C a p u t V I I I .
Scio humiliari, & feio abundare.
in ,. . f. . in magna parte fpe&aculi velocitcr currit, li jux- A
ta metas venions, in hoc quod reliquum eft deficit.
Ampliiis igitur debemus infpiccre quæ bona
necdum fecimus, quàn^ ea qua: jam nos feciffe
gaudenius. Plcrumque enim hoc vitio tentantur
etiam elc&i : plerumque eorum cordi fuggeritur
uc bona quæ fcccrint, ad animum revoccnc, Sc
jam Iætitia fecuritatis exultent. Scd fi veri elefti
funt,ab eo in quo fibi placent,mentis oculos diver-
tunt: omnemin fc de pera&is bonis lætitiam de-
primunt, 6C de his quæ fe minus egiffe intelli-
gunt, triftitiam requirunt, Indignos fe æftimant,
6c pene foli bona fua non vident, quæ in fe vi-
denda omnibus ad cxemplum præbent. Hinc eft
Mnes qui ad cæleftem patriam tendimus , Qualiter int«
ex dextro &: finiftro latcrc fortitudincm habere Jjf*“
debemus : à dextro quidem, ne profpera nos ex- difcretionis
collant, à finiftro vero,ne nos ad ver fa dejiciant. In ^ tc““™us-
utraque parte forcis Paulus erat, cùm dicercc: Per £ztch'hoinii.
arma jufiitia à dextris dp à finißris : per gloriam & 7■ »««• a-
ignohilitatcm , per infamiam & bonam famant, i 'Cor‘6' 7-
ut feduCtor es dp ver aces. Non hune ad ver fa fran-
gebant, non in mentis tumore profpera fublcva-
bant, fortis in adverfitate, 6c humilis permancbac
quod Paulos dum.explccain fe.bona poftponerct, g in profperitate. Adcflfe igitur feoeper noftris menge;
fola adhuc reliqua, quæ éïTcnt explcnda, cogi- J -L" • ' sr.it h r fM i
tarée, dixit : Fratres, ego me non arbitror apprehen-
dijfe. Hinc eft quod ut poffet fe de bonis quæ
agebat, humiliate, ftudebat ad animum prætcrita
mala rcducere, dicens : Jjui prïus fui blafphemus,
dp perfecutor, dp contumcLiofus. Qui ctfi aliquando
dixit : Bonum certamen certavi, curfum confumma-
vi,fidem fervavi : intuendum fummopere eft quo-
niam illud eo tempore intulit, quo jam ex corpore
difcelTurum fe elfe cognovit. Ibi quippc præ-
mifit, dicens : Ego enim jam delibor, & tempus re-
folutionis met infiat. Tune igitur ad memoriam
perfc&ionem reduxic opcris,cùm jam prævidit ad
largitatis fpatium minime fubefle tempus operatibus
debet 6c in adverfis fiducia, 6c in profpcris
timor : ne aux adverfa in defperationem pertra-
hant, aut profpera animum in fui fiduciam extol-
lant. Hinc eft quod idem prædicator egregius di-
cebat \ Scio dp humiliari, fcio dp abundare. XJ bique
du in omnibus infiitutus fum, dp fatiari, dp efur ire :
dp abundaret dp penuriam pati : omnia pojfum in eq
qui me confortât.- Numquidnam, fratres, ars eft ali- *
qua humiliari 6c abundare, 6C fatiari &efurire ,
abundare 6c penuriam pati, ut pro magno fe fei-
rc ifta tantus prædicator infirmée ? Cordis omni-
no & mira difeiplinæ feientia, quæ nobis toto
cordis eft adnifu difeenda. Quern enim penuria
fua non frangit, à gratiarum a&ione non retrahit,
Sicut enim dum vivimus, debemus bonaC inrerum temporalium defidcriumnon accendit,
noftra ä memoria repellcrc, ne extollant: ita ap-
propinquante exitu, plerumque ea ad memoriam
jufte revocamus,ut videlicet fiduciam pra:beant,&
defperatum timorem premant. Qui etfi Corinthiis
enumerando bona fua narravit, illos confirmare
non fe oftendere ftuduic. Nam quia eadem bona
non in fe, fed in Domino attenderet, patefa&a
tribulationc propria: tentationis edocuit, qua cx-
r 0. prefse fubjunxit: Propter quod place0 mihi in in -
firmitatibus meis. Utergo difcipulos inftruerct, de
fe fumma referebat: ut verb fe cuftodiret in hu-
milicate, confideracionis oculum non in virtutibus
feit humiliari. Hoc enim loco dicit Apoftolus humiliari,
penuriam pati, nam ftatim è contrario fubjunxit
: Scio dp abundare. Qui enim rebus acceptis
non extollitur, qui cas ad ufum vanæ gloriæ non
intorquet, qui folus non poflïdec quod acccpit :
fed hoc cum indigentibus mifericorditer dividit,
feit abundare. Qm acceptis alimentis non ad in-
gurgitationcm ventris utitur, fed ad reparationem
virtutis : nec plus carni tribuic, quàm- necefli.taS
petit, feit fatiari. Qui alimentotum inopiam fine
murmuratione tolérât, nec pro neceflitatibus vidais
agit aliquid, unde anima peccati laqueum infuis,
fed in infirmitatibus fixerat. Habent itaque currat,fcit cfurire. Quern ergo nec in abundan-
fandi viri proprium,ut bona quidem quæagunt,j) tia fiipcrbia clevat,, nec in neceffitatc cupiditas
Philip. 3. ;
videant : & tarnen cùm peregerint, ab eorum memoria
oculos avertant.
C a p u t V II.
Quæ retro oblitus, in ea qua fu n t ante 3 ex-
tendo me.
De æternorum E l«, I Dei adcaquæ reliquerunt, nullo jam
con rem tu tem- appecitu refpiciunt, fed in æternis quæ appetunt
fiiæ mentis contcmplatione femper intendu nt.Un-
dc & magnus ille prædicator diccbat quod uf- Zzich. hom'd.
' qua retro oblitus, in ea qua funt ante, extendens
meyfequor ad palmam fuperna vocationis. Ante nos
enim a:terna funt, poft nos temporalia: quoniam
& ilia pergentes invenimus, & ifta rccedcntes qua-
jfi poft dorfum rclinquimus. Paulus igitur in ante-
riora cxrencus, eorum quae retro funt, oblitus fuc-
ra t: quia temporalia dclpiciens, fola qua: funt peterna
, requirebat.
irritât, novit abundare, novit penuriam pati. Qui
cùm ftatim fubdideric : omnia poffum, ne elatio-
nis effe verba crederemus, adjunxit : in eo qui me
confortât. Eccc in altum ramus prodiit,fed quoniam
in radice ftetit, in viriditate permanfic. In
altum enim furgens arefccret, fi fc à radice di-
vififtet : fibi enim nihil tribuit, qui omnia fe pofle,
non in fc, fed in eo qui fe confortât, fatetur.
Hinc &c inde ergo prædicator egregius fortis exi-
ftit: quern nec abundantia in fuperbiam, ncc in-
opia ad avaritiara pertrahit. Difcamus itaque, fratres,
non folùm in profpcris, fed in adverfis quo-
, que gratias agerc. Pater que ad tertii cæli fecreta volaverat. xjnum ve- - v, 0 ^ enim nobis ex .pictatefuä
• • " ' ^ fadus eft Conditor nofter „ nos quoque filios adoptivos
ad hereditatem regni cselcftis nutrit,
non folüm donis rcficit, fed etiam flagellis cru-
dit. Difcamus igitur abundare, ut cunda qua: ab D: abundm-
eo accipimus, cum indigentibus partiamur, ut
mentem abundantia non clever, nc for taffe gau- num‘ 11 ’
deat: quoniam hoc adeft fibi, quod deeft altcri}
6c non jam communi bono, fed proprio lxtetur. mm• 1*•
Ideo enim aliquid omnes, &c ultra quam neceffe
eft, concnpifeunt habere, ut habendo fuperbiant:
quia hoc alius non habet, in cogitationibus fc cx-
tollant. Quifquis itaque talis eft,adhuc ad portandam
abundantiam dodus non eft. Sæpe veroj
quod avaritia ex appetitu fuggerit, neccffitatem
pucat : 6c cùm minora fufficiant , dolec majora
deeffe { atque incautus animus quamdam quafi
*neceflitatem patitur, quam parie. Et cùm nimia
funt quæ defiderat, fuam aliquomodo- fibi ava-
ritiam excufat. Abundantia itaque fuperbiæ vici-
na eft ; quam fi quando etiam eupidicas interci-
p it, hanc, ut ita dixerim, quafi peregrina capti-
vitas invafic. Si igitur abundantiæ artem feire vo-
liimus, neceffe eft ut non folùm ea quæ vicina
funt, fed etiam ea quæ de longinquo veniunt,
vicia fugiamus. Difcamus penuriam pati, ne ea
quæ non habemus, habere etiam cum culpa re-
q.uiramus : ne felices putemus, quos rebus onu-
ftos cernimus. Nimia valde funt ea quæ fibi quafi
in fumtus vitæ præfcntis præparanc : mulca portant,
fed in brevi via magna nobis eft in hoc iti-
nerc paupertas focia, quæ animam non anguftat,
cùm deeft terrena fubftanda,de qua cum æter-
no Judice rationes ponamus. Liberias ad patriam
tendimus ; quia quafi in via pondère carcamus.
Difcamus fatiari in fumendis alimentis corporis,
ne gulæ magis quàm neceilitaci ferviamus ; plus
enim fæpe concupifcentia quàm neceflicas petit :
6c fæpe dum carnis inopiæ fatisfaccre curamus,
voluptas fubrcpic, modum refedionis excedit.Un-
de fit ut culpa tranfeat ad culpam : quia plcrumque
6c alia carnis tentatio nafeitur, dum carni im-
moderatiùs in refedione fervitur. Ex peccato e-
nim primi hominis infirmante natura cum noftris
in hoc mundo tentationibus nafeimur. Ec caro
nobis aliquando adjutrix eft in bono opere , aliquando
vero fedudrixeft in malum. Si ei igitur
plufquam debemus tribuimus,hoftem nuttimus:&
fi necelficati cjus, quæ debemus, non reddirnus, ci-
vem necamus. Satianda itaque eft caro,fed ad hoc
ufque ut in bono opere famulari fufficiat. Ars itaque
magna eft fatiari, ne unufquifque per fatic-
tatem carnis, ad iniquitatem prorumpac turpitu-
dinis. Difcamus cfurire, ut nobis propter abundantiam
fequentem, noftra hie inöpia placeat.
Nec nos ventris neceffitas ad culpam crahatj
ne menti peccatum ipfa indigentia fuggerat : 6c
dum caro fame afficitur, ad cupiditatem animus
irritetur,& quærac cum culpa providere unde
carni valeat in neccflicate fatisfaccre ; ne cor in
indignationem profiliac, 6c linguam in murmura-
tionis amaritudinem accendat. Qui igitur in fuæ
carnis inopia fc hinc inde circumfpicit,& à peccati
laqueo cuftodit, novic efurirc. Nos itaque, fra-
rrcs cariffimi, iram atque avariciam in adverfitate
fugiamus, elationem 6c immoderata gaudia in pro-
fperitate declincmus, atque fortitudinem hinc 6C
inde teneamus. Libet adhuc alterum civem cælc-
ftis patriæ ad mentem redueere, 6c qualiter utro-
bique fortis fuerit demonftrarc. Beatus etenim
Job, cùm effet viris Orientalibus ditior, 6c ci
profpera cun&a fuppeterent, filiis polieret, fa-
milia crefcerct, greges exuberarent, in tanto Dei
omnipotentis timoré perftitit, ut inter cufto-
diam difeiplinæ, inter a£ta juftitiæ, inter mul-
ta humilitatis obfequia, mifcricordiæ operibus
intentus, facrificiis offerendis deditus, holocau-
ftum Domino pro fingulis filiis immolaret : ne
quis eorum faltem in corde peccaffet. Pcnfemus
ergo quanta crat cuftodia boni operis , qui in filiis
fuis expiabat facrificiis culpas cordis. Scd quàm
juftus cfTct,in profperitate innotuerat: valdc autem
. ignotumcrat fi perfcverarc juftus w inter flagella
potuiflct.Tangendus ergo erat verbtTe vir ille fan-
âus in profperis, ut incerrogàrctur adverfis : 6c qui
noms erat Domirço omnipotent^ , ‘notus per flagella
ficret nobis &fibimetipfi.Difponentc itaque
Domino , confùmti funt greges, interfc&i eufto-
des, everfa domus , extin&i filii, pereuffa caro à
planta pedis ufque ad vemccm. Rcmanfit uxor in-
columis , quæ verborum jaculis vulnera augerer :
fed hanc vir fan&us in tentatione, fanus in vulnere,
prudenter doccc,cique refpondet, dicens : si bona fob z, to.
fufiepimus de manu Domini, mala quare nan fufei-
piamus ? Amici quoque ad confolandum veniunt,
ad contumelias prorumpunt, & in dolore vulnc-
’ mm addunt adhuc vulnera verborum : immiferi-
eordem dicunt, raptorem nominant, violentum
denuntianr, opprefforem pauperum fatentur.Quid
igitur miles Dei faccret inter dolcntia vulnera 6c
amara verba deprcfliis ? Ecce flagella D ei, 6c verba
hominum fimul afflicii animum ad defperationem
premunt ; fed plenus virtiue fpiritus, carnis
vulneribus jacens, mentis roboreftans, contra def-
peracionis impulfum reduxit ad memoriam bona
quæ egerat. Quia mifcricors fuerat, dicit l Oculus
fuiuco, dp pes cl au do. Et rurfum : Pater er am paupe- 16 •
rum. Qüia 6c difeiplinæ euftos, & benignus merit
, dicit vCumque federcm quafi P ex, circumfiante yerf4 2s.
, exercitu , er am tarnen moerentium confiât or. Quia
"humilis fuerat, dicit : Si contemfifnbire judicium Jol>*r-
cum fervo meo > dp ancilla me a , cum difeeptarent ad-
vers km me. Quia hofpitalis fuerat, fatetur ; Si def- v»f- *s>.
pexi pratereuntem, eo quod non habuerit indumentum.
Quia largus in dpnis fuie, dicit : S i non bene- verf.20.
dixerunt mihi later a ejus, dp de velleribus ovium
mearum calefactus efi. Quia violentus non fuerat,
teftatur, dicens : Si leva vi fuper pupillum manum verf.zr.
me am, cum me videret in porta j'uperiorem. Quia
de inimici periculo numquam cxulcaverit, dicit :
S i gavifus fum ad ruinam ejus, qui me oder at. Quia Fer/. 29.
patiens fuerit, 6c etiam fuorum malitiam æquani-
miter pertulerit, dicit : S i non dixerunt v ir i taber* Ferf
naculi met : £)uis det de carnibus eju s, ut future-
* mur? Quid eft ergo quod vir fànéhis tot fuas vir-
tutes inter flagella enumerat ? quid eft quod ore
fuo opera quæ feeerat, laudatînifi quia inter vulnera
6c verba, quæ.hune ad defperationem trag
here poterant, ad fpem animum reformat. Et qui
in profperitate humilis fuit, revocatis bonis fuis
ad memoriam, infra&us in adverfitate permanfir.
Cujus enim animum inter tot flagella, ilia verba
ad defpergtionem non impcllcrenc, nifî fibi
ad memoriam bona quæ egerat, rcvocaflet ? Vi-
dit igitur $an£lus mentem fiiam, auditis toc ma-
lis, ad defperationem eoncuti, &c mirabilitcr flu-
duit in fpe certa ex bonis fuis a&ibus folida-
ri. Sic impletur quod feriptum eft : In die ho- EccU. h.
: norum ne immemor fis malorum : & die malorum,
ne immemor fis bonorum. Si enim, cùm in bonis
fumus, malorum remînifeimur, quæ aut paffi fu-
mus, aut adhuc pari pöffumus > accepta bopa meutern
non devant ; quoniam eorum gajidia timor
memoriæ malorum prenait : 6c fi cùm mala habemus,
bonorum rerninifeimur, quæ aut jam acce-
pimus, aut adhuc pos acciperc pofle fperamus,
malorum pondus animum in, defperationem non
deprimit ; quia hune ad fpem memoria bonorum
levât. Sic itaque, fratres cariffimi, 6c per præce-
pta Domini, 6c per San&orum exempla gradia-
tnur, ut nec nos profperitas elevcc, nec adverfitas