IV.
A fdeel.
i.
H oofdstuk
»
Etr.vjy-
Wf*.
hebben: zo dat de geheele Stoel zig als een üit-
gebreide Hand, met Vingeren, die rnen Klaau-
Wen noemt, vertoont, en daar uit zou het fchy-
nen, als o f de ronde en lange Kurkuma-Wortels
aan eene zelfde Plant voortkwamen, De ronde
en lange Kurkuma worden niettemin als byzon-
dere Soorten vcorgefteld, die door de meer o f
minder Adertjes o f Streepjes in de Bladen van
elkander verfchillen zouden: doch het is zonder,
ling, dat L i n s ^ üs de Afbeelding en befchry-
ving van R umphius aanhaalt op de ronde Soort*
terwyl die van anderen aangehaald wordt op de
lange Kurkuma , en de ronde in de Geneeskunde
voor de flegtfte wordt gehóuden ( * ) .
D e tamme Kurkuma, en wel de Groote,zégt
die Autheur, geeft Bladen uit van omtrent anderhalf
Voet lang, v y f o f zes Duimen breed*
aan beide enden fp its , en ieder op een Steel
ftaande van niet minder langte. Deeze Bladefi
fchynen, zo uit de Afbeelding als uit de be-
fchryving , bezyden den Steel Berk geribd eü
zelfs, als ’t ware geplooid te z y n , op de wyze
der Bladen van wit Nieskruid, of als de PifaDg-
Bladen, en dit ftrookt met de Kenmerken we inig.
Verfcheide van deeze Bladen, by elkandef
gevoegd , maaken een Soort van Struik, Uit
welke, volgenszyne Afbeelding, de Bloemfteng
opfehiet, die veel laager blyft dan de Bladen.
Men ziet deeze Bloemftèngen zeldzaam dan aali
oudé
(+) Geofiroy Mat, Mtika, Tom. II. Sc£t. I. Art. i*.
oude Planten, die cenige maaien van Blad ver*
wisfeld hebben, en wier Wortels byna vergaan ^ u
z yn . Het bovenfte van den Steng is geen ge- Hoof»
flooten K o lf, gelyk in deGember-Planten, maarSTUK-
het beftaat uit losfe Schubben, tusfehen welken J f t r
gedaante zyn.
De Kleine tamme Kurkuma heeft het Gewas, Kleine
volgens dien Autheur, kleiner, doch verfchilt K“tkuraa-
inzonderheid door den Wortel, die een grooter
Stoel maakt dan de voorgaande. Dezelve beftaat,
naamelyk, uit een o f twee ronde Knobbels,
die men Moerwortelen noemt, waar aan
veele langwerpige als Vingers hangen, die zig
wederom in anderen verdeden, by eenigen fchuins
by anderen dwars ftaande en door elkander loo-
pende: zo dat de geheele Stoel zig als half ge-
flooten Vuiften en Kinderhandjes voordoet, en
zelfs van zyne Wortels en Vezelingen gezuiverd
, zeer glad wordt, gelykende naar een
konftig uitgefneeden Werk. De Wortel van
deeze is zo hoog geel, dat zy zig fchier rood
vertoont. Zelden geeft deeze Planteen Bloemfteng
ui t , dewyl men dezelve naauwlyks met
ruste laat, fteekende daar geduurig Wortels a f;
zo om die in de Kost te gebruiken, inzonderheid
in de Kerrie, een foort van Kruidige Sou-
pe ; als om Linnen en andere dingen geel te
verwen, ja zelfs het flegte Goud daar mede te
vernisfen-
De Groote Soort groeit op Java en andere
Oosc