IV .
A fdeel.
v.
Hoofdstuk.
T-wcevjy -
yige.
XIX.
Gentiana
Centau«
rium.
Santorie.
door den Heer J. B u r m a n n u s afgebeeld
onder de Afrikaanfche Planten , en genoemd
Doorbladige Santorie. Z y maakt een Plantje uit,
van naauwlyks een Vinger hoogte, met groote
Bloemen, die geelachtig zyn van Kleur.
(19^ Gentiaan met vyfdeelige Trechter achtige
Bloemen, gegaffelde Stengen en een enkel-
den Stamper»
Onder den naam van Kleine Santorie is dit
Kruidje algemeen bekend, hoewel, men het ook,
in onze T a a l , Duizendgulden - Kruid noemt ,
wegens zyne 'voortreffelyke hoedanigheden. Die
betekenis is eenigszins in de Latynfche naam
Centaurium , welke in de meefte Taaien van
Europa gevolgd wordt, begreepen. In ’t Franfch
noemt men het ook Fiel de Terre, dat is Aard-
gal, wegens zyne bitterheid. Het groeit in Bos-
fchen, op opene Velden, in Valei jen en op Bergen
, door geheel Europa. Het komt o o k ,
in Onze Provinciën, op veelérley plaatfén voor.
De gewoone kleine Santorie heeft Blaadjes
als die van St, Jans Kruid, aan Stengetjes van
minder dan een Voethoog en is getopt met roodachtig
geele Bloempjes. M,en vindt ze ook met
wit*
(19) Gentiana Coroll. quiiiquef. 8tc. Gent. Fol. Linéari-
Lanceol. Scc. H. Cliff. gi. Fi.Suec. Mat. Med. R. Lugdb.
433. &c. Cent. minus. C. B. Pin. 278. Erithraea. REN. Sp,
11 . T. 76. Cent. min. palüftte rSmofisfimum 8tc Vaill.
Par. 31. T. 6. f. i j s. Gent. Caule brevisf» tanjofisfimey
C-EE. P n v . 311.
Witte Bloemen en de Heer V a i l l a n t geeft IV.
de Afbeelding van een Zeer kleine fterk getakte Afd^£L*
Moeras - Santorie , door zyn Ed. by Parys ge- Hoofd.
vonden , met paarfche Bloemen, en daar toeSTUK*
fchynt ook zyne Allerkleinfte Moeras - Santorie, Dwma'
toet niet opengaande Bloemen, te behooren.
Dit Kruid wordt aangemerkt van e.ene uic-
fteekende , fommigen zeggen van eene onver-
draaglyke bitterheid te zyn j zo dat men het
naauwlyks, dan het verdikte Extrakt in Pillen,
zou kunnen gebruiken; Doch de Ondervinding
heeft my geleerd, dat de Bloemen minder bitter
zyn dan Knoppen van Alst en Gentiaan*
Wortel , en hierom in Aftrekzel minder te-
genftaande. ’t Is een byzonder goed Maagmiddel
, neemende de Slymige Verftoppingen niet
alleen dn de Ingewanden, maar ook in de verdere
Lighaamsdeelen , weg. Dus heeft men
het tegen Afgaande KoOrtfen , tegen de Geel*
zugt , de Jicht, het Blaauwfchuit en andere
Kwaaien , inzonderheid tegen Opftyging enBe-
naauwdheden, welke uit Winden inflappeEig.
haamen omftato, dienfeig bevonden.
(20) Gentiaan met vyfdeelige Trechterachtige xx.
Bloemen, dubbelde Stylen en een gegaffelde
Steng met weinige Bloemen. Aan Z e ila *
Gentiaan,
f io ) Gentiana Cocollis quinque?. Sec. G er. Prev. i i x , Cen-
taurium luteum puGllum noa petfoliacutu. C. B. Pin. zy%.
Cent. min. luteum &c. BoCc. Mus II. T. 76. B&m. Par.
4*3,469. Cent. luteum navum Co l , Ecphr. II. p. 7». T, 77,
G g g
II. Deel. VII, Srus,