C A P U T X V I I .
Q u i e ru d it d e r ife r em ,ip fi f ib i in ju riam fa c it .
I N expof. B. Job, L iq. adjundum eft : Jpui eru- (
dit deriforem, dre. N àm fit plerumque, uc cum
corrcpta in fc mala defcndcre nequeunc, ex vere-
cundia pejorcs fiant : ac fie in fua defenfione fii-
perbiunt, ut quædam vitia contra vitam corri-
pientis exquirant, & eo fc criminofos non æfti-
mant, fi crimina aliis imponant. Qui cum vera in-
venire ncqueunt, fingunt ; ut ipfi quoque habeant,
quod impari juftitia incrcparc videantur.
C a p u t X V I I I .
A Toli a rg u e re d erifo rem , n e o d c rit te .
I n expof B. Job, 1. 8 . adjundum eft : N o li a r-
guere deriforem, & c . N e qu^e enim jufto timen-
dumeft,ne derifor cum corripitur, contumelias
inferat, fed ne tradus ad odium pejor fiat. Inter
hxc feiendum eft’, quod juftorum bona, quia ex
corde incipiunt, iifque ad pra:fcntis vita: termi-
num crefcunt. Hypocritarum verb opera, quia nc-
quaquam funt in occulto radicata, fa:pe ante defi-
ciunt, quam pra:fcns vita finiatur. Nam plerum-
que ftudio iacræ eruditionis infiftuntj Sc quia hanc
non præparandis meÄtis, fed promerendis favo-
ribus inquirunt, ftatim ut judicium humana: lau-
dis arripiunt, Sc per hoc gratiam tranfitorii pro-
vedus aflequuntur, tota mente fecularibus curis
inferviunt, atque à facra funditus cruditione eva-
cuantur : Sc agendo poft indicant, quantum tem-
oralia diligant, qui fbla prius zterna pra:dica-
ant. Plerumque autem afliimta: fpcciem maturi-
tatis oftendunt : quiete filentii, longanimirate pa-
tientia:, contincntiæ virtute decorantur. Scd dim
per hæc quæfiti culmcn honoris attigerint, cum-
que fibi jam reverentia à cundis impenditur, pro-
tinus fc in lafeiviam voluptatis infundunt, Sc bona
fe non ex corde tenuifle ipfi fibi teftes funt,
qui ha:c citb dimiferunt. Nonnumquam verb ali-
qui qua: poflident tribuunt, atque indigentibus
A q u a f u r tw oe dulciores fu n t , & panis abficon- M
ditus fiuanjior.
J n expof. B. Job, 1. Z3. adjundum eft : A qu a fu r-
t iv a dulcio res fu n t, & c . P e r panem hæreticorum
interdum prædicatio defignatur, ficut per Salo-
monem mulicr ha:rcticæ Ecclefia: typum geftans,
Sc ftultos convocans dicit : P an es occultos lib en ter
é d ité . Vel ut innoftra tranflationc feriptum eft:
A q u a fu r t t v a dulcio res fu n t , & fu n is abfeonditus
fu a v io r . Sunt enim nonnulli ha:rctici, qui apertc
metuunt prædicare quod fentiunt, Sc apud infir-
morum mentes verba fua tanto magis condiunt,
quanto quafi attpliùs reverenter abfcondunt.Un-
de non immerito dicitur : P an es occultos libenter
é d ité . Miferis enim cordibus occulta hæreticorum
verba eo magis fapiunt, quo cum reliquis com-
^ municcr non habentur.
C a p u t X X I .
Q u i ambulat fimpliciter, ambulat confidenter.
X N cod. Reg. Paft. part. 3. adjundum eft : Epi
am bulat fim p lic ite r, d r c. F id u c ia quippe magna:
fecuritatis, eft fimplicitas adionis.
C a p u t X X I I .
Q u a fi tempeftas tranfiens non erit impius. pnv''
J n e x p o f . B. J o b , 1. z o . a d j u n d u m eft: Jjfuafin™ -'
tempe f a s tra n fien s, d rc. C u m i n f i rm u s q u i f q u e
p e r v e r f o s f l o r e r e c b n f p i c i t , h u n c i n p e r v e r f i t a t i s
p c l a g u s u n d a m e r g i t m i f e r æ im i t a t i o n i s .
C a p u t X X I I I .
J[4anus in manu non erit innocent malus. p^ :
X n expof. B. Job, 1. zy. adjundum eft : M anus in JVWW"
manu non e rit innocens m alus. M an u s enim ma-
nui jungi folet, quando quiefeit in otio, Sc nul-
* Cemet. Quia igitur, Legitur tarnen, Quia, loco Moralium indi- lus
2.89 iuper Proverbiâ.
lus earn in ufiis laboris exercet. M anus ergo in A
tnanu non e rit innocens m alus. A c fi diceret : Et
cùm manus ceftfat ab iniquo opéré, malus tamen
non eft innocens per cogitationcm. Quia ergo no-
vimus quod diftridè omnia non folùm fada, lcd
ctiam cogitata penfentur; quid faciemus de in-
ceftu màli operis, fi fic fubtiliter Dcus judicat
greflus cordis ? Ecce occulta mentis noftra: itinera
nullus hominum videt, Sc tamen ante Dei o-
culos tot grefliis ponimus, quot aftedus move-
mus : toties ante ilium labimur, quoties à redo
itinere infirma: cogitationis pede claudicamus.
C a p u t X X V IÜ
Q u i ftu ltu s e fl, f i r v i e t JapientL
X N Cxpof. B. Job, h z o . adjundum eft : J}> u ifiu l-
tus e ft, fe r v ie t fa p ie n ti. S æ pe tamen confpicimus
fapientes fubefle, ftultos verb areem dominii tc-
nere : fapientes ferviliter obfequi, ftultos tyran •
nica elationc dominari. Quomodo igitur defini-
tione divina: fententia: fapienti ftultus fervit dum
plerumque hunc jure temporalis dominii compri-
mit ? Sed feiendum eft quia contra fapientis vi-
C a p u t X X I V . tam, dum ftultus prareminens, terrorem potefta-
Circulus aureus in naribus [uis> mulier pulcbra 3 B c*s ^xe^cec > dum -nunc laboribus fätigat, contu-
^ ' - J 1 melus lacerat, profedb hunc ab omni vitiorum
& f a t u a .
- rubigine urendo purgat. Stultus ergo fapienti c-
X n expof. B. Job, I. 31. adjundum eft : C ircu lus
tiam dominando fervit, quern ad meliorem fta-
I aureus in n aribu s fu ts , & c . H jE r e t i c a namque
dodrina nitore videtur eloquii refplendere,nec tarnen
fapientia: apto intclledu congrucre. Ait ergo
: C ircu lus aureus in naribu s fu ü , id eft pulchra
Sc circumplexa locutio in fenfibus mentis ftulta::
cui ex cloquio aurum pendet, fed tamen ex ter-
rena: intentionis ponderc, more fiiis, ad fuperio-,
ra non rcfpicit. Quod fccutus expofuit, diccns :
M u lie r pu lch ra & fa tu a , id eft dodrina ha:retica:
pulchra per verbum, fatua per intelledum.
C a p u t X X V .
Praflolatio impiorum fu r o r . X N expof B. Job, 1. j. adjundum eft : P ra flo la tio
im piorum fu ro r. S i c q u e fit ut perturbatus animus
majorem ftrepitum fui filentii fentiat,eum-
que graviüs claufa: ir* ftamma confumat.
turn premendo provehit ; fic nonnumquam pupillis
dominis ad difeiplina: magiftcrium fervi prje-
fiint, terrent, premunt, feriunt : & tamen efle fervi
nullo modo defiftunt : quia ad hoc ipfiim ordi-
nati funt, ut proficicntibus dominis etiam ferien-
do famulentur. Qma igitur mala reproborum bonos,
dum cruciant, depurgant,utilitati juftorum
militât ctiam poteftas iniquorum. Sed plerumque
jufti tribulatione deprehenfi, tardam manum fub-
venientisarftimantjCÙmfe perfequentium immani-
Q tas paulo longiùs anguftat: Sc concita quidem func
creptionis remédia, fed hoc, quod ab ereptore ci-
tiùs agitur, dolori tardum videtun Cumque ad-
elfc poftulationi auxilium quæritur, fi voeem non
ftatim fequitur, quia défit, arftimatur.
C a p u t X X IX .
Cogitationes ju fio rum judiciai
X N expof B ; Job, 1 . z y . adjundum eft : C o g ita •
tiones ju fto rum ju d ic ia . D e b e t enim cujufque
mens, & caufas fuas apud Dominum, Sc caufas
Domini contra fc (ollicita inquifitione difeutere :
N cod. Reg. Paft. part. 3. adjundum eft : Ani-D debet cautè penfare, vel qua: ab eo bona perce-
. * r\..~ - — “ "*■ a- périt, vel qua: mala bonis illius perverse vivendo
refponderit. Quod eledi quidem quotidie face-
re omnino non ceftant. Unde bene Salomon ait :
C a p u t X X V I.
A n im a q u a benedicit, impinguabitur : & qui
inebriate ip fie quoque inebriatur.
It qua b en e d icit,d rc. Qu 1 enim nimirum exteriùs
prædicando benedicit, interioris augmenti pin-
guedinem recipit. Et dum vino eloquii audito-
rum mentem debriare non definit, potu multipli-
cati muncris debriatus excrefcit.
C o gitation es ju ftorum ju d ic ia . Accedunt enim ad
fecrctarium judicis intra finum cordis, confide-
rant quàm diftridc quandoque feriat, qui diu patienter
expedat. Metuunt in his, qua: fe egifte
memincrunt, Sc puniunt flendo, quod perpetrafle
fe intelligunt, timent fiibtilia divina judicia, c-
tiam dc his, qua: in femetipfis inteljigere fortaftb
non poflunt. Vident enim videri divinims, quod
ipfi in fc per humanitatem non vident. Conipi-
• C a p u t X X V I I .
Q u i abfiondit firumenta, maledicitur in populis.
I n cod. Reg. Paft. part. 3. adjundum eft : Jgui
abfeondit frum e n ta , d rc. F r u m e n t a quippe
abfeondere, eft pra:dicationis fanda: apud fe verrum
, ^ * -------------------- r4-------- ciunt diftridum judieem, qui quo tardiiis venit,
ba reemere. In populis autem talis quifque ma- £ eo feveriùs percutit. Sandorum ctiam patrumre-
lcdicitur, quia in folius culpa filentii pro multo- fidere conventum cum eo pariter contempla
, quos corrigcre potuit, poena damnatur. Si
medicinalis artis minimè ignari fecandum vulnus
cernerent, Sc tamen fecare recurrent : profedb
peccatum fraterna: mortis ex iblo torpore com-
mitterent. Quanta ergo culpa involvantur afpi-
ciant, qui dum cognofeunt vulnera mentium, curare
ca ncgligunt fedionc verborum ? Unde be-
■ ne per Prophetam dicitur : M a le d iä te s, q u i p ro h ib
it g la d ium fu tim a fa n g u in e . Gladium quippe a
fangumc prohibere, eft pra:dicationis verbum a
carnalis vita: interfedione rctincre.
T om . I V \
eorumque vel excmpla, vel dida fe contemfifle
reprehendunt, atque in hoc fecreto interioris ju-
dicii ipfa mentis fua: exccutione conftridi pceni-
tendo feriunt, quod fuperbiendo commiferunt.
Ibi pamque advcrsùm fe, quidquid fe impugnat
enumerant, ibi ante oculos fuos omne, quod de-
fleant, coacervant. Ibi quidquid per iram diftri-
d i judicis difeerni poflit, intuentur : ibi tot pa-
tiuntur fupplicia, quot pati-timent. Nec deeft in
hoc judicio mente concepto omne minifterium,
quod punire rcos fuos plcrüùs debeat : nam con-
T