gium , * quod Paftoralis appellatur , compofuit: A titia cjus maneret in feculum feculi cornu ejus
in quo manifefta luce patefecit, quajis ad cede- exaltarecur in gloria: itaut illud beati Job vera-
Alia cjus ferifiæ
regimen affumi, qualitcr ipfi Restores vivere,
citer dicere p o lic e : B e n e d it t io p e r i t u r i f i t p e rm e v e - Job 29. v , z $
n ie b a t , & cor v id u a con [0 Lit u s [um. J u f i i t i a in d u - & f eï ‘ .
tua fu m y & v e f i v i m e f i c u t v e f i im c n t o , & d ia d e -
m a t e ju d i c io meo. Oculus f u i cxc o , & p e s c la u d o . P a t
e r erarn p a u p e r u rn , & c aufam q u am n e fe ie b am , d i l
ig e n t * f s im e in v e f i ig a b am . Et p a u lö p o f t : S i come- f y 3T' V‘ Z7*
d i b u c c e llam m eam f e l u s , & n on c om e d it p u p illu s e x ° ' lS ' -
e a , q u ia a b in fa n t ia me a c r e v i t mecum m i f ir a t io ,
& de utero matris mex egrefia eft mecum.
Ad cujus pictatis Sc jufticiæ opus pertinet, quod X v 1 r. ;
Anglorum gentem per prædicatores quos illue di- ADSloru,n
rexit, de dentibus hoftis eripiens, æter- procurât.'11'™
na* lîhfirraric fösféH T7—: • •
qua difcrctionc fingulas quafque audientium per-
fonas inftruere, quanta confideratione propriam
quotidie debcanc fragilitatem penfare. Sed& ho-
milias Evangeliorum numero quadragintacompo-
fuit : quas in duobus codicibus «qua forte diftin-
xic. Libros etiam Dialogorum quatuor edi dit, in
quibus rogaru Petri Diaconi fu i, virtutes Sanào-
rum, quos in Italia clariores node vel audire po-
tucrat, ad exemplum viventium pofteris collegit :
ut ficut in libris Expoficionura foarum quibus fit
virrutibus infudandum, • c cl j vcuduoucuuuit.,, intaa veitwiaumi udecfieurii-- uc acntiDus antiqui noitis enpiens æterptis
Sanctorum miraculis quæ virtutum earumdem B nx libertatis fecit effe participes. Etenim quia qui
fit oftendcrec.Deo noftro fideliter adherer femn«
XV.
Quära gravi-
bus mo: bis &
curis affiiftus.
Deo noftro fideliter adhærct, femper ex ejus lar-
gifluomunere ad altiora confcendit,dum ifte Pansus
ardenti ftudiojprocolligendis particulatim fi-
dclium animabus fatâgcrcr,donavit illi pius dominus,
ut totam pariter Anglorum gentem convcrtc-
rct. Cujus converfionis, ut puratur, fadadivini- Quaoccafior
tus hæc occafio fuit. Dum die quadam advenien-
tibus nuper mercatoribus multa venaliain forum
Romæ collata fuifïent,.multique ad cmendumhinc
inde confluèrentd contigit Sc Gi egorium ante fei- d
licet quam pontificale decus haberet, per forum
tranfitum faccre, ac vidifïe inter alia pucros vénales
pofitos, ladei corporis,ac venufti vultus,cafit
claritas, oftendcret. Primam quoque Sc ulti-
mam Ezechiel is Prophetæ partes, quæ videbantur
obfcuriores, per Homilias viginti duas, quantum
lucis intus habeanc, dcmonftravjt. b Scripfit præ-
terea &: alia nonnulla, fed Sc epiftolas complu-
res, quæ fingulatim cunda cdicere,brevitatis ftu-
dio omifi.
Quod eo magis mirum e ft, tot eum ac tanta
conderc Volumina potuiffe, quiomniferè juven-
tutisfoæ tempore, ut verbis ipfiusloquar, crebris
vifoerum cruciabatur doloribus, horis, momentif*
que omnibus fra&a ftomachi virtutc laffefeebat,
lentis quidem, fed tarnen continuis febribus an- p g ___^________
helabat : frequens etiam eum greffuum dolorvc- C pillos‘quoque præcipufcandoris’ h'àbèm«.'’'Q ^
hementer afïligebat. Verum inter hæc dum fol- cùm alpiceret, interrogavit, ut aiunt, de qua re-
Iicitus penCuec quia, Scriptura telle, omnis filins gionevel terra effent allati. Didumque e ll, quia .
qm récif itur. fiagellatnr : quo malis præfenribus 3e Britannia infula, cujus incolz tali omnes de-
durius premcbatur, eo de zterna certius przfum- core niterent. Rurfus interrogavit « utrùm •
none rcfpirabat. Fatigabateum prætereade ordi-, iidem infulani Chriftiani effenr, an paganorum
nandis Urbisyigilns.ne abhoftibus caperettir,loi- erroribus implicari. Diftumque eft quod effenr
licitudo continua. = ürebanr quoque inceffanter pagani. At ille intimo ex corde longa trahens fuf-
ejus ammum filiorum hinc inde diferimina nun- pitia, Heu ! froh dolor! inquit, quid tarn lucidi
tiara, Sed tarnen die inter tot & talia deprehenfus vultus homines tenelmum mehr tofsidet, ! un- f
incommoda numquam otio indulgebat, quinaut U q u i frontis [petits ngum mtntem & nh inter-
iiliorum utihtatibus inferviret, aut aliquid d'gnum nis gaudiis vacuum gefiat / Rurfus ergo interroga-
ecclciiæ lcriberet, aut per contemplations gra- vit, quod eflet vocabulum gentis illius. Rcfnon-
tiam cceli fecretis intereflet. fum eft, quod Angli vocarentur. At ille: Benet
Demque cum de tora pene Italia Langobar- inquit, nam & angelicam habent faciem : & tales
dorum gladios metuentes plurimi undique ad Ro- Angelorum in coelis decet effe coheredes. 3 uodha-
manam urbem confluèrent, folcrtem pro omni- bet 3 inquit, nomcn ilia provincia, de quatfii fimt
allati ? Refponfum e ft , quia Dciri vocarentur
g iidem provinciales. At ille: Bene, inquit,D e ir iy g
de ira eruti, & ad mifericordiam Chrifiivocati, Rex,
ait,provincia illius quomodo vocatur ? Refponfum
cfth quod Alle vocaretur. At ille alludens ad no- b
provide:. bus curam gerebat, & univerfis cum verbi pabu-
lo corporis fubfidia miniftrabat.In tantum namque
ejus animum miforicordije amor devicerat, ut non
folum horum quos prafentes habebat neceflitati-
bus occurreret, fed infuper longe pofitis opcm fuse
largitatis impcnderct; adeo ut etiam in monte Sinai
Dei famulis conftitutis, qua:que crant oppor-
tuna tranfmitteret. Nam alii quidem Pontifices
conftruendis ornandilque auro vel argento cccle-
fiis operam dabant} hie autem & his infiftebat, &
quafi his omiflis totus erga animarum lucra vaca-
pfj. in. p. bat, & quidquid pecunia: habere poterat, fedu-
lus difpergcrc, & dare pauperibus curabar, ut juf-
* Bccc. & alii mfT. qui Paftoralh
b A pud Guff, folum ; Scripfit pn
fanticorum, deJ>rophetis,de libris Rt
Rpiftoltu , & c. *
c. Guff fuo more folus : Vrebatu-,
inde. &
P- Boll, quod liber Paftoralis app.
reqfuper Proverbia, fuper Cantica
tm, de Heputico.é* alia nonnulla :
foltern alicjuando quo tnC <
caffe:
* Guff nemineconfentient
ficale derus nattus )Fuijfet, cum
ubi laborat fonfos,
« Guff, utriim it.1 eadem infu
f Guff tamaqu e frontifpici
front!,fpecict gratis(• Scquimu
famen Belvac. parum dcfleûj
migit ut Gregor
gratia mentem ab int. Bolland. tantaquo
mfs. Becc.,Conch. Belvac. & alios. Hlc
a ceteris, habe: enim ; tantaque fronds
men ait : i laudem Dei Creator is Hits in partibus *
oportet cantari.
Aceedcnfqhc ad Pontificcm hujus Romanæ& a XVIf * i
apoftolicæ Scdis, rogavit ut genti Anglorum in ta te Tn* Am
Bricanniam aliquos verbi miniftros , per quos ad gliarn itcriuf-
Chriftum converterentur, mitteret : afterens & tumt'
fcipfum in hoe opus domino coopérante perficien-
dum paratum effe, fi tarnen eidem apoftoiico Papæ •
Jpecie gens grata, mentem ab internis gaud'tis, &c.
B Guff. id eft provinciales. Miram fonè vocis Deiri interpretationem !
Eam tarnen legere potuit in Belvac. Ad hanc rocem Deiri Mabil. hax
habet : Modo Eboracenfes, jinglis York Sfy’re appdlantur. Lege Bedara
3. hift. c. z. 8c Bolland. Deira Xnglis Dcirland, eft pars regni iï/oribumbrorum,
cttjua altera pars Btrnicia dicitur..........Copitur Deira
etiam pro regno NorthumbrU. Jtaapud Monachum Engolifm . invit.Car.
Mag. Eardulphusrex Nordanimbrorum, id eft dclrlanda infula (imb de
Deirlanda provincia) Britanniæpulfus, ad Imperatorem au. 808. yeh
Al. ffobel. Bedæ E lle , quód habet Belvac.
* Bolland. 8c Guff ad laudem Dei er.it, alleluya oporteret. . . . de-
cantari. Et fond liquer Gregorium allufiffe ad verbum alleluya, quod
bgoificat, Landais Deunt.
» hoe ut fieret coŸnpîaceret. i.uul w
mö Pontifex minime annuiffet, vidus tandem in-
Quod cùm cipri- A perhibet, diccns: Ècce lingua Britannia, qux nihil DequaCrego-
«w * ----------- ... . ,. v..i«duuss tandem uini-- aaluiuudu n»oovveetraatt qquuaamm boaa rroba arr uumm ffrreennddeerree,,j 1 a amm d duudduumm £:öS Sri£“fo'
fatigabilibus ejus prccibus aflenfit. Qui civibus in divinis laudihus Hebrxa coepitverbA fonare. Ecce
fuæ (quandoaui-auondam tumidu.<•
XIX.
'Ab itinerc
vocatur.
profedionis fuse celans negotium, quandoqui-
dem fi id noviffent, nullatenus illi quoque pado
acquicviffcnt) quanto celerius potuit, iter cum
apoftolica benedidione arripuic.
Hare interea ad notitiam populi veniunt. Una-
“ nimi condido omnes urbiciac fuburbani, vcLqui-
que audientes occurrcrc potuerunt, fc fc in tres
partes dividunt, & proficifcenti apoftolico Pcla-
gio ad Ecclefiam fandi Petri, terribili voce con-
clamant : Eia, Apofiolice, quid egifii ? Sanctum Pcquondam
ttim idus, jam Ju b fira tu s Sanctorum pecli-
bus f ir v it Oceanusy éjujquè barb aro s motus, quos terrent
principes edomare ferro nequiveranty hosp e rd is
vin apt form idmem Sacerdotum ora fimplicibus_v.erbis
lig an t : & q u i catcrvas pugnantium in fid el is nequa-
quam metuerat, jam nunc fid e lis humUium lingua*
tim et. *>uia enim perceptis cxlefiibus v erb is, c la re f
Centibus quoque m iraculis virtu s e i d iv in x cognitio-
nis in fu n d itu r, ejufdem d iv in ita tis terrore refre-
------- ....... X „naatwurr>y UuCt pprraavvee aaggeerree mmgçttuuaattyy aacc ttoottiiss ddeeßfiddeenriiiss aadd
trum ofiendifit r Romam dcfiruxtfii : Gregorium non B xtemitatis gratiam venire concupifeat. Quod totum ideoAngfo-
tamd.hor- ut ficret, ita eidem beato Grccrorio vratiadivina MBpii
X X.
Romam, quod
tarn d.mififii quam expulifii. His ergo vocibus hor
ribiliter permotus Pontifex, populumque vehe-
mentiflimè metuens, poft cum fumma cum fefti-
nationc, & obligationis ut quantocius Romam,
redirct interdidione, direxit.
Sed antequam mi Hi cum adiffent, trium dictum
jam confcdo itincre, dum idem vir domini
■ Gregorius , ut iter agentibus moris e ft , circa
fextam horam in quo-iam prato fociis quibufdam
quiefeentibus, aliisautem affiftentibus vel quibuf-
que rebus neccflariis occupatis federet &: legeret,
venit ad cum locufta, & dans faltum pagina: quam.
pcrcurrebat, infcdic. Cernenfque eam bcatus Gregorius
tam manfuetè loco quo affederat perma-
nerc , ccepit b collxtans fodalibus ipfius nomen
XXI.
Tenratum .
rcciprocans quafi interpretari; Locufiay inquam,c eo
dici potefiy quafi loco fia ,• & fubjungens, feiatis ,
inquit, non progrefsius nos iter coeptum licere pro-
tendere. Verumtamen furgite, & jumenta fternitCyUt
quantum licuerit quo teridimus properemus. Dum
autem hinc mutuo confabularentur,& fecum qua:-
rprent, pervenerunt mifli Apoftolici equis fudanti-
bus & admodum fatigatis, ftatimque illi cum
magna cclcritatc , epiftolam quam detulerant,
porrexerunt, qua pcrleda, ita efi, inquit, fecit,
utprxdixeram, Romam celerius remeabimus.
ut ficret, ita eidem beato Gregorio gratiadivina rum ^P0'701“*
conceflit, utmerito ab Anglorum populis debcat aPPelbiadus‘
Apoftolus appcllari : quia etfi aliis non eft Apo- t.Cor.9. 2.
ftolus, fed tamen illis eft ; Nam fignacuium apo-
ftolatus ejus ipfi font in Domino.
Jam verb utrùm aliquibüs vir ifte tanti meriti x x 1 r.
miraculis clarucrit , fuperfluo quæritur , quod Miracuffs cIa‘
luce clarius conftat quod is qui virtutum figna Kt
fois mcritis valuit, aliis quoque Cht'fto largiente
acquirere, fi exegiffet opportunitas, ficiliùs pore-
rat hæc etiam ipfo promereri. Sed ne his qui cum
Judæis figna vifibilia ad oftendendam fanditatem
q expetunt, fatisfidio défit, Sc illis qui Sandorum cur hæcrefc-
exemplis ad mcliora accendi & provchi qnærunt, ran£u^
ædificatioprofit j quædam autumo referenda, quæ
per cum Dominus ad excitandum & corroboran-
dum noftro mentis teporem , Sc ( ut fic didum
fit) force infidclitatem potius quamignorantiam,
fieri Sc manifeftari decrcvit.
Mater familias qujedam nobilis erat in hac civi- x x 1
tate Romana , qua:* religionis Sc devotionis ftu- J uchar,<
dio g oblariones facere, Sc die Dominica ad ec- Shiftt”
clefiam deferre, fommoque Pontifici ecclefiafti- g
cx confoetudinis Sc familiaritatis ejufdem gracia
offerre folebat. Quae cum quadam die cx more ad
lllluus tcmcavimus. _ communicandum dc manu Apoftolici ordine fuo
Talique ordine interim dilate foa: devotionisD acccderct, illique Pontifex offam Dominici cor-
ettedu; mox ut lplc pontificatus officio fundus poris porrexiffec, dicens: b Corpus Domini no/Iri h
eft , opus dm deuderatum perfecit, alios quidem Jefu chrifii f refit tihi in remifsiontm omnium peccu-
pfzdicatores mittens, fed lpfe prxdicationem, ut torum, & -uitam ttermm ; fubrifit. Quod vitDo-
rruCTmcaret, lilts exhortationibus ac prccibus feu mini cernens, illi communionem facram retraxit
munenbus fulcicns. Demque direxit ad eamdem & feparatim fuper alrate pofuit, eamque Diaco- 1
lntulam fervos Del Melhmm, Auguftinum, Sc no fervandam ufqucdum cunfti fideles commu-
Johannem, cum multis aliis Deum timentibus nicarent tradidit. Expleto verb facro myfterio in-
Monachis i qui mtra breve temporis fpadum,' re- terrogavic eam beatus Gregorius , dicens: Die
gem ilium, qui m capitc infulse morabatur, cum rogo, quid ccrdi tuo emerftrit, cum communicuturu ti-
fuo populo converterunt Quibus Dominus tan- fiJH.? At ilia: Recgnoii, inquit, portiur.cuUm il-
tam faciendorum miraculorum gratiam contulit; lam ex eadem otlatione fuiffi , quam cro manihus
ut verbum fidei quod ore pradicabant, fignorum meis fe c i, Sr tihi ohtuti: dr cum eam te intcllcxc-
cfficacia confirmarent. Unde faaum eft ut paucis _ rim corpus Domini atpedafe .fuhrfi. Tunc fanftus
elabentibus annis, etiam f Ceteri infula: ipfius re- * Domini Pontifex fekonem exindc fecit ad po-
ges, cum his qui eis erant fubjcdi,ad ChriftiDo- pulum, Sc hortatus eft eum ut forplicitcr Domi-
mini fidem accederent. Dc cujus gentis conver- num exorarct, quatenus ad multorum fidem cor-
none fimul & miraculorum prodigiis , quje ibidem robotandam, carnis oculis oftenderet, qu:d infi-
nebant, ita bcatus Gregorius in libris Moralibus delicas hujus mulieris mentis ociilis Sc fidei lumi-
1 In cod. Moiffac. 8c inal. A udomar. quo Bolland. ufos eft: Quod
» ptrficere no» pofit, quia etfi Pontifex concederet,Ule quod paierai vel-
( Audomar. ills quod petierat) Non tamen cives Romanos, ut lam Ion-
■ iB Bolhnioun Belvac. & Gemet. MabiUon. legit collc£lans.Nea-
m habet Gullanvill.
; Boll. h&c.
Pr'or nominaridebuit Auguftinus. Mellitns fecundo loco (bit mif-
t apud Johann. Di -fo,ciorum- De J oliai“ e veio ailul leguur
e Cantiorum, Ethelbermin‘
* Ita m(s. At Mombritius ( quern (equitur Guff.) rttert etiam infula,
& ipfarum reges. Inter hos primus fuit S- Edwinus Northumbrorum
Rcx.dufta in uxorem S. Ethclburga, Ethelberti Regis filia. .
t Nota ex veteri more lai’cos, etiam mulieres , offerre folitos panem
(imo&vinumj ad communionem. Hinc Cyprianus 1. dcoper. & elee-
mofynis, exprobrat diviti femin*, quod in Dommicum fin e fu r f cio ve-
nirct , quod partem de faerificio quod pauper obtulerat, fumerer. Lege
Greg. Turon. 1. de Glor. confeff c. tff.
^ Johan. Diac. lib. z. c. 4 1. alia verba refert, fcilicet,- Corpus Domini
noftrijefu Chrifti confcrvet animam warn ; qua; magts accedunt ad ho-
diernam fotmuUm dandle communion«..
A iij