rumque antcfignanum Severum Aquilrienfem feu Gradenfcm Epifcopum relapfum Sc reverfum ad
ejuratum prius fchifma S. Gregorius aftc&u patcrno ad pacem invitavit, Sc ad Synodum Impera-
t j“ • toris juflu celebrandam. ] ohanHes Diaconus refert Severum tunc apoftolica fimul imperialique juf-
fionecoadum, &: imminence Smaragdo, Ravennam veniife, ubi veritus cum Gregorio Synodalem
fubire confli&um, mediante Johanne Ravennate Epifcopo, ad unitatem Ecclefix rediit, a qua pau-
16 poll eum refiliiffe teflratu'r ,fibrep ta quoque Maurieii Augufti juflione qua prarcipiebat ut fihijm ar
t s i redire ad unitatem Ecclejia minimi cogfrentur. Verum qua: hie narrat Johannes, prius contigerunt,
gob. pacet ex Paulo Diacono. Conftar cnim Smaragdum Exarchum jam locum ceflilTe Romano, quan-
do Gregorius Severum listens luis ad pacem compcllavit. In iis quoque S. Gregorius meminit cum
. , -------- . . . ■ ■ ■ P H . . . p a c e r n o
erga petduelles affeäu nihil remifit fanaiffimus v ir , ut ex aliis ipfius Epiftolis infra oftendemus.
Êxcmpia^ari- ctiam Judæos non folum æquicaris fed ctiam caricatis Gregorii periciilum feciffc jam
taris & wqiii- demonftremus. Petrus Tertacinenfis Epifcopus , Judaros dc loco in * quo ad celebrandas fefimitates
S jsd ra ” ? 3 ® " cmvc’’ ’ r‘ eonfueverant, expulerat, affignato tarnen alio loco , ubi libéré poffent religionis cau-
a fa congregari. At paulo pod eofdem inde quoque migrare coëgerat. D e injuria fibi fafta Judzi con-
quefti funt apud Papam, qui Petro referipfit : s i ita eft, volumus tua Fraternités ab hnjufmodi f i querela
Jhfpcnd.it, & ad locum quern cum tua confeicntia quo congregcritiir adepti fu n t, eos,ficut mosfuit ibi-
• demliceat convenire. Eos enim qui à reUgione chrißiana difiordant, manfuctudine, benignitate, admotten-
■ do, fuadendo, ad unitatem ßdei necejfe efl congregate : ne quos dulcedo pradicationis & fraventus futurs
Ju dicis terror ad credendum invitare poterat, minis & terroribus rcpeUantur.
Huic fencentia: prorfus confona funt qua: paulo poll ad Virgilium Arelatenfem, Sc ad Theodorum
ibU.np.w . Maflilienfem Epifcopum feripfit, videlicet Judzos ad bapcifmum fufeipiendum cogi non debere,
b b ne neceflitate potiùs quàm voluntate Chriftiani fa fti, ad priftinam fuperfticionem relaberentur,
indeque deterius morerentur, unde renati eße videbantur.
Delinqucntes tarnen Judzos, maxime fi pcriculum foret ne contemtui effet Religio Chriftiana,
coërcere quantocyus fatagebac. Hinc ubi accepit Judzum quemdam Ecclefiz Venafranz minifteria
feu vafa facra { quod legibus interdiftum ) comparaife, przfertimque calices duos ; juffic Anthe-
mio Subdiacono, ut emtorem per judicem provinciz faceret convenir!, Sc ad facra iila cimelia ref.
timenda cogcret, relegatis in pcenirentiam Diacono Sc aliis Clericis facrz ■ fupelleâilis impiisven-
ditoribus. ' - ' ' - 1
'Autharis Lan- Nunc Langobardorum res primo Gregoriani Pontificatus anno geftas fummatim attingamus.
gobarch R« Hoc anno cfccindum fuiffe Autharim corum Regùm difeimus ex Ep. 17. libri 1. prolaco Regium uC-
f ZT lÏ.u i. W én ex£rcm*s Brutiorum finibus Langobardorum imperio. Paulo antca princeps Arianus (ux fct.
3+. propaganda: zelo abreptus, edido lolemni prohibucrat, nc fuorum gentiliumfilii, in fide catholica
bapeizarentur. Ac non multo poft Deum expertus eft vindicem, & pro hac culpa è vivis eft fu-
to“u?.T3ts. ^^atus- vpneno interiifle narrat rcriim Langobardiearum Scriptor, poftquam fex annis regna£
let. Cognica ejus morte Langobardorum duces & opcimatcs, Papiam convencrunt, de lucceflbre
cligendo deliberaturi. Quibùs in comitiis pnanimi fententia decretum eft ut Theodclinda fpe&a-
tæ prudentia: virtutifque Regina, regni gubernaculo Temper affideret, quem^mallet è ducibus in
maritum fibi & in totius gentis Regem dcligerct. Ilia habito cum majoribus natu confilio Taurinatium
ducem, Agonem feu Agilulfum nomine, in regni thalamique confortem adfcivit:cui Mediolani in
frequenti totius gentis conventu impofita eft, ut habent feriptores MediolancnTes, corona aurea ex in-
clulp ferreo circulo diäa ferrea j qua: cclcberrima deinccps evafit. Tanto bcneficio fibi devin&um
Agilulfum Theodelinda catholica: fidei ardorc incenfa impulit ad camdem fidem amplc&endam ; fi
Jon. iv . t. 6. I*au^0 Diacono eredimus. Regis vero cxemplum fecuti magna ex parte Langobardi, Arianifmum eju-
rarunt. Quod tarnen de fufeepta catholica fide ab Agilulfo Paulus ait, tardiùs fa&um intelligimus ex
S' Columbani adBonifacium Papam Epiftola non ante annum 607. feripta, quo tempore Rex Langobardorum
adhuc erat Arianus, de eo namque fic loquitur : Fertur enim dixiße, ficerttrn feiret, (jr if-
fe crederet. Ejus rei .caufa Columbanus librum contra Arianos compofuit, tefte Jona. Confiât nihi-
lominus Agilulfum, etfi nondum orthodoxam fcqueretur fidem, Catholicis multùm favifte, ab ipfo
regni exordioj quodetiam expertus eft ^ Columbanus ab eodem benigne exceptus.
v. Gregorius audita Regis Autharis morte, feripfit ad univerfos Italia: Epifcopos, ut Langobardorum
S^ro1ïiTciL Parvu^os Ariana baptizatos ad catholicam fiderti conciliare, imminente maxime gravi mortalitate,
nareftairanda curarcnt : poftea verb ad rcfarciendam in Italia Ecclefia: difeiplinam, qua; inter barbarorum hete-
Gregoriusde- rodoxorum gladios peflumdata fucrat, mentem applicuit. Dc Sacerdotum aliorumque ex clero la-
pi°ruin pqenirentia follicitus , juflit cos in pauperrima monafteria ubi regularis oblervantia vigerct,
retrudi, eifquc lufficientia ftipendia fuppeditari, ut ex iis cciam fubfidium ad vi&itandum haberent
Monachi, qui de eorum emendatione follicitudinem gcrerent.
jLüii.Ép. g3. Ambitum in Clericis comprimcre fatagebat. Unde Liberatum Diaconum ambitionis fpiritu infla-
ŸuZ*itb 1:111X1 ^ ^ ^ entu,m » ’n ulrimo inter ceteros Diaconos loco ftare juffic, quo humilitati & lubje&ioni
111 alfuefcerct. Epifcopos de crimine poftulatos, in Concilio dc more judicari, ncque alia quàm Sy-
L\b.i.Ep.g3. nodali fententia deponi prxeepit. Clcricos peregrinos abfque Epifcopi lui ceffionc feu litteris di-
milforiis non recipiendos aut incardinandos efle ftatuic. Dc Subdiaconorum ccelibatu quid dccrc-
verit, nunc morofiùs explorandum.
^*owm *** ^a^um’ ^ocet f a décima Hujus libri Niminim Synagoga ita crat Eccldi* proxima, at indc facilè audirentur voces pûllcatium Ja-
1» Vide ctiam lib, «.Ep,
Cujus fucccf-
for Agilulfus
fa vet Catboli-
Pelagius Papa II. ante triennium legem ccelibatus Sicilia: Subdiaconis, a more Roman* Ecclefia: .
impofuerat; juflcracquc ut qui jam uxorati client, ab uxoribus fepararentur; quod durum Gregorio
incompeten/que vifum eft, ac plurimis pejus cadendi pcriculis obnoxium. Hoc itaque deerpeum ita norum coeii-
tcmpcravic fapientiffimus Pontifex, ut fincret conjugatos Subdiaconos uxorcs retinere, ca lege ut J^u-
ad facros ordincs numquam pervenirent : £>uia nulltis debet adminißerium altar i s afien d e re , n if i cu- % u iZ v .* * '
ju s caßitas ante fo fiep tum minifierium fa e r i t approbate Dc cetero prohibuic nc deinccps Epifcopi Sub- Eb
diaconum ullum ordinarent, nifi qui vidurum fc caftc promitterct. His exploditur fabclla quam a
Cencuriatores Klagdeburgcnfcs ex confida nomine S.Udalrici Auguftani Epifcopi Epiftola ad Nico-
laum Papam depromferunt; fciliccc noftrum Grcgorium prius uxores Sacerdotibus folcmni decreto
adcmilfc; at cum ex pifeina fua capita infantium ad fex millia extrada fuiffe a pifeatoribus intcl-
lcxiffct, hoeque infanticidium fibi tribueret ( non dubitabat enim tot infantes ex furtivis Sacerdotum
fornicationibus aut adulteriis natos) decretum fuum refixiffe, & dc tanto fcclctc pecni-
tuiffc.
Quot verba hie, tot putida & ftolida legis mendacia. Qua ratione in pifeinam potiüs Pontifi- put;ja j e' c 0.
ciarum a:dium projeda ifthacc infantilia capita, quam in Tibcrim, aut in cloacas publicas ? Capita doxorumf/bu-
inveniuntur numerantur , quid de reliquis cadaveribus fadum eft ? Quafi verifimilitudinem vel la exploditur.
minimam habcat infantium illorum parricidas quorum adeo intcrcrat tantum fcclus occultarc, pro-
jedis ex condido in pifeinam Pontificiam occiforum capitibus, illud ultro quafi per ludum voluif-
fcpublicare > Quam perfrida: vero frontis funt, qui volunt Grcgorium pcenituiffe, quodPrcffiytc-
ros & miniftros facros, legi ccelibatus adftrinxerit, cum nec ipfe talis legis umquam audor fuerit j
( quippe qua: Temper faltem in Ecclefia Latina fuerit obfervata, ubi vigebant canoncs) nec ullum
fere fui Pontificatus annum elabi fiverit, in quo dc majorum Clcricorum ccclibatu aliquid non feripfe-
rit. Lege praffertim fcqucntes Epiftolas lib. 1. Epp. 44. & yz. lib. iv. Epp. 2.6. & 36. lib. ix. Ep. £0 Jib x
Ep. 6z. lib. x i. Ep. 64. ad iecundam interrogat. refpondendo, ubi de Clericis loquens quibus liberum
eft uxorcs acciperc, cxcludit eos qui facris in ordinibus funt conftituti ; denique lib. xm .
Epp. 35. & 36.
Cctcrum opera: pretium non eft, pluribus argumentis fabulam hanc exploderc, qu* ftatim eva-
nelcit, cum expenditur quo tempore vixit S. Udalricus Epifcopus. Ncque cnim coa:vus effe potuit
aut Nicolai I. aut II. Qua de re confulendus eft Em. Card. Baronius ad an. y$i. num. 11.
Haud minori zelo Gregorius cavit Monachorum caftitati & fama: quam Clcricorum, ut pra:mo- De
nuimus cap. fuperiori num. 6. Et quidem ardiffime alligatos illos voto feu propofito caftitatis per- monafiicift'a-
petua: ccniuit, ut ex ipfius ad Venantium Epiftola hoc anno feripta extra dubium ponitur. Venan- ^defertorc.
tius Patricio gcncrc in Sicilia, ut videtur, ortus, vitam amplexus crat monafticam: verum relido poftea
monaftcrio uxorem duxerat *» nomine Italicam, aut ad prius dudam redierat, ex qua duas filias b 1
Barbaram & Antoninam fufeepit. Tunc temporis aliquos Monachos uxorcs publice duxiffc dolet S.
Gregorius lib. 1. Ep. 4z. jubetque ut ab ipfis avulfi,in monafterium retrudantur, uti jam oblcrvavimus.
Sufpicatur noftcr Mabillonius Italicam fuiffe Venantii parentem, non uxorem} at, quod tanti viri pa- A
cc dixerim, conjedura h *c ruit leda inferiptione Epiftola: IZ3. libri ix. Non firmiori fundamento niti- dtäZnfe!".
tur Cancellarii Italia: titulus qui gratis huic Patricio confertur, ex corruptis cpiftolarum inferiptionibus PaS-20*•
quas habent codices editi, non vero manu exarati. Barbaram & Antoninam ante Venantii lapfum
natas nihil cogit diccrc. Venantius aliquot annis ante fiifccptum a Gregorio Pontificatum c monaftcrio
exceflerat. Ejus nata: litteris Grcgorium compellarunt undecimo ejus Pontificatus anno,una for- jA
tc duodecim, altera decern annorum. Quid fiipra illam a:tatcm?Non magis abhorrebat a fandiffi- a & 7s.
mi Pontificis pietate, virgines nobiles etfi ex iniquis nuptiis natas honorificc falutare ac tueri, quam
ad car urn parentes Venantium & Italicam reverentiffimis & amicis verbis feribere, Johannemque ^
Syracufanum Epifcopum ob-rcpulfas Venantii oblationes redarguere. Parumper extra metas ex- + •Vz-Eh
currimus, viri dodiffimi conjcduras expendendo, nunc ad id unde digreffi fumus, rcdcundum.
Gregorius ad Vcnantium propofiti monaftici defertorem gravem Epiftolam feripfit, ut cum ad pceni- v 11 r.
tentiam hortaretur, qua: facile legi poteft. Notatu pr*fertim digna funt verba h * c : A n a n ia s petunias ^,um s Gr«g-
Deo vovera t, quas poß} diabolica v iB u s perfuafiorie, fu b t ra x it . Sed qua morte mulBatus e f l , fe is . S i ergo tiamliortatur.
i lle mortis periculo dignus f u i t , q u i eos quos dederat, nummos Deo a b ftu lit: confidera quanto periculo in Ltl>- '• EP- n -
d iy in o ju d ic io dignus e r i s , q u i non nummos, f e d teme tipfum Deo omnipotenti, cui te fu b monachali h a - Ai1, s' ,
bitu d e vo ve ra s , fu b t ra x ifli ? Confidera ju d ic ium D e i, quod mereatur , q u i femetipfum Deo 'v o v it , conti-
nuoque mundi d efideriis irretitus, mentitus e fl quod v o v it . Quibus verbis quid expreffius ad votorum De M na 4
monafticorum obligationem adftruendam ? Incefta Monachorum & Sandimonialium conjugia diu rumconj^iis
antca Siricius Papa tamquam publicis legibus .& Ecelefiaftico juri contraria damnarat, feribens ad 9u'd rcQt ca-
HimcriumTarraconenfem Epifcopum. Suffragantur Concil. Chalced. can. 16. & Carthagin. IV. cui t^ i.c .n
fubferipfit Auguftinus cap. 104. Docerc tarnen videtur Auguftinus, conjugia eorum qui continentiam Tom. 1. conn-
voverint, adulteria non effe, quamvis eorumdem lapfum quovis adulterio pejorem cenfeat. Sed hoc ^ßdeßo’
vitium nubentium effe contendit, non ipfarum nupciarum, qua: fanda: funt & numquam damnanda:. %>dM, U fzili
Ita vero loquitur fandus Dodor , ne Manicharis nuptias damnantibus confentire vidcatur, Hanc ,2-Tom.<x.
qua:ftioncm fibi propofitam attingit S. Bcrnardus lib. de pra:cepto 5c difpenfatione cap. 17. at nihil
decernit. .
Non refipuit Venantius; neque tarnen ab ejus amicitia refiliit Gregorius, fperans opportunius ali-
quando fibi tempus adfuturum, amicum ad pocnitentiam iterum adhortandi. Sane audita poftea gravi
qua dccumbcbat *gritudine, dc ejus falutc follicitus feripfit ad Johannem Syracufanum Epifco-
* Moris liujus meminit S. Leo Ep. 12. c. 4. Nec Subdiaconis quidem connubium carnale conteditur: ut dr qui habent, fint tamquam non hab
n t e s ,& qui non habent,permaneantfingulares. 2
* .Vide Ep. n j . Jib. ix. 6c lib. x i Epp, 3 J. & 7S.
Tom. IV .