IV. Dit Kruid is bekend onder den naam van
A fdeel. jQ ,t jrranfch5ouJe,naar den Latynfchen
H oofd- naam Soda, die ’er ook aan gegeven wordt.In
s t u k . ,t Hoogduicfch noemt men het Saltzkraut, in
Jfa“wy' \ Engelfch Glasfwort, dat is Glashuid, om
dat ’er de Spaanfehe Souda, een Soort van Pot-
asch, welke men tot het maaken van fyn Glas
gebruikt, van gebrand wordt, ’c Is ten minde
het voornsamde onder de Kruiden, die men
* zie da3r toe bezigt *1 En , als men begrypt, dat
hiervoor.’ hetzelve ,in Spanje dikwils eens Mans langte
hoog groeit , zo is het ligt te begrypen, dat
men veeleer dit Kruid daar toe zal aantallen,
dan de. Salicornia, welke veel kleiner blyft (*)•
Bereiding % Alikante wordt dit Kruid, daar toe, in
der souda. menigte, aan den Zeekant ingezameld. Men
droogt het in de Zonnefchyn, bewaart het voor
den Regen, en , genoeg daar van by één hebbende,
vult men daar Groeven mede , die in
de Aarde zyn gemaakt en doet het langzaam
verbranden. Men krygt hier door een Zoutige
doffe, welke zo hard wordt als een Steen; des
menze, koud zynde , met Hamers moet aan
Rukken flaan, om ze uit de Groeven te krygen.
(*) De Heer Pallas zegt wel , in zyne Reisbefchryving,
Jrl. D. Jf, Boek ,Aant. p. 466, dst de Salicornia foliata by-
na van alle Planten, door hem beproefd, de meefte en befte
Souda geeft: doch ’t is taamelyk zeker, dat ét Kali, die
a?n de Zeekuft van Spanje groeit, niet door zyn Ed. onder*
t Zogt z y , en de groeiplaats maakt hier in een groot verfchil,
gelyk bekend ie.
gen. Deeze hard- en vadheid is een blyk van de
deugd der Alikantfche Soude; waar in dezelve
d ie , welke in Duitfchland, o f ergens aan de Kusten
van Europa , van dergelyke Kruiden gemaakt
wordt, overtreft. Dus is zy zelfs beter
dan de Karthageenfche, welke niet zo blaauw ziet,
en in groote Ballen komt. Die van Bourde en
Cherbourg aan de Kuil van Vrankryk, als ook
de Bernburgfche in Duitfchland bereid wordende,
zyn zeer liegt, Steenig en worden vpgtig.
De Egyptifche, die men by Alexandria brandt,
is niet minder deugdzaam dan de Spaanfehe.
Misfchien hebben de Venetiaanen, daar van, tot
hunne fyne Glazen gebruik gemaakt.
De Souda is , zo min als de Potafch, een en-
■' kei Alkalifch Zout. Z y beïtaat, volgens Scheikundige
Proefneemingen, wel ten grootflen
deele uit Loog-Zout-, doch ’t zelve is vermengd
met veele tot Glas firieltbaare Aarde en een gedeelte
gemeen of Zee-Zout. In de Geneeskunde
heeft zy weinig nuttigheid , maar het z-o
voortreffeiyke Zout van Seignettg wordt van dezelve
met Wynfteen - Zuur gemaakt. Behalve
haaren diend in de Glasblazeryën , komt ’er ook
van, die keurlyke Spaanfehe, Venetiaanfche en
Jerufalemfche Zeep, Bovendien wordt de Loog
der Souda , in Spanje en Vrankryk, zo wel om
het Linnen fchoonte wasfchen,als tot hetBleq-
ken gebruikt (*).
(5 ) Loog*.
(*) zie de befchtyving van deeze Sloffe en derzelver nu«.
. D d d 3
<1. Deel, v il. Stuk. S
iv ;
Afdeel.
v.
Hoofdstuk.
Digynia*