363 San£ti Paterii Liber III. fee.part. 3 ^ 4
fecunda. Et quia Babylon confiifio interpretatur, A d in em tuam : difcoo peri hum erum , re v e la cru s, tra n fi
■ " ’ 1 --- • ß u m n u . In adminiftratione quippe opetis -turpi«
reftè infecunda mens Babylonis filia vocatur :
qux in eo quod nequaquam bona opera germinatj
tudo denudatur, dum vilis mens abje&aque in a-
dum nullo ordine reftx vitx componitur, quafi
ftionis oftentatione cognofcitur, qua: quieta priùs
confiifione matre generatur. Sin autem virgo non
magna putabatur. Humerum mens difcoopcrit ,
infecunda, fed incorrupta dicitUr : poftquam fta-
quando opus fuum quod ignorabatur, oftendit.
tum falutis perdidit, ad confiifionis fiix cumulum
Crus revelat, quia quibus defideriorum paflibus
appellatur quod fuit. Cui apte per interpretatio-
lucris mundi inhiet, manifeftat. Flumina etiam-
nem divina voce dicitur, defeende : in alto quip-
tranfit, quia a&iones hüjus feculi qux quotidie ad
pe humana mens ftat, quando fupernis rctributio-
terminum defluunt, indefinenter appétit : dum-
nibus inhiat ; fed ab hoc ftatu defeendit, cùm tur-
que alias relinquit, alias affcquicur, quafi Temper
pitcr fefe vicia defluentibus mundi defidcriis fub-
de fluminc ad flumcn tendit.
• jicit. Cui additur, Sede in pulvere : * Quid per pul-
verem, nifi terrenas cogitatiohes debemus accipc- _
C a p u t L X 111.
re, qux dum importunx &: filenter in mente evo-
lantj'ejus oculos excxcant ? Defcendens itaque in V_y M n i p o t e n s Dcus qui nulla peccatorum Jn
pulvere refedit : quia cxleftia deferens, terrenis vincula quibus conftringerctur pertulit, in infer- m
cogitationibus afperfa, in infimis vilefeit ; ubi ad- num liber ut ligatos folvcret venir, be in inferni
hue fubjungitur : je d e in terra . Quid perterram.
nifi terrena a&io defignatur \ * Ac fi apertè exprobrans
dicat : Quia cxlefti converfatione noluifti tc
erigere ; Tub temetipfa proftrata, in terrenis a£ti-
bus humiliare. Priùs ergo in pulvere, be poftea in
terra federe prxeipitur : quia pravorum mens qux
ab internx reftitudinis judicio defeendit, priùs ad
prava cogitanda dejicitur, be poftmodum ad facienda
profternitur. Sequitur : N o n e ft fo lium fiprofundum
cleâorum fuorum animas crcpturus
intravit. Unde per Ifaiam dicitur : P o fu ifiip ro fu n - jj
dum m a ris v iam , ut tra p firen t lib e ra ti. Si marc,divint
more eloquii,feculum debet.intefiigi,nihil pro-
hibet profimdum maris inferni clauftra fentiri :
hoc namque profundum maris ante Redemtoris
adventum non via, fed career fuit: quia' in fe e-
tiam bonorum animas quamvis non in locis pcena-
libus claufit., Quod tamcn profundum Dominus
IU chaldaorum. Chaldxi féroces interpretantur.. C viam pofuit,quia illueveniens eleftos fuos a clau-
Valde autem feroccs funt, quia voluntates pro- n ' ' c- ' - J —, -/ 1 - —J— — rr.. tt- j .»
prias fequentes, ncc fuis parcere mortibus feiunt.
Ferocia funt terrena defideria,qux non folùm contra
Conditoris, fed fxpe etiam contra pcrcuffio-
num verbera duram be infenfibilem mentem red-
dunt. Sed filia ferocium folium non habet, quia
mens qux ad amorem mundi ex .pravis defideriis
nafeitur, be eifdem defidcriis obduratûr ; in eo
quod fc terrenis concupifcentiis fubjicit, fedem
judicii amittit, nullique apud fe folio prxfidet,
qiiia examine diferetionis caret: be quafi à judicii
fui fdfione repellitur, quia per exteriores concu-
pifeentias vagatur. Liquet enim quod mens qux
ftris inferi ad cxleftia redire conceflif. Unde &
apte dicitur : u t tra n firen t lib e ra ti.
C a p u t L X I V . N Os, fratres cariffimi, viam in nobis malignis1
fpiritibus damus, cum terrena concupifcimus, cùm
ad temporalia appetenda curvamur. Hinc Ifaias
de immundis ‘fpiritibus dicit : Jjp u i d ix eru n t anim a fi
* me a : in cu rva re u t tran feam u s. Reéta quippe ftat *'
anima cùm fuperna defiderat,&: nequaquam fle&i-
tur ad ima : fed maligni fpiritus, cùm hanc ftare
in fua reditudine confpiciunt, per earn tranfirc
intus confilii fedem perdidit, foras le per defide-^ non polfunt. Tranfirc namque eorum eft immunria
innumerabilia fpargit : be quia agere intelleda
diflimulat, cxcatur rede etiam ut nefeiat quid
agat ; be fxpe jufto judicio in fua voluntatc re-
linquitur, be fub ea qux anxiè appétit laboriofif-
fima mundi minifteria relaxatur. Unde apte illic
fubditur : £hjia u ltra non vo ca b eris m o llis d r ten e-
ra : to ile molam d r mole fa rin am . Conftat nimirum
quod tenerx fux filix parentes parcunt, nec da-
ris be fervilibus hanc operibus affligunt. Omni-
potens ergo Dcus quafi tencram filiam vocat,
quando diledam uniufcujufque animam à labo-
riofis hujus mundi fervitiis revocat : nftjjNm exda
illi defideria fpargere. Dicunt ergo : in cu rva re
u t tran feam u s, quia fi ipfa fc ad ima appetenda
non dejicit, contra hanc illorum perverfitas
nullatenus convalefcit ; be tranfirc per cam nc-
queunt, quam contra fe rigidam in fuperna in-:
tentione pertimefeunt. Pudeat ergo, fratres, terrena
concupifcere be dorfa mentium afeendenti-
bus adverfariis prxbere.
NU l i a Redor immfinditia debet pollui, qui
terioribus adibus afficitur, ab internisacfideriis hoe fufeepit officii ut in*aliis quoque tergat ma-
indurctur. Sed Chaldxorum filia mollis be tene- £ culas pollutionis. Hinc per Ifaiam dicitur : Mun- f
atur : quia mens pravis defidcriis dedi- d am in i, q u i fe r t is v a fa ra non vocatur D om in i. Vafa Domini fcta,
in eo quem anxiè appétit, hujus feculi laborc
relinquitur, ut foris mundo velut ancilla ferviat,
qux intus Deum ut filia nequaquam amat,Unde be
molam tollere , be farinam molcre jubetur. Mola
in gyro ducitur be farina profertur. Unaquxque
verb mundi hujus adio mola eft ; qux dum multas
curas congerit, humanas mentes quafi per gyrum
vertit : atque ex fe velut farinas projicit, quia fc-
dudo corde lemper minutiffimas cogitationes gi-
gnit. Nonnumquam verb qui quietus alicujus efle
meriti creditur, pofitus in qualibet adione denudatur.
Unde protinus fubinfertur : D énuda tu rp itu -
, q u i fe r t is v a fa
runt, qui proximorum animas ad interna facraria
pcrducendas in fux converfationis fide fufeipiunr.
Apudfeipfos ergo quantum debeant mundari con-
fpiciant, qui ad xtemitatis templum vafa viven-
tia in*finum proprix fponfionis portanr^
C a p u t L X V I .
JP E r Ifaiam fandx Ecclefix dicitur: A d d e x ie - ‘
ram , dr a d Lev am dHat aber i s ; dr fern en tuum Gen- ^
tes h er e d it a b it. * Intrante quippe multitudinc Gentium
ad dexteram extenditur, dum quofdam jur
365 fS|)er Ifaiam Prophetam. 36 6
ftificandos fulcijpit : ad Ixvam quoque dilatatur, Oritur-, urtica verb ignex omnino naturx eft ; myrcum
ad fe quofdam etiam in iniqujtate perman-
furos admittit.
C a p u t L X V i l /
tum namque temperativx ferunt efle virtutis. Pro
urtica igitur crefcit myrtus ; cùni juftortim mentes
à prurigine be ârdore vitiorum , ad cogitatio-
num temperiem tranquillitatemque pervenfunt;
dum jam terrena non appetunt, dum ftammas car-
nis, defideriis cxleftibus extinguunt.
C a p u t L X X .
f- ' S f E n 1 e n t 1 Ecclefix per Ifaiam Dominus pol-
1 licetur, dicens : E cce ego Jle rn am p e r ordinem Lapides
tuos, dr fu n d a bo te in fa p h y ris , dr ponam ja j'p i-
dem propugnacula tu a , & pottos tuas in la p id es f cu i- r \
p to s, & om nes term^nos tuos in la p id es d e fid era b i- X E c ç a t a carnis ignorantibus per Ifaiam pro- inPajl.3.part.
les : u n iverfo s filio s tuos dottos à D om ino. Stravit in mittit Dominus, dicens : E u nu ch is q u i cu jlo d ierin t cap' 2*'
fan&a Ecclefia per ordinem lapides, quia in ea fan- S ab bat a me a , dr e leg e rin t qua v o lu id a b o e is in do- “jfa.Te +!s.
dasanimas meritorum diverfitate diftinxit. Fun- mo me a locum, d* nomen m elius, à f l i t s drflia b u s .
davit earn in faphyris, qui fcilicet lapides coloris g Eunuchi funt qui compreffis motibus carnis, * ef- * affcftum.
aërii in fe fimilitudinem tenent ; quiarobur Eccle- feélum in fe pravi operis abfeidunt : quo autem
apud patrem loco habentur oftenditur ; quia in
domo patris, videlicet xterna manfione, etiam fi-
liis prxferuntur.
fix in animabus cxleftia appetentibus folidatur. Et
quoniam jafpis viridis eft coloris, jafpidem propugnacula
ejus pofuit : quia illi contra adverfarios
pro fanâx Ecclefix defenfione objeâi funt, qui
internis defidcriis virentes, nulla* tprporis repro-
fnt' bi ariditate * arefeunt. Portas verb ejus pofuit in
lapides fculptos -, hi quippe portx funt Ecclefix,
per quorum vitam be doäxinam intrat in earn mul-
ticudo credcntium. Qui^pro eo * quod magnis o-
peribus pollent, be id quod loquentes aflerunt, vi-
ventes oftendunt ; non puri, fed fculpti lapides
efle memorantur. In quorum enim vita reâa o-
peratio cernitur, quafi in eifdem ipfis exprknitur
C a p u t L X X I .
O nnulla fubje£torum vitiaprudenter d if
fimulanda funt ; fed quia diflimulantur indican- z-tart-c-lt-
da: ut aim delinquens be deprehendi fe cognofcit
be perpeti, has, quas in fe * toierari confiderat, au- * taeit^
gere culpas erubefcat ; feque judice puniat quem
fibi ^pud fe Re&oris patienda clementer excufat.
Qua videlicet diflimuladone bene Judxam Domi-
>. quod egemnt. * Portx.verb non fculptx, fed pu- nus corripiens per Ifaiam dicit: M en tita es, d r m ei
rx eflent, fi vocem quidem promerent, fed fan- C
fta in fe opera non demonftrarent. Et ubi fecun-
dùm hoc fe oftendunt vivere quod loquuntur, be
portx funt quia intus ducunt ; be fculptx, quia
fan&a opera qux aliis prxeipiunt, dum vivendo
cuftodiunt, quafi in feipfis fculpta reprxfcntantes
L. oftendunt. * Dchinc omnem quoque Sandorum
numerum generali colledlione concludens,fubdit :
Omnes term inos tuos in la p id es d e fd e ra b ile s .S z n ù x
Ecclefix univerfos terminos in lapides defidera-
biles pofitos videmus, dum in ea fideles quofque
nun es recordata ; neque co g ita fti in corde tuo, q u ia
ego tacens d r q u a fi non v id e n s . Et diffimulavit ergo
culpas, be innotuit : quia be contra peccantem
tacuit,& hoc ipfum tarnen quia tacucrit, dixit.
C a p u t L X X I I. P R æ d i c a t o r e m per Ifaiam Dominus ad- Reg. pajtor<
monet, dicens : C lam a , n e cejfes, q u a fi tuba e x a l- ♦ *
ta vocem tuam . Prxconis officium fufcipit,quifquis
ad Sacerdotium accedit, ut ante adventum Judicis
fortes in fide & caritate confpicimus. Et tamquam qui terribiliter fequitur, ipfe clamando gradiatur.
fi audientes ifta peteremus, ut hos lapides quos SacCrdos ergo fi prxdicadonis eft nefcius,quam
diceret indicaret, adjunxit : U n iverfo s filio s tuos do- clamoris vocem daturus eft prxco mutus ï
Clos à D om ino. j-v
C a p u t L X X I I I .
C a p u t L X .V I I I .
X Lu ent i s facrx loeutionis, qux Judaicus po-
pulus in oftentatione fiiperbix poflederat, conyer-
fir Gentilium mentes nunc irrigantur. Unde eis
per Ifaiam dicitur : om nes fitie n fe s v en ite a d aquas,
& qui non h ab etis argentum proper a t e . enim ar-
genti vocabulo eloquia divina fignantur, Pfalmi^
fta teftatur, dicens : E lo q u ia D om in i eftoquia c a fia ,
argentum ig n é exam in atum . Qui ergo argentum
non habent, ad aquas vocantur : quia Gentilitas
qux Scripturx facrx prxeepta non acceperat, fa-
cri eloquii inundationc fatiatur ; quam tanto nunc E
avidiùs potat, quanto hanc diu ficca ficiebat.
C a p u t L X I X . '
S A n c tæ Ecclefix per Ifaiam, Domino promit-
tente, dicitur : Pro fa liu n c a afeen det a b ie s,d r pro urtica
crefcet m yrtus. Pro faliunca in fan&a Ecclefia
afeendit abies, be pro urtica crefcit myrtus} dum
in San&orum corde pro abje&ione terrenx cogi-
tationis, alticudo fupcrnx contcmplationis exhauj
^ lB s t i n e n t i b u s per Ifaiam dicitur: In d ie-
b u sjeju n io rum vejh o rum in v en iu n tu r volu nta tes v e - j f pa*gCf
Jbra. Et paulo poft : In ju d ic ia dr rix a s je ju n a t is ,
drp ercu titis p u g n is im p ie. Voluntas pertinet ad Ix-
titiam, pugnus ad iram : mentes enim abftinen-
tium aliquando ira, aliquando corrumpit lxtitia.
Incaflum ergo per abftinentiam corpus atteritur,
fi inordinatis dimifla motibus mens vitiis diffipa-
tur : be eo abftinentix bonum périt, quo fe à fpi-
ritualibus vitiis minime cuftodit.
C a p u t L X X I V .
9i
jS E que n t i fe animx per Ifaiam Dominus poi- Moral. 3z:
licetur, dicens ; Su fio llam te fu p e r a ltitu d in em ter- c- +7- ”• *6-
ra. Quafi quxdam inferiora funt terrx, damna, ^
contumelix, egeftas, abje£Ho\ altitudines verb
ejus funt, lucra rerum, blandimcnta fubditorum,
divitiarum abundantia, honor be fublimitas dîgni-
tatum ; qux quifquis per ima adhuc defideria in-
cedit, eo ipfb alta xftimat, quo magna putat. At
fifemelcor in cxleftibus figitur, mox ^ cùm abje- *qu«n.