' cubilia , o flia dcfideria concupifcentix carnalis ; cuBUia quippc
ingrcdimur, cùm fccrcta noftrx mentis intramus :
oftia verb claudimus, cùm defideria illicita coër-
C a p u t X X X IV >
D<
' A res tua a u d ien t* v er bum p o ft tergum m antntis. *Hu- * toJ
# C a p u t X X X I I I . manum quippe genus Dominus in faciem monuit, Z quando in paradifo condito homini, Sc in libero
N tra * cub Hi a tu a , claude oftia tu a. Oftia font
arbicrio ftanti, quid facere,quidvc non facere dc-
••' ■ ■ ■ •------—««1:-. — beret indixit} fed homo in faciem Dei terga de*
dir, cum fuperbiens ejus jufifa contcmfit. Ncc tarnen
fuperbientem Deus deferuit,quia adrevocan-
dum hominem Legem dedit,exhortantcs Angelos
mifit, in came noftrx mortalitatis apparuit: ergo
poft tergum ftans nos admonuit, qui ad recupe-
rationem nos gratia: etiam contemtus vocavit.
__) O m 1 n u s Angelum apoftatam defcribens,di- Quod ergo generaliter dici potuit de cundis, hoc
cit per Ifaiam: Super f e r f entern L e v ia th a n v e ilem , nccefTc eft fpecialiter fentiri de fingulis ; quafi e-
ferp en tem tortuoftm . Leviathan interpretatum di- nim coram pofitus Deo quifquc verba monitio-
citur additamentum eorum,fcilicct hominum: re- « nis ejus percipit, cum priufquam peccata perpe-
£Ie autem additamentum corum dicitur; quia eos tret voluntatis ejus prxeepta cognofcit. Adhuc
immortÄcs in paradifo reperit, fed diviriitatem enim ante ejus faciem ftare eft, necdum eum pcc-
immortalibus promittens, quali cis aliquid ultra cando contcmnere : cum verb derelido bono in-
quam erant fe addere blande fpopondit, Serpens noccntiz iniquitatem eligens appetit,, terga jam
verb cortuofus vocatur, quia in co quod fc adde- in ejus faciem mittit. Sea ecce adhuc Sc poft ter-
re homini promifit, tortuofis ad eum finibus irre- gum Deus fobfequens monet, qui etiam poft cul-
pfit: quia dum falsö impoffibilia fpopondit, vere pam ad fe * rediri perfuadet. Voccm ergo poft *»5
Sc poflibilia fuftulit. Quxrcndum vero eft cur tergum monentis audimus,fi ad invitantem nos ,
qui ferpentem dixerat tortuofom, fubjungens in- Dominum, faltem poft peccata revertimur. *Su- *#
terpofuit vedem ; nifi forte in ferpentis tortitu- perbe quidem averfos per patientiam expedat, J*jj
dine fiuxa mollities, in vede autem eft duritiari- per prxeepta damans benigne revocat. Tantaer-
giditatis. Ut ergo hunc durum defignaret Sc mol- go Conditoris noftri mifericordia duritiam noftri
lem, Sc vedem nominal Sc ferpentem. Durus eft rcatus emolliat: ut homo qui malum quod fecit
per malitiam; mollis per blandimentä : vedis d i-c experiri oercuflus poterat, faltera expedatus erucitur,
quia ufquc ad ncccm percutit; ferpens ve- befcat.
ro, quia fe per infidias molliter infandit.
C a p u t X X X V I I I .
C a p u t X X X V . A N X X N t 1 q u i parentes noftri lignis fervierunt
Es c 1 t impius mala qux fecit nifi cum pro Sc lapidibus: nos verb per omnipotentis Dei gra- J
cifoem malis ceperit puniri. Unde per Ifaiam di- tiam de fervitio crcaturx colla mentis excuffimus;
citur : * S o la ' v e x a tio d a b it in telleftum a u d itu i. Sc in nobis impletum eft quo^ per Ifaiam dici-
Cüm enim de prxceptisDci contcmtis verbera- tur: E t fren um e rr oris quod e r a t in m axiU ispopulori
Sc vexari per vindidam ceperit, tunc intelliget rum canticum e r it vo b is, ftc u t v o x , fa n ttific a ta fo - «
quod audivit. lem n ita tis. Frenum quippe erroris maxillas populo«
j ) rum conftrinxerat, quando idolorum errore obli-
gata Gentilitas,Deo vero confcflionis laudem dare
nefeiebat. Scd hoc ipfum frenum erroris jam
nobis in canticum verfum eft, cüm gaudendo pfal- :
limus Sc cantamus: Omnes d ii G entium dam onia: rfii
D om inus autem calos fa c it . Quia itaque hxc omnipotent!
* Deo dicimus pfallendo ; ipfom erroris,
noftri frenum, quod ä laude Dei ora noftra liga-
verat, vero Domino canticum fecimus. Bene autem
dicitur: ftcu t v o x fa n ttific a ta fo lem n ita tis ; quia
dum confemonis laudem Deo reddimus, in fan-
dificata folemnitate gaudemus. Refpondeamus
C a p u t X X X V I .
S A L u t E M noftram in paflione Domini contem-
platus Ifaias, ait : X Jtfa c ia t opus fu um , alien um e ft
opus eju s ab tfö.Opus enim Dei eft animas quas cre-
avit colligere, Sc ad xternx lucis gaudia revocare.
Flagellari verb, & fputis illiniri, crucifigi mori, Sc
fepeliri, non hoc in foa fubftantia opus Dei e ft,
fed opus hominis peccatoris, qui hxc omnia meruit
per peccatum. Ut ergo faciat opus fuum,
alienum opus ejus eft ab eo j quia incarnatus
Deus ut nos ad fuam juftitiam colligeret, digna- ergo moribus tantx mifcricordix Redemtoris no-
tus eft pro nobis tamquam peccator homo vapu- ftri : ut qui lucem cognovimus, pravorum opc-
lare;& alienum opus fecit, ut faceret proprium: E rum tenebras declinemus.
quia per hoc quod infirmatus mala noftra fufti-
Lih.2hom.34
n.16.^17.
nuit, nos, qui creatura illius fumus, ad fortitudi-
nis fox gloriam perduxit.
* C a p u t X X X V I I .
: J P E n s em u s,carifTimi,fupernoscaritatemConditoris
noftri. Peccare nos vidct,& perfert; Sc ipfe
quem peccando defpicimus,poft culpam expeda-
re ad veniam non ceflat. Averfi ab illo fumus :
& tarnen rcvocando nos, non avertitur. Quia ni-
mirum per Ifaiam poft delidum mifericordia vocations
exprimitur, cum averfo homini dicitur ;
J£t erunt oculi tut videntes praceptorem tuum, dr au-
C a p u t X X X I X . D E amore qui hîc incipitur, ut ex vifione Do- ^
mini in xterna patria perficiatur, Ifaias loquitur,
dicens : V iv it D om inus, cuius ig n is e ft in Sion , & ft fi
cam inus eju s in Je ru fa lem . Plus eft autem caminum
efte quàm ignem : quia &c ignis parvus cfle poteft ;
in camino vero vaftior flamma fuccenditur. Sion
verb fpeculatio ; Jerufalem vifio pacis dicitur : pa-
cem verb noftram hîc interim fpeculamur, ut il-
lic poftmodum plenè vidcamus. Ex amore ergo
Domini in Sion ignis eft, in Jerufalem caminus :
quia hîc amoris ejus flammis aliquatenus arde-
.. mus,
mus ubi de illo aliquid contemplamur,fcd ibi ple-^ rum foblimitas noftra eft j Cum prxeedentium for-
ne ardebimus ubi ilium plene videbimus, * quod tiumquc patrum prxeepta refpicimus, & ab infi-
amamus. nia cogitatione feparati,abjedaquc defidcria terrenx
convcrfationis calcantes, ad fupernam patriam
per corum cxempla foblevamur. Munimenta fa-
xorum, fublimitas noftra eft; cum mentc choris
caftrifque cxlcftibus jungimur, infidiantes ma-
lignos Ipiritus, ftantes in arce cordis, quafi fubter-
pofitos expugnamus. Tunc etiam nobis panis da-
C a p u t X L .
S I à peccato liberi efle nequeunt, qui jam in ex-
l3‘ leftibus defideriis convcrfantur : qux pcccatorum
pondera tolerant, qui carnis fux deferviunt voluptatibus
? Hinc per Ifaiam dicitur : Su per h u - tur; quia in fupernis ereda intentio xternitatis con-
mum p o p u li m ei [p in a & vep res afeen den t : quanto tcmplatione reficitur, & per contemplationis do-
m agis fu p e r omnem dom um gaudii c iv ita tis e x u lta n - num, gratia fpiritali fatiamur.Per panem enim ali-
t 'u ? Humum quippe populi fui Dominus ele- g quando in facro cloquio accipitur gratia doni fpi-
dorum omnium mentem vocat, fuper quam fpi- D ritalis, ficut & de fanda Ecclefia per David Dominas
& vepres afcendere perhibet, quia ncc ipfam nus dicit: Paup er es eju s fa tu ra b o p a n ib u s ; quia in
quoque elfe abfque pundionibus vitiorum videt : ilia pofitx mentes humilium,(piritualium replentur
domus verb gaudii ' civitatis exultantis eft mens refedione donorum. * Aqua: enim noftrx fideles
pravorum ; qux dum ventura fupplicia confpice- font, quia dodrina Dei, quod hie per fpem pro-
re ncgligic, in carnis voluptate fe" deferens, ina- mittir,hoc illic immunere exhiber.Sapientia nam-
nitcr hilarefeit. Ait ergo : fu p e r lîum um p o p u ti,& c . que hujus mundi infidelis eft, quia manfura poft
Ac fi aperte dicat : Si & illorum mentem vitia de- mortem non eft. Aqux noftrx fideles funt, quia
primunt, qui fe pro cxleftis patrix defiderio af- verba vitx quod ante mortem infinuant, hoc c-
fligunt *. quibus culpis fubftrati funt, qui fine ulla tiam poft mortem demonftrant. Regem in deco-
formidine fc in carnis voluptate derelinquunt ? re fuo oculi noftri confpiciunt, quia Rcdemtor
noftcr in judicio & à reprobis homo videbitur,
C a p u t X L I. a<^ inmendam divinitatis ejus celfitudinem,
-y\ r foli qui eledi funt foblcvantur : quafi enim quamj
j E a t i q u i fem in a tis fu p e r omnes a q u a s, im m it- dam foeditatem régis videre eft, folam fervilem
tentes pedem b o vis & a ftn i. Per bovem aliquando formam, in qua ab iniquis defpedus eft, ccrnerc.
Ifraëliticus populus jugo Legis edomitus fignatur : Sed ab eledis in decore fuo rex cernitur, quia uL
per afinum "verb Gentilis populus voluptatibus
deditus indicatur. Super omnes ergo feminare a-
quas, eft cundis late populis Ecclefix fandx prx-
dicatores fruduofa verba yitx prxdicare: pedem
verb bovis &c afini immittere, eft vias Ifraelitici &:
Gentilis populi, per prxeeptorum cxleftium vincula
rcligare.
C a p u t X L I L
I b e t ad medium Ifaix verba deducere, de
tra femetipfos rapti, in ipfo deitatis fiilgorc ocu-
los cordis figunt. Qm quamdiu in hac vita font ,
quia illam viventium patriam, ficut eft, videre
non pofllmt ; redè adjungitur : Cernent terrain
d e lon ge.
C a p u t X L I I I . X S a 1 a s Propheta plana fandx Ecclefix expofi-
tione verba confpiciens, Sc non allegoriarum te-
nebris * obfeurata, exclamavit, dicens : Locus f lu - If*. 33)
aftiva five contemplativa vita, Sc quafi uno fpiritu^ vio rum r iy i la tifsim i & p a ten tes. Teftamenti enim
dida, quafi angufti & claufi rivi fueranr,
proferantur, ab eo indicare. ,Quiadivam expri
mens, ait : £H ii am bulat in ju ft it iis y d r lo q u itu r v e r i-
tatem : q u i excu tit manus Ju a s ab om ni munere : qu i
obturât aurès fu a s , n e au d ia t fa n g u in em , d r cla u d it
oculosftios, n e v id e a t m alum . * Sciendum eft quod
aliquando munus ab obfequio, aliquando à manu,
aliquando ab ore porrigitur : munus quippe eft ab
obfequio, indebitè impenfa fubjedio ; nam qui
nummum tribuit,munus ex manu dédit : qui verb
verbum laudis impendit, munus ab ore promût.
Scd juftus ab omni munere manus excutit, quia
boni operis nullam retributioncm in hoc mundo
■ requirit. * Quid eft autem obturare aures foas, ne ^ w ...
audiat fanguinem,nifi peccatis fuadentibus,qux de E tc diceret : Qua ira feriam fuperbos terrx, pervctcris
qui immenfas feientix fux fententias colledio-
n»obfcuriflima conftringebant. At contra dodrina
fandx Ecclefix, rivi Sc lari Sc patentes funt;
quia ejus dida Sc invenientibus multa funt, Sc
quxrentibus plana.
C a p u t X L I V .
C o n s i d e r e t homo quid elatus in terra .
mereatur, fi Sc prxlatus Angelis, Angelus in cxlo ‘
profternitur. Unde Sc bene per Ifaiam Dominus
dicit: Inebriatus eft in calo gladius meus. Ac fi aper- \
fanguinc 'sc carne nafeuntur, non prxbere con-
fenfum ? Et quid eft nc malum videat oculos clau-
derc, nifi omne quod reditudini adverfum eft non
m. approbare ? * Cumque adivx vitx virtutes expref-
fifTet^llico ab ejufdem vitx gradibus ad qux contemplationis
culmina afeendatur, fiibjungit, dicens
: jft e in ex celfis h a b ita b iti m unim enta fa x o rum
fu b lim ita s eju s : p a n ü c i datus eft, aqua eju s fid e le s
fu n t : regem in decore fu o v id eb u n t ocu li e ju s , cernen
t terran t d e lon g e. In excelfis habitarc, * eft
< cor in cxleftibus ponerc ; licèc adhuc caro in infe-
rioribus retincatur, mentëm jam in fublimibus SC
cxleftibus ponendo *figcre. Et munimenta foxo-
Tom. I F .
penditerfi ipfos etiam,quos in cxlo juxta me con-
didi, pro clationis vitio percutere non peperei ?
C a p u t X L V.
X E c c a t o re s quique in quo fibi male funt
confcii, in eo Sc alium peccantem defendunt, um-
brx umbram ejus protegunt, dum Sc nequiffimo-
rum fada nequiorcs perverfis patrociniis tuentur:
ne dum culpa, in qua .<&£ ipfi obligati funt, in aliis
corrigitur, ad ipfos * quoque veniatur. * Quod
fadum per Ifaiam Dominus fub Babylonis fpe-
cic redarguit, dicens: O rientur in dom ibus eju s f p i-
Mornl. jß .
caf. 4,