' 'Jff
vin . k$.
Lib. 1n .E p .
Lib. 1n . Ep.
Lib. 1.E p .s i
Lib. i. Ep. 9.
Lib. v Ep 4 .
7 -JS.
Lib.v.Ep- 3.
+ & 7-
X.
Et pro Sandti-
monialibus.
Lib. v . Ep. <S.
Ibid. Ep. *4.
X I.
Erga heccro-
doxos quomo-
do fc gcflcr i t
S Greg.
Lib. r. Epp.
if- & 4 7 *
Lib. v . Ep. 9.
257 S. GregoriiPapæ Vita. Lib. III.
nio port: feripfit ad Marinianum Ravennatem Epifeopum : Pa ritér amer» cuftodiendum e ft , ut in v ito ejuf*
dem mtmajlcrii Abbtttc, i d o rd in an d i ttlit m m n Jlc rU , aut a d ordincs/acres, v c l clcricatus officium colli
exinde Monachi non debt ant. * - , *
Ad facrum mimfterium ordinari non debebant, nifi prxmiffo de vita & jnoribus fcrio examine Et
" quidem velut emancipati, nlteriùs in monafterio nec habitabant nec habitandi poceftatem habe-
banc aut iicentiam : N c monajicria hums occttjionu v e lam in e , ea p a froMbcmttS, fu jt in t n oner a compel-
U n m r , inquic S. Gregorius lib. vn. Ep. 43. Qui verb pro monafteriis Presbyteri conftituebantur ad-
hue juris Abbatum crant, neque obedicnnx jugum excutere potcrant ; quodetiam RegulxS Be
nediflic. Si. cautum eft : eofque tantum ordinabat Epifcopus, quos ad.hoc officium Abbas ejufque
congregatio elegiffenr. Ad fummum tamen facerdotium, non expeétato Abbatum aut congregatio-
num confenfu, Jola clcri populique voluntate ac poftulationc rapi poterant. Tunccnim cx ?Qc -
ricis & ex Monachis indiferiminatim affumebantur, qui epifcopali fungeremur cura
Etfi nondum lege fuiffet conftitutum, ut Abbates effent Presbyteri, non rarb tamen presbyterali
digmtate tunc infignes crant, qui regendis monafteriis pratfitiebantur, ut ex plurimis S. Greaorii Epif-
tolis exploration habemus, & cx variis aliis Ecclefix monumemis. Qui propter lapfum à fa?ro minif-
reno ceffare juffi fuerant Abbates Presbyteri, licèt ad facerdorale officium refurgere numquam pof-
fent, ad monaftenorum tamen prxfcfturas redire, ex fanaiffimi Pomificis indulgentia paffi funr.
Si omnia vellem hie recenfcre qux hoc anno in monaftcriorum gratiam à S. Gregoriofunt confti-
tuta, vix numerando effem. Non minus curx crant jpio patri Sanâimonialcs, quàm Monachi i quas ut-
pote infirmions fexus, legibus muniertdas feverioribus cxiftimavir. Quapropter cùm accepiffet per
Anaftafmm medicnm in quodam Virginum ccenobio multa mala c on tigijjc , ei monaftcrii huius & ce-
rerorum qux facrx Virgines incolcrcnr, fores occludendas effe ceniuit, de animx poiiùs qùàm de
corporis falutc follicitus. ^
I R-omanum Exarchum Sandimonialibus ad feculum reverfis Sc conjugio fociatis auxilium patroci-
nmmqucimpcndcnccm, ab hoc pcccato deterruit, ci liberè fignificans fc nullatcnus amicum cjus
clic polie, qui tanto flagitio, quod multum rcmancrc numquam paffurus crat, tantifper favcrec.
A fc conflicuta mu tare Sc fixa rcfigcrc non verebatur hum il is Gregorius, quando experientia com-
perrum habebat, ea Rcipublicx Chriftianx non ampliùs prodeffe. ltaque quamvis plurimis in Epil-
tohs docuiffet cum heterodoxis & ipfis Judxis mitiiis effe agendum, religionemque Chriftianam
non minis icterroribus, fed benignitate ac pradicationù fù a v ita t e , perfuaderi debere : poftea tamen
mutato confilio frequenter fcripfit Manichxos Sc Judxos qui in poffeffionibus Romanx Ecclefix crant
(cum manfuetudine pellici non potuiffent ) fummopere effe infeâandos & tributis onerandos : conver-
fos autem ad fidem, remiffis ex parte penfionum oneribus confirmandos. E t f i , in q u i c / e f im in i s fiddlier,
ventant, ( ad Ecclefiam ) h i tamen p i de eis n a ti fu erin t, jam /d e lta s baptitcamar. A u t ipfos ergo
aut eorum filios lucramur. < 1 ■ r J ® '
Quancùm lucrandis animabus inhiarcc S. Gregorius potiffimiim oftcndic, miffis ad Anglos adhuc
idolomm euleui dedicos prædicacoribus j de qua facra expcdicionc nunc agendum.
xD»cltro Ecclefiarum ipfarum, v tl ex monafteriis , f i qui digni ad facerdotalem locum pojfunt inveniri. ' :
An. SÇ}. &
I- a
S.Grçgotius
guftinutn in
Angliam.
Lib. v i. Ep. 7.
Ibid. Epp. Sz.
i if *9'
Chriftianarfid:
icxoi«iiain
C a p u t IV.
I . S . Gregorius m ittit S . A u g u ftm um in Angj.ia.rn. I I . C h r ijlia n a jid e i exordium in Brita n n ia .
I I I . t^Angli idololatra banc occupant injltlam. I V . Q u a n d o p ro jeBi A u g u flin u s & J o d i
M o n a c h i. V . D e reditu cogitantes a S . Gregorio corroborantur. V I . Q u o loco fu b ftiterin t.
V I I . Eorum iter p e r Galliam dejeribitur. V I I I . D e C a n tii quo appulji J im t regno 3 Kege}
Regina. ( I X . A u g u flin u s Regem a d it.' X . E ju jd em a d Regem oratio. X I . R ejponjum E d iL
berthi. X 1 1 .C a n tu a r iam ingreditur cum Jo d is. Q u o apparatu.
A Nglorum falutcm jam a longo tempore ficiebat Gregorius, quod ex * anrea di&is liquet, ac Bri-
tanniam cogicabat. Uc verbi Dei prarconcs illuc brevi profc&uri aliquos adjutores habcrcnc, juf-
fit fapientiffimus Pontifcx a Candido Gallicani patrimonii Rcftorc, ex Anglorum genre com para ri
adolclcentes, ab annis decern dr feptem, v e l decern & ocfo, & in monafteriis de fide ritibufque Chriftianis
edoceri ac crudiri, quorum poftea miniftcrio ad gentis cotius converfionem uccrctur. Etfi nondum
canto labori & operi maturi viderencur hi pucri (fexto enim anno fui Pontificatus incunte,de ipfis
cmcndis fcripfic S. Gregorius ad Candidum Presbytcrum, &: codcm excunte, Auguftinum in Galliam
imfic, unde in Angliam poftea tranfmictcrct) hanc tamen expeditionem diutius procraftinandam non
eft ratus : five quod mortc, quam cx afliduis morbis vicinam efle fufpicabatur , prjeveniri metuerct five
potius quia, ut ipfe innuic ad Gallicanos Epifcopos feribens, Anglorum gentem velle fieri Chriftianam
lnaudicrac ; Bertha Edilberthi Cantiorum Regis uxore Chriftiana, virum proculdubio ejufeme
lubditos ad Chrilti fadem amplexandam pellicicnte. .
Infula ilia omnium qua:Europa; adjacent ampliffima, Britannia tunc dida, & ab Anglis incolis Anglia
poftea magna ex parte nuncupata, longe anccquam ab hac genre occuparccur, fidem Chriftianam
a Vide lib. 1. c. j . num, j.
S .Gregorii Papæ Vita. Lib. III.
fufeeperat \ Sc * ab ipfis quidem ( li Eufebius Ca:farienfis Epifcopus audiatur) Chrifti SalvatOtis difei- utitannii.
pulis. Quinam illi fuerint non audemus aftercre j vulgb tamen creditur Jofephum ab Arimathæa *
£ ßritannis Chriftum annuntiafle, San&os Apoftolos Petrum & Paulum in Britanniam trajecifle, præ- b
dicandi Evangel» caufa nonnullorum eft fententia, utapud Spelmannum legere licet; ad quod pro-
bandum addueunt teftimonium Thcodoriti. Qm Britannicæ & Anglicx gentis hiftoriam texuit Ve- Beda lib
nerabilis Beda, de Lucii Regis converfionè agit, fedente Roma: Eleutherio,a quo Lucius verbi di- *%?•*.
vini priecones petiit impetravit , circa annum Chrifti 177. aut 180. Sane Tertullianus Elcutherii
fupparlib. adversùs Judæos, quern circa an. zo8. ciucubravic, docet cap. 7. Britannorum inaccefla
Romanis loca Chrifto patuiffe &: fubdita fuifle j -cui fuftragatur vix xtate &: au&oritate inferior Ori*.
genes horn. 6. in Lucam.
Diocletiani perfecutio multorum Martyrum fànguine Britanniam purpuravit confecravitque j
<auos inter eminet S. Albanus , ex celeberrimo tota infula monafterio ejus nomine infignito notifli-
mus. Pace Ecclefia: redditâ, plurimi è Britannia Epifcopi, variis quarto ineunte dccurrcnte feeu-
lo habitis conciliis interfuerunt* Arelatenfi anno 314. Sardicenfi anno 35T. & paulö poft Ariminenfi:
unde profeda hærefis Ariana, corrupto pene toto Orbe, hanc etiam infulam velut extra Orbem pofi-
taminfecit*, dum illi us incoU n o v ifem fe r illiq u id audire gaudent^ & n ih i l certi ß rm ite y obtinenh inquit ibid. c. 9.
Beda dc populis fibi notis fuifquc gentilibus. Poftea regnantibus Arcadio & Honorio, Pela g iu s B ri-
to contra a u x ilium g ra tia fu p e rn a , venena f r a fe r f id ia longe late que d ifp e r fr i qux per Agricolam Seve-
riani Epifcopi Ariani filium , apud Britannos iilata &: pr»pagata, Gallicanorum Antiftitum ope rc-
prefTa eft ac extinda. Hi etenim fupplicantibùs Britannis, qui fc ad fuperandas hæreticorum verfu-
tiasfimpares fentiebant, duos dodrina fanditatc prxcipuos in fubfidium Epifcopos miferunt,
Lupum Trecenfém & Germanum Antifliodorenfem Epifeopum,cujus prxfertim miraculis 6c prxdi-
cationc,quiperfevcrarant in fide, confirmati funt, debellatique heterodoxi. Britannicam poftea Ec- jn animadverft
clefiam à ceteris pene divifit Scotorurh error &c fingularis in celebrando pafehate ritus , quem do- *Jepiph.-
diflimus Pctavius ortum putat ex Anatolii loco falfa Rufini interpretatione corrupto. Sane Anato- S1‘
lium, qui fuit Laodicenus tempore Diocletiani & Maximiani Epifcopus, mire laudat S. Columbanus c
in c Epift. ad S. Gregorium, in qua pro hoc fuorum Scotorum riru decertat.
Chriftianam Religioncm in infula pene oblitterarant Angli &: S axones, aliique barbari nondum Angli id'oIo_
ab idolorum fervitute libcrati ; quos Britones adversùs Pidos &: Scoros afliduos hoftes, ab extrema îairà hanc
Germania , malis avibus accerfivcrant. Ab his potior infulx pars occupata eft, te in feptem Ethnar-
chias, pro gentium diverfitatc divifa ; Pidis interim è Scythia, & Scotis ex Hibernia oriundis fep-
tentrionalem partem, Britonibus vero magis Auftralem retinentibus.
In tanta rerum perturbatione, neque Britones opprefli de ferendo apud hoftes infenfiffimos Evan-
gclico feminc cogitabant; neque, etiamfi de Chriftiana lege prxdicanda folliciti fuiflent, Angli
cam erant amplcxuri, ne vidis vidores deditioncm feciftc viderentur. Gallicanorum Epifcoporum
ofeitantiam in accuranda eorum converfionc carpit S. Gregorius ad Theodericum & Theodebertum
Francorum Reges feribens : P e rv en it a d nos Anglorum gentem a d fid em Chriftianam Deo miftrante de- Lib.vi.Ep.
fideranter velle con v erti, f i d Sacerdotes e v icin o n eg lig e r e , d r defideria eorum cejfare fiua adbortatione f r e - s8‘
cendere» * ' . iv.
Cetemm tantx molis, utilitatifquc majoris opus Gregorio debebatur , quod cum anno fexto fui Quando pro-
Poritificatus aggrefliim efte teftis eft Beda : <^Anno, inquit, decimo-quarto tM a u r ic ii Augufti , Chrifti fedti AugufU-
juxta eumdem 596. cM ifit fir v um Dei Auguftinum d r alios plures cum eo ^Monachos timentes Dominum, ^onaebif1
pradicare verbum D e i g enti Anglorum■. Præcipui Auguftini adjutores fucre Laurentius Prefbyter, Sc Lib.hift.c.zji
Petrus. Dc tempore cceptæ hujus expedition’« validius argumentum cruitur cx Epiftolis. ea de re
feriptis , .qux omnesad Indidionem xiv. pertinent, & libro vi. Regiftricontinentur.
Exiifdem Epiftolis liquet Auguftinum fuiffe Monachum quidem d monafterii S. Andrex cujus
Prxpofitus crat. Ipfius focios ex eodem monafterio fumtos Sc dcledos, probant ifta verba: Kemeanti ,VI- Et '
iAuguftino Frapofito v eftro, quern d r 4 bbatem vobis conftituimus, in omnibus h umiliter obedite.
At cum profedi eflent, Sc aliquantum itineris confeciffent, perculfi timoré inerti, redire domum, petedituco-
potiùs quàm barbaram, feram, incredulamque gentem, cujus ne linguam quidem noflent, adiré gîtantes à s.
decreverunt ; quod tamen exequi minime aufi funt inconfulto fando Pontifice. Ad eum itaque mi-
ferunt Auguftinum ipfum Gregorio fupplicaturum, ut fibi fodalibufque fuis revertendi copiam con-
cederet, nc fe fuamquc gentem, imo fummum ipfum Pontificem F4&ico%m Anglorumque ludi-
brio exponerent, ob tentatam temere nulloque firudu inccrtam alcx<Pfô ac laboris plcnam peregri-
nationem. At Gregorius, ut titubantes confirmaret , Auguftinum 'âd focios redire jufïit , qui bus
fcripfit in hxc verba : £>uia m elius f tierat bona non in d p e r e , quam ab h is qua coepta fu n t t cogitatione
retrorfrm r ed r e , fiimmo f tu d io , dileClifsimi F i l ï i , oportet ut opus bontim, qtiod au x ilian te Domino coe-
p i f t i s , impleatis. N ec ergo v o s labor itineris , nec maledicorum hominum lin gua deterreant : f e d omni in-
f ta n t ia y omnique fe rv o r e qua inchoaftis Deo aucîore peragite, Scc. qux legi poffunt turn apudBedam, Lil.vi.Ep.
turn in Regiftro Epiftolarum. Ex tempore quo feripta eft hxc Epiftola ( data legitur décima die Ka- SI\
lend. Augufti) conjicipoteft quando Auguflinus Sc focii profedi fuerint. Eodem die Sc anno fe ri-
ptam Epiftolam jz. cx Beda prxfertim earn referente intelligimus. Eamdem quoque xtatem eflece-
terarum Epiftolarum, quibus Papa prxdicatores à fe miffos commendavit Gallix turn Regibus 8C
optimatibus, tum Epifeopij, facile in animum induxerim. Quippe cùm illos nutantes cognoviffec,
* Lib. n i. demonßrat. Bvang. pag. n i . M ras ftitttc Eçtmuiùis dftvt.
k Vide Spelmanni Pra-fationem in Concilia Anelï* §. de exotdio Chrißian* Relig. in Britanniis, & Daniclem Langhoraium in Antiquität
bus Albionenüîbus. Londini an. 1^73.
* V i«ie lib. ix. Epp. S. Greg. Bp. it y / ' ' '• *
* Gxegorius ia Ep. 3. lib. vui. feribens Enlogio, Auguftinum appellat monafterii lui Mon.achum*