IV.
'Afdeel.
v.
Hoofdstu
k.
Renivy-
,, fchen het, niet oneigen, Belle de N u it, dat
„ isNagtfchoone, genoemd hebben: wonderlyk,
, , doordien het de voornaamfte Kruidkundigen
„ zo grappig bedroegen h e e ft, dat zy de paa-
, , len der vermenigvuldiging van ééne Soort
„ naauwlyks hebben kunnen bereiken.”
- Nog wonderlyker is ’c , dat alle Genees- en
Kruidkundigen zig , van voor het begin deezer
Eeuw a f , tot omtrent derzelver midden to e ,
en dus by de vyftig J aar en, hebben laaten misleiden
, door den Wortel deezer Wonderbloemen
te houden voor de Jalappe der Apothee-
lten. P l u m t e r en L i c k o n , uit Amerika terug
komende, fchryft T o ü r n e f o r t , hadden hem
verzekerd , dat de Jalappe- Wortels, die men
in de Winkels gebruikt, van een Soort der Pe-
ruviaanfehe Wonderbloemen afkomftig waren.
P ome t hadt het zelfde van Pater P l u m i e r
verftaan , doch fcheen eenigszins te twyfelen ,
dewyl de grootile veelheid der Winkel - Jalappe,
die, wy gebruiken, zegt h y , niet uit Nieuw
Spanje of Mexiko, maar van ’ t Eiland Madéra
kwam , alwaar het Gewas in menigte groeide,
M u n t i n g , evenwel, meende uit vergelyking
der Wortelen van deeze Wonderbloemen, met
de Winkel-Jalappe, zulks nader te beveiligen.
C o r t u s u s hadt aan C l ü s iü s van Padua
gefchreeven, dat twee Drachmen van den
Wortel der Jalap met bonte Bloemen, ingenomen
, een treffelyk Middel waren tot eene W a.
tcrige Buikzuivering.
Ik
Ik heb van de kragten der Jalappe reeds ge-
fproken, toen ik die Soort van Winde, welke v. *
thans den bynaam van dien Wortel voert, zyn- Ho o f d >
STUK* de de Zwarte Mechoacan van Mexiko , b.e-
fchreef *, Men heeft zulk een en wel datzelfde«;*.
Gewas, in ’t midden der voorgaande E euw, * zie
toen de Wortel eeril kortlings, onder den naam hkr%oor.*
van Chalapa , uit de Weitindiën was overge-
bragt, voor deszelfs oirfprong gehouden, en dezelve
werdt, van die van Alexandrie en Marfeil-
le , zo B a u H i n ü s getuigt, Jalapium geheten.
De Afbeelding van P o met fchynt ook meer
naar de Winde te gelyken, en men heeft zelfs
daar overin twyfel geilaan ( * ) , tot datdeHeer
Ho o s t o n , uit Amerika terugkomende, de
Jalappe - Plant, die hy met zig gebragt hadt,
vertoonde ganden HeerB e r n . de J u s&i e u ,
toen te Londen zyn d e , welke van denzel-
ven aanilonds voor een Soort van Winde werdt
erkend.,
De Wonderbloem-Plant, welke van de Me-
xikaanen Tlaquilin, en van de Spanjaarden, te
Madrit, Mirabillas de Indias genoemd wordt ,
volgens Hernandez j die dezelve taamclyk
(*) Want op de ze'fde Bladzyde van den Hortus Cliffor*
tianus, daar L l NN * u s het boventtaande zegt , hadt zyn
Ed, de Amerik_aanjche Winde , die men Jalappe noemt, van R.AY ,
als ook de Zwarte Mechoacan van G. Bauhinus, als ge»
lyknaamig met dit Kruid opgegeven. Zie ook GEUSS: Mat*
Mei. Sic,