S A N C T I
EGOR I I PAPÆ I.
V I T A.
E x e ju s p o t i ß im u m f c r i p t i s r e c e n s a d o r n a ta .
L I B E R P R I M U S .
Ejus hiftoriam ab ortix ad fummum pontificatum compleftens. *I &
JS. Gordia- .
JS, ejus pater.
S.Greg.Turon.
lib.io.hift.c.i.
tib . g. Ep.i+.
Johan.j
mt it t.
C a p u t P r i m u m .
1. S . Gregorii genus. Gordianus ejus pater. I L M a te r .fa n tta S ilv ia . I I I . Majores , inter quos
fa n ttu s F e lix Papa. I V . Amitee , inter quas fa n ttoe Tharfilla & Æ m ilia n a . V . Fratrem kabuit.
V I . Q u o anno f i t ortus. V I I . E ju s nomen q u id fignificet. V I I I . S a n tfi p u e r i inflitutio.
I JC. ë t fiu d ia .
R e g o r i u s cognomento Magnus Romas in lucem edituscft , parentibus non minùs
fplcndorca generis, quàm morum integrîcace ac fan&itate illuftribus. Gordianus ejus
pater fenatorii ordinis vir nobiliffimus ac ditiflimus, Regionarius fuie î hoc eft, ut ex Johannis
Diaconil. 4. c. 83. narratione conjicic Eminentiflimus Annalium Ecclefîafticorum
__________ parens, ad annum 604. unusex leptem Diaconis cardinalibus, qui difti funt Regionarii,
quod certis Urbis regionibus prxficcrentur. At verb non ex folis Diaconis Regionarii conftituebantur,
fed etiam ex Subdiaconis & ex Notariis ; pofteaque Gregorio Magno concedcntc, ex Dcfenforibus.
Verba Johan. Diaconirefcram, ut quid ex illis intelligcndumfit prudens leftor ftatuat : In cujus vene-
rabilis monaßerii (S. Andreas) a trio »jujfu Gregorii, juxta nymph i urn dust iconia veterrima artificialiter
depiÏÏ£t ufque h avenus videntur: in quarum altera B. Petrus Apoftolus fie dens confpicitur ßantem Gordianum
Region ariumt videlicet Patrem Gregorii , manu dexter a per dexter am fußepiffe. Cujus Gordiani habitus ,
caßanei coloris planeta eß, fub planeta dalmatica, in pedibus caligas habens. Quar fané veftimenta ar-
guerc videntur Diaconum. Sed Fcrrarius lib. 1. de re veftiaria c. 38. cenfct promifeuum tune fuifle
planetas ac dalmatica: ufum » idque luculenter probatur ex ipfo Johanne Diac. dum inter veftimenta
S. Silvias MätrisB. Gregorii, planetam rcccnfet, ut infra dicemus. Qua de re legendus do&iflimus
Johannes Mabillonius in Prxfat. ad Tom. 1. A&. SS. §. cvjii. Regionarium tarnen fuifle Gordianum,
& inter miniftros bafilica: S. Petri, aut Ecclcfias Rom. cooptatum, demonftrant tum Johan. Diaconi verba,
tum B. Petri effigies, Gordianum dextra manu fufeipientis. Ex cadem vetcri piftura Johan. Diacon.
tribuit Gordiano ftaturam longam,faciem didu&am, virides oculos,barbammodicam, vultum gravem.
Silvia mater Gregorii mundo valedicens { utrùmjviro demortuo, an adhuc fuperftite, incertum)
juxta portam bafilicae S. Pauli Apoftoli, feceflum fibi delegit; quo in loco vulgo difto Cella nova con-
ditum Oratorium ejus nomini dicatum, adhuc fua astate ftctiflfe teftatur Johan. Diaconus. Silvia enim
in San&orum album eft relata , ejufque nomen Marcyrologio Romano inferiptum legitur ad diem
tertiam Novembres. S. Stlviam in S. Andreas afeeterio depiftam juflu S. Gregorii refert laudatus feri-
ptor ; Sedens, inquit, depicla eß Silvia , candido velamine a dextro hunter0 taliter contra ßnißram re-
* Aaiciorum videlicet, ut communis fert opinio ; nec abnuit nofter Mabillonius in Annalib. Bcned. lib. vi. pag. 163.
voluto contefta, ut fob eo manus tamquam de planeta fubducat. Reliqua ad veftimentum & ornatum'
ejus pertinentia lege apud Johannem Diaeonum lib. iv. c. 83. Ad formam ejus quod attinet: Statura
ti plena, inquit ibidem, facies rotunda quidem dr Candida , fed fcnio'jam rttgofa : quam ipfa quoque
Jenettus pulcherrimam fuijfe fignifeat» oculis glaucis dr grandibus, fuperciliis mo d id s , labellis venufiis,
vultu hilari, ferens in capite matronalem a mitram a
Dc Gregorii majoribus nihil ccrti nobis traditum, nifi quod de Senatoribus primis, ut docet Gre- 1IT-
gorius, Turonenfis Epifcopus, coxvus feriptor, fucrit oriundus. Quibus verbis duplex hie fenfus apta- S°T^v?.
ripoteft; fcilicet autGregorium abantiquis Scnatus Romani proceribus, illis nimirum vigcnteRe-c- ft
publica rcrum dominis, genus duxifle; aut ejus patres inter primarios fill temporis Senatores locum s Fc!lx Pa a
obtinuifle. Fcliccm Papam atavum fuum fuifle teftatur ipfc lib. iv. Dialogorum c. 16. & homil. 38. ejus aiavus..
in Evangelia.
Quis autem fucrit ille Felix, tertius an quartus, ambigitur. Johannes Diaconus quartum fuifle af-
ferit, quem virum magna in Chrifti Rcclejia reverentix appellat; aitque bajilicam fanfforum Cofma dr
Damiani Martyium via Jacra juxta templum Romuli venufiifsiwie fabricafle. Nequc verb facile in ani-
mum inducere poflumus Johannem Diaconum temere Fcliccm IV. pro III. pronuntiafle. Vitam
S. Gregorii, hortatu JohannisPapx VIII. feribendam fufeepit hie Rom. Ecclcfix Diaconus, quam
poftea cjufdem (ummi Pontificis au&oritate comprobatam publicavit. Omnia vetera monumenta
infpcxcrat, fummorum Pontificum catalogos, a&a, diaria cvolverat. Stantem adhuc, qualcm Felix
Papa cam conftruxerat, fandorum Cofmx & Damiani bafilicam, follicitis oculis luftraverat, &;
ex nonnullis proculdubio vel inferiptionibus , vel aliis certis argumentis deprehendcrat, Felicem
Pontificem Gregorii atavum fuifle quartum nomine, non tertium. Et fane ante Baronii cmenda-
tionem in Martyrologio Rom. legebatur Felix IV. aliundeque conftat bafilicam fan&orum Marty-
rum de qua loquitur noftcr Diaconus, non a Felice tertiofeda quarto hujus nominis Pontificc, fuifle
asdificatam.
Hanc Johannis fententiam Eminent. Card. Baronius impugnat, turn in Annotat. ad Martyrolog.
Rom. die 2,5. Februarii, turn in Annalibus Eccl. ad an. y8i. hae prxfertim ratione, quod Felicem IV.
Samnitcm fuifle conftet, majorcfque Gregorii Magni, Romanos. At quid vetat Felicem, ctfi gene-
re Romanum, in Samnitibus tamen ortum efle 1 Quamquam ipfe Gregorius, aliquos e fuis confan-
guincis Samnites fuifle fatisinnuerc vidcatur, cum ait : lib. m . Dialog, c. z6. Nuper in Samnii pro-
vincia quidam venerabilis v ir, Hennas nomine,folitariam vitam ducebat, qui nojlrorum multis cognitus,
ante hoc fen! decennium eft defunttus. Ceteroquin magnatum aflignare patriam non ita quandoque
expeditum eft, quia parentes ipforum five ob diverfas, quas pro utilitatc Reipublicx obcunt, provin-
cias, live propter varia multis in regionibus prasdia qua: poffident, nulla fere in civitate fixam ha-
bent fedem. Sane extra Romanum agrum Gregorii proavos villas plurimas opimafque obtinuifle,
indc liquet quod corum heres Gordianus, ampliflimum filio patrimonium in Sicilia rcliquerit, ex
quo poftea fex,monafteria in eadem infula, non folum conftruxerit, ut infra dicetur, fed ctiam mu-
nificentiffime dotaverit. Ruitctiam tota hujus argumentimoles, fi dicatur Gregorium ex genere pa-
terno Romanum quidem fuifle; aliquem tamen ex ejus majoribus in Samnio habitafle, ubi Felicem
fufeeperit.
Unicus dumtaxat nodus hie fupereft folvendus. Nimirum Felicis IV. qui aufpicatus eft pontificatum
an. j16. & an. ad caelum migravit, xtas vix finit cum Gregorii atavum fufpicari; quinque
enim generationum gradus inter utrumque numerari deberent, ctfi a Felicis obitu ad Gregorii ortum,
undecim tantummodo anni eftluxerint j & Gordianum abnepotem feptennem faltem Felix vi-
diflet.
Fateor equidem raro evenirc ut pater filios ufquead quartam generationem propagatos, quod Fc-
lici datum fuiflet, ample&atur; neque tamen id omnino impoffibile, aut inauditum, vel etiam pror-
fus infolens eft. Forfitan etiam atavus hie ftritte pro patre abavi, & avo proavi non eft accipicndus,
fed hac voce unus ex majoribus, non habita ratione gradus generationis, fignificari poteft.
Felix IV. Ecclefiam ea prudentia, & virtutum omnium laude gubernavit, ut Sanftorum faftis ad-
di meruerit ad diem 30. Januarii, Eumdcm honorem confccutus eft Felix III. cujus natalis dies zy. Februarii
celebratur.
De tribus amitis fuis hasc obfervatione digna commemorat fanftus Gregorius, turn lib. iv. Dialog. i v.
c. 16. turn horn. 38. in Evangel. Tres pater meus forores habuit; qua cun cl.e tres f t era virgines fuerunt: TresejusA-
quarum una Tharjilla, , alia Gordiana, alia JEmiliana dicebatur. XJno omnes ardore converfe, uno eodem-
que tempore facrata, fub diftriefione regulari degentes, in domo propria focialcm vitam duccbant. Pcrgit
fan ft us Doftor in delcribcndo continuo Tharfilla: & ^Emilianx profcftu, optatoque ad cxlum tran-
fitu, invitante maxime Tharfillam neptem fuam, ad lucis xternx conlortium S. Felice Papa, occurren-
teque cariflima: fponfa: Chrifto Domino. contra, inquit Gregorius, Gordiana animus ccepit a ca-
lore amoris intimi per quotidiana detrimenta tepefeere , dr paulifper ad hujus feculi amorem redire. guam
curabant ( pi a: lororcs) blanda quotidie redargutione corripere, atque a levitate morum ad o-ravitatem fui
habitus reformare. Defunftis verb forbribus oblita Dominici timoris > oblita pudoris dr reverentia, obit-
ta confecrationis, conduClorem agrorum fuorum poftmodum maritsim duxit. Ecce omt.es tres unotftrius ardore
converfe fun t, fed non in uno eodem que Jiudio permanfertmt ; quia juxta Pominicom vocem, multi
funt vocati, pauci verb elefti.
Gregorius altcrius aut amitx aut materteras meminit lib. 1. Ep. 39. feribens Anthemio Subdiaco-
no : Volo autem ut domna Pateria thia mea. . . . ojferas ad calciarium pueronm fo lidos viginti, & tritici
^ * De micra lege notam ad locum Johan.'Diaconi laudatum. Mitrx propric coronx Pint cx fafeiis Sc orariis compaft* \ aud<i vet. Eternal or l
Greet. Vide nocam 947. ad lib, Saciara.
N iij