schappen w e e of o e w e e o f h o e e , ongetwijfeld slechts eene andere
uitspraak voor h o e i , d. i. verbond, hetwelk het laatste lid
vormt der zamengestelde nanien San-ho-hoei, Tien-ti-hoe'i en andere.
Zoo heet het eedgenootschap der Chinezen van Mandov Lan-fong-
oewee of Lan-fong-hoei 1) , en liet men, na de expeditie tegen de
Chinezen van 1 8 2 3 , de Jeden der vier onder den naam Fo-sjon
verbonden mijn-vereenigingen zweren, dat zij zieh niet meer onder-
ling door oewee’s zouden verbinden 2). De wijze der opneming in
deze eedgenootschappen komt geheel met die der aanneming van
nieuwelingen in het Hemel-Aarde-Yerbond overeen. De Chinees,
die pas uit zijn vaderland aankomt, vervoegt zieh onmiddellijk,
naar vrije k eu s, bij eene der bestaande vereenigingen, waar hij
zonder bezwaar als sin-ke, d. i. nieuweling, wordt toegelaten, mits
voldoende aan de voorgeschreven formaliteiten. Yooraf moet hij
twee realen en een schelling deponeren, die aan het opperhoofd
worden ter hand gesteld, en de offerasch van het altaar zijner
huisgoden, die hij uit het vaderland heeflt medegebragt, in den
Tei-pe-kong of tempel der vereeniging brengen. Daarop moet hij
den bedoelden eed uitspreken, en bij die gelegenheid, tot symbolische
bekrachtiging, een haan den kop afsnijden, als het beeid der
stra f, die hij , zoo hij meineedig mögt worden, over zieh zelven
inroept 3). Nevens of in plaats dezer symbolische handeling heeft
ook dikwijls eene andere plaats, daarin bestaande, dat de nieuweling
zieh eene wonde in den pink toebrengt, en het daaruit vloeijend bloed
in een gewijd kopje met tjoe of Chinesche arak en een weinig asch
van het altaar des Tei-pe-kongs mengt, en, terwijl hij het mengsel
opdrinkt, voor het beeid van zijnen afgod de woorden uitspreekt:
»Möge mijn bloed alzoo door de honden gedronken worden, indien
ik voor gehoorzaamheid aan bet opperhoofd en trouw aan mijne
broeders mijn leven niet veil heb.” Hierna wordt den nieuweling
een gezegeld papier of tjap^äls bewijs zijner toelating overgereikt,
terwijl hij met de herkenningsteekenen der broederschap wordt bef)
Kitter, bl. 1 2 3 , Tobias, bl. 3 6 , 37.
s) Off. Stukk. H S ., bl. 39.
3) Deze plegtigheid heeft, volgens Milne, t. a. p ., p. 241 (zio ook
Hoffmann, t. a. p ., D. I , bl. 2 7 0 ), ook bij de opneming in het Hemel-
Aarde-Yerbond plaats, en is in China een gewone vorm van eedzwering.
Wat Borneo betreft maakt Francis van den haan gewag, bl. 2 2 ; maar
wat hij er bijvoegt schijnt eeije verwarring met hetgeen verder in den
kend gemaakt 1). Tot het afleggen van dezen eed wordt tweemalen
’sjaars, op de groote Chinesche offerdagen, aan de nieuwelingen gelegenheid
gegeven 2). Ik wil echter met dit alles niet zeggen, dat
deze verbonden slechts als vertakkingen van het Drieheids- of Hemel-
Aarde-Verbond te beschouwen zijn , ofschoon men dit althans van
de Lan-fong-hoei gegist en beweerd heeft. Waarschijnlijker komt
het mij voor, dat zij zieh op meer zellständige wijze, maar in ge-
lijken geest, naar plaatselijke behoeften gevormd hebben, gelijk ik
boven reeds met een woord van het bestaan van vele andere, kleinere
en plaatselijke hoe'i’s onder de Chinezen in den Archipel ge-
waagde. Opdat men zieh nu het regte denkbeeid van de magt dezer
eedgenootschappen vorme, houde men in het oog, dat zij niet slechts
onderscheidene mijn-vereenigingen omvatten, die hare vertakkingen
in verschillende rigtingen uitzenden en uitbreiden, maar dat ook de
Chinezen, die zieh in de nabijheid der mijnwerken met den land-
bouw en verschillende handwerken, of in de kampongs aan het strand
met den handel en de visscherij bezig houden, of op de hoofdplaat-
sen te midden der Maleische bevolking leven, met de mijnwerkers*
associatien, van welke zij altijd eenmaal leden geweest zijn, verbonden
blijven. In het algemeen kan men zeggen, dat al de
Chinezen op Borneo’s Westkust tot eene der broederschappen behooren,
en dat de verpligting tot trouw aan de associatie en gehoorzaamheid
aan hare hoofden niet ophoudt, aleer zij naar hun
vaderland terugkeeren. In dit laatste geval worden zij op plegtige
wijze van hunnen eed ontslagen, en ontvangen de gedeponeerde
realen en offerasch terug, terwij 1 de schelling aan den priester van
den Tei-pe-kong wordt gegeven3). Dit n u , indien het werkelijk bij
alle broederschappen het geval is , geeft ons het beste bewijs, dat
zij een plaatselijk karakter hebben, en tot het Hemel-Aarde-Ver-
bond in geene regtstreeksche betrekking staan.
Dit zijn dan de middelen van welke zieh de Chinezen op Borneo’s
Westkust hebben weten te bedienen, orn zieh tegen het
gezag en de vorderingen der Maleische vorsten, en sedert 1818
ook tegen het Nederlandsche gezag, vaak met günstig gevolg te
verzetten. Het is deze geest van associatie, van blinde toewijding
ä) Bitter, bl. 1 2 3 , Tobias, bl. 3 6 , 37. Ygl. hier het verhaal der op-
neming van vier nieuwelingen in bet Hemel-Aarde-Yerbond door Abdallah,
in Pijnappels vertaling, bl. 135.
2) Francis, bl. 22.
s) Francis , bl. 22.