ter diepte van eenige vademen voortgezet, en niet gestaakt alvorens
men van het ijdele van verdere pogingen volkomen overtuigd is 1).
Zoodra eene piek gronds ter bewerking geschikt is bevonden, is
de aanvoer van het benoodigde water de voornaamste zorg der mijn*
werkers. Om dit te verkrijgen worden noch kosten noch inspanning
gespaard; aan den gebiedenden eisch tot het verschaffen Yan water
worden des noods huizen, tuinen en bouwgronden opgeofferd, Is
geene rivier voorhanden, die het noodige water verschaffen kan, dan
wordt het in den omtrek van Montrado uit het “groote meir, het-
welk ik boven beschreven heb 2), naar de plaats der te ontginnen
mijnen geleid, zoodat dit meir aan den mijnarbeid onschatbare
diensten bewijst. De waterleidingen hebhen eene breedte en diepte
van drie voet; somtijds, wanneer de grond te diep ligt, worden
daartoe goten gebezigd.
Is daarentegen het noodige rivierwater in den omtrek te vinden,
dan wordt het opgestopt door een dam, die, om behoorlijk tegen
de drukking der watermassa bestand te z ijn , uit verschillende
kruislagen van hont, aangevuld met zand en steenen, gevormd, met
paalwerk bekleed en van schutdeuren voorzien wordt. Dit werk
vordert vele handen en de uitgaaf van eenige honderden guldens.
In gemeenschap met de dus opgestopte watermassa (pagong), of anders
als verlenging der leiding, die het water uit het meir aanvoert,
wordt vervolgens tot zoo digt mogelijk bij den te ontginnen grond
de kotak gegraven, voor de spoeling en zuivering van het erts be-
stemd. Zij is hier eene geul van drie voet breedte en omstreeks
100 vademen lengte, met stevige ijzerhouten planken bekleed en
bevloerd. Het boveneinde heeft slechts drie voet diepte en loopt om
in de gedaante van een elleboog; op omstreeks zes vademen afstands
vandaar is een tweede elleboog, bij welken de diepte plotseling tot zes
voet toeneemt; IS a 20 vademen verder wordt een derde elleboog
gevormd, terwijl de diepte tot negen voet daalt. Terwijl nu op deze
wijze- voor den afvoer des waters gezorgd wordt, moet de aanvoer
natuurlijk door eene schutsluis aan de kotak worden geregekL.
Wanneer deze werken genoegzaam gevorderd zijn, begint men met
een vierkant stuk gronds uit te graven; terwijl de bovenste aard-
laag, die geen goud bevat, veelal nog tot betere bevestiging der
') Yan de Graaff G., bl. 389 , 390.
) Zie boven, bl. 107.
dämmen en leidingen gebezigd wordt. Te Montrado ligt de goud«
houdende laag doorgaans ter diepte van IS ä 2 0 voet; doch verder
in de binnenlanden wordt zij dikwijls reeds ter diepte van drie tot
vijf voet aangetroffen. In den kuil worden twee tot een ruwen trap
uitgehakte stammen of balken van ijzerhout geplaatst, de eene be*
slemd voor het op-, de andere voor het afklimmen der werklieden,
die de losgemaakte aarde in de kotak brengen. Ongeveer een derde
der arbeiders houdt zieh bezig met den grond los te maken, een
ander gedeelte draagt de aarde weg, terwijl een derde die uit elkander
werkt, te gelijker tijd dat het water, door de schutdeuren
binnengelaten, met kracht door de kotak stroomt 1). Eer wij echter
zien, hoe zieh hier het goud van de aarde afscheidt, willen wij
eerst nog de bewerking van den kuil nader gadeslaan.
De geologische gesteldheid van den grond in deze kuilen is onge-
twijfeld ongeveer gelijk aan die der mijnen van Tanah-Laut, door
den heer Horner beschreven. .Volgens dezen schrijver rust de klei,
waardoor de goudader loopt, onmiddellijk op serpentijn of dergelijke
rotssoorten, en is zij door de ontbinding vän de daarin voorhan-
dene veldspaad- en amphibool-deelen ontstaan; de roode kleur, soms
aan deze klei eigen, wordt door ijzeroxyde veroorzaakt. De klei-
laag is tien, twintig of meer voet dik, en is ongeveer in het midden
doorsneden van eene niet scherp begrensde en van een tot vier voet
dikke bedding van witte kwartssteenen, d ie , doorgaans in kleine
stukjes en gedeeltelijk als fijn stof, het goud benevens eene groote
hoeveelheid magneetijzer-zand, alsmede korreltjes platina en osmium
iridium, in zieh bevatten. Somwijlen vindt men kwartsstukken op
welke het goud nog vastzit, gelijk het inderdaad in de kwarts-
gangen, die het serpentijn doortrekken, gevormd wordt. Men
schijnt zieh het ontstaan der goud-houdende kwartslaag te moe-
ten voorstellen als een uitwerksel van branding, ebbe en vloed
längs de oude kust, waardoor de in zee gespoelde klei in gedeelte-
liike beweging werd gehouden en tot eene slijkmassa gevormd,
en de zwaardere zelfstandigheden gelegenheid erlangden om tot
zekere diepte te zakken 2). Wanneer nu de mijnarbeiders, na
het weggraven der kwartslaag, op de daaronder liggende klei stuiten,
die zij , als geen goud meer bevattende »doode aarde” noemen,
ä) Van de Graaff G ., bl. 390—392; vgl. Horner, bl. 111.
s) Horner, bl. 1 1 0 , 111,