pta quoque Theodoriti, per qua: bcati Cyrilli fi-A Auguftino tunc Britannias adeunte, per Occidcn- Per johat
- des reprehenditur, aufu dementia: prolap refu- ---- ---------- D------r , n^ c Aif.L omanun:
»» tantur.Cun&as verb quas prxfacavcnerandaCon-
" cilia perfonas rcfpuunt, rcfpuo: quas venerantur,
»» ample&or. Quia dum univerfali funt conlcnfu
w confticuta, fc & non ilia deftruit, quifquis prxfu-
»» mit aut folvcrc quos rcligant, aut ligare quos
» folvunt. Quifquis ergo aliud fapit, anathema
» fit.
tem quoque Romanx inftitutionis C'antores dif- w
perfi, barbaros infigniter docucrunt. Quibus de- redifunc.
fun&is Occidentales Ecclcfix ita fufeeptum mo-
dulationis organum vitiarunt, ut Johannes quidam
Romanus Cantor cum Theodoro xquè. cive
Romano, fed Eburaci Archiepifcopo, per Gallias
in Britannias c à Vitalliano fit Prxfulc deftinatus : c
qui circumquaque pofitarum Ecclcfiarum filios ad
Hoc modo,poftquam Gregorius fundamentum priftinam cantilenx dulccdinem revocans, tarn per
fux fidci fccundum prifeum prxdecefforum fuo- fc , quàm per fuos difcipulos multis annis Roma-
rum Pontificum morem , luculentcr apoftolicis nx do&rinx regulam confcrvavit.
thronis expofuie, animadvertens fe ideoàDomi- Sed &: Carolus nofter Patricius, Rex autem I j *•_ f
no fuper genres & régna fummum Pontifieem Francorum, diffonantia Romani & Gallicani can- diJ®n“*riaet
confticutum , u t, juxta iilud prophcticum, vitio- g tus Romx offenfus, cùm Gallorum procacitas can- cantus offen-
xum radices cvcllercc, dcftruerec, atque difperde- turn à noftratibüs quibufdam nxniis argumentaretur
efle corruptum, noftrique è diverfo authen- [umcradicn-
ticum Antiphonarium probabilitcr oftentarent, in- dos Rom* di-
terrogaffe fertur, quis inter rivum & fontem lim-
pidiorem aquam confervare folcret ? Refponden-
tibus fontem, prudenter adjecit: Ergo & nos qui
de rivo corruptam lympham ufque hadenus bibi-
mus, ad perennis fonds neccffc eft fluenta prin-
cipalia recurramus. Mox itaque duos fuorum in-
duftrios Clericos Adriano tunc Epifeopo dercli-
quit : quibus tandemlatis eleganter inftrudis, Me-
tenfem metropolim ad fuavitatem modulationis
priftinx revocavic, & per illam, totam Galliam
ret, ficquc demum xdificaret, plantaretquc virtu-
tes : omnes confuetudincs, quas contra prifeam
traditioncmapoftolicam novitcr pullulaffe cogno-
verat, videlicet de miniftris-Cantoribus, de laïcis
Ponrifici familiariter adhxrcntibus , de dtulandis
prxjudicialitcr quibuflibet rebus, dc contegcndo
1 dalmaticis apoftolico feretro,a dc paftillatico,&
de non admittendis paflim laïcis ad ecclcfiaftici
juris officium, pro Pallio vcl confecratione Pontificum
: primo quidem à Romanx Ecclcfix, poft-
modum vero collcdis circumquaque pofitarum
provinciarum Epifcopis, à totius fandx univcrfalis
Ecclefix corpore iegregavit, caquc fub interpoli- C fuam correxit.
tione terribilis anathematis, tam generaliter quam
perpetualiter condemnavit.
v ï Deinde in domo Domini, more fapientiflimi
'Antiphona- Salomonis, propter muficx compundioricm dul-
| | | j Ccan°to CC(^'n’s>b Antiphonarium centonem Cantorum ftu-
ium conftimit diofillimus nimis utilitcr compilavit: fcholam quo-
ftholam. b qUC Cantorum, qux hadenus eifdem inftirutioni-
bus in fanda Romana Ecclcfia modulatur , con-
ftituit : eique cum nonnullis prxdiis duo habita-
cula, fcilicet alterum fub gradibus bafilicx beati
Petri Apoftoli, alterum verö fub Latcranenfis Pa-
triarchii domibus fabricavit: ubi ufque hodie le-
dus ejus , in quo rccubans modulabatur , & fla-
Scd cum multa poft tempora defundis his, qui ^ a
Romx fiicranteducati, cantum Gallicanarum Ec-.tjicantusof_
clefiarum aMetenfi diferepare prudentiftimus Re-, fenfus, duos-
gum vidiflgt, ac unumquemque ab alterutro vitia- ^rcsab°Adr1a
turn cantum jadantem adverterct: Iterum, inquit, no rurfus per
rcdcamus ad fontem. Tunc Regis precibus, ficuc cePit-
hodic quidam veridice adftipulantur,AdrianusPa-
pa permotus,duos in Galliam Cantores mifit: quorum
judicio Rex omnes quidem corrupiffc dulce-
dincm Romani cantus levitate quadam cognovit:
Metcnfcs verb fola nacuraii feritate paululum quid
diffonare prxvidit. Denique ufque hodie quantum
Romano cantui Metenfis cedit, tantum Megellum
ipfius, quo pueris minabatur, vcncrationcD tenfi Ecclefix cederc gallicanarum Ecclcfiarum
1 cum auchcntico Antiphonario refervatur
qux videlicet loca per prxeepti feriem fub intcr-
pofitione anathematis ob miniftcrii quotidiani u-
trobique gratiam fubdivifit.
vi i . Hujus modulationis dulcedincm inter alias'Eu-
Car Occiden- YOpX Gentes Germani, feu Galli difcerc crebroque
talcs dulcedi- K. r ■ r - ’ - n nem cantilenx rcdifccre infigniter potucrunt, incorruptam vero
corrumpant. tam levirate animi, quia nonnulla de proprio Gre-
gorianis cancibus milcuerunt, quam feritate quoque
naturali, fcrvare minime potuerunt. Alpina liquidem
corpora, vocum fuarum tonitruis altifo-
Germaniarumque cantus, ab his qui meram veri-
tatem diligunt,comprobatur. Hxc ergo per anti-
cipationem retulerim, ne indifculfam Gallorum
d levitatem videar prxteriilTe. ' d
Cetcrum prudentiftimus Rcdor Gregorius, re- X 1;
motis à fuo cubiculo fccularibus , Clericorum fi- ’JP '
bi prudentiflimos -confiliarios familiarcfque de- miliares fibi
legit : inter quos Petrum Diaconum coxtaneum c.lcricos. clc*
fuum,cum quo poftea difputans, quatuor Dialo- 6 '
gorum libros compofuit. Æmilianum quoque no-
tarium , qui quadraginta homilias Evangclii cum
nè perftrepentia, fufeeptx modulationis dulcedi- E {ociis fuis i excepit. Paterium xquè notarium, qui
nem propriè non refultant : quia bibuli gutturis
barbara feritas, dum inflexionibus & repercuflio-
nibus mitern nititur edere cantilenam, naturali
quodam fragorc, quafi plauftra per gradus confuse
fonantia rigidas voces jadat, ficque audientium
animos, quos mulcere debucrat, exafperando ma-
gis,ac obftrependo conturbat.
Hinc eft quod hujus Gregorii tempore cum
ab co Sccundiccrius fadus, ex libris ipfius aliqua
utillima defloravit:&: Johannem defenforem, qui
ejus julfu in Hifpanias cognitor deftinatus, f Jan- £
uarium Epifcopum civitatis Malacitanx,ab Epifcopis
fuis compatriotis depofitum Scdi proprix re-
ftauravit: & depofitores ejus cum eo, qui in locum
ejus obreplerat, pari lententia condemnavit. Mo-
nachorum vero fandifiimos fibi familiäres clcgit:
’* Norm. Reg. & Colb. de paflillatico, fro P.dlio ,vel confecratione Pon•
^ b Gemct. Anttphönarium eencentum find. Prills Icdlum ür in Colb.
toncentu. 'Uric, habet An tip h. cantum, Sc per Corredtionem concentum.
Reg. Antiph. Cantorum.
‘ A fandto Vitaliano P. ordiuatus eft Theodorus, 7. Kal. April. Dominica
ann. <568. Ita Beda). 4. c. 1 .Holland.
d CoIb.Gcmet.& Bigot.vanitatem-TJtie. varietatetn- Et fuperferibitue
« Dc cxccptoribus harum homil. agit S. Gregor, in Prologo earum-
dem ad Secundum Ep. Taurom. Boiland.
* Quartus fuir hujus civitatis Epifc. quo ejedto intrufus eft quidam
Johannes. Vide hift. Malacit. au£l-. Martino de Roa cap. n . In m(T.
Norm.& Colb.Icgitur Mnlalitan>.!pio fltaUcitani. In Reg.MaLnitana.
inter
inter quos Maximianum, monafterii fui Abbatem, Aclefiaftica officia venire feftinat, non relinqucrc
quem poftea Syracufis Epifcopum fecit, eiqpe per cupit feculum, fed mutarc. •
Siciliam vices fuas commifit. Auguftinum ; cjuf* Vcrùm, dum ad clcricalcm profelfionem tam
dem monafterii fui Prxpofitum, & Mcllitum, per ex càclcfiaftica, quàm ex fcculari quoque militia
Wf'ftquos
Anglorum Gentcs ad Chriftianifmi gratiam
convocavit, Marinianum ejufdem monaftcrii fui
Monachum, quem in Ravcnnati Metropoli Epifcopum
confccravit, Probum quem fubitb Abba-
tem fpiritu revclante conftituens, pro conftrucndo
xcnodochio Jcrofolymam deftinavit : fimulquc
1 Claudium a Clalfitanx civitatis Abbatcm, qui de
Proverbiis, dc Canticis canticorum, de Prophetis,
de libris Regum, deque Hcptateucho, Papa dif-
putantc, mtolta, licèt non eodem fenfu, compofuit.
diverfis occafionibus, quotidic pene innumerabilis
multitudo conflueret: Pallor ad omriia providus,
nequaquam cos ad ecclcfiaftici dccoris officium ,
fed ad capicndum folummodo monachicum pro-
pofitum fufeipiendos clfe cenfebat, dicens: Mul-
tos ex ccclcfiaftica, feu fcciilari militia, novimus
ad omnipotentis Dei fcrvicium feftinare, ut ab
humana fervitutc liberi, iftrdivinolcrvitio vidcan-
tur familiariüs in monafteriis convcrfari. Quod fi
palfim dimittimus, omnibus bfugiendi ccclcfiafti-
c i, vcl fecularis juris dominium occafioncm prxecclchaAicum
Officium ad-
! XII.
|Talcm Eccle-
fiam Romafub
Apoßolis
Cum quibus Gregorius diu no&uque verfatus, g bemus. Si verb feftinantes ad omnipotentis Dei
nihil monafticx perfedionis in palatio, nihil pon-
tificalis inftitutionis in Ecclcfia dcrcliquit. Vi-
debantur palfim cum erudicilfimis Clericis adhx-
rcrePontifici rcligiofilfimi Monachi: &c in diverfis
profeflionibus habebatur vita communis : itaut
talis effet tunq lub Gregorio penes urbem I^pmam
Ecclcfia, qualem hanc fuiffc fub Apoftolis Lucas,
& fub Marco Evangclifta penes Alcxandriam Philo
commémorât.
Tunc rcrum Sapientia Romx fibi templum vifervicium,
incautè retinemus, illi invenimus ne- ■
gare quxdam, qui dedit omnia. Unde neccffe eft
ut quifquis cx juris ccclefiaftici, vcl Iccularis mi-
litix fervitute ad Dei fervitium converti defide- ;
rat, probetur priùs in laico habitu conftitutus ; & i
fi mores cjus atque convcrfatio bono defiderio il- 1
lius teftimonium feranc, abfque ulla retraftatio- 1
nc, fervire in monafterio omnipotenti Deo per- i
mittatur ; ut ab humano fervitio liber recedat, <
qui indivino obfequio diftri&iorcm fubire appétit 4
fibiliter quodammodo febricabat, & feptemplici- fervittitcm. Si autem & in monachico habitu fe-
bus artibus veluti columnis nobiliffimorum toti- cundùm Patrum régulas irrcprchcnfibilitcr fucrit
dem lapidum, apoftoliex Sedis atrium fulciebat. convçrfatus, poft prxfixa facris Canonibus tem-
Nullus Pontifici famulandum à minimo ufque ad q pora, liccntcr jam ad quodlibet ccclefiafticum of-
maximum, barbarum quodlibet in fermone, vel ficium provehatur : fi tamen illis non fuerit cri-
XIV. ■
Quod non di
vitcSjfcd Car
habitu prxferebat : fed togata, Quiritum more,feu
trabeata Latinitas fuum Latium in ipfo Latiali palatio
fingularicer obtinebat. Rcfloruerant ibi di-
verfarum artium ftudia : &: qui, vel fan&imonia,
vel prudentia forte carebat, fuo ipfius judicio fub-
fiftendi coram Pontificc fiduciam non habebat.
Arccffebantur Pontificalibus profundis confiliis
prudentes viri ) quos perhibui, potiùs quàm poten-
tes ; & paupere Philofophia intrinfccùs, quid potiùs
aut potilfimum in unoquoque ncgocio fe-
quendum putarctur, artificiofis argumentationi-
bus rationabiliter inquirente, dives inertia, qux
modo fe de fapientibus pari forte ulcifcitur, prx
minibus maculatus, qux in Tcftamento veteri '
morte multantur. ‘
Sed , & c Gclafianum codicem de Miffarum fo- c
lemniis, multa fubtrahens, paucaconvertens, non- ^
nulla verb fuperadjicicns, pro exponendis evan- i
gelieis le£lionibus in unius libri voluminc coanfta-
Vit. In Canonc appofuic : Dicfque noftros in tua ,
pace difpone, atque ab xterna damnationc nos ,
cripi, & in elc£lorum tuorum jubcas grege pu- ,
merari. ' «
Stationcs per bafilicas, vel beatorum martyrum
ccemetcria, fccundum quod haflcnus plebs Roma- j
na quafi eo vivente ccrtatim difeurrit, follicitus or- (
cubiculi foribus defpicabilis remanebat. Sola de- dinavit : per quas & iplc fimul difeurrens, dum
erat interpretandi bilinguis pcritia : & faeundifli-
ma virgo Cccropia, qux quondam fux mencis a-
cumina, Varronc cxlibacum dram auferente, La-
tinistradidcrat,impofturarum fibi prxftigia, ficut
ipfc in fuis epiftolis queritur, vindicabat.
Nemo laïcorum, quodlibet palatii miniftcrium,
vcl ecclefiafticum patrimonium procurabat, fed
adhuc eloqui prxvalcrct,viginti homilias Evangclii
coram Ecclcfia diverfo tempore declamavit :
reliquas verb ejufdem numcri diüavit quidem,
fed laffefcenre ftomacho languorc continuo, aliis
pronuntiandas commifit.
Sequebatur exercitus Domini ultra citraque
Gregorium prxcuntcm, auditurx verbum do-
Regifi.lib.i
Ep- 6
omnia ecclcfiaftici juris munia Ecclefiaftici viri fub- £lrinx innumerabilcs undique efiverfi fexus, xta-
ibant, nimirum laïcis ad armoYum folam militiam, tis ac profelfionis voluntarix conflucbant cohor-
vel agrorum curam continuam deputatis. Ob hoc tes : quibus ille, urpotc dodor cxlcftis militix,
fe nonnvÉli proccrum fub obtentu religionis pri- cundis dumtaxat arma fpiritalia fuggerebat : pau-
mo tonliirare cccperunt. Quorum tergiverfatio- peribus verb & advenis, qui pro conditione tem-
ni Mauricius Impcrator prudenter occurrens, da- £ porum Romam influxerant, quotidiana ftipendia
ta per. Longinum Stratorcm lege prxeepit, ut quif- miniftrabat.
j. Super corpora beatorum Petri & Pauli Apofto-
loriïm, Miffarum folemnia eelebrari decrcvit, ac-
quifitis numcrofiflimis olivecis,quorum fummam in
tabulis marmoreis prx foribus ejufdem bafilicx
quisfuiffet-publieis adminiftrationibus implicatiis,
ci ad ecclcfiafticum venire officium non liceret.
Quam legem Gregorius fuper hoc valde laudavit,
> diccns: Qui fecularcm habitum deferens, ad eca
De co lege Rubeum, lib. 4. hiß. Ravenn.
fc Andeg. fugiendi ad ecclefiaftici, vel fecularis juris dominium eccac
Sic di&um ex Gelafio 1. ejus ac£tore. De additione fadta verbo-
rum , Dicfque noftros, &c. fege Bedam lib. x. hiß. cap. 1. Cenlet do-
Öiffimus Hugo Menardus in nota x. ad lib.' Sicramentorum fanfti
Gregorii olim poß ha:c verba, in unius libri volumint coarclavit, 1c-
Tom. IV .
pabulo paupe-
ribus aliment«
miniflrar.
.. x X.
Gonfuctudinc*
novasinducit.
. dum fuifle, quod vormen librum ^
Augfenfis c. r- libri de quibufdanj
it , quoi volumen, See Sed forçât
ion Johanriis Diaconi.' Certè in ip-
îullacjuc fuperfunt abrafîonis, aut
fc-ultima ills verba hint Bei noms, 1
fius codd. ni (T: nihil fimilc legitUr,
ayulüonis véfligia.
D