ij Præfàtio
ÿoiîiio fi* no. ij>Jorum 'verbis & fe n tm tiis v a ria s contexuijfe fafciculos cxploratum haberemus, v ifts to t codd. m jf.
vuigaia, in quibus h a c le g u n tu r cotieflanea, f e d dijjimulato plerumque excerptoris n omine; cui tribui deberet
in fg n e hoc opus f ta tim ajfeq u t non f u i t e x p ed itum. Suberat tamen non l e v ’is conjectura parentem
nobilis fé tu s cjje A lu l fu m f a n f h M a r t in i Tornacenfis M o n a c h um , f i a a ta te celeberrimum. N t c
Ivrx-pntr- f i f e l l i t ; fu b in d e cnim ojfendimus in manufcriptos codices op tima fid e i, quales fitn t Long ip o n ta n u s,
jessamin, g r Regiomontanus , in q uibus hac eadem prorfus Expofitio n o v i Teftamenti continetur, praftxo
A l u l f i nomine. N e c tamen id nobis f a t i s f u i t - n am a d ip fum fo n tcm récurrentes confulcre c u ra v i-
m a s codices la u d a ti monafterii Tornacenfis, id benignè concedente religiofijftmo & illujlrijjimo A b -
b a t e . f
hB h o V I . Q u a tu o r e x ta n t qu i autographi c r c d u n tu r , hoc e ft ipfius A l u l f i -manu c x a ra ti.
dÆtimr. I n primo codicc, de v e te r i T e ftam e n p , cui p ra fig itu r A l u l f i nomen f a c leguntur : Prologus
incipit in fequens opus. Poft reftaurationem landti Martini Tornacenfls anno m.x c i i . D o-
miniçæIncarnatiojiiçj.cùm ego.fratet A l y l f u s ejufdem lociMonaçhus beatiffimi arque
apoftolici Gregorii didta fæpiùs ledtione percurrcrem, & in libris ejus Jegendis aliquantum
intentus, & avidus ciTcm propter luculentiflimam verborum ejus fatisfa&ionem, quiddam
in ejs reperi fine comparatione, potiflimu'm quod mirabilitcr meum excitavit & accen-
dit animum. Dum enim fanfti viri, hoc eft bcati ]o b , hiftoriam abllrufifsimam myfte-
riorum opacitatibus teûam fub ttiplici indice, Typiea, Mt»rali, arque Hiftorica ftudui ex-
pofitionc difcutere,ac repulfo ignoranciæ nubilo, in.aperto cun&isluce claruls patefa-
ûionc* lêrcna monftrare : pene totam veteris ac novi Teitainenu lêriem return explanan-
darum necefsitate coadtus fum exponere, &c.
a In fe c u n d o codicé p ram itr itu r : * Gregorialis de Pfalmis & Prophetis.
V I I . T e r tiu s codex tontine ns E xp o jitio n em in n o v um Teftamentum in cip it ab hac P ra fa tio -
novî Telia- n e ; Per fanâa quatuor animalia, quæ Ezechieli Prophetæ oftenduntur, &c. u t in editis
tbnem'oemL Varie, < y Gu jfa rtv . T itu lu s hu ju s te rri* p a r tis e ft: De quatuor Evabgeliis. P,oftea.:Incipit expo-
lino fuper Matthseum. I. Generatio Jefu Chrifti filii David, filn Abraham. Dominus no-
ftér Jcfus Chriftus ad. redemtionem humani generis veniens, velut quamdam, &c. II. Et
poil: tranfmigrationem Babylonis. Pfalmifta de Domino d k i t : L a p id e m ,& c . III. Accepic Jo-
feph Mariam;non cognovit earn donee peperit Filium fuum primogenitum, ita diûum
deDet intelligi, &ç. Cetera f u n t prorfus fim ilia cum editis f u b P a te rii n om in e , n iji q u o d in co-
dice f u n t capita y y . E x p o ftio n is in M a t th . & in y x c u fis to y .
Q u a r to s codex in fertb itu r: Gregorialis de Sententiis -y a b fo lv itu rq u e his a u tfo ris -verjîbus.
H x c de Gregorii qui traxir opufcula libro
Gregorii precibus in pace quiefeat Alulfus.
Q u a e x laudatis codicibus o b fe r v a v im u s , tejHmonio H e r im a n n i m o x edendo mire confirmant
tur.
H i s v i f s j non f u i t u ltra dubitandi. locus q u in Paterio ab editoribus incaute a dfcriptum hoc
opus in n o v um T e fiam e n tum , A lu lfo r e f itupndum, ejfet in editione n o f r a c u i p o ft P a te rii lucubra-
tio n em , ipfum inferuimus turn quod luce dignum J i t , turn quod nihil pratermittere decreverimus
e x his q u a jam aliis in ex eufis p u b lica ta gÿ* v u lg a td fu n t .
»cfaonda V I I I . J a m duAs^tripArtiti P a te r ia n i ope ris a jfg n a v im u s p a r te s ,p r im a m & tertiam ; nunc
l"cri°?”ôbis de fe c u n d a h a lîen u s inedita eft agendum.
Ip fam in codice R R . P P . Caleftinorum Parijîenfium contineri audieramus & legeramus ; unde
cura nobis f u i t codicem propriis & attentis oculis ufurpare. A t in ipfo Prologo, quem fubjiciemus,
deprehenfumftatim, lucubrationem non ejfe P a te r ii, f e d ftu d io fi cujufpiam v i r i , qui a d refarciendam
ja c lu ram fe c u n d a p a r tis operis P a t e n t , ftm ile quid magna fa n e ftd e & diligentia.confàrcinavit e x
S . Gregorii fe n te n tiis , u t ipfe profitetur.
T andem cum ajftduê omnes Bibliothecarum fo ru lo s e x cu te rem u s, exploraturi p r a f r t im num
alicubi latitaret hac colle chonis Pa te r ia n a altera P a r s in v ê tu s T e ftam e n tum , quam defiderari
a v i r i s dochs non ignorabamus, in v e n ta e ft in codice M ich a ë lin o jam à nobis commemorato; ubi
abfoluto p r io r i v o lum in e , quod expofttione Cantic i canticorum c la u d itu r , immediate' fe q u i tu r :Ex-
_ ° Titulus eft quem integro operi, 8c iïngulis ejus parcibus affixic Alulfus, ut videte eft tam in laudatis mû*, quàna
zn Rcgiomont. 8c Longiponr.
!n Librum S. Paterii. ü j
■eeptiones ex Opufculis beati Gregorii Papa: in fubje&is capitulis libri Saplchti*. D é fin i t hac
fe c u n d a Pars in explicatione Z a c h a r ia Propheta. A d jic im tu r tam en in fin e p a u c a Gregoriana
S en te n tia , quibus n o nm lli P fa lm o rum v e r fu s exponuntur. H i s confequcnter Anne f lit u r tertia
Pars operis Paterii in n o v um T e ftam e n tum ,fu b jic itu rq u e .‘ Capitula iumta exEvangelio fecun-
d ù m M o itù i x u m y f ic u t in a l i i s m am fc r ip tisV a t i c .B e lv a c .B e c c e n .V a l-C la r . ja m la u d a t is ,e x qui-
bus tertiam Pateriana'cdlle fliomspanem d efumfimus. Fruere ita q u e , c b r i j t ia oe & p i e L e f lo r duplici
hac laborum P a te rii p a r te , quam opt codicum v e te rum antea non fa t is curiose' in fp e flo rum tib i
. reftituimus. ' ■
IX . U t pauea n u n c dicamus de p r im a p a r te , a qua edendi P a te r ii fum im u s exordium licèt priori par-
jam fa p iù s f i v e fe o r f im , f i v e f m u t cum omnibus Gregorianis operibus ex eu fa fu e r it, a ttam en
cum infiniris eam fe a te r e mendis a d v e r te r em u s , ip fi recenfenda & e x p u rg a n d a adhibuimus p lu - “ codi“ ’'
rimas mff. codices, fc ilic e t M ic h a ë lin um , de quir ja m d ix im u s , V ’a t k a n um eriam f i p r a comme- -
moratum, U r ic e n fem S . E b ru lp h i, ac GemeticenJem ; denique Sagienjem coenobii S. M a r t i n i , quo
ta n tum u ft fu m u s a d rejtituendas Expofttiones in libros R eg um & F ro v e rb ia . H i s codicibus obfe-
c u ti,om n ium fe r e ' capitulorum e x o rd ia m u ta v im u s . A lio rum autem erratorum, à nobis e x p u n flo -
rum & emendatorum fp ec im en hîc accipe.
Su p er librum H um e ro rum c a p .f.le g itu r tam in editione V a t i c in a , quam in G u jfa n v iU a a n a ,xK * i
enim exterioribus vitiis inoffensè delèrviant. O monftrum ! A t leg é n d um , exterioribus officiis. 5“,*““
C a p u t 2. in eofdem N u m é r o s , j u x t a utramque editiônem ab his v e rb is incipit ; ex quibus virgà
Aaron floruit. U b i fe n fu s ? L eg cn d um v e to u t in v e te rib u s codicibus : de virgis duodecim in
tabernaculo politis, ex quibus, &c. C apite feq u e n ri occUtrit in iifdem editis : & fpargit contra
fores tabernaculi nifi cota fimul Synagoga accipitur. Intclligis-ne ? S ed om ijfa fim t p lu r im a
y e rb a , fc ilic e t p o ft tabernaculi adden d um : Quid hoc loco tabernaculuin, nin totalîmulSy-
nag °g a accipitur. Eodem capite : Quæ tamen ( hyfiopus) inflationem admovet pulmonis.
Optima fa n e ca u fa p la n ta hu ju s commendanda ! S e d reJUtuimus : Quæ tamen inflammationem
amovet pulmonis. P a u lo p o ft leg itu r : Ilium imitetur à qu oeft,nifi extra imitationem paf-
fionis aliquid agimus, non tam, &c. Q u a r ts f e n fù m , f t d quo p a flo eixtundes ?mutando nifl z» ne
h , hoc modo Imitetur ilium ... ne fl extra imitationem ejus aliquid agimus, non tam vir-
tutem quam vitium agamus, u t hah en t m jf. N o n longe ab his v e rb is in teg ram p e rio d um p lu rium
imea n tm reftituimus in u tra q u e editione p ra te rm ijfam . Sex centa hujufmoda errata fu jtu lim u s , de /
quibus non fem p e r admonenaum cenfuimus leflorem : p ig e t enim cenforia v ir g a tories n o ta re , q u a
ab aliis & qttidem v ir is doShs delinquuntur.
Neque verb miramur in prions editiones Romanis typis faflas operamm incuria hujufmodi
menda irrepfijfe. Sed Gujfanvillaum eadem retinuiffe , liêèt harens & luxatus omnino fenfus cor-
ruptcla eertum foret argumentum, cui ex Paterii mjf. aut eriam ex ipfà fanfli Gregorii leBione
tnederi jacillimum 3 id Jane non parum Jluporis nobis mou et.
N f tamen ita ofeitanter v u lg a r i d ebuit a n riq u ijfm u s hic fe r ip to r , e x cujus Exc erptionibus
H i g U H b W m G regorius, g e m m a opera dignofeuntur ,con ftrma n tu rq u e opri-
m a lectiones3 a u t p lu r im a va r ia n te s b a u d Jp e rn en d a fu p p ed ita n tu r.
X. N ih ilom in u s obfervandum eft non omnia q u a a p u d f a t e r iu m a lite r leg u n tu r, q u am in loris Qj,andoque
operunt S . Gregorii aJfignatis,pro v a r iis & dive rfis leB om b u s habenda eJJe.Placuit e n im a liq u a n -
w d ijc ip u lo m a riftri fe n te n tia s ta n tifp e r mutare. Sic c a p .} 7 . inG e n e pm leg im u sa p u d P a te r ium : .Gregor“ !»-.,
Cum Apoftolus dicat; neque qui plantar eft aliquid, &c. A t cap. i s . in J o b n um . +}. unde
1 aterms prolatam fe n ten riam depromfit, habes: Cùm Veritas dicat; Quis conclufit oftiis tm-
re, &c.^q u a f u n t fîm ilia . S a p e eriam in v e rfo ordiné Gregorianas p ro fe rt f e n t e n r i a s ,& d ijfta s
con ju n g tt, unde u t eas i n f a n fb Gregorii operibus in v e n ir em u s , m u ltum à nobis laboratum eft
J u d a tum ; m a x im e cum in a jfg n a n d is loris e x quibus ex ce rpta f u n t f a p e f a l la n t m jf. codices, e x -
c w JxpiJJime, Paucifftma tamen f u n t quorum v e r um fo n tem non indicaverimus.
P u nm a m V u lgM is capita nobis o c c u rn ru n t . q u a mjf. non exhibent. E a tam en rejicienda non
j * J e fîle n tio monere J a tis nobis f u i t > m a x im e cum ap u d G regorium contextus laudatas
e x ta re compertum fo r e t. 1 ■ : .
X I . Quandoquidem Paterio ita reftituto ju d ic a v im u s a tte x e n d am te r tiam operis A lu l fi p a r - De „ -
A H m T e ftam en tum 3 q u a J a p e Ju b nomine Pa terii J - .it vulçjata 3 opera pretium ejl admone- Alulfi hîc edi-
terh / n. C°j C l°ne gg f e g a ^ tiC q u am in Pa te r ia n a 3 Gregorii Jententias immutatas ejfe ac in~ auCtore. P
p a tas; a eo u t Jâ p iu s Exc e rp to r Jo lum JènJum retinuerit3 de ve rbis, minime curans.
5 “ j