Het terrein verheft zieh in het dal der Kapoeas langzaam oost-
waarts, doch de rijzing is zoo gering, dat tot Salimbouw de barome-
ter-waarnemingen geen merkbaar verschil in hoogte opleveren, terwijl
de weinige stroom bjj droogte en het piotseling wassen des waters
bij regenbuijen bewijzen, dat het verval der rivier van hären oor-
sprong af gering is l). Op de hoogte van Tajan verheffen zieh ter
wederzijde van den stroom betrekkelijk aanzienlijke bergen, de
Tiang-Kandang ten Noorden en de Bloengei ten Zuiden, van welke
de eerste door den heer von Kessel op eene hoogte van 6000, de
tweede op 3 ä 4000 voet geschat wordt 2) , ofschoon de heer Groll
door hoekmeting slechts 2410 en 2600 voet verkreeg. Deze toppen
behooren, met den Koedjouw in het gebied van Sepouw, en met den
Klam in het gebied van Sintang, welke laatste op3200 voet geschat
wordt 3) , tot de hoogste, die in het gansche gebied der Kapoeas ge-
vonden worden. Het terrein van Tajan tot Sintang is wel over het
geheel heuvelachtig, doch zelden rijzen de hoogten tot meer dan
1300 voet. Nergens vormen zij aaneengeschakelde ketens. Som-
tijds vertoonen zij zieh als körte ruggen, naar hooge dijken gelij-
kende, zoo als de dubbele rüg Biang, die in het Sangouwsche tot
digt aan de Kapoeas nadert; maar gewoonlijk staan zij op zieh zel-
ven en hebben bolronde, zeldzamer kegelvormige, toppen, en soms
zacht hellende, maar meestal zeer steile wanden, welker helling naar
boven nog vermindert, zoodat de heuvels, boven het geboomte uit-
stekende, zieh als hooge eilanden vertoonen. Onderzoekt men deze
laatsten van naderbij, dan ontwaart men dat er groote brokken zijn
afgevallen en daardoor vertikale wanden van 100 tot 1000 voet hoogte
ontstaan zijn. De stof, waaruit deze hoogten zijn gevormd, heeft
blijkbaar eene neiging om vertikaal te splijten, en is te zacht, dan
dat de afgespleten stukken bunnen stand zouden kunnen behouden.
Men ziel daarom hier nergens de naaldvormige of in zuilen gesple-
ten rotsen van oude bergen, noch de zieh als ingestorte gebouwen
voordoende groepen van kalkrotsen. Werkende vulkanen en aard-
bevingen zijn hier geheel onbekend en zelfs zijn geene sporen van
uitgebluschte vulkanen aangetroffen. Niets verraadt hier dus voor het
') Groll aant. op van Lijnden N. T ., bl. 542.
s) Von Kessel, bl. 1 6 9 , 174.
3) Groll aant. op van Lijnden N. T., bl. 542. De ligging dezer bergen
op de kaart van den heer von Kessel (MS.) is bij deze meting als juist
aangenomen.
tegenwoordige de werking van onderaardsch vuur, behalve eenige
warme en zwavel-bronnen, van welke de laatste aan de Merengkiang,
aan een boventak der Blitang-rivier en, zoo men verzekert, ook
aan de Katoengouw gevonden worden. Alleen te Sintang bespeurt
men op verren afstand in noordwaartsche rigting eenige heuvels,
die den bekenden vorm van eruptie-kegels vertoonen l). Sommige
bergen, zooals de Klam, hebben groote holen, die een rijken oogst
van eetbare vogelnestjes kunnen opleveren 2). De inboorlingen
noemen dezen berg ßoekit Klam , gelijk zij in het algemeen aan
de aanzienlijke hoogten den naam van » boekit” geven, terwijl
daarentegen de naam van »monggo” de kleinere heuveltoppen on-
derscheidt 3).
Boven Sintang wTordt het terrein over het algemeen vlakker en
in verhouding tot de rivier-bedding, vooral op den regter-oever, aan-
merkelijker lager, waarvan het gevolg is dat de landen van Soe-
heid, Salimbouw, Djongkong en Piassa jaarlijks wijd en zijd onder
water staan. Dit läge Iand strekt zieh bijna waterpas uit tot aan
den voet van het Batang-Loepar-gebergte 4). Bij Soeheid vereenigt
zieh de Kapoeas met de Tawang-rivier, een körte, maar breede en
diepe, sterk vertakte stroom met zwart water, door welken zij ge*
meenschap heeft met het meir, onder den naam van Danau-Seri-
ang bekend 5). Men bereikt dit uit de Kapoeas in een halven
dag roeijens. Het meer Seriang bevat het eilandje Poelo Madjang,
en staat in verband met een ander veel grooter en verder oost-
waarts gelegen, ’t welk Danau Melajoe of het Maleische m e ir,
vaak ook Danau Soembah of Danau Loewar geheeten wordt, en
insgelijk eenige eilandjes, waarvan Poelo Melajoe en Poelo Sepandan
de voornaamste zijn , bevat. Nog onderscheidene kleinere meiren,
zooals de Danau Penoembong, de Danau Samar met de eilandjes
Kenang en Boentar, en de Danau Sintarong, hangen met de
beide grootere te zamen. Tijdens de ontdekking door de Neder-
landers in 1823, moelen zieh deze meiren als een groot watervlak
van wel 23 palen lengte en 9 breedte, met eene gemiddelde diepte
van omstreeks drie vademen, en als met de buiten hare oevers ge-
*) Van Lijnden N. T . , bl. 542 , 5 4 3 , 5 5 8 , en Groll aant-., bl. 555.
s) Van Lijnden N. T . , bl. 556.
8) Van Lijnden N . T . , bl. 542.
4) Van Lijnden N. T . , bl. 5 4 2 , 543.
s) „ Danau” beteekent meir.