Barbaris non-
dum Chriftia-
Epifcoporum
fed fui maxitur.
Nos autern qui caleßis p atria gaudia aterna cognovimus, fefiinare ad ea quanto cyus debemus. Opt an-
dum nobis eßcitius pergere, atque ad illam breviore via pervenire. Jjhtibus enim malts mundus non urge
tur ? nos trifiitia, qua adverßtas non anguftat ? £>uid eß vita mortalis, n ifi via ? E t quale fit ,
fratresmei, perpendite, in labore v ia lajfefcere , ör tarnen eamdem viam nolle fin iri. Et poft: nonnulla,
mundum fcnefccntcm dcfcribens : Sicut, inquit, in annis ßnilibus fiatura curvatur, cervix exßccatd
deponitur j fre quentibus ßtjpiriis pecfus urge tur> virtus deßcit, loquentis verba anhelitus interciditi (nam
etß languor defit, plerumque fenibus ipfa fua falus agritudo eß) ita mundus in annis prioribus velut- in
juventute viguit, adpropagandam human.i generis prolem robußus fu itrfalute corporum v irid is, opulen-
tia rerum pinguis; at nunc ipßi fua fineffute deprimitur, & quaß ad vicinam mortem moleßiis crefcenti-
bus urge tur. Nolite ergo, fratres met, diligere quem videtis diu ßare non poße. Cetera commodiüs ex
ipfo Fonte poflunc hauriri. Attentiüs autemhas homilias legend, perfpedum erit quam fapienti con-
filio Ecclcfia cas omnes, fi unam aut alteram eximas, curfui feu officio fuo inferuerir,
Quando in Sandorum natalitiis concionabatur, non folcbat in ftcrilcs eorum laudes cxcurrcrc j
fed qux ad mores rede componcndos confcrre potcrant, hxc urgere curabat, ut patebit legenti ho-
- milias in folemnitatibus S. Andrea: Apoftoli, fandorum Martyrum Ncrci 8c Achillci, fandx Fclicita-
tis, &c.
Cum per fc non poffet, per difeipulos fuos, maxime per fui monafterii alumnos, Evangelium
apud barbaras gentes jugo Chrifti nondum fubdiras diffeminavit, 8c propagavir. Et quidem fuperio-
ris *vi Pontifices idem ftrenue prxfticerant, quippe qui fe toti Rcipublic* Chriftianx prxfc&os fui£
fc intelligercnt: hineque ex Romana Scde per totum orbem fides dimanavit. At numquam tanta felicitate
, facilitate tanta, quanta Gregorio ad Ecclefiafticx navis clavum fedente. Audeo dicere Petrum
juffiim a Domino ducere in altum 8c laxare rctia in capturam, vix umquam majorem, quam tune
pifeium multitudinem, intra fagenam conclufiffe ; quippe Britanniam fere integram, omnium olim
notarum infularum maximam, miffis femel aut iterum rctibus coepit, 8C ad littus, hoc eft ad verx
hdei ftationem tutam traxit.
Sinovis in Ecclefiis Chrifto congregandis tarn fedulam navavit operam S. Gregorius, de antiquis
rede ordinandis multö follicitior fuit; 8c ut ipfis digni prxficcrentur Paftores, inprimis curavit. Quos
fi CQntingcrct aliquando fuo deeffe officio^ paterna caritate admönebatj contumaces autem acriüs in-
fequebatur* Vcrüm erga nullum Epifcopum feveriorem cenfuram , quam in femetipfum exereuit.
Quis non admiretür prxftantiffimum hunc virum quem fufpicicbat orbis univerfus, publica confef-
uonc 8c quidem ex fuggeftu fad a , leviora in fe piacula, ut putabat, redarguentem his verbis : o
quam dura mihi funt ißa qua loquor: quia memetipßtm loquendo ferio, cujus ncqtie lingua, ut dignum eß\
pradicationem tenet, neque inquantum tenerefifficit, vita ßquitur linguam. £>ui otioßs verbis fape im-
plicor, & ab exhortatione atque adißcatione proximornm torpens & negligent cejfi. Jpui in conjpeffu Dei
faclus fum mutus & verboßns: mutus in neeeßariis, verbofus in otioßs. Sed ecce firmo Dei de fpeculatoris
vita compellit ut loquar. Tacere non pojfum, & tarnen loquendo me ferire pertimefio. Dicam} dicatn 3 ut
verbiDei gladius etiam per memetipfumad conßgendum cor proximi tranßat. Dicam, dicamyut etiam contra
me firmo Dei fin et per me. Egoreum me ejfe non abnego, torporem meum atque negligentiam video. Erit
fortajß apudpium Judicem impetratio venia, ipfa cognitio culpa. A reliquis abftinco ; nam pauca hsec
fatis oftendunt Gregorium feveritatem plufquam cenforiam in femetiplb arguendo adhibuiflfe.
Ifta Gregoriani Pontificatus .prima vcluti lincamenta modo fufficiant. Singulas autem res ab eo
geftas, fervato annormn & temporum ordine quantum licebit, jam evolvamus.
C a p u t IV.
Sicilia eclcbra-
ri Synodum
quotamnsj'u-
I . S . Gregorius in Sicitia S ynodum q u o tam is celebrari ju b e t. I I . In d e f r u m e n u R om am ad-vehi
curat. I I I . L u d u o fu s R om a fla tu s . C u ju s occafione Romanos a d peenitentiam h ortatur S.
Gregorius. I V . Ecclefiis d eß ru lh s cjua ratione p ro v id e n t. E t egenorum Epifeoporum necelflta-
tibus. Tranjlationes Epifeoporum. V . Gregorii erga monafleria fellicitudo çÿ* liberalitas. V I .
V a g o s ß a g i t i o f e s Monachos coërcet. V I /? N o v a monafleria ju b e t confirm. V I I I . V id u a -
rum cur am ß tß ip it.
P Arum fuiflet Gregorio feipfum domumque fuam reftè regere, aut etiam Roman* Ecclefi* fin-
gulariter fpedaræ invigilare., niii toti fimul Chrifti gregi, cui audoritate prarerat paterna ca-
mate: ac follicitudine providiffet. Prima ejus Epiftolâ ad Epifcopos Sicilia: feriptâ conftiruitur ut
finguhs annis ad Synodum convenianr, cujus moderatorem eflc jubet Petrum Subdiaconum Patribo-
nn S. 1 etri procuratorcm hac in infula ; 8c idco fuas ipfi vices intra provinciam hanc fc commififle
figmhcat. Erat enim Sicilia una ex fuburbicariis provinciis, qu* Romano Epifdbpo immediarè fijb-
Jicicbantur, de quibus legendus1 fextus canon Nicenus ex Rufini tranflatione. Confulendus ctiam
vêtus codex canonuma Juftello edicus, in quo fextus canon ex Nicamis, Ecclefiarum = fuburbicaria-
rum memimt. Utrum tune forent in Sicilia Metropolitan! difeepratur : in partem negantem quam
fcquicur 8c tuetur Rochus Pirrus in noticia fecunda Ecclefix Meflanenfis propendemus; eamque fen-
tentiam multis graviffimis rationibus confirmavimus in notis ad laudatam Epiltolam. Cùm fortaffe
a quibus abftincmus. Lcgc quæ obièryayimus in indice Gep-
* De provinciis fuburbicariis
raphico epiftolarum S. Gregor
vo noftro mót* funt controvert* quamplui
ipfo in limine.
îîioleÀum foret Si cub’s Epifcopis, Subdiacono apofto^ica: Scdis vices agenti obtémperare ; S. Gregorius
eas anno fcquenti S. Maximiano Syraçufano Epifçopo commifit, ut infra diccmus. Iifdem pof- Lib.n.zf.v.
tea indulftt, ut uno quoque quinquennio tantum Romamad Synodum convenirent, cum priùs intra
triennium femel f« fiftere cencrentur. _
Romx totiufque ïcaliæ hprreum erat Sicilia, indeque frumenta Romam tranfmittere penes infn-
Ix Prxtorem erat. Magiftratum hunc gerebat Juftinus Gregorii familiaris, quem ftatim ac Pontifi- Romam adve-
catum aufpicktus cft, rogavit ut debitam & indidam frumenti copiam in Urbcm tranfvehi curarct, hi curat*
ne interit&s totius populi Romani reus ficret, id minus ftrenuè implendo j fimulquc officii fui eum W& EP-
admonuit : Nulla vos lucra, inquit, ad injufiitiam pertrahant. Nullius v e l mina v e l amicitix ab innere
reclitudinis deflettant. JOjuam fit vita brevis afpicite. A d quem quandoque ituri efiis Judicem, qui ju -
diciariam potefiatem g e ritis , cogitate. Neque enim verbis adulatoriis amicos palpare confueverat.
Eumdem hortatus eit ut ab omni adversùs Ecclefiafiicos viros fimultate abftineret i cupiens maxime
concordiam fovere inter Saccrdotium & Imperium, ac utriufque miniftros.
Quis tum effet Roma: ftatus, deferibit S. Gregorius hom. 1. in Evangelia, tempore adventus ha- I 1 f
bita, tribus poft initum Epifcopatum circiter menfibus, &lib . n . Dialog, c. iy. Pcftilcntia defxvie- is.R° '
bat, Sc multos repentina morte opprimebat ; fubito turbine annofx arbores er^itse nuperrimè fùcrant,
dcftrudæ domus, everfæ à fundamentis EccleGa:'. Sie implebatur hoc S. Benedidi vaticinmm , ut
jpfe Gregorius obfervat : Roma à gentibus non exterminabitur,fid tempefiatibus s corufiis, turbinibus tiH'rrr.
ac terra m'otu fatigfita, in femetipfa marcefeet. Ne ad tot flagella omnium forfan gravius, fames videlicet
accederet, meritö formidabat piiffimus patrix pater ; qux at^Pftinutn Prætorcm feribendi
fuit prxcipua ratio.
Tot flagellis caftigatos, tot calamitatibus attritos filios ad poenitentiam fledere tentabat Grego- Cujusocca/><>-
rius, ôc falutari metu concuterc : S i enim, inquit, per tenuifsimi venti fpiritum Deus terram movûL, [kmRomanos
adificiorumque fundamenta fubru iti f i per levifiimam nubem ita fe r it, quid fatturus eß cum ip fi ad'&e- hortatur s.
ncrit Ju d ex ac vin d ex i cumque in ultionem peccatorum ira ejus exarferit ? , inzv
Prxdicandi ftudium, quominus Gregorius publicis Ecclefix utilitatibus afliduam operam daret, 1V.
minime obftabat. Deftrudx jacebant quamplurimx in Italia Ecclefix, ob contipua Gothorum, Eadcfiisdef-
pofteaque Langobardorum bella, occifis aut fugatis Cleriçis, cetcrifquc ferè in fervitutem abdu- "ö^pJoTidc-
dis. Graves prxfertim calamitates paffæ erant Minturnenfis & Populonicnfis, in quibus nullus fupe- rît.
rerat Sacerdos , à quo vel jooenitentia decedentibus vel baptifina pojfet infantibus dart. Quocirca vi- 'f* i
duatas & defertas illas Ecclefias, reliquafque parèm calamitatcm paffas aut proximis Ecclefiis ad- Tp.
hue integris univit, aut vicinis Epifcopis vifitandas & regendas commendavit. Mauricius lmpera- EtEpîfcopo-
tor juffdrat ut Epifcopi, quos à propriis locis hoftilitatis furor cxpulerat, ad eo s Epifcopos fc con- neKffuatibus™
ferrent, qui fuis ab Ecclefiis avulfi non fuerant, &: ab cis ftipendia vitæque neceflaria accipcrent. zib.i.zp. *s.
Hoe decretum Gregorius laudavit, hortatufquc eft Epifcopos illos ut fratres & coëpifeopos fuos
fibi conviduros fociarcnt, corumque inopiam fublevarent. Aliquos etiam Epifcopos fuis Ecclefiis
depulfos, alios ad Epifcopatus tranftulit, ut patet ex pluribusejus Epiftolis. Obfervatione.dignum eft
quodlegicur de a Paulo Nepefino Epifçopo, quem fapientiflïmus Papa vifitatorem &: adminiftrato- xjb.i.zp.701
rem Ecclefix Neapolitanx, Sede vacante, conftitucrat, commendata Ecclefix Nepefinx vifitatione l •ll-Ep-37>
& cura Johanni Epifçopo, maxime ut in foleranibus Pafchæ diebus facra faccrct. Paulus dum tra- Tranflatîoncs
ditam fibi provinciam exequeretur, graviffimam injuriam pafîus eft in Caftro Lucullaqp prope Nea- EPifcoPOIUm*
polim. Eum Gregorius litteris confolatus eft -, & ne tantum feelus inultum remaneret, mifitb Epi- b
phanium Subdiaconum, ut fimul cum Campanix Judice, de perpetrato facinore inquireret, ac fen-
tentiam ferret. Ex didis autem probatur eo tempore Italix Epifcopos immediatè Romano Pontifici
tamquam fuo Mctropolirano fubditos, ad ejus nutum à propriis Ecclefiis ad aliénas quandoque mi-
graffe, eorumque Ecclefias aliis Epifcopis eadem audoritate fuiffe commen^atas.
Poft primas iis Ecclefiis curas impenfas, altéras caris fibi monafteriis fervâvit. Itaque egeftatela- Gregorii e.-ga
borantibus munificentiflimè fubvenit. Ab Epifcopis gravari fe vexarique conquerentcs Monachos in
fuam tutelam fufeepit, inhumanum cenfens eis interdicere fuis in monafteriis Miflarum cclebratio- Naîtras. 1
nem & mortuorum fepulturam. Ipfe fpedandum humilitatis & xquitatis exemplum omnibus Prxfu- Lib. 1. ep. 12.
libus prxbuit, erga Monachos S. Theodori in territorio Panormitano. Gregorius fervus Dei Pref- zp. 9.
byter &: Abbas hujus monafterii oblato libello fupplici conqueftus fuerat fines poffeffionum fuarum
ab adoribus Ecclefix Romanx fuiffe pervafos. Quapropter Petro Subdiacono, qui Scdis apo ftoliex
negotia Sc Patrimonia tunc in illis oris curabat, prxccpit S. Gregorius ut res quas repetebat Abbas^ Codj deSS•
reftituerc feftinaret, fi eas continuis annis quadraginta quietè coenobium poflediffe probaretur. Ubi in«,. es‘ u
cprivilegio Ecclefix Romanx, conccffo à Juftiniano, uti noluit; quo videlicet Abbatem ad cen- c
ttnariam poffeflionem probandam cogéré potuiffet. # 1 •
Aliud erat S. Theodori monafterium apud Mefïanam, in quod recludi voluit Monachos civitatis vagos&fîa-
Tauri apud Brutios à barbaris fugatos, & per totam Siciliam fine Redore vagantes. Qua de re feri- gitiofosMona-
pfit tum ad Felicem Epifcopum Meffanenfem , tum ad Petrum Subdiaconum jam. laudatum. Aliâ
fandiflimi Papx Epiftolâ Monachi quidam Surrentinx dicecefis eadem vagandi licentia abrepti 8c
pcculio infuper ftudentes , ad officium revocantur. Nonnulli quoque ex iftis erronibus, ufque ad
tantum n e f as profilierant, ut uxores publicè duxilïènt, de quibus feribitad Anthemium Subdiaconum, zp.+s:
ut omni vigtlantia perquirantur, 8c in monafteriis digna cocrcitionc tanti flagitii poenas luere cogan-
tur. Ufque adeo monaftiex ftabilitatis affertor fuit, ut Cleriçis in monafterio convcrfis nullam ad ibidem.
* Vide^lib. m . Epp. 1 . 1 . & 3J.
Judicem Eccleuafticum & laicunj de eodem negotio conjun^im inquirete, & fenténtiam ferré video Inc, quod novum non effe docet nota,
ft ad Ep. j. libri m . ■ *
I Vidc notam c. ad Ep. y. Iib. 1.