& penlèmus, fi poflumus : ille qui tanti ardoris A opens non viderec ï Sed Paulus per manfuecu-
eftinzelo predicationis, ütApoftolorum quoque dinem in virtutum vcrtice folidarus pcrftitic prr
p r i ^ non parceret , quant* manfuetudinis erat dicavit, dilexit : & bonum quod cceperat, explein
ftudio longanimicaris. Taceamus autem quod
ter virgis cxlus eft, quia femel lapidacus eft, quia
ter naufragium fecit, quia node ac die in pro-
fundo maris fuir, quia 3 Judæis quinquies qua-
dragenas upa minus accepit. Minus enim animum
ad iracundiam commovent ea mala, qua: nobis ab
apercis adverfariis irrogancur : hoc plus folct do-
lere, quod à propriis p'arimur. Unde Sc ipfa Veritas
per Pfalnuftam contra tradicorem fuum loquitur
, dicens : f i inimiats meus maledixtffec
mihi, fitfiinuifftm utique : lit verb homo un an U
v ir: atque portando & perfiftendo, difcipulorum
corda ad mifericordiam perduxit * nam eorum
profeäum poftmodum feire fe indicans, in eadem
cpiftola feribit: De miniflerio quodfit in SanCIos,ex *. cir.
abundamia efi mihi firihere vohis. Scio e n im p r om pten
uaimum veßrttm, pro quo de vohis glorior apud
Mucedonas: qttonUm Achuia puruta eßitb anno prio-
re ydn vefira umulutio provocavit plttrimos. De qui-
bus rurfus aic: Jpqqi non foltern facere ,fied veile cee~
pißis ab anno priorc, In quibus non tarn opera,
quam pia Vota requirebat, in eis proculdubio plus
mis., -dux meus & notas meus, qui fimul mecum B laudat pia vota quam opera. Notandum tarnen
dukes capiebas cibos. Penfcmus ergo, ft poflumus,
Paulus Apoftolus qui cancum patiens inter perfe-
curores erat, quantum manfuetus inter difeipu-
los fucrat. Certc Corinrhum veniens, ab idoio-
rum fervitio Corinthios retraxit, quis effet Deus
verus innotuit, xternx eis vita: gaudia pradicaeft
quia jhabet iinproperium ha:c ipfa confolatio,
cum^dicitur, ab anno priore. Bonum quidem, led
tarde fcccrant, arque ideo hoc Magifter non fine
reprehenfione laudabat. Medicus quippe eft qui
vulneri mcdicamentum apponit quod & ea qux
purgata funt refovet, Sc ea qua: putrida invcvir.
Et cum magnam muititudinem populi in fi- niunmr mordet ; fed hxc toler'ando'atque predi-
de coliegtffet, tantam ilhc inopiam permlir, uc carido, explevit quod ccepit, Sc mire longanimi-
vißus fm gravi necefiitate laboraret, Sc terre pa- tatis virtus ad vifeera mifcricordiz difcipulorum
nem a dilcipulis non accepic, quibus panem cadi duriciam cmollivit.
predicavit. Infiftebat verbo pro vita audientium,
pro vita fui corporis infiftebat labori manuum. C a p u t X X IV
De terris quoque aliis ftipendia mictebantur ä dif-C
cipulis, uc prxdicare lufficeret Corinchiis : ipfe
quippe ad cofdem Corinthios poll per epiftolas
loquitur, dicens : Cum ejfem apud vos, dr egerem,
nuUi onerqfus fui : nam quod mihi deerat , fupp le ve-
runt fratres, qui venerum a. Macedonia. Quibus ad
magnum quoque improperium prxmific, dicens :
Alias Ecrfefias exfpoliaviy accipiens ftipendium ad
mijiifierium veßrum. Penfemus ergo, fi poflumus,
cujus hoc manfuerudinis fuerat, panem fpiritua-
lem prxdicare, & panem carnis non accipere :
corda audientium de divitiis æternis inftruere, &
inter eofilem dilcipulos fideles & abundances fame
laborare ; inter laciatos pati inopiam, ncc ta-
Ip fe enim f a t an M transfigurâtfe in Angelum ».
lucis.
A L it ER antiquus hoftis religiofas hominum Decaiiida
mentes, aliter vero huic mundo dédiras tentât. rutla lninr
Nam pravis mala qua; defidcranc, apertè objicit :
bonis autem latentcr infidians, fub Ipecie fanâi- m”>. h-
tatis illudic : illis velue familiaribufc fuis iniquum
le manifellus infinuat, iftis vero velut extraneis
cujufdam quafi honeftatis prartextu fc palliac : uc
mala qua: eis publicè non valet, tefta bonæ a£tio-
nis velamine, fubincromittar. Unde & membra e-
jus farpe cùm aperta neejuitia nocere non poflunr,
men quod patieoacur dicere.nec tamen dolere:D bonataâionis habitum lûmunt,& prava quidem
videre dura erga fe corda auditorum cenacium, exhibent opéré, fed fanfta mentiuntut fpecie. Initiée
a pratdicattone defiftere. Nam ficut Apofto- qui enim fi apertè mali effent, à bonis recipi mi-
lorutn Aâa teftantur, anno Sc fex menfibus in ea- nimè poffent : fed fumunt aliquid de vifîone bo-
•î? Clï‘tate <;ontln»è pra;dicavit. Cumque ab norum ; ut dura boni viri recipiunt in eis fpeciem
eifdem Connthiis recefliflet, ad eofdem poft- quant amant, permixtuntfumant cciam virus,quod
modum lcribit quod apud cos pofitus pertulic.
Quare autem hoc eis, cùm inter eos viverer, num-
quam dixîc? ne quod erga eum fa&um ex bona
yoluntatc non fiicrat, fierce ex julfione : & cùm
innotefccret eorum miferia, remanerct voluntas
ignora. Quare autem hoc ad hos poftmodum longe
pofitus feribic ! ne omnimodo difcipuli incor-
redi remanerenc, &: quales in tenacia magiftro
virant. Unde quolHam Paulus Apoftolus intuens,
fub prædicationisvelamine ventris ftudio fervicn-
tes I ait : Satan as transfigurât fe in Angelum lucis.
Quid ergo mirum fi miniftn ejus transfigurentur
velut miniftri juftitia:? Hanç transfigurationem Jo-
fue timuit, quando videns Angelum ? cujus eflet
partis inquifivit, dicens : N ofler es, an adverfario- Joßu
rum ? uyvideliccc fi adverfz virtutis cflec, eo ipfoerant,
aliis quoque ftatribus cales efifenr. Verè E fo quo fe fufpeaum cognofeeret, ab Ulufione 1
arm hoc Paulus, vere Magifter Gentium, fua filirec.
negligens, aliéna curans, implevit quod. prædi-
■ caverat : Nemo quod fiuum ejl, qit.trat ; fe d quoi
alterius : Sc non qux ma litnr finguli cogicanres,
fed ea quæ aliorum. Quanta itaque ifta manfuetudinis
eft virtus ! quanta tranquillitas fpirirus !
Quis autem nollrûm, fi unum hujus rnundi divi-
tem ad omnipotentis Dei fervitium convertiflet
feque egere confpiceret, Sc ilium fibi vint fubfi-
dia non pr^bere, non procinus de ejus vita»defpe-
raflet ? Quis non incaflum laborafle fe dicerct î
quis non ab cjùs exhortatione obmutcfcerec
quem in lemetipfum priinum ferre fruâium boni
C a p u t XXV.
Miniftri Chrifti funt 3 & ego* 3i£>. u.n
J lT s t i atque perfecli gloriam laudis fiigien- Quaintccw
te s,&: animarum lucra qua:rcnces, aliquando vir- ne
tûtes fiias predicant -, bona qua: divinitus accepc- nwndcni
runt, narrant : non uc ipfi apud homines oftenlio- Sf. * " ,
ne fua proficiant, fed ut cos quibus predicant,
exemplo fito ad vitam trahant. Unde Paulus Apo- ’’
ftolus quoties fuftibus cæfus, quoties lapidatus, ‘X" ''
quocies naufragium pertulit, quanta pro vcricaté
fuftinuic, quod ad tertium carlum raptus j quod A nus ejus? Quid eft quod modo Ipontè cuneosar*
in paradifum dudus fie, Gorinthiis narrat, uc eo-> matorum impètic ■. &. modo fe ab armatis hoftibus
m m r r n i n m ù fu lfîc IB TOW w w iiilllM W M W I .• . __ webs ■/• 1 v 1 ^ n
jn txpoßt. S.
foù, Ub. 19.
rum fenfum à falfis predicatoribus a vertat : Sâ
dum fe innotefccret qualis eflet, illi eis vilefee-»
rent, quos ab eis cognoverat inique venerari. EifL
dem igitur Corinthiis, honorem fugiens , dicit î
N on enim nofinetipfos pr.edi camus >Jtd Jefum Chri-
ftum Dominum nofirum : nos autem fervos vefiros pet
Jefum Chrifium. Quos tamen videns falforum Apoftolorum
perfuafionibus à vere fidei tramice dc-
viare, eis fe fummopere, quantum eflet Veneran-
dus oftendit, dicens vin quo quis audet(in infipien-
tia dico ) audeo & ego. H ehr ai Jùnt, & ego. Ijrdèlittt
funt t & ego» Semen A hr aha fu n t, dr ego. Minifiri
quafi trepidus abfcondit, nifi hoc quod necefle eft
ut in ejus artificiôfa vircute difeamus adverfario-
rum pugnam & conftantcr aliquando appetere,
’& prudenter aliquando declinarc ? Necefle quip-
pe eft üt per omne quod agimus, in mentis tru-
tina poficum hinc pondus > illinc frudum noftri ia-
boris arftimemuSi Et cùm pondus frudum fupe-
r a t, laborcm quifque innoxîè déclinât dummo-
do fc in aliis dxerceat, in quibüs lucro fruduum
pondus laboris vincac.Cùm verb fubfequenti quantitate
fruduum menfura laboris aur arquatur aut
vincitur, la / " " r ’ v v n u w s i u i H r j x y u r cgff-. JXLtniJlTl- ________ , ___b__o_r_ _f_i_n_e gr_a__v_i c__u_l p_a d__e_c_l_i_n__a_t_u_r_. U■ nde
Chrifli funt y dr ego : ( ut minus fapiens dico) plus B {^ardicator fandus cum Damafci valde obftinatas
égo, Quibus etiam fubjungic quod ci quoque ter- mentes Derfcaueimii din cerherer. eorum voIntr*»A_
tii cæli (ècrcta patuerunt, quod raptus etiam ar*-
[ Quant* difcrc-
I tione debea-
! riis aliquando
I obviarc, cof- I demque ali- I quando declicana
paradifi penctravit. Écce honorem fugiens,
lèrvum fe difcipulorum predicat : cccc honorem
pro utilitatc audientium quærens, falfis Apoftolis
vire fua: mérita fuperponic. Egic quippe dodot
egregius , ut dum ipfe qualis eflet agnofeitur, &
vita & lingua male predicantium ejus compara^
tione vilefecret : iilos videlicet commendarct, fi
fe abfconderet : cumquc le non oftenderet, erro-
ri locum dediflet. î^iro igicur modo, & humili-
tacis quærit incremcnta, uc & lèrvum fe difeipu-
lis predicec, & adverfariis potiorem demonftrec.
notefeit difeipulis qualis apud femaneac in cogi-
tatione. Sandi ergo viri cum coguntur bona nar-
rare, qux faciunt; non clationi, fed utilitaci fer-
viunc.
C a p u t X X V I.
Damafci Prafofitus gentis Arche Regis.
I ad xternx vire defiderium nofter animus ex-
arfit, fi jam verum lumen incrinfecüs refpicit, fi
in 1c flammam fandi fervoris acccndit: inquanmentes
pcrfcqueiu|toi cerncrcc *voluit ad-
Vcrficaci confligewP^quia ôc lemedplum, quem
profiiturum multis noverat, vidic pofle deficcre,
& aut nullis fe illic, aut paucis prodefle. Secef-
uim igitur à cercaminc petiic, &c pugnaturum fc-
liciùs ad alia fc bella fervavit. Non enim loco
Virtus, fed locus virtuci defuit : & idcirco forcif.
fimus miles ab obfidionis anguftia certaminis cam-
pumquxfiviti Ubi verb fubjuganda regi proprio
mulca adverfariorum colla confpcxit, fubirc bellum
, vel cum morte non timuic : ficut ipfe cum
Jerofolymam pcrgercc, eumque difcipuli paflione
* - ----------------- illius per prophetiam prelcita prohibèrent, fibi-
Ultcnmt dilcipuhs quid hümihcatis accepcrac,o-C metipfi attcftarecur, dicens : Egononfilum allirari, A3.»
ltendit adverfanis quid fublimicatis. Innotefcic fed d r mori in Jerufalem paratus fum pro nomine Dornt-
contra adycrfarios quid habercc cx muncre, in- n i Je fu : neque enimfacio animant meampretiofiorem
quàm fine. Qm igitur hîc hoftiles cuneos etiam
prelcita paflione fua impcrccrritus petiic, illic de
dilpenfatione fuifle edoeuie, non de cimorc, quod
fugit. Qua in re penfandum eft quia illc laborcs nam. t,
quofdam per difpenfationis judicium laudabiliter
déclinât, qui pro Deo majores alios for titer tole-
_ _ rat. Nam fxpc ab hominibus timor debilis, cau-
St î . , _. . _ ta dilpenfacio vocatur, & quafi prudenter impe-
I ad xternx vire defiderium nofter animus ex- turn dcclinaflè fc aflèrunt, cùm fugientes curpitcr
in terga feriuntur. Unde necefle eft uc in caula
P ci cùm res difpenfationis agitur, mccus cordis
loa n aaamrit, i n q u a ^ cmfiexigic r de-D fiibtillffima libracione penfetir : nc per infirmi.
bemus pro defenfione juftieix nofinetipfos obji-
cere, & perverfis ad injufta crumpcntibus, etiam
cum ab eis non quxrimur,obviarc. Nam cum ju-
ftitiam quam nos amamus, in aliis fcriunc: nos ni-
hilominus fua percuflionc confodiunt, cciamfi vc-
ncrari vidcantur. Incueri übet quantus Paulum
fervor accendcrat, quando cum Ephefiad irrum-
pendas chcacri turbas zcli flamma rapicbac. Scri-
peum quippe^ eft: Repleti funt i r a ^ ex clam averunt,
dicentes: Magna Diana Ephefiorum. Et impleta efi
civ it as confufione, dr impetum fecerunt uno an into in
theatro, rapto Caio dr. Ariftarcho comnibus Pauli.
Atque mox fubdicur: Paulo autem volente intrare
in t ° tnl?m’ß on permiferunt difcipuli : quidam m i - E Neque enim ille dux fâpiens eft, qui contra eu.
tern dr de A J i t prin d pi bus qui erant amici ejus, mi-
ferunt ad eum rogantesyne f e daret in theatrum. In
quibus profe&o verbis agnofeimus quo impetu
contra cuncos adverlantes irruerec, nifi eum per
amicos & difcipulos, caricatis frena tenuiflent.
Scd fi obviare hoftibus, fi ulcro pugnam pctcrc,
fi nofmetiplos lemper rclinquerc in curium noflri
fervoris debemus, quid eft quod idem predicator
egregius de femetipfo fatetur, dicens : Damafci
Prapofitus gentis Areta Regis ' cuflodiebat civitatem
DamafienorumyUt me domprehendcret; & perfenefiram
in fporta dimijftisfum per murum, & Jic effugi «w,
Tom. IV .
neos hoftiles cxcrcitum preceps admovet, neque
ille dux fortis, qui fempcrhunc ab hoftis facie ca-
vendo fubducit. Scire namquc dux debet, niodb
abhoftili impetu cxcrcitum caute lubtrahere, modo
hoftem circumfiifis cornibus coanftarc. Quod
rfimitum Ibllicitè perfc£ti prxdicatores exhibent,
cum modo perfeçueionis rabiem déclinantes,no-
verunt fapienter fed non enerviter cederc : modo
vero pcrfccutionis impetum contcmnentes,
noverunt ci for citer, fed non precipicantcr obvia«
H H h i j
1
tatem cimor fubrepat, & fefe per difpenfationis
imagincm rationem confingac, ne culpa fe pru-
dentiam nominee : jamquc ncc ad pcenitenciam
animus redcat, quando hoc quod inique perpétrât,
virtutem vocar. Rcftac igitur in dubiis quif.
que deprehenfus, cùm fibi quxlibec adverfitas im-
minet, priùs intra femecipfum contra formidi-
nem & prxcipicacionem pugnet : quatenus ncc for-
midolosè fe fubtrahat, ncc prxeipitanter opponar.
Valdc enim prxeeps eft, qui Temper fc adverfis
objicit: & valdc pavidus,qui femper abfcondit.
Scd hxc melius in bellis fpiritualibus difeimus, »
fi formam excrcicii à corporal i bus bellis trahamus.