IV.
AFDEEL
X.
HOOFDSTUK.
Eenvjy
vige*
gen o f Struiken uitfchiet, doch, hoewel fom.
tyds hevig en van aanmerkelyke dikte, in ’c algemeen
yan cene zag te , vooze, Waterige o f
Sappige hoedanigheid. , In eeriige weinigen ys
de Steng byna Houtig o f Boomachtig," gelyk ih
de Hennlp , van wier Steelen men de zo bekende
en nuttige Zwavelhokken maakt, en het
Koolzaad, w iks .Stoppelen als (Hout branden.
Volürekt Houtig te zyn is met den aart van
een Jaarfykfch Gewas, byna< tegenftrydig. Men
ziet zulks in de • Boomen en Heehers, wier
Looten pen jaar oud worden , eer zy de Da?
tuur aanneemen van Hout.
Hier in beftaat dan het voornaarae verfchil
der Kruiden van de Heehers, terwyl ’eronder
zyn , gelyk de Zonnebloemen , die -mén niét
dan tot de Kruiden betrekkejx kan ën welke
nogthans alhier niet alleen Boomachtig dpfehie*
ten, tot wel tien Voeten, maar in de Westin-
diën , z.o men verhaalt, tot twintig Voeten
hoogte, Dergelyke inanier van Groeijing heeft
plaats in fommige Kroontjes-Kruiden ( Umbella-
t e ) , gelyk de Ferula, die een Steng fchiet van
vier o f v y f Ellqn hoog , welke, tegen t’end
yan den Zomer«, zo Houtig wordt, dat men
’er eertyds tot WandeUiokken en tot Staven
der Schoolmeeheren o f Rottingjes om de Kinderen
te jkastyden , gebruik van maakte (*).
Veéle
Invifae nïmium Poetis, gratarque Magifttlt ,
Clara Prometheo launcre Ligna fatnus ; zegt MARTHUS
van de FttuU,
/
Veele Kruiden overtreffen dus in uïrgehrekt- IV.
heid van L o o f de meefte Heefters : des het AfoeeL*
niet oneigen zal z y r i, eenigen, om voorge- Hoofd-
melde redenen , tot nu toe gefpaard , nog hiérSTUK*
befchreeVen te vinden. niJ?°”°sy‘
D e Eerfte Klasfe van het Stelzèl der Sexen
beftaat byna geheel uit Kruiden. Z y bevat de
Eenmannigen , dat ik zodanigèn, wier Bloemen
maar een enkel Meeldraadje en Stempel
hebben, wordende, om die reden, Monandria
geheten. Dezclven zyn in twee Rangen on»
derfcheideii , te weeten van de genen die dé
Btylen o f Sternpèls enkeld èh dié dezelvendub-
beld hebben , wordende de eerften Eenwyvige
(Monogynia) de laatften Tweewyvige (Digynia)
getyteld. De meefte Planten zyn ’er in be-
greepen , welken de Hooggeleerde Heer A.
v a n R o v r iv Palma ringentes genoemd , eri
in de Vierde Rang yan zyne Eerfte Klasfe geplaatst
hééft;, wa'ar onder de Gember, Galdn-
g a , Kardamom, Kurkuma en andere Oost- en
W.estindifche Drogeryën.
’ t , Getal der Geflagten , hier in voorkomende
, is vyftien , vier tot de Tweewyvigen en
e lf tot de Eenwyvigen behoorende, waar van
het eerfte den naam voert van
G a N N A. Bloemriet,
D e Geflagtnaam betekent, in ’t L atyn, een
d ik , hol o f Rotting-Riet, hoedanig men tot
p yP en , Fluiten en dergelyk Speeltuig gebrui-
„ % A ? ken
II. D lll.» VII, s t u k ,