868
.giPrromrà
■difcipulos.
In expofit.
Job, lib. Si
867 Alulfi de expofitione noviTeftamenti
fuos vifcera timoris ex virtute caritatis :hypocri-A C a p u t V I I .
ta: verb canto minus commiffis fibi metuunr,quan- ~ p . . j
to nec m quod timerc debeant, deprehendunt. SoÜiciti fe rwre umtatem fpintus M Vinculo
Ö quam mollia vifcera Paulus geftabat, quando
circa fuos filios canto zftu amoris inhiabat, di-
•Pbilip. z. s. eens : Nos vivim us, ß vos flatis in Domino. E t:
Teftis mihi eft Dominus, quomodo cupiam vo^ omnes
in vificcribus Jefis-. Theflfaloniccnfibus qnoque
1. Tbefis. s. fuum amorem indicans, dicit: Nos autem ,fratres,
defiolatia vobis ad tempus hora, afpeClu, non cor d e,
abundant ins feftin amits faciern veftram videre cum
multo deßderio. Qui duris perfecutionibus prelfus,
Sc tarnen de filiorum falute follicitus, adjunxit:
z. TbeJfs- 3. Miftmus Timotheum fratrem noftrum, & miniftrum
pdcis.
D I sco rdes quantiflibetvirtutibuspolleant,
fpiritales fieri nullatcnus poflùnt, fi per concor-
diam uniri proximis negligant. Scriptum quip-
pc eft : FruÙus fipiritus eft caritas , gaudium, pax.
Qui ergo fèrvare pacem non curat,. ferre frubtus
fpintus reeufat. Hinc Paulus ait : cùm fit inter vos
\elus & contentio, nonne carnales cftis? Hinc iterum
dicit : Pacem fiequimini cum omnibus dr fanUimo-
niam,Jine qua nemo videbit Deum. Hinc rurfus ad-
Xegul.
fo u . 3,
Gai. i. ;
z. Cor. 3
Hebr. 1
Dei in Evangelio ch rifti, ad oonfortandos vo s, & £ monct, dicens : Solliciti fiervare umtatem fipiritus
exhortandos pro fid e veftra, ut nemo moveatur in
tribulationibus iftis : vos enim feitis quod in hoc po-
Jit i fittmm. Ephefiis quoque a it: Peto ne deftciatis
in tribulationibus meis pro vobis, qua eft gloria veftra.
Ecce in tribulatione pofitus, alios exhortatur;
Sc in hoc quod fuftinet, alios roborat. Non enim
filiorum fuorum fuerat oblicus, fed metuebat ni-
mis ne ejus difeipuli in priedicatore fiio tot per-
fccutionum probra cerncntes, fidem in eo defpi-
ccrent, contra quam innumcra: paffionum concu-
melias pra:valcrent. Et ideo minus in tormentis
dolebat, fed magis filiis de tormentorum fuorum
tentatione metuebat. Parvipcndcbat in fc plagas
in vinculo pacis,unum corpus & unus fpiritus, ficut
vocati eftis in una fp s vocationis veftra. Ad unam
igitur vocationis fpem ncquaquam pertingitur, fi
non ad eam unita cum proximis mente curritur.
C a p u t V I J I .
Eenovamini fpiritu mentis vefird. j
E s c 1 t mens per torporem veterafeere, qua: 1
quotidiana fervoris innovatione ftudet per defidc-*
rium femper inchoace. Hinc per Paulum dicitür:
Renovamini fpiritu mentis veftra. Hinc Pfalmifta,
poris, dum formidaret in filiis plagas cordis. Q qui jam ad perfedionis culmen pervenerat, qua-
■ • .. j . _________.— fi i n r h n a n s dirchar; Tiiiei . Ipfc patiendo fufeipiebat vulnera tormentorum n u n c a v toi; Guia videllfed
filios confolando, curabat vulnera cordium.
Penfemus ergo cujus caricatis fuerit intcr dolores
proprios aliis timuifle: penfemus cujus caritatis fit,
filiorum falutem intcr fua detrimenta requirere,
& ftatum mentis in proximis ctiam ex fua deje-
dione cuftodire.
fi inchoans, diccbat: D ix i, nunc ctepi > quia videlicet
fi laffefcere ab inchoatis bonis nolumus, val-
dc ncccfle efl ut inchoare nos quotidie crcdamus.
C a p u t IX.
Omnis amaritudo, & ird tollatur a vobis.
Pfal. 7<f.
Ephef. 3. iS.
C a p u t VI .
V t poffitis comp'rehendere cum omnibus San-
B is , (ÿfc.
o M n i po t e n t i s Dei potentiam egregiusQ
nobis D odor bene infinuat,cùm breviter narrat:
Ut pofsttis comprehendere cum omnibus SantfU, qua
fit latitudo, longitudoyfublimitas, & profundum. Haber
quippe Deus latitudinem : quia diledionem
fuam ufque ad colledioncm perfequentium tendit.
Habet longitudinem : quia ad vita: patriam
nos longanimiter tolerando perducit. Habet fu-
blimitatcm : quia ipforum quoque intelligentiam,
qui recepti fucrint in fupernam congrcgationcm,
tranfeendit. Habet profundum : quiadamnatis in-
feriiis, diftridionis fuac judicium incomprehenfi-
bilitcr exercet. Quæ fcilicet quatuor nobis in hac
vita poficis fingulis exercet : quia &: latitudinem
amando, & longitudinem tolerando & celfitudi- £
ncm, nonfolùm noftram intelligentiam, fed etiam
vota fuperando, &: profunditatem fuam exhiber,
occultos & illicitos cogitationum motus diftridè
iudicando. Sed ejus celfimdo, & profunditas quàm
fit inveftigabilis, nullus agnofeit, nifi qui vcl con-
tcmplatione ad fumma provchi, vel occultis mo-
tibus refiftens, tentationum cceperit importunita-
tc curbari.
S t u d e r e debent patientes ut diligant quos Dcfatic
fibi neceffe eft tolerare : ne fi patientiam diledio
non fcquatur, in deteriorem culpam odii virtus ,
oftenfa vertatur. Unde Paulus cùm diceret : Cari-1. cor.
tas patiens eft, illico adjunxit : Benigna eft » videlicet
oftendens, quia quos ex patientia tolerat, '
amarc etiam ex benignitate non ccfTat. Unde
idem dodor egregius, cum patientiam difeipulis
fuaderet, dicens : Omnis amarttudo & ira, ér ïndi-
gnatio & clamor, & blafphemia tollatur à vobis}
quafi cundis extcriùs jam beqe.compofitis ad in-
teriora.convcrcitur, dum fubjungit : Cum omni ma-
litia} quia nimirum fruftra indignatio, clamor, &:
blafphemia ab exterioribus tollitur, fi in interio-
ribus viciorum mater malitia dominatur. Et in-
caffum nequitia foris ex ramis inciditur, fi furre-
ptura multipliciùs in radice fervatur. Virtus eft
coram hominibus adverfarios folerare, fed virtus
coram Deo diligere. Impatientes feire debenr
quod dum perturbationi fua: ncquaquam obfiftunr,
ctiam fi qua à fc tranquilla mente fucrant bene
gefta, confundunt: & improvifo impjalfii deftruunt
quidquid forfitan diu labore provido conftruxe-
runt. Ipfa namque qua: matef eft omnium, cu-
ftofquc virtutum, per impatientiæ vicium virtus
caritatis amittitur. Scriptum quippe eft : Caritas x. Cor. is-
patiens eft. Igitur cùm minimè patiens eft, cari-
tas non eft, de qua idem Paulus ait : Invicem one- Gal.s.i.
ra veftra port ate, & fic adimplebitis legem Chrifti.
Lex unitatis quippe Chrifti eft caricas, quam fo-
li perficiunt qui riec, cùm gravancur, exccdunt.
869' fuper Epiftolam B. Pauli Apoftoli ad Ephefios. 870
In txpofit. B.
% /.a.
ßedileftionc
parencum.
Homil. 37, in
A odifle poflumus & diligere ? Sed fi vim pra:ceptt
perpendimus, tltrumque agere per difcrctioncm
valemus.: ut uxorem, & cos qui nobis cognatione
cariiis conjundi funt,& quos proximos novimus^
diligamus: &: quos adverfarios in via Dei patimur,
odiendo Sc fugiendo nefeiamus. Quafi enim per
odiivn diligitur, qui carnalitcr fapiens dum prava
nobis ingeric, non auditur. Noftram etenim fimi-
liter animam bene tunc odimus, cum ejus carna-
libus defideriis non acquiefcimus, cum ejus appe-
titum frangimus, ejus voluptatibus rcludamur.
Qikc ergo contemta ad melius ducitur, quafi per
odium amatur. Sic, fic nimirum cxhiberc uxori, Sc
proximis noftris odii diferetionem debemus, ut
in eis Sc diligamus quod funt, Sc habcanius odio •
£ quod in Dei nobis itinerc obfiftunr. Ccrrc cum .
Paulus Jerofolymam pergerct, Prophcta Agabus
xoriam illiiis apprehendit, fuifque pedibus alli-
gavit, diccns : Virum cujus hac %pna eft, fic alliga- An. z
bunt Judai in Jerufalem. Sed is qui anjmam fuam
perfedè oderat, quid dicebat ? Ego non fiolum alii- ’
gari, fe d & mori in Jerufalem paratus fum pro nomine
Domini je fit: necfacio animam meam pretiofiorem
quam me. Ecce quomodo animam fuam amando
oderat, immo oaiens amabat, quam cupiebat pro
Jcfu morti tradcrc,ut. hanc aa vitam fufcicarec
de pcccati mortc. Ab hac ergo diferetione odii
noftri, trahamus formam ad odium uxoris Sc pro-
ximi. Amctur quilibet in hoc mundo adverfarius,
C a p u t X.
AJon circumferamur omni vento dottrind.
S I c u t minutiftimos lapides aqua fluvialis trahit:
fie dodorcs perverforum dogmatum mentes
hominum non fixas, fed mobiles, Sc nulla gravi-
tatis ftabilitate folidatas trahunt : quas velut de
loco femper ad locum flumina errorum ducunt.
Unde prædicator egregius, cum auditores fuos
non temporalieer duci,fed forti cuperet gravitate
folidari, admonuit, diccns : Ut non jam fimus
parvuli fluctuantes : nec circumferamur omni yento
do Urina.
C a p u t X Î.
V t exbiberet fib i gloriojkm Ecclefiam.
S A nc t a Ecclefia veftimentum eft Chrifti,Pau-
“ lo atccftante, qui dicit : Ut exhiberet fib i gloriofiam
Ecclefiam, non habentem maculam aut rugam. Nc-
que enim per peccatum habet maculam, nec per
dupliciratem rugam : quia & per juftitiam eft mun-
d a , Sc per fimplicem intentioncm tenfâ. Quæ ergo
abluta eft ne maculam habeat,& ten fa eft ne
habcat rugam, utique veftis eft. Quid vero per
rugas, nifi duplicitas defignatur ? Ruga: itaque funt
fandjc Ecclefiæ, omnes qui in ea dupliciter vi-
vunt j qui fidem vocibus clamant, operibus de-
negant. Has 'autem rugas in eledis fuis Ecclefia C fed in via Dei contrarius non ametur, aut conjux,
fanda non habet, quia videlicet-nefeiunt aliud vcl quilibet proximus Sc propinquus.
de fe foris oftendere, Sc intus aliud habere. Unde
ficut fupra didum eft, redè prardicator egregius
ait : Ut exhiberet fib i gloriofiam Ecclefiam, non
habentem maculam , aut rugam. Maculam quippe,
Sc rugam non habet, qua: & turpicudine operis,
Sc duplicitatc fermonis caret. Qui autem in ea du-
plicitatc vivunt,hi nimirum pads tempore, quia
hujus mundi poteftatibus fidem chriftianam ho-
nori efle confpiciunt, fc fideles efle mentiuntur:
fed cùm fandam Ecclefiam fubita adverfitatis pro-
cclla turbaverit, Sc tempus perfecutionis £xarfc-
r it, illico oftendunt quid perfida mente moliun-
C a p u t X I 11.
Omne quod arguitur t a lumine manifeflatur. Epbe/.s.zs-
J P R i m a virtus eft ne perpetrari debeant, fed Quantumpro-
peccara vitari.Secunda vero faltem perpetrata cor- fCpj^ma cor"
rigere. Sed plerumque culpas, non foliim immi- m txpofit. b .
nentes minime vitamus,verum etiam nec commit- 1cb’ ltb‘ 6‘
fas agnofeimus; Sc pcccatoris mens tanto altius te- ’ 4 ‘
nebrefeit,quanto nec damnum fu« csecitatis in-
telligit. Unde fit plerumque divini muncris largitu
ri& qui nunc metuentes derogant, ad contra-^ tare,ut culpam pcena: fubfequantur,& flagella.
dicendum ante faciem veniunt : quia verbis veræ
fidei vocibus apertis obfiftunr. Sciendum verb eft
quia cùm ha:c à carnalibus patimur, non tam ipfi
funr,quiin noftra morte fæviunt,quàm malignus
fpiritus, qui mentibus corum principatur, ficut
per Paulum dicitur : Non eft nobis colluUatio ad-
verstts carnem & fianguinem ,f id adversus Principes
dr. Pot eft at es, adversus mundi Restores tenebra-
rurn harum. Quid enim aliud funt omnes iniqui,
quam membra diaboli ? Ipfa itaque per cos agit,
quidquid in eorum coidibus, ut agere debeant,
immittir.
C a p u t X I I .
y ir i, diligite uxor es vefira s, ficut Chrifius
Ecclefiam.
A D fe venientibus Veritas dicit : Si quis vtnit
ad me, dr non odit pattern Juum, & matrem, & uxorem,
dr filio s, dr fratres, dr fiorores, non poteft meus
ejfe dtficipulus. Ecce difcipulus uxorem diligendam
prardicat, cùm Magifter dicac : Jpuj uxorem non
odit, non poteft meus ejfie difcipulus. Numquid aliud
Judex nuntiat, Sc aliud præco clamat î An fimul
Tom. IV .
dclinquentis oculos aperiant, quos inter vitia fc-
curitas carcabat. Torpcns quippe animus percuf-
fione tangitur, ut cxcitecur -, ut qui ftatum fuæ re-
âitudinis fccurus perdidir, afflitftus confidcrct quo
jacec. Hinc itaque ipfa afperitas correptionis ori-
go fic luminis. Unde & per Paulum dicitur : Omne
quod arguitur, a lumine manifeftatur. Argumentum
enim falutis , eft vis doloris. Hinc eft enim
quod Salomon ait : Curatio ceftfare f octet peccata EaUf /,
maxima. Hinc iterum dicit: jpuem diligit Demi- Htbr.u
nut caftigat : flagellât omnem filium , quern recipit.
Hinc angelica voce ad Johannem Dominus loqui-
£ tur, diccns : Ego quos amo, arguo, & caftigo. Hinc Apoc. 3.
Paulus ait : Omnis difciplina in prxfienti qui dem non Hebr. u
videtur ejfe g au d ii,fed moeroris : poftea autem fru -
Uum pacatifisimum exercitatis per eam reddit ju fti-
tia. Elcftus ergo quifquc hie afliduis fe gaudeat
flagellis atteri, quatenus jeterna fupplicia evadens,
in judicio valcat purgatus inveniri. Ipfo namque
infirmitatis noftræ pondéré deorfum quotidie du-
cimur, nifi mira manu artificis per fubvenientia
flagella rclcvemur ; fed per hoc quod pcccator
dolore flagellorum corripitur, Sc premitur ; quan-
doque ad beatitudinem, quæ fine intc.vcntu dor
loris eft, eruditur.
H i i j ‘