De veel grootere Zuid-oostelijke Afdeeling, die 6567 Vierkante
mijlen beslaat, is zamengesteld uit de landschappen Berouw, Koe-
tei, Passir en Tanah Boemboe längs de Oostkust, Tanah-Laut, het
rijk van Banjer-massin, Poeloepetak en Kahajan, ook het gebied
der groote en kleine Dajak geheeten, Mendawei, Sampit, Pemboe-
wan en Kota-waringin aan de Zuidkust, van welke het laatste aan het
tot de Westkust behoorend rijk van Matan grenst. Onder de binnen-
landsche distrikten van de Zuid-ooster-afdeeling worden, in het
besluit van 1 8 4 9 , slechts de Doeson hilir en de Doeson oeloe met
name genoemd, doch de grenzen worden in het algemeen aangeduid
door de woorden: »tot aan de waterscheiding met het stroomgebied
van de Kapoeas en tot aan Soengei Atas op de Noord-oostkust,
met inbegrip van het geheele stroomgebied van Berouw.”
De noordelijke waterscheiding van het gebied der Sambas-, Ka-
poeäs- en Berouw-rivieren maakt, in het algemeen, de grens van het
Nederlandsch gebied tegen de landen van Broenei en Soeloe uit.
De zuidelijke waterscheiding van het gebied der Kapoeas, door den
tweeden grooten bergketen van Borneo gevormd, teekent de binnen -
landsche grens tusschen de beide Afdeelingen, tot op het punt waar
zieh die keten door de Anga-Anga-bergen, die het stroomgebied der
Kapoeas van dat der Berouw-rivier scheiden, met den grooten noor-
delijken bergketen vereenigt. Matan en Kota-waringin worden door
de bergen Pembaringan-badak, Batoe-hadji en Penampoengan van
elkander gescheiden.
De algemeene trekken van de topographie, zoowel als van de
geschiedenis van Borneo, in deze Inleiding geteekend, zullen, vlei ik
m ij, voldoende zijn, om mijne lezers in Staat te stellen, zieh een
juist oordeel aangaande de betrekking der Westkust tot de overige
deelen des eilands te vormen; en tevens om mijn regt te bewijzen,
deze, door de natuur zoowel als door de geschiedenis en de politieke
verhouding van de andere distrikten des eilands gescheidene Afdeeling
tot het voorwerp eener bijzondere, meer opmerkzame he-
schouwing te maken.
BORNEO’S WESTKUST.
E E R S T E BOEK.
TOPOGRAPHIE EN STATISTIEK.