Sanóti Paterii Liber V. tert. part. H
eft qubd in tabernnculo vela cilicina undccimA Undc be alias in cjufdem Spiritus fignificatione
fiunt.HincperündecimumPfalmum dicitur: Sal- -----a - -n.a... .n . j. -a. • r.
njunt m e f a c , D om m e , q u o n iam d e fe c it fa n c tm . Hinc
Petrus in undenario numero remanere Apoftolos
>, Matthiam duodecimum forte mifta requifivit.
Nifi enimfignari culpam per undenarium
cerncret, impleri Apoftolorum numcrum duode-
nario tam fcftinè non curatet.
C a p u ■
In expofit. B.Job, lib. zS. mm. z.
CL
— o D enim de adventu fandi Spiritus feri-
ptum eft : Fatfus e ji repente de calo f on iss, tamquam ®
advenientis fpiritus vehementis i & replevit tot am do-
mum u lu erantfedentes. E t apparuerunt illis difperti-
t£ lin gu,t quafi ign is : f e d it quefupra fingulos eorum.
Per ignem quidem Dcus apparuit ; fed per femet-
ipfiim locutioncm interiùs fecit : & neque ignis
Deus,neque ille fonitus fuit, fed per hoc quod çx-
teriùs exhibuit, expreflit hoc quod interiùs geflir.
Quia enim difcipulos be zelo fucccnfos be verbo
cruditos intus reddidit, foris linguas igneas often-
dit. In fignificationem igitur admota funt elemen-
ta, ut ignem be fonitum fentirent corpora : igné
verb inyifibili be voce fine fonitu. docerentur
corda. Foris ergo fuit ignis qui apparuit,fed intus C
qui feientiam dédit.
C a p u t V I I .
EH I
n expo fit. B. J o b , lib. j . num. 6g:'
f U i d enim per vocem aura: lenis, nifi cogni-
tio fandi Spiritus defignatur, qui de Pâtre proce-
dens, be idco quod eft Filii accipicns, noftrx te-
nuiter notitix infirmitatis infunditur ? Qin tamen
fuper Apoftolos venions per exteriorcm fonum,
tamquam per vehementem fpiritum demonftra-
tur, cùm dicitur : Facfufque eft repente de u lo fo ntts,
tamquam advenientis fp ir itu s v a lid i. Spiritus
cùm fc notitix humanx infirmitatis infinuac, & D
fonitu vehementis fpiritus, be voce aura: lenis ex-
primitur ; quia videlicet veniens, be vehemens eft
be lenis. Lenis quia notitiam fuam quatenus co-
gnofei utcumque valeat, noftris fenfibus tempe-
rat : vehemens,quia quantumlibet hanc tempérât,
adventu tamen fuo infirmitatis noftra: cxcitatem
illuminando perturbât. Illuftratione enim fùa nos
lenitcr tangit, fed inopiam noftram inaniter conjoint.
C a p u t V I I I .
In expofit. B . Jo b , lib. zy. num.
JL O t e s t autem per os Dei Unigenitus filius de- ^
fignari : qui ficut brachium ejus dicitur, quia per ^
cum cunda Pater operatur: ira etiam os dicitur de
quo Prophcta ait: Os enim D omini locutum eft. Per
quem nçbis omnia loquitur : ac fi oris nomine patenter
diceretur verbum, Sicut nos quoque pro
verbis, linguam dicerc folcmus : ut cùm Grxcam
vel Latinam linguam dicimus, Latina vcl Grxca
verba monftramus.Os ergo Domini non immerito
ipfum verbum accipimus. Unde bc ci Sponfa in
Canticis canticorum dicit : ofculetur me ofeulo oris
f u i .A c fi dicat : Tangat me dulcedine be prxfentia
unigeniti filii Redemtoris mei. Per fonum verb oris
potoft ejufdem Domini Spiritus fandus defignari.
feriptum eft :F a llu s eft repente de calo fonus, tam- au.
quam advenientis fp ir itu s vehementis. Sonus igitur
de ore Domini procedit, cùm confubftantialis cjus
fpiritus ad nos per filium veniens furditatem noftrx
infenfibilitatis rumpit : ficut de codem fono
incircumfcripto be incorporco os Domini loquitur
, diccns : D e meo accipiet, dr annuntiabit vobis, i»ha
C a p u t IX .
Hotnil, 30. in Evang. num. 4. j . & feq.
S p i r i t u s fandus luper difcipulos in igneis
linguis apparuit,omniumque linguarum feientiam
dédit. Quid fcilicct hoc miraculo defignatur, nifi
quod fânda Ecclefia eodem Ipiritu rcplcta,omnium
Gentium erat voce locutura? Qui verb contra
Deum turrem xdificare conati funt, commu-
nionem unius linguæ perdiderunt : in his aurem
qui Deum humiliter metuebant,,lingua: onmes
unitx funr. Hîc ergo humilicas virtutem meruit,
illic fuperbia confufiQnem. Sed quxrcndum no-
bis eft cur Spiritus fandus Patri bc Filio coxter-
nus in igné apparuit, cur in igné fin ul bc linguis,
cur aliquando in columba, aliquando vero in
igné monftratur, cur fuper unigenitum Filium ap-
paruic in columbx fpecie, bc fuper difcipulos in
igne : itaut neque fuper Dominum venirct in igné,
neque fuper difcipulos monftraretur in columba.
Per quatuor itaque hxc qux propofuimus folvcn-
do redcamus.Patri namque bc Filio coxternus Spiritus
in igné monftratur, quia incorporcus bc in-
cffabilis, atque invifibilis ignis eft Dcus, atteftan-
te Paulo : Deus nofter ign is confumens eft. Deus nth
quippe ignis dicitur, quia per hunc peccatorum
rubigo confumitur. De hoe igne Veritas dicit:
Ignem v e n i mittere in terram, & q u id volo n if i ut Lut.
ardeat ? T erra enim vocata funt corda terrena,
qua: dum femper infimas in fe cogitationes ege-
runt,a malignis fpiritibus conculcantur ; fed ignem
in terram Dominus mittit, cùm afflatu lindi Spiritus
cor carnalium incendit : be terra ardet, cùm
cor carnalc intfuis priùs voluptatibus frigidum,
relinquit concupifcentias prxfcntis fcculi, be in-
cenditur ad amorem Dei. Bene ergo in igne apparuit
Spiritus, quia ab omni corde quod replet,
torporem frigoris excutit, be hoc in defidcrio fux
xternitatis acccndit. In igneis autem linguis mon-
ftratus eft, quia idem Spiritus coxternus eft Filio,
bc habet cognationem maximam lingua cum Verbo.
Verbum quippe Patris eft Filius, be quia Spiritus
una eft be Verbi fubftantia, idem Spiritus
monftrari debuit in lingua. Vel ccrtè, quia per linguam
procedit Verbum, in linguis apparuit Spiritus
, quia quifquis fando Spiritu tangicur, Dei
Verbum, id eft unigenitum Filium confitetur. Ec
negarc Verbum Dei non valet, qui jam fandi Spiritus
linguam habet. Vel certè in igneis linguis
apparuit Spiritus, quia omnes quos rcpleverit, ardentes
pariter be loquentes facit. Linguas'igneas
dodorcs habent, quia dum Deum amando predicant,
corda audientiuminflammänt:nam otiofus
lermo doccntis eft, fi prebere non valet inccn-
dium amoris. Hoc dödrinx incendium ab ipfo
Vcritatis ore concepcrant, qui dicebant : Nonne 5?«#.
cor noftrum ardens erat in nobis, cum loqtieretur in
v ia , & aperiret nobis Scriptures ? Ex au dito quippe
fermonc inardefeit animus, corporis frigus reyiy
Taper Librum A(3:uum Apoftolorum. 5:z6
cedit, fit mens in fiiperno defiderio anxia, à con-
cupifeentiis terrenis aliéna. Amor verus qui hanc
repleverit, in fletibus cruciat} fed dum tali ardo-
re cruciatur, ipfis fuis cruciatibus pafeirur. Audi-
re ei libet præccpta cxleftia; be quot mandatis
inftruitur, quafi tot facibus inflammatur ; &: qux
torpebat priùs per defideria, ardet poftmodum
per verba. Unde bene be per Moyfen dicitur : I n
dexter a ejus ignea le x . Siniftra quippe reprobi, qui
ad finiftram ponendi funt j dextera autem Dei
appcllantur cledi. In dextera autem Dei ignea
lex eft, quia eledi mandata cxleftia ncquaquam
frigido corde audiunt, fed ad hæc amoris intimi
facibus inardefeunt. Sermo ad aurem ducitur, be
mens eorum fibimet irata ex intern« diledio-
nis flamma concrematur. In columba verb fan-
dus Spiritus be in igne monftratus eft, quia omnes
quos repleverit, fimplices be ardentes facit :
fimplices puricatc, ardentes xmulatione. Neque
ctenim placet Deo aut fimplicitas fine zelo, aut
zelus fine fimplicitatc. Hinc ipfa Veritas dicit :
Eftote prudentes ficut f e r pentes, d r fimplices ficut columba.
Qua in re notandum eft quod difcipulos
fiios nec de columba fine ferpentc, nec de fer-
pente fine columba voluit Dominus admonere :
quatenus be columba: fimplicitatem, aftutia fer-
pentis accenderet, &: ferpentis aftutiam coiumbx
fimplicitas temperaret. Hinc Paulus ait : N o lite
pueri effet fenfibus. Eccc aftutiam ferpentis au-
divimus -, nunc dc fimplicitatc columbæ monea-
mus : S e d malitia p a rv u li eftote. Inde de beato Job
dicitur : E ra t v i r fim p le x d r re Hus. Qua: eft autem
reditudo fine fimplicitate, aut qua: eft fim-
plicicas fine reditudinc ? Quia ergo ,bc reditudi-
nem docet ifte fpiritus be fimplicitatem, be in igne
monftrari debuit be in columba, quatenus omne
cor quod ejus gratia tangitur, be manfiietudi-
nis lenitate tranquillum, be zelo juftitix accenfum
fiat. * Ad extremum verb quxrendum eft, cur in
ipfo Redemtore noftro Mediatore Dei be homi-j
num per columbam apparuit, in difeipulis verb
per ignem. Certè unigenitus Filius judex eft generis
humani ; led quis ejus juftitiam ferret, fi
priufquàm nos per manfuetudinem colligeret,culpas
noftras per zclum reditudinis examinare vo-
luilfet î Homo ergo pro hominibus fadus, micem
fe hominibus prxbuir. Noluit peccatores ferire,
fed colligere ; priùs voluit manfuetè colligere, uc
haberec quos poftmodum in judicio lalvarcc. In
columba ergo apparcre luper cum debuit Spiritus,
qui non veniebat ut peccata jam per zelum
percuteret, fed adhuc per manfuetudinem tole-
rarcr. At contra fuper difcipulos in igne debuit ;
Spiritus fandus demonftrari, ut hi qui erant fim-;
pliciter homines atque ideo peccàtores, eos contra
femetipfos fpiritalis fervor accenderet,& peccata
qua: Deus per manfuetudinem parceret, ipfi
in fe per poenitentiam punirent : neque ipfi quippe
elfe poterant fine peccato, qui adhærebant cx-
lefti magifterio, Johanne atteftante, qui ait : S i di-
xerimus, quia peccatum non habe mus, nofipfos fe d u -
cimus,dr veritM in nobis non efi. In igne ergo in hominibus,
in columba verb apparuit in Domino;quia
peccata noftra qux pic Dominus per manluctudi-
nem tolérât, nos per zclum reditudinis debemus
cautc confpicere,&: ardore femper poenitentix cre-
mare. Igitur per columbam Spiritus in Redemtore
monftratus eft, per ignem verb in hominibus :
quia quanto nobis noftri judicis fada eft feveri-
S. t a s t e m p & a t a , t a n t o e r g a f e d e b e t f i e r i n o f t r a i n -
firmitas accenfa.
C a p u t X .
Regul. Paßoral, tert. part, admonit. 3/.
^/^L.D Jeremiam milTum ad prxdicationem dicitur
: Ecce confiitui tc hodie fu p e r Gentes & fu p e r Iertm -1, lt-
regna, ut eve lla s & deftruas, dr difperdas dr d ifs i - ■
p e s , dr adifices dr planqes. Quia nifi priüs perver-
fadeftrueret,xdificareutiliterredanonpolfet: nifi
ab auditorum fuorum cordibus fpinas vani amoris
evellerct, nimirum fruftra in eis fandx prx-
dicationis verba plantarer. Hinc eft quod Petrus
priüs evertit ut poftmodum conftrueret-, cum ne-
quaquam Judxos monebat quid jam facercnt, fed
de his qux feccrant incrcpabat, dicens : J e fu m Na- aia. 2. it.
z^arenum v irum approbatum a Deo in v o b is , v ir tu - *~rc'
tibus, dr p ro d ig iis , dr fig n is qua fe c it p e r ilium
Deus in medio v e f ir i ficut vos fe it is . Hunc definit0
confilio dr prafeientia Dei traditum p e r manus in i-
quorum affligentes interemiftis; quem Deus fu fe ita -
v it ,fo lu t is doloribus in fe rn i. Ut videlicet crudeli-
tatis fux cognitione deftrudi, xdificationcm fan-
d x prxdicationis quanto anxie quxrerent, tanto
utiliter audirent. Unde illico refponderunt: Jp u id
ergo fa c iem u s , v i r i fr a t r e s ? Quibus mox dicitur:
A g ite pcenitentiam, d r baptiz.etur unufquifque v e -
firum.. Qux xdificationis' verba profedo contem-
nerent, nifi priüs falubriter ruinam fux deftrudio-
nis invenilfent.
C a p u t X I .
In expoßt. B. J o b , lib. zy. num. i f .
I c. i l a N t 1 verb eft cura penfandum quod ^ ,,f *4,
in noviffima abyfli deambulalfe fe perhibet: de-
ambulare quippe non conftridi, fed liberi eft.
Quem enim vincula adftringunt, ejus nihilominus
grelfus impediunt. Quia igitur Dominus nulla pec-
cati vincula pertulit,in inferno deambulavit: liber
quippe ad ligatos venit. Unde feriptum eft: F ac lus p/ai. *r. s,
fum ficut homo fin e adjutorio inter mortuos liber. In
novillimis ergo abylfi Domino deambulare, eft in
lacum damnationis nil fux retentionis invenire,
atteftante Petro, qui ait: Solutis doloribus in fe rn i, a s . ». 24,
ju x t a quod impofsibile erat teneri ilium ab eo.
C a p u t X I I .
Regula Paßoral. tert. part, admonit. 31'.
X E t r u s cum quofdam territos malorum fuorum
confiderationc confpiceret , admonuit di-
cens: Foenitentiam agite, dr bap t ilg tur unufquifque 4.8. 2. jt:*
veftrum. Didurus enim baptifma, prxmifit poeni-
tentix lamenta: ut priüs fe aqua lux afflidionis in-
fundcrent, be poftmodum facramenta baptifinatis
lavarent. Qua igitur mente qui tranfadas culpas
Here ncgligunt, vivunt fecuri dc v.enia, quando ,
ipfe lummus Paftor Ecclefix huic etiam facra-
mento addendam pcenitentiam credidit quod
peccata principaliter extinguit i
C a p u t X I I I .
In e x p o fit. B. J o b , lib. zS. num. 27,
E c c e a l i q u i s , v e l d a m n a r e r u m , v c l a f f l i d i o -