augmentis ad detrimenta im-:
pellitur, teindc femper deficit, unde fe proficere
m foatium vitx credit. Fixum etenim ftatum hic
habere non poffumus, ubi tranlituri venimus: atque
hoc ipfum noftrum vivere, quotidie a vita
* Excufi, invitis mff. quanta feveriutis.
Utic. tgnofeentta permanet.
' Vul^ati mcn<J°s e , fententiam fumta jatulatur.
T om . i y .
C A P u T X X X .
I n fo r ib u s peccatum tu um a d e r it, f e d fù b te erit <
appétit us ejus , & t u dominaberis illius. D Um de refrenando illicito cordis appetitu tra-
£taretur, in expof. B. Job, 1.4 . adjundum eft : in .
* Utic. inde decrefcimus. :
1 Gcmcc. Sc Vtic. ipfis fuis fint