nr.
ipfius in
Ep. 2. GeU-
fii r. Tom. 4.
Concil.p.1163,
V.
Gratulantibus
de fufcepto
Pontificatu
quàm humili-
tcr fcripferit.
fionc , detr
ûandi epifco-
patus caufx,
gravi ffima Ecclefia:
mala.
Lib.x.Ep. 43.
Lib. I. Ep. i
2.19 S . Gregorii Papæ Vita. Lib. II.
bus feubftantiis feparans , ad impietatis perfidiam cecidiffc convincitur I feripta quo que Theodoriti, per qua
beats CyrilLi. fides reprchcnditur, aufet dementia prolata refutantur. Subdit : Cunffasverb quasprxfata v>e-
n er an da Concilia perforas refpuunt, refpuo. Tandem quoflibet aliter fentientes anathematc ferit. In
alia rurfüs Epiftola, quatuor Univcrfalis Ecclcfix Synodis cumtotidcm libris Evangeliorum collairis
fummam fuprcmamque cribuit audoritatem.
In hujus Epiftolx Synodicx ad Patriarchas inferiptione primum omnium occurric Johannis Co n-
ftantinopolitani nomen, quod à Grcgorianarum Epiftolarum collcdoribus fadum, non ab ipfo Gregorio
jure ccnfcc Baronius. Singulis cnim Patriarchis fingula mifit illius Epiftolx excmplaria, in quibus
folum nomen Patriarch* ad quern unumquodquc mittebatur crat inferiptum. Nequc enim excmplum.
quod ad Johanncm delatum eft, aliud quàm Johannis ipfius nomen prxfercbat. a Hinc legitur Pra ter
car iff me, non Francs carifßmi. Noftram fententiam confirmât, quöd fubjundum fucrit, d par thus,
poll Patriarcharum nomina, ut in notis obfervavimus. Nihilo tarnen hnnus jam confenticntibus a.liis
Patriarchis, Conftantinopolitanus primum locum poft Romanum Pontificcm obrinebar.
Tunc duo crant Antiochcni Patriarch«; nambAnaftafio ex hac Scdc pulfo, Gregorius (ubroga-
tus f.ierat; quod cum injuria magis quam jure fadum fuiflet, aliundeque Anaftafius pixcipua laude
pietatis Sc dodrinx inter Oricntalis Ecclcfix Antiftites fiilgcrct ; noluit fandus Pontifex pro exautdo-
rato cum habere, fed ad ipfum ficut ad ccteros Patriarchas Synodicam tranfrnifit. Jarnque ad ejufdem
litteras dc fufcepto fummo Pontificatu gratulatorias refpondcrat. Scd quia Gregorius ei fucceffor da-
tus , pro legitimo Paftore in univerfa Orientis Ecclefia, nemine reludantc agnofeebatur, vir alio*
quin ob fandiflimos mores, Epifcopatu dignus; cumprxtcrirc infalutatum non debuit novus Papa,
ne paccm turbarct.
Synodica vel Synodalis dida eft prxlaudata Epiftola. Simul ac enim quis creatus erat Romanus Pontifex,
colledis vicinis Epifcopis Synodum habebat, in qua fefidei catholicx aflertorem profitebatur;
ex caque Synodo Epiftola Synodica tranfmitti folebat ad abfentes univerfi orbis Epifcopos, potifli-
mùm verb ad prxeipuarum Ecclcfiarum Patriarchas. Hujus fane confuctudinis exempla in antiquis
Ecclcfix monumentis pafliin fimt obvia. Porro fidei fux confeffionem rcccns afifumtus ad Pontifica-
tum mittebat, non folun ut fc orthodoxum probaret, fed etiam ut fib qua fid e vivendum effet fecundum
flatuta patrum, fibi fubditos doccret. Hac etiam in Epiftola, primariis Orientalis Ecclcfix Epifcopis, ipfc
primus Paftor Gregorius, voluit abfoluciffimam rede regendi Sc pafeendi Chrifti gregis jformam prx-
bere : ad illos enim fufiflime ac dodiflime feribit de muncrc Paftorali ; adeo ut in ea Epiftola fuo de
Regula Paftorali aurco plane libro prxlufiflfe vidcatur. Vcrum nihil magis elucet in ea, quam ftupen-
da viri fandiffimi humilitas, imparem fe Epifcopali curx ex animo profitentis.
Eamdem animi demiffioncm teftatam rcliquit in plurimis quas pavilo poft fufeeptum Pontificatum
referipfit Epiftolis. Quippe ftatim ac fama de ejus ad fummum Pontificatum affumtione pcrcrebuit, il-
luftrcs viri quamplurimi, maxime quiinurbe regia cjus modeftix, fapicntix, pietatis, ceterarumque vir-
tutum teftes Sc confcii fucrant, eum amicis Sc gratulatoriis litteris compellavere, quibus potiùs lacry-
mas Sc gemitus quam verba, referibendo reddidit Sc rependit. Legendx funt prx ceteris tertia cum quatuor
fequentibus, vigefima prima, Sc quadragefima tertia lib. 1. in quibus vehcmentiflime dolet impofi-
ta fibi immerito Sc impari Epifcopatus pondéra : Tanto, inquit Narfctem Patricium alloqucns, me per-
cujfum nicer ore agn o f cite, ut v ix loqui feufßciam >• oculos enim mentis me a dolor is tenebra obfident. Trifee efi
quidquid afpicitur See. Quia verb fuas lacrymas, etfi juges, ad deplorandam mutatam fortem, minime
fufficerc putabat, familiaribus fuis pro amicitix teffera, fletusea de re fufpiriaque imperabar.
Johannes Exconful non parum contulerat turn ad Gregorii eledionem, ut jam monuimus, turn ad
hujus eledionis confirmationem ; idcirco in ilium amicè excandefccre videtur. Scd nullibi magis
prodit dolorem dc amiftavitx monafticx tranquillitate, Sc fufeepta paftorali cura, quàm horn. xi. in
Ezcchiclem. Unde non immerito Johannes Diaconus nonnullorum ex Langobardis vefâniam exagi-
tat, quos non pudebat affirmarc Gregorium -appetfifle magis Pontificatum, quam fugifle.
Quid caufx effet cur à Pontificatu tantùm abhorreret fandus vir, prxtcr fingularem animi demiffio-
nem Sc vitx folitarix amorem, hie inveftigare operx pretium videtur. Tunc Roma, totaque Italia
crucntiflimo Langobardorum bello premebatur, cui accrffcrunt fidx comités fames Sc peftilentia.
Vcrum gravioribus adhuc malis Ecclefia laborabat. Dc his dolens ita feribit ad amicum Leandrum :
Refpondere Epiß0 lis veflris tot a intentione voluiffem, n ifi Fafioralts cura ita me labor attereret , ut mi hi
magis flcrc libeat, quam aliquid dicerc. £>uod veßra quoque Reverentia in ipfo litterarum me arum textu v igilant
er intelli g it, quando ei negligenter loquor, quem vehementer diligo. Tantis quippe in hoc loco hujus
mundi fluffibus quatior, ut vetußam ac putrefeentem navem, quam rtgendam occulta Dei difpenfatione Ju fi
ce p i, ad portum dirigere nullatenus pofsim. Nunc ex adverfo flu ff us in Hunt, nunc ex latere cumuli fpumo-
f i maris intumefeunt, nunc d ter go tempefias infequitur. interque hac omnia turbatus cogor modo in ipfam
clavum advcrfitalem dirigere, motto curvato navis latere, minas fluffuum ex obliqup de din are. Ingemifco,
quia fentio quod négligente me crefcit fentina vitiorum, dr tempefiate fo r tit er obviante, jamjamque putri-
dxnaufragium tabula fonant.
Ccrtè (i fludibus obrui potuiffet Petri navis, ex fxvientibus tunc procellis numquam emerfiftcr.
Quippc Langobärdi autc idololatrix addidi, aut impietatis Arianx fcdatorcs, Romx totius Chriftianx
religionis arci imminebant : parumquc abfuit quin expugnarent. Nupcr Autharis ipforum Rex Aria-
nus , liberos eorum in fide catholica baptizari prohibuerat, orthodoxifque fefc infenfifiimum often-
debat. Fervcbat furebarque in lftria & in finitimis provinciis fchifina pro tribus capitulis excitatum.
In Hifpania, Sc Gallia Narbonenfi 'Wifigothi Arianam hxrcfim ad hxc ufquc tempora diflemia
Vide notam u. 'ad liane Epifiolam.
k De illo confiilc notas ad Hp. 7. lib. r.
c Dc iiolida illorum idololatria, in caprca: capit vide lib. m . Dialog.
narant
San£ti Gregorii Papæ Vita. Lib. I Ï. 220
narant SC propagarant. Qu.i Britanniam invaferant Angli, adhuc idolorum cultui mancipati, Chrifti
nomen ignórabant. Pergebant Donatiftx Africanam Ecclcfiam fcinderc vexareque jam penc tribus à
fcculis. Foeda erat Orientalis Ecclcfix facies, propter graflantes ubique Neftcrii autEutychctis errores,
quorum plurimi furculi pullularant. His accenfebantur Agnoïcæ, qui non ita pridem apud Alexan-
driam fuerant exorti. InGalliis, qux catholicx fidei femel rcccptx tenaciùs inhxfcrant, varix mo-
rum irrepferant corruptclx, ipfamque difeiplinam Ecclefiafticam labefadarant, maxime fimoniaca
hxrcfisffic appellat S. Gregorius) &• Neophytorum, hoc eft ad ejufdem mentem, laïcorum imma-
turx prxcipitefque ad facerdotium promotiones.
Tor malis mederi Gregorio incumbebat, cui cum fummo Pontificatu Ecclcfiarum omnium follici-
tudo fucrat demandata. Sed ad tantx molis opus imparem fe prx humilicatc judicans, maxime infirma
femper attritaque valetudine, magna animi anxictatc laborabat. Vcrum adjutorem expertus
eft Deum, cui vocanti obfecutus fucrat : ejufquc ope qui fe fervum inutilem exiftimabat & didita-
bat, fchifmaticos Italiam turbantes coercuit, Langobardos ad fidem catholicam perduxit, Gothos
Ecclefix reconciliavit, Anglos chriftianis prxeeptis imbuit, Sc facro lavacro tinxit, repreflit Donatif*
tas in Africa tumultuanccs, Agnoïcas a.liofque in Oriente hxrcticos dcbcllavit; varios ubique fuccref-
centes, contra fidem aut pios mores, exftirpavit errores : tot denique tantaque intra paucorum anno-
rum fpatium prxftitit, ut jure omnium gentium confenfu magni cognomen fit confccutus. Prxci-
puos autem quos habuit laboris focios Sc adjutores, qui fcilicet majoribus tunc prxerant Ecclefiis,
recçnfcamus.
Johannes, propter miram abftinentiam didus Jcjunator,ob infignes virtutes ad Conftantinopolita-
nam Sedem, qux fecundum poll Romanam locum jam fibi vendicabat, mortuo Eutychio afliimtus
fuerat, ut fupra diximus. At ufurpato in Synodo CP. occumenici Patriarch« titulo, quem dcponerc
numquam confenfit, Pelagium Papam, Sc poftca S. Gregorium in fe concitavir. De illo dcinccps frequenter
aduri fumus. £um fummis laudibus eftcrunt fcriptorcs G rx c i, propter dodrinam, picta-
tem, fingularemque in pauperes, cum fibimet foret parciftimus, liberalitatem Sc munificcnriam. Diem
claufit extremum an. 596. Sc à Grxcis in Sandorum catalogum eft rclatus. Hunc excepit Cyriacus ii\
eadem Sede CP.
Eulogius ex Monacho, fi.audori Prati fpiritualis fides fit, fad.us Pacriarcha’, Ecclefiam Ale-
xandrinam rexit ab anno j 8 i . ad an. 608. hxreticorumque hoftem acerrimum , Sc ftrenuifliinum
fidei orthodoxx vindicepi fe femper probavic. Quinque libros feripfit ad versus Novatianos feu
contra Novatum, impugnavitque varios temporum illorum hxreticos, contra Concilium Chalce-
donenfc Sc S. Leonem Papam rebellâmes. De ipfo ejufdem que lucubracionibus agit Photius mul-
tis in locis. S. Gregorio propter eximias quibus prxditus crat virtutes Sc animi doces, fuit femper
acccptiffimus, ut ex Epiftolis infra commemorandis palam fict. Poft obitum, Sando^im albo fuit ad-
<litus.
Anaftafius, quem Sinaïcain efte multis feriptis eelebrem plurimi putarunt, ad Sedem Antioche-
nam affumtus, eamdem Gregorio, monafterii apud montem Sina, ut aiunr, Prxfedo, cefferac anno 57z.
à Juftino Impcratore pulfus Sc dejedtis. Ipfum tarnen pro legitimo Pacriarcha Sedis hujus habuit
femper S. Gregorius ; unde ad eum fcripfic : i^fpud me femper hoc eflis, quod ex omnipotentis Dei mutiere
accept fits effe, non quod ex voluntate hominum putamini noneffe. Mortuo Gregorio Antiocheno,
cujus laudes fusé perfequitur Evagrius lib. quarto, propter virtuces'multipliées Sc prxftantiftimas,
redeque adminiftracam Ecclefiam, Anaftafius fux Sedi rcfticutus eft an. ƒ94. vel ut aliis placet 59z.
quam ufque ad an. $99. quo devixit, fandifïïmè gubernavit. Qux fcripferit îmt feripfiffe vulgo fie
creditus, lege apud facrarum Bibliotheearum audores. Plurimos autem fpedatx fanditatis fux lau-
datores Sc admiratores nadus eft, inter quos Gregorio Magno primus extra controverfiam locus dc-
betur. Non mediocre concept« de Anaftafio exiftimationis Sc fingularis in eum amoris teftimonium
exhibuic S. Gregorius, quando ftatim poft fumtum Pontificatum, feuggeftionem fummis precibus plenum
fecit apud piifsimos Dominos, ipfo tefte, utvirum beatifsimum domnum K_sinaß.flum Patriarch am,
conceffe ufu Pallii, ad beati Petri dpoßolorum Principis limina fecum celebraturnm folemnia Miffarum
tranfenittere debuijfent : quatenus ß ei ad Sedem feuam minime reverti liceret, [altem fecum in honore fuo
viveret. Utrùm tarnen fuggeftionem hanc vcl libellum fuppliccm miferit, dubios nos facit, quod ibidem
additur. Quàm tcncra vero caritate amicum hunc complederetur, qux ad ipfum feripfit palam
demonftrant. Sic prxfatur in Epiftola z6. libri 1. a Scripta veßra Beatitudinis, uti feßus requiem, falu-
tem ager, fontem ßtiens, umbram aßuans inveni. Neque enim ilia verba per linguam earn is videbantur
expreffa: quiaßc fpiritalem amorem fuum quem geßabat, aperuit, ac ß mens per feme tipfeam loqueretur.
Qux hoc Iqco deferibere voluimus, b ut qualem fe erga amicos Gregorius oftenderee, quifque pof-
fit mtclligere.
Ut ab Antiochena Sede ad Jcrofolymitanam tranfeamus, earn obtinuit Johannes IV. ab anno y<>i.
quo Euftochio demorruo fubrogatus eft , ufque ad annum fuccefloremque habuit Amos, cui Ni-
cephorus odo Epifcopatus annos tribuit. Verum extat S. Gregorii Epiftola ad Ifachium, qui ei fuf-
fedus eft, feripta Indidione iv. hoc eft anno 601. vcl 600. Unde erroris arguitur Niccphorus, proba-
turque jam ab anno 600. IGichium Jerofolymitanum Patriarcham crcatum effe, ac Synodicam Epifto-
lam ad S. Gregorium mififfe., cui refpondit hac Epiftola Indidionis quartx.
DomitianuSjMauricii Augufti confanguincus, Melitinx Epifcopus Sc Armenix Metropolitanus erat,
quando fummum Pontificatum aufpicatu$eft vir fàndiffimus. Eum ad res maximas gerendas apcifli-
mum,& in confiliis prudentiflimum expertus Imperator, multis in negotiis adjutorem adhibere con-
• Idem pene eft Epiftol* 7. ejufdem libri exordium.
k cx multisaliic Grcgor'Unis Epiftolis cruuur. Videprafertira lib. &t. Ep. 14.
Tom. IV.
VI r.
Ea magna cx
parte fUAultb
VI LI.
Ejus in hoc^g
opCre adjutö-1,
CP.
t X.
Eulogius A lp
X .
Anaftafius An-
tiochcnus.
Lib. I. E y zS.
Lib. X. Ep.
b
X r.
Joban. Jcrofo,
v.c»p. 16 .
Nieeph. lib.
46.
XII.
Domitianus
Armenia Ma-
ttopDl