2 1 9
Pfitl. 4 4 . 14.
Pfui. 4 4 . 17.
Pfui. 4 * . J .
A 3 .1 3 .+ 4,
Pfui. 4s.IT.
& “" ■ IP‘
C A r u t
San£ti Paterii Liber X I.
Omnis gloria, ejus fi lia régis ab intus.
J n cxpof. B. Job, 1. 19. adjun&um eft : om n is g lo ria
e js s s flu ré g is ab in tu s. S e d quiaextcriora^fiam
irrcprcncnfibilia Ecclefia cuftodit, jure de ea fub-
didic : Infim b riis au reis circum am itta v a rie ta te : ut
bc pulchra intus fibi fit, bc aliis foris ; bc fc pro-
vehcns per intcrnam gloriam, be alios erudiens per
cxteriora opcrum cxempla.
C a p u t C I I I ?
Item undo fitpra.
T N expof. B. Job, 1. 8. F 1 l i a regum Ecclefia
qua: in bono cft opere fpiritualium principum prx-
dicatione generata, gloriam intus habet : quia
hoc, quod agit, in oftcntationis jaâantia non habet.
C a p u t C IV .
Z 2 0
D eus : quia qui vacare Deo negligit, fuo fibi judi-
cio lumen ejus vifionis abfeondit. Qui ergo rébus
temporalibus occupantur, tune bene exterio-
ra difponunt, cùm follicitc ad intcriora refugiunt,
cum nequaquam foris perturbationum ftrepitus di
ligunt, fed apud femetipfos intus in tranquillita-
tis finu requiefeunt. Pravx ctenim mentes tcin-
poralium rerum tumultus intra femetipfas vcrfarc
non ccffant, etiam cùm vacant. In cogitationc
enim fervant dcpi£ta qua: amant, bc quamvis nihil
extends faciant, apud femetipfas tarnen fub pondéré
inquiéta: quietis laborant. Quibus fi earum-
g dem rerum adminiftratio prxbeatur, femetipfas
D funditus deferunt, bc fugitiva temporalia per in-
tentionis curfum continuis cogitationum paflibus
fequuntur. Pix autem mentes hxc bc cdm defunr,
non quxrunt, bc graviter etiam cdm adfunt, fc-
runt : quia per exteriorum curas à fe exire per-
timefeunt.
C a p u t C V I I .
c i i . A
Pro patribus tuis n a ti fu n t tibi f i li i : conßitues eos
Principes fu p e r omnem terram.
J N expof. B. Job, 1. 4. adjunäum cft : Pro p a tri-
bus tu is n a ti fu n t tib i f l i i , & c . P r in c i f e s fan- (
&x Ecclefix Redores vocat, quos indefinenter ir r
loco prxdicatorum prxcedentium divina dilpen-
fatio fubrogat.
C a p u t C V .
Transfe rentur montes in cor maris. X N expof. B. Job, 1.18. adjun&um eft T ra n sferen
tu r m ontes in cor m a ris. Q u id per montesnifi
prxdicantium altitudo fignatur? Eledi quippe prx-
dicatores xternx patrix non immérité montes vo-
cantur, quia per vitx fux celfitudinem ima terre-
norum deferunt, bc cxlo propinqui fiunt. De his
ergo nunc montibus dicitur : T ran sferen tu r montes
in cor m a ris. In cor enim maris montes tranflati
funt, cùm prxdicantcs Apoftoli à Judxx perfidia
repulfi, ad intclle&um Gentilium venêre. Unde
ipfi quoque in fuis Adibus dicunt ; V obis o fo rteb a t
p rim um lo q u i verbum D ei : f e d q u ia re p u lifiis illu d>
x f in d ig n o s v o s ju d ic a ß is x tern x v it a , ecce con ver-
tim ur a d G en tes.
C a p u t C V I .
V a ca te & vide tet quoniam ego film Deus.
X n expof. B. Job, 1. 5. adjundum eft : V acate d r
v id e te , d rc. N 1 s 1 quibufdam mentibus contcm-
plativa Vita potids quàm adiva congmerct, nequaquam
per Prophctam Dominus diceret: Vacate
& v id e te , quoniam ego fu m D eus. Vacant qui bene
in poteftate fimt, cdm terrenarum adionum ftrepitus
pro divino amore intermittendo poftponunt,
ne dum ima indefinenter occupant, cor funditus
à fummis cadat. Sciunt enim quia nequaquam
mens ad fuperna attollitur, fi curarum tumultibus
continue in infimis occupatur. Quid enim de Deo
occupata obtineat, qux de illo apprehendere ali-
quid etiam vacans laborat ? Bene ergo per Pfalmi-
ftam dicitur : V acate & v id e te , quoniam ego fum
Deus in gradibus ejus dignofeetur, cùm f u f W
cipiet earn. X ,1b. z. hom. 3. inEzech. adjundum eft : D eus in w»
g ra d ib u s eju s dign ofeetur, drc. Q114 d per hos gra-
aus, nifi virmtum mérita defignantur ? Sive enim
in cognitione Mediatoris Dei bc hominum, hominis
Jefu Chrifti, feu in feientia divini eloquii,
feu in ipfa fide quam de illo accepimus,quibufdam
gradibus ad altiora incremcnta pervenimus. Nemo
enim repente fit fummus, fed in bona convcr-
fatione à minimis quifque inchoat, ut ad magna
perveniat. Deus ergo in gradibus ejus dignölce-
tur, cùm fufeipiet earn. Dum enim fandam Ec-
clefiam Dominus fiifcipit, in gradibus ejus dignof-
citur, quia ejus gloria per illius incrcmenta de-
claratur : quantum enim fanda Ecclefia afeenden-
do profccerit,tantum Deus hominibus ex ejus vir-
tutibus innotefeit. De quibus gr^ibus rurfum
| feriptum cft : P er ß n g u lo s g ra d u s meos p ro n u n tia b o ft11
ilium . Omnipotentem quippe Dominum per fin-
gulos gradus fiios pronuntiat, qui per incrementa
virtutum qux coepit, ei femper laudem fux pieta-
tis reddit. Si quidam gradus in cordis afeenfione
non client, * item Pfalmifta non diceret : Am bu- Pfli
labun t d e v irtu te in v irtu tem . Ncc mirum fi de vir-3
tute in virtutem gradus funt,quando ipfa unaqux-
que virtus quafi quibufdam gradibus augetur, bc
fic per incrementa meritorum ad lumma perduci-
tur. Aliud namque Hint virtutis exordia, aliud pro-
fedus, aliud perfedio. Si enim bc ipfa fides ad per-
fedionem fuam non quibufdam gradibus ducere-
tilr, fandi Apoftoli minime dixiflent : A d au ge no- ff 4
, b is f i dem . Et quidam venir ad Dominum, qui cu-
' rari völuit filium fuum, led requifitus an crcde-
ret, refpondit : Credo, D om in e, a d ju v a in credu lita- M«
tem meam. Pcnfatc ergo quod dicitur : Si crcde-
bat, cur incrcdulitatem diccbat ? Si verb incredu-
litatem habere fc noverat, quomodo credebat ?
Sed quia per oeeuitam infpirationem gratix, meritorum
fuorum gradibus fides crefcit,uno eodem-
que tempore is, qui needum perfedè crediderat,
fimul bc credebat, bc incredulus erat.
* Gcmct. idtm Prop ht tu,
221 Luper Plaitöos* 1 1 ^
C a p u t C V I I I .
Item unde fù p ra .
H Om. iy. in Èzech* a O m n i !»o T ë <n $ Deus
in E c c l c f i x fux gradibus agnofcitur,quia in fingulis
ejus virtutibus atquc miraculis quàm timendus fit,
bc amandus omnibus demonftratur. Quem videlicet
arnorem tone fiiîcïpit,cum àculpisfuisad pce-
nitentiam redit. Cujus eleâi laudantur cùm dicitur:
Quoniam eccc reges vocanrurj,qui pro eoquod
tranfada mala per poenitentiam corrigunt, ipfa
quoque eôrurn pcenicentia qualitcr agatur, adjun-
gitur : I p f i v id en te s tune a dm ira ti fu n t , conturbati .
Jit n t , & comm oti fu n t , trem or a p p reh en d it eos. ib i ^
dolores jtc u t p a rtu rien tis : in fp ir it u veh em en ti conte-
res n a ves T h a rfis. Vident quippe 6c admirantur,
fed admirantes in tremore turbantur. Nam cùm
inter poemtentix lacrymas ad mentis notidam cx-
lcftis patrix lumen erumpit, bc admiratur animus
bc pavefeit, ( quia libet quod terret ) tune dolores
in anima fîcut parturientis fiunt. Dolor cnim poeni-
tentis quafi dolor parturientis eft, quia cum fleri-
bus à fe ejicit quod male in voluptatc conccpit.
Tharfis verè cxploratio gaudii dicitun Et feimus
quia qui omnes voluptates hujus feculi fequitur,
temporalia fibimet gaudia explorât. Sed omnipo-
tens Deus in fpiritu vehementi naves Tharfis con*
ter it, quia mentes carnaliüm, qux priùs in hujus ^
mundi flu&ibus vagabantur, per fandi Spiritus ad-
ventum in moerorc poenitentix affligit, ut con-
tritx à fuperbia falubriter in humilitate jaceant y
quas priùs in hoc mari feculi ad alta vanitatiSj
profperitatis fux unda lùblevabat. Per hune itaque
fpiritum jacent contritx naves t quia quibus poena
videbatur ab hominibus defpici, poftmodum grave
fit ab hominibus honorari. E t quia antea mala
perpetrare confueverant, bc gaudebant, poftmodum
non riment etiam affligi pro bonis.
V qui hxc non agit, dicitur | Nàn dabit Deo propi-
tiationem fuam pretium redenttionis anima fux.
Nonnumquam divitcselati inferiores opprimunt,
bc aliéna rapiunt ; bc tamen quafi qua dam aliis iar-
giuntur. Et cum multos déprimant,aliquando quibufdam
opem defenfionis b feruntj be pro iniquï-
tatibus, quas numquam deferunt, dare pretium vi-
dentur. Sed tune clcemofynæ pretium nos à culpa
libérât, cùm perpetrata plangimüs bC abdica-
ftltis; Nam qui bc femper pcccarevult, bc quafi
femper cleemofynam largiri, fruftra pretiüm tri-r
huit : quia non redimit animam, quam à viciis non
compefem Pretium énim redemtionis dare, eft
^ opus bonum prxveniènté nos gratia rcdderc.
C a p u t C X I .
N o n 'videbit interitum, cùm v id é r it Japientes
morientes.
X ^ expof B. job, 1. z6. adjundiim eft : Non vidè-
bit interitum, dre. J u s t o r u m adverfarii, qüos
vifibiliter emori confpiciunt, invifibiliter viverfe
pofle non credunc, arque eo reatum infideliratîs
füx cumulant, quo vifa morte fidelium de xter-
nitate defperant. Igitur violenti quique inde in-
tcriùs deficiunt, unde contra vitam innocentium
exterius convalefcunt, tantoque îlios intima veri-
, tas a le foras ejicit, qüanto eos contra fuos tém-
poraliter quod volunt, polie permittlt. Quifquis
itaque bonorum viram perlcquitur, tune pejoré
ultionc damnatur, cum nulla ei adverfitate refifti-
tur : bc tune forcions irx periculis fubjacet, cùm
prolpere peragit, quod nequiter concupifcit : quia
videlicet vindiéta fuperni judicii cum ad fiicura
fupplicia refervando deferit, cui hîc in malo obviate
contcmfit.
C A P u t C X l I .
Qonftebixur tib ij cùm benefeceris eh
C a p u t C I X *
In fy ir itu ‘Vehementi conteres naucs Tharfis,
I n expof B. Job, 1. 4. adjunéhim eft: in f p iritu
veh em en ti conteres n a v e s T h a rfis. T h a r s i s
cxploratio gaudii dicitur. Sed cùm vehemens poe-
nitencix fpiritus mentem occupât,omnem in ea ex-
plorationcm reprehenfibilis gaudii perturbât, ut
ril ci jam nifi flere libeat, nihil nifi qüod fc terre-
tc polfic attendat. Ponic namque ante oculos illic
diftri&ionem jüftitix, hîc meritum culpx confpi-
cit, quo lupplicio digna fit fi parccntis pictas ac-
fit, qux per lamenta præfentia ab xtema eruere
poena confuevit. Spiritus ergo vehemens Tharfis
naves content, cùm vis compun&ionis Valida,
inentcs noftras huic mundo quafi mari deditas fa* ^
lubri terrore confimdir.
C a p u t C X .
Non dabit D e o propitiationem f u a m , & pretium
redemtionis a n im a fuse.
I n expof. B. Job, 1. 11 . adjunftum eft : N o n da-
bit D eopropitiationem fuam, dre. Q u o t i e s poll
culpam eleemofynas facimus, quafi pro pravis adi-
bus precium damus. Unde per Prophctam de co
> I n expof. B. Jo b , 1. 8. adjundum eft: Confite-
bitur tibiy cum benefeceris ei. S c i e n d u m ef t
quöd arrogantes Jviri tune divinæ juftitiæ reftitu-
dincm laudanc, cum le ad gaudiutn iucolümitas
fublevat, Sc. alios flagella caftigant; cùm fe confpiciunt
rerum profpcricate perfrui, alios adverfitate
fatigati. Nam dum perversè agunc, fed tamen
fe teflos arbittantur, hoc quod fibi profpcra fup-
petunt, deberi fuis meritis crcdunt, coque colli.
gunt,quèd Deus injuftè non judicat, quod quafl
juftos fe adverfitas nùlla contriftat. Sed fi eorum
vitam quamlibet btevitet vis fuperna: correptionis
attigetit, pullàti protinus confilium divini exami-
nis increpant, quod paulo ante incolumes admi-
rando prarferebant i juftumque efle judiciunijquod
1 fuis motibus adverlàtur, negant : 'de divina arqiu-*
täte dilputant, ad tefiilcationis vetba profiliunt, Si
Correpti quia deliquerint, graviùs delinquünt,
Reflè ergo per Pfalmiftam contra peecatotis con-
teifionem dicitur : Cemfitebitm tibi, clm benefeceris
ei. Defpefla quippe vox confeflionis eft, quam format
jucunditas profperitatis. Sola autem confeiiio
habet magni meritum pondetis, quam àveritatis
reditudine neqtiaqüam feparat vis doloris, quam
ufque ad judicium vocis exacuit adverfitas teftjs
cordis:
* AOEgMtur in Miduâ, lom, i, iofeccE, * ütic. le i lii, qutrunt.
pfii. te.
Num. 3»■ .
& 3S.
P fii. 48.