Nadat de Commissaris Palm naar Batavia was teruggekeerd. be-
sloot Abdoe’r-rahman zijne nieuwelings verkregen regten op San-
gouw met de wapenen te doen gelden. Van de vroegere geschie-
denis van dezen staat is zeer weinig bekend, behalve dat het aldaar
regerend geslacht zijnen oorsprong van Sukkadana afleidde en de
Suprematie van dat rijk erkende J). Echter had ook de Sultan van
Banjer-massin op Sangouw aanspraken, maar van zeer twijfelachti-
gen aard. Zij staan waarschijnlijk in verband met de regten Van
dien Vorst op Lewei en Sintang, en werden, even als deze,
reeds vermeld in het contract, in 1756 door Banjer-massin met
de 0 . 1. Compagnie gesloten 2). Die regten grondden zieh, volgens
de overlevering, op de hulp door Kota-ringin, eene onderhoorigheid
van Banjer-massin, eenmaal aan Lewei tegen het naburige Sintang
verleend. Lewei sloot bij die gelegenheid met Kota-ringin een ver-
bond, dat op koperen tafelen gegraveerd werd, en waarbij het op
zieh nam eene jaarlijksche schatting te betalen en de keuze zijner
hoofden door Kota-ringin te Iaten bevestigen 3). Sintang schijnt
in dien krijg het onderspit te hebben gedolven en tot de erken-
ning der Suprematie van Banjer-massin genoodzaakt te zijn. En
indien de aanspraken van dien Vorst op Sangouw werkelijk eeni-
gen grond hadden, moeten wij waarschijnlijk aannemen, dat de
Vorst van dat rijk , als bondgenoot, in de nederlaag van Sintang
heeft gedeeld. Men weet op hoe losse gronden zieh de Maleische
Vorsten vaak zoodanige regten aanmatigen, en hoe weinig bezwaar
de kleine staten maken , om in naam het gezag van de meer af-
gelegen grootere rijken te erkennen, wanneer zij slechts geene
uitoefening van wezenlijke magt hebben te duchten. Doch wat
men ook van de regten van Banjer-massin op Sangouw denke möge,
in het tijdvak waarvan wij spreken waren zij verouderd en verge-
ten. Ook de Suprematie van Sukkadana bestond niet meer dan in
naam 4) , en de Vorst van Sangouw was inderdaad geheel onaf-
hankelijk. Hij moest zieh thans echter gereed houden, om die
onafhankelijkheid met de wapenen te handbaven tegen den Sultan
van Pontianak, wien de Compagnie, op grond harer vermeen-
de reglen op de geheele Westkust van Borneo, door de jongste
*) Boven, bl. 188, 191.
s) Zie Inleiding, bl. X LII.
3) Halewijn, bl. 190; vgl. boven, bl. 50.
*) Zie van Lijnden N. T . , bl. 615.
overeenkomst met Bantam verworven, dit rijk als een leen had
geschonken.
De Vorst van Sangouw was waarschijnlijk sedert lang op een
aanval van Abdoe’r-rahman voorbereid, en schijnt zieh met Tajan,
en welligt nog andere bovenlandsche staatjes, tot een krachtigen
wederstand tegen zijne aanmatigingen verbonden te hebben. Aan den
anderen kant ontbrak het ook Abdoe’r-rahman niet aan bondgenooten.
De Boeginesche prins Pangeran Soeta Widjaja, beter bekend onder
den naam van Badja Hadji, die laatslelijk zijn verblijf had gehou-
den te Salangor, eene Boeginesche kolonie op de Westkust van het
Maleisch Schiereiland, door een Vorst van zijne maagschap, tevens
zijn schoonzoon, geregeerd, was omstreeks dien tijd naar Muntok
gekomen en vandaar overgestoken naar Mampawa, om er eene bede-
vaart naar het graf van Sjerief Hoesein te verrigten *); Hier ontving
hij het aanbod van Abdoe’r-rahman, om hem met zijne volgelingen
in de onderneming tegen Sangouw behulpzaam te zijn, hetwelk hij
met gretigheid aannam 2). Nog eene andere schaar van zwervers
werd te gelijker tijd door Abdoe’r-rahman aan zijne dienst verbonden.
Zij waren afkomstig uit het rijk van Siak op Sumatra’s
Oostkust, en werden aangevoerd door twee telgen van het Siaksche
*) Kronijk van Riouw, bij Menrsinge, Maleisch leesboek, Illde stuk,
bl. 80. Vgl. over den Boegineschen oorsprong der bevolking van Salangor
Newbold, Straits-settlements, I I , p. 3 1 , Begbie , Malayan Peninsula,
p. 8 6 , Ritter, Erdkunde von Asien, Th. V , S. 30.
s) De Kronijk van Riouw, t. a. p . , vermeldt zijnen togt^ naar Sangouw
met een enkel woord, doch zonder van de verbindtenis met Abdoe’r
rahman te gewagen. Doch zie Ritter, bl. 2 0 3 , G. Müller, bl. 2 1 2 ,
3 4 6 , 347. G. Müller plaatst den togt tegen Sangouw reeds in 1 7 7 2 ,
dus in hetzelfde jaar, waarin Pontianak gesticht werd, en ook Ritter
laat dien voorafgaan aan de zending van Landak naar Bantam. Tobias
H S ., bl. 4 1 , zegt zeer onbepaald: „ Van Sangouw heeflt zieh de Sultan
van Pontianak nooit kunnen meester maken, en zelfs tot de tusschen beide
gelegen rijkjes zijne magt slechts indirekt uitgestrekt. Eens is hij met
een paar vaartuigen derwaarts vertrokken, en de niet weggeloopen in-
woners van de hoofd-negerie hebben zieh in schijn onderworpen, maar
niet langer dan tot hij met zijne magt wederom vertrok.” Doch Hartmann
HS. I , bl. 8 0 , plaatst dien togt uitdrukkelijk in 1780. Ik ben
dit laatste gevoelen gevolgd, omdat mij de chronologische orde der ge-
beurtenissen bij dien schrijver over het geheel het best voorkomt, omdat
het waarschijnlijk is dat Abdoe’r-rahman geen krijg tegen SaDgouw
zal ondernomen hebben, voor bij zieh genoegzaam te Pontianak bevestigd
■en van de goede gezindheid der Compagnie verzekerd had, en omdat
dit jaartal het best voegt in den loop der verrigtingen van Radja Hadji,
zooals die in de Kronijk van Riouw verhaald worden.